Giải pháp Nâng cao chất lượng cho trẻ hoạt động làm quen với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện

Nội dung text: Giải pháp Nâng cao chất lượng cho trẻ hoạt động làm quen với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện

1. MỤC LỤC NỘI DUNG Trang I – ĐẶT VẤN ĐỀ 1 II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2 1. Cơ sở lý luận 2 2. Thực trạng vấn đề 2 2.1. Thuận lợi 2 2.2. Khó khăn 3 3. Các biện pháp tiến hành 3 3.1.Tự học, tự bồi dưỡng 3 3.2. Làm đồ dùng, đồ chơi 4 3.3. Lồng ghép tích hợp môn học khác trong quá trình cho trẻ hoạt động 4 với văn học. 3.4. Dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi 6 3.5. Sử dụng các trò chơi 7 3.6. Phối hợp với phụ huynh 8 4. Hiệu quả của SKKN 8 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 8 1. Ý nghĩa của SKKN 8 2. Bài học kinh nghiệm 9 3. Ý kiến đề xuất 10 PHỤ LỤC IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO
2. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại hóa hiện nay, sự nghiệp giáo dục mầm non không ngừng phát triển, tạo ra cho chúng ta yêu cầu ngày càng cao, giáo dục đào tạo con người và việc dạy các hoạt động ở trường mầm non, khi xã hội ngày càng phát triển, thì việc chăm sóc giáo dục trẻ lại trở nên quan trọng, từ đó nhà nước ta đã đưa ngành giáo dục lên quốc sách hàng đầu.Và có bài hát đã vang lên “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”. Vì trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình và là chủ nhân tương lai của đất nước, chính vì vậy mà giáo dục mầm non nhằm hình thành ở trẻ những năng lực chung, những nền tảng nhân cách ban đầu là độ tuổi trẻ học làm người, nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ em ngày nay có sự phát triển tăng rõ rệt so với trẻ em ở thập kỷ trước cả về mặt sinh lý, tâm lý và kinh nghiệm xã hội khá phong phú, điều đó đòi hỏi chương trình chăm sóc giáo dục mầm non có những cải tiến phương pháp và đổi mới cần thiết thì mới đáp ứng được yêu cầu của con người trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước ở thế kỷ XXI. Giáo dục mầm non là nhằm tới sự phát triển toàn diện, chuẩn bị cho trẻ sớm thích ứng với đời sống xã hội, vì vậy chương trình giáo dục quan tâm tới trẻ học như thế nào, thay vì trẻ được học cái gì? Nội dung chương trình không áp đặt mà có độ mở để có thể thích ứng rộng các độ tuổi bằng mọi hình thức, gây hứng thú cho trẻ ở các hoạt động, toán, tạo hình, thể dục vui chơi và làm quen với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện. Vì văn học là một loại hình nghệ thuật mà trẻ thơ đã tiếp xúc rất sớm, ngay từ tuổi ấu thơ các cháu đã được làm quen với các giai điệu mượt mà tha thiết của lời ru, lớn hơn một chút thì là các câu chuyện dân gian, các tác phẩm thơ chuyện hiện đại đã gieo vào lòng các cháu với sự truyền thống lao động, chiến đấu bền bỉ anh dũng của dân tộc, thơ chuyện cũng dẫn dắt các cháu đi khắp mọi miền đất nước, giới thiệu cho các cháu những danh lam thắng cảnh qua câu chuyện “sự tích hồ gươm” làm quen với văn học còn giúp các cháu biết được những phong tục cổ truyền tốt đẹp của ông cha ta qua tác phẩm “Sự tích bánh trưng bánh dày”, “Cây đào”, “Tết đang vào nhà”. Văn học còn là phương tiện giáo dục tình cảm của các cháu qua sự chăm sóc ân cần, sự yêu thương của ông bà, cha mẹ và những người thân như chuyện “Tích chu” thông qua các hoạt động văn học giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, trí nhớ, tính cách của con người. Qua tác phẩm văn học còn giúp trẻ có những tình cảm lớn lao của các cháu như “Yêu tổ quốc”, “Yêu đồng bào” cũng dần được hinh thành trong trẻ qua tác phẩm như “Thánh gióng”, “Sự tích trăm trứng”, 1/10
3. ngoài ra tác phẩm văn học còn giúp trẻ nhận thức được ý thức chăm chỉ lao động, lòng dũng cảm sự khiêm tốn như “Hai anh em”, “Chú dê đen” và nó cũng có một phần nhỏ vào việc giáo dục thẩm mỹ, đạo đức cho các cháu, vì thế nên tôi chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng cho trẻ hoạt động làm quen với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện” II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận Sự nghiệp giáo dục mầm non không ngừng ngày càng phát triển, đặtra cho chúng ta những yêu cầu trong thời đại công nghiệp hóa – hiện đại hóa, vì việc chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng phát triển thì việc dạy và học của trẻ ngày càng quan trọng hơn, từ đó nhà nước ta đã xác định ngành giáo dục là quốc sách hàng đầu như Bác Hồ đã nói “Tất cả vì tương lai con em chúng ta”. Vì trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình và cộng đồng, vì chúng là chủ nhân tương lai của đất nước, mọi trẻ em được sinh ra đều có quyền yêu thương và chăm sóc của gia đình và cộng đồng, đặc biệt là sự chăm sóc giáo dục ở lứa tuổi trường mầm non là cơ sở đầu tiên để hình thành và phát triển, thể chất, nhân cách, trí tuệ và lòng dũng cảm khiêm tốn, có ý thức chăm chỉ lao động, bền bỉn anh dũng của dân tộc Việt Nam, ngoài ra còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, trí nhớ nhân cách của con người qua tác phẩm văn học. Từ đó đã giúp cho trẻ có được thành công trong học tập và công việc sau này. Để giúp trẻ có đầy đủ những đức tính phẩm chất và hoàn thiện nhân cách trở thành người có ích cho xã hội, thì bây giờ chúng ta phải trang bị cho trẻ mọt sức khỏe tốt cùng với sự giáo dục quan tâm đến trẻ để trẻ sớm thích ứng với đời sống xã hội và ở trường phổ thông, vì vậy chương trình giáo dục trẻ được tốt hơn. Cùng với các hoạt động khác, văn học là một hoạt động nghệ thuật được trẻ mầm non rất yêu thích, thông qua hoạt động này trẻ được giáo dục và phát triển toàn diện về phẩm chất, đạo đức, tính cách, thẩm mỹ, trí tuệ của con người. 2. Thực trạng vấn đề 2.1. Thuận lợi: - Bản thân tôi có nhiều năm công tác trong nghề đa qua đào tạo cao đẳng sư phạm, có nghiệp vụ chuyên môn vững vàng, có nhiều năm chủ nhiệm lớp và 2/10
4. nhất là tôi đã thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới nên ít nhiều tôi cũng có chút kinh nghiệm để gây hứng thú cho trẻ trong giờ kể chuyện. - Tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 4 tuổi, nhìn chung các cháu đều ngoan và khỏe mạnh, cùng một độ tuổi nên việc tiếp thu kiến thức khá đồng đều. - Bên cạnh đó được sự chỉ đạo sát sao của phòng giáo dục cũng như sự quan tâm nhiệt tình của cô hiệu trưởng tạo điều kiện cho các buổi kiến tập hội gảng thảo luận rút kinh nghiệm cho từng hoạt động của chuyên đề, làm quen với văn học để thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới. 2.2. Khó khăn - Nhận thức của trẻ còn chưa đồng đều có cháu vẫn còn nhút nhát, chậm chạp, có cháu còn phát âm còn ngọng. - Tài liệu tập san đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn học còn hạn chế. 3. Các biện pháp đã tiến hành: 3.1.Biện pháp 1: Tự học tự bồi dưỡng. Tôi luôn tích cực trau dồi kiến thức tự học tự bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ như: học tập chuyên môn hè do phòng mở, đi dự hội giảng ở trường, ở cụm, ở huyện, học hỏi chị em đồng nghiệp có chuyên môn vững vàng hơn, tôi nghĩ rằng có tâm huyết với nghề nghiệp, yêu nghề mếm trẻ và có kế hoạch tháng, hàng tuần, hàng ngày một cách khoa học và tìm tòi những phương pháp linh hoạt sáng tạo, mạnh dạn đưa vào áp dụng trong tiết dạy. Muốn nhận thức vai trò của người giáo viên trong công tác dạy và học cho trẻ làm quen với văn học thì luôn luôn tìm ra các biện pháp để không ngừng nâng cao tay nghề của mình để chăm sóc giáo dục trẻ có kết quả cao. Muốn dạy tốt môn làm quen với văn học, thứ nhất là trong giờ kể chuyện lôi cuốn được trẻ thì cô phỉa nắm vững, nắm chắc bài dạy, sao cho có lời hay ý đẹp ngắn gọn dễ hiểu để dẫn dắt trẻ lôi cuốn trẻ say xưa với giờ học. Để thực hiện tốt các biện pháp tôi còn tham khảo tài liệu, tập san xem vô tuyến truyền hình, học hỏi các bạn đồng nghiệp, qua một số giờ dạy mẫu, giờ dạy giỏi, từ đó người giáo viên có đầy đủ kiến thức để thực hiện đúng phương pháp, có cách dạy đảm bảo phù hợp với đặc thù của môn nghệ thuật văn học, đồng thời để tiến hành giờ dạy có hiệu quả cao, cô phải rèn cho mình có một 3/10
5. giọng kể diễn cảm, ngắt giọng, cử chỉ hành động, lời nói của từng nhân vật, thể hiện đúng ngữ điệu giọng điệu một cách nghệ thuật, rèn cho mình có tác phong sư phạm, xử lý tình huống trong giờ dạy một cách khéo léo tinh tế( Hình ảnh 1) 3.2. Biện pháp 2: Làm đồ dùng đồ chơi cho hoạt động Trong giảng dạy thực tế ở lớp hàng ngày tôi nhận thấy việc làm đồ dùng đồ chơi và sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ kể chuyện, hoạt động ở các góc theo từng chủ điểm là rất cần thiết, là đặc thù của trẻ mầm non, là thích tìm kiếm khám phá những cái mới lạ có màu sắc hấp dẫn, kích thước hợp lý, do đó tôi đã học hỏi sưu tầm nghiên cứu làm nhiều đồ dùng đồ chơi để gây sự chú ý bằng đồ dùng trực quan sinh động, nên trước khi vào bài mới tôi đã chuẩn bị rất công phu về đồ dùng đồ chơi đẹp và hấp dẫn cho phù hợp với từng đề tài. Ví dụ: qua câu chuyện “quả bàu tiên” tôi vẽ một chú bé nghèo, một dàn chim én, môt ngôi nhà, một quả bầu và một tên địa chủ, chuẩn bị đố dùng theo cốt chuyện màu sắc hài hòa đẹp mắt để gây hứng thú cho trẻ trong giờ học, hay dùng đất nặn các mô hình các nhân vật trong chuyện luôn thay đổi đồ dùng đồ chơi, thay đổi không khí học thu hút trẻ vào giờ học tốt, từ việc làm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ trong các giờ kể chuyện sao cho đẹp mắt, tôi dùng len làm các hình người vẽ các bức tranh lên màu cho hài hòa đẹp mắt khâu các con rối bằng vải. Như vậy việc sử dụng và làm đồ dùng đồ chơi vô cùng quan trọng đối với trẻ, như trong quá trình sử dụng cô phải dùng đúng lúc đúng chỗ, đồ dùng phải tạo nhiều kiểu khác nhau và phải đảm bảo tính sư phạm thẩm mỹ giáo dục cao ( Hình ảnh 2) 3.3. Biện pháp 3: Lồng ghép tích hợp môn học khác trong quá trình cho trẻ hoạt động với văn học. Việc tích hợp các nội dung khác vào hoạt động làm quen với văn học là vô cùng cần thiết tất cả đều hướng vào sự phát triển toàn diện của trẻ, lồng ghép tích hợp các hoạt động tiết học là hình thức đổi mới giáo dục phù hợp thu hút được sự tập trung chú ý của trẻ, trẻ sẽ không thấy nhàm chán, trẻ tiếp thu được kiến thức của nhiều bộ môn. Điều quan trọng là nâng cao chất lượng cho hoạt động chính, khi lồng ghép tích hợp, cô giáo phải linh hoạt lựa chọn đưa vào chỗ phù hợp để đem lại kết quả cao. Ví dụ: khi cô kể cho trẻ nghe câu chuyện “Chú dê đen” tôi dẫn dắt vào bài bằng bài hát “Đố bạn”. 4/10
6. Cô đưa bức tranh các con vật sống trong rừng cho trẻ quan sát, là cho trẻ khám phá khoa học, cho trẻ đếm các con vật là làm quen với toán. Cho trẻ kể tên các con vật sống trong rừng: trong quá trình kể chuyện “Chú dê đen” tôi chuẩn bị “Dê đen” “Dê trắng” “Một chú sói” làm bằng gỗ ở dưới gắn nam châm, một sa bàn có mô hình cảnh núi rừng cây cối, cây cỏ suối nước, khi giới thiệu bài tôi luồn tay xuống dưới để điều khiển các con vật theo nội dung cốt truyện. Dựa vào nội dung chuyện, cô gáo trò chuyện với trẻ phân tích, cô giảng giải cho trẻ hiểu hoặc đặt câu hỏi đàm thoại, sử dụng tranh ảnh, đồ dùng trực quan để giới thiệu, như vậy sẽ tạo cho trẻ hứng thú, có tác dụng giúp trẻ nhanh chóng làm quen với câu chuyện. Ví dụ: trong câu chuyện “Ai đáng khen nhiều hơn” tôi đặt câu hỏi “Thỏ anh lên rừng hái gì về cho mẹ” tôi thấy trẻ phát âm chữ “L” thành chữ “N” tôi cho trẻ phát âm lại nhiều lần theo tôi “N” nấm, cháu sẽ phát âm đúng, tôi theo dõi trong lớp cháu nào phát âm chưa chuẩn còn ngọng, tôi uốn nắn sửa sai cho trẻ ngay. Ví dụ tôi kể chuyện “Ai đáng khen hơn nào” • Cô đưa ra các nhân vật trong chuyện • Cô cho trẻ quan sát từng nhân vật “Khám phá khoa học” • Cho trẻ đếm các nhán vật “Làm quen với toán” Cô đặt câu hỏi đàm thoại “Thỏ anh lên rừng hái gì về cho mẹ” tôi thấy trẻ phát âm chữ “L” thành chữ “N” tôi cho trẻ phát âm lại nhiều lần theo tôi “N” nấm, cháu sẽ phát âm đúng, tôi theo dõi trong lớp cháu nào phát âm chưa chuẩn còn ngọng, tôi uốn nắn sửa sai cho trẻ ngay. Việc lồng ghép tích hợp các môn học khác vào tiết học làm quen với văn học đặc biệt là giờ kể chuyện đã đem lại chất lượng rất cao, vì vậy đã thu hút 100% trẻ hứng thú trong giờ kể chuyện, tuy nhiên không nên lạm dụng quá nhiều ( Hình ảnh 3) 3.4. Biện pháp 4: Dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi Đối với trẻ mẫu giáo hoạt động chủ yếu là vui chơi, xong việc “học mà chơi, chơi mà học” của trẻ phải được tiến hành ở mọi lúc mọi nơi, vì hoạt động ở mọi lúc mọi nơi là rất quan trọng với trẻ “học mà chơi, chơi mà học” 5/10