SKKN Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

Nội dung text: SKKN Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi

1. UBND QUẬN LONG BIÊN TRƯỜNG MẦM NON HOA SỮA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi Lĩnh vực/Môn: Giáo dục mẫu giáo Cấp học: Mầm non Họ và tên tác giả: Vũ Thị Hồng Điệp Chức vụ: Giáo viên ĐT: 0972194436 Đơn vị công tác: Trường Mầm non Hoa Sữa Quận Long Biên – Hà Nội Long Biên, tháng 3 năm 2019
2. MỤC LỤC Nội dung Trang I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1 II. GIẢI QUYẾT VẦN ĐỀ 2 1. Cơ sở lý luận 2 2. Thực trạng vấn đề 2 - 3 2.1 Thuận lợi 3 2.2 Khó khăn 3 3 CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 4 3.1.Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động 4 ngoài trời cho trẻ 3.2. Biện pháp 2: Lựa chọn hoạt động có nội dung, hoạt động 4- 5 có chủ đích giúp trẻ được trải nghiệm kiến thức đã học 3.3. Biện pháp 3: Thiết kế các trò chơi phát triển khả năng vận 5 - 6 động cho trẻ 3.4. Biện pháp 4: Tăng cường tổ chức các hoạt động giao lưu 6 cho trẻ 3.5. Biện pháp 5:Tham mưu với ban giám hiệu trong việc xây dựng môi trường thiên nhiên ngoài trời cho trẻ tham gia hoạt 6 - 7 động 3.6. Biện pháp 6: Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh 8 4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 8 - 9 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 9 1.Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm 9 2.Bài học kinh nghiệm 9
3. 3.Ý kiến đề xuất 10 PHỤ LỤC IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO
4. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Phương thức học của trẻ mầm non hiện nay là “Học mà chơi – chơi mà học”. Vì thế, hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi mầm non, mà trong đó hoạt động vui chơi ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu vì trẻ sẽ được hít thở không khí trong lành, được quan sát thế giới xung quanh, khám phá những điều mới lạ từ thiên nhiên giúp trẻ tăng thêm vốn sống và nhất là trẻ được tự do hoạt động. Qua hoạt động ngoài trời trẻ được thoả mãn nhu cầu hoạt động, thỏa mãn tính tò mò ham hiểu biết, thỏa mãn nhu cầu tìm hiểu, khám phá của trẻ. Trẻ nhận thức được thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, trải nghiệm khám phá dưới sự hướng dẫn của cô và theo cách của riêng mình, trẻ biết quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Trẻ mạnh dạn nêu lên những gì trẻ đã được trải nghiệm. Tất cả những điều đó mang lại cho trẻ niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh trẻ, từ đó ta có cơ hội giáo dục hình thành cho trẻ hành vi đẹp, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách trẻ. Hoạt động ngoài trời tạo cho trẻ nhiều cơ hội vận động toàn thân, phát triển kỹ năng vận động như: đi, chạy, nhảy, leo trèo, giữ thăng bằng, sự kết hợp các giác quan và tiếp nhận cảm giác trẻ thể hiện được tính tự do, tự nguyện, tính cộng đồng, biết thành lập theo nhóm làm đồ chơi, chơi các trò chơi vận động, dân gian, chơi tự do Hoạt động vui chơi ngoài trời giúp trẻ khỏe hơn, tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và hứng thú với môi trường tự nhiên đồng thời giúp trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống. Rất nhiều nhà nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng khi trẻ không được hoạt động ngoài trời tức là thiếu không gian vui chơi, trẻ sẽ mất đi sự linh hoạt một cách nghiêm trọng, ngôn ngữ phát triển không thuận lợi Do đó, trẻ sẽ nhút nhát, khó hòa đồng và sau này khó thích nghi với cuộc sống. Cùng với đó, khi thiếu các hoạt động vui chơi ngoài trời, trẻ sẽ khó lòng thấy hạnh phúc, vui tươi trong nhịp sống của mình, thường trở nên cau có, và dễ bị trầm uất, Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua các trò chơi, qua các hoạt động . Từ hoạt động ngoài trời chúng ta giải quyết, hoàn thành được nhiệm vụ giáo dục trẻ phát triển toàn diện về các mặt đức, trí, thể, mĩ và ngôn ngữ mà vẫn đảm bảo được nguyên tắc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, không gò bó không áp đặt trẻ, trẻ hoàn toàn chủ động, tích cực, tự nguyện trong các hoạt động. Nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa của vấn đề này tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “ Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động ngoài trời 1/10
5. cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi ” làm sáng kiến kinh nghiệm. Tôi hi vọng với đề tài này mình sẽ đóng góp một chút kinh nghiệm trong quá trình tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận Hoạt động vui chơi nói chung và hoạt động ngoài trời nói riêng có ý nghĩa đặc biệt và đem lại hiệu quả giáo dục rất cao với trẻ mẫu giáo. Tuy nhiên trong những năm đầu tiên của cuộc sống những nhận thức của trẻ về thế giới ngoài trời còn mơ hồ, trẻ dễ nhầm lẫn thuộc tính bản chất và không bản chất của sự vật hiện tượng. Trẻ 5 - 6 tuổi đang ở giai đoạn phát triển mạnh mẽ của tư duy trực quan hình tượng, trẻ có nhu cầu hoạt động khám phá các mối quan hệ và sự phụ thuộc giữa các sự vật và hiện tượng để thỏa mãn nhu cầu nhận thức ngày càng cao của chúng. Trẻ cũng có khả năng suy luận mặc dù những kết luận còn rất ngây thơ ngộ nghĩnh. Trẻ luôn tò mò và đặt ra các câu hỏi cho người lớn: “ Đây là cái gì? Nó như thế nào? Tại sao lại như vậy? Làm thế nào để có được nó? Để làm gì?” Nội dung các câu hỏi của trẻ rất đa dạng, bao trùm mọi lĩnh vực tri thức: Tự nhiên (cây cối, các con vật, nước, không khí, ánh sáng, mưa gió ), xã hội (bản thân, người lớn và các mối quan hệ giữa họ, thế giới xung quanh ). Tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động ngoài trời chính là giúp trẻ giải quyết được nhu cầu và hứng thú nhận thức và nhu cầu vui chơi. Cho trẻ tham gia vào hoạt động ngoài trời là tạo điều kiện cho trẻ hoà nhập vào cuộc sống, tích luỹ cho trẻ những tri thức, những ấn tượng tốt đẹp về con người, về môi trường tự nhiên, về cuộc sống xã hội phong phú, đa dạng. Từ đó hình thành ở trẻ những tình cảm xã hội đúng mực với suy nghĩ, thái độ quan hệ tích cực, cách ứng xử đúng đắn với mọi người xung quanh, thái độ tích cực thân thiện với môi trường thiên nhiên. Vậy tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ như thế nào để có hiệu quả như mong muốn? Lúc này vai trò của người giáo viên mới thực sự được phát huy. 2. Thực trạng vấn đề - Trường mầm non tôi đang công tác là một trường mầm non thuộc Quận Long Biên, trường nằm trên địa bàn Phường Sài Đồng là nơi đô thị hóa nhanh, tập trung nhiều các khu công nghiệp lớn, các đầu mối giao thông của Thủ đô, trình độ dân trí cao. - Lớp tôi được phân công phụ trách là lớp mẫu giáo lớn A1 với sĩ số 45 học sinh. 2/10
6. Để thực hiện đề tài: “ Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi ” ở trường mầm non đang công tác tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau: 2.1. Thuận lợi: - Cơ sở vật chất đầy đủ, phong phú, hiện đạị. - Ban giám hiệu: luôn quan tâm tạo điều kiện cho giáo viên có thời gian tự học, nâng cao chuyên môn, kĩ năng sư phạm - Bản thân tôi luôn yêu nghề, mến trẻ, ham học hỏi nâng cao chuyên môn. Thường xuyên học hỏi các bạn đồng nghiệp qua các buổi dự giờ hoạt động ngoài trời và tìm hiểu qua sách báo, tạp chí, các phương tiện thông tin đại chúng . Đồng thời có kế hoạch sắp xếp hoạt động vui chơi theo từng tháng, từng sự kiện cụ thể, theo sự hứng thú của trẻ. - Được sự ủng hộ và giúp đỡ phối hợp của một số phụ huynh trong việc tạo ra nguồn cho hoạt động ngoài trời: ủng hộ vườn hoa cây cảnh, cung cấp một số nguyên vật liệu phế thải có thể sử dụng cho các hoạt động ngoài trời. 2.2 Khó khăn * Đối với học sinh:Trẻ mẫu lứa tuổi này thường hiếu động. Do đặc điểm sinh lý lứa tuổi ghi nhớ có chủ định còn yếu trẻ dễ bị phân tán sự tập trung bởi yếu tố bên ngoài, nhất là những yếu tố xuất hiện bất ngờ. Kinh nghiệm và sự nhận biết về thế giới xung quanh của trẻ rất khác nhau, không đồng đều. * Đối với giáo viên: Bản than có con nhỏ nên chưa có nhiều thời gian để tìm tòi , học thêm. Các hoạt động ngoài trời tổ chức dựa trên kinh nghiệm của bản thân và đồng nghiệp là chính, nội dung còn sơ sài, khô khan chưa tạo được hứng thú ở trẻ, biện pháp và thủ thuật tổ chức hoạt động còn hạn chế Bảng 1: Bảng kết quả khảo sát trẻ khi chưa thực hiện biện pháp (Tổng số trẻ là 45) 45 trẻ Đạt Chưa đat Lĩnh vực 19 26 1. Kiến thức (42%) (58%) 2. Kỹ năng (quan sát, 18 27 so sánh, phán đoán ) (40%) (60%) 3. Sự tự tin, mạnh dạn, 17 28 nhanh nhạy (37 %) (63%) 23 22 4. Thể lực, sức khỏe (51%) (49 %) 3/10
7. Với những thực trạng này tôi luôn mong muốn tìm ra được một sô biện pháp tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo lớn đạt hiệu quả nhất. Và dựa vào những kiến thức chuyên môn mà tôi đã học hỏi tôi đã xây dựng và tìm ra một số biện pháp sau : 3. Các biện pháp đã tiến hành: 3.1.Biện pháp 1. Xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động ngoài trời cho trẻ. Để có được những buổi hoạt động ngoài trời đạt hiệu quả giáo dục cao, đem lại cho trẻ nhiều hứng thú thì việc xây dựng kế hoạch phù hợp là điều rất cần thiết và quan trọng. Muốn xây dựng được những kế hoạch hoạt động ngoài trời hoàn hảo phù hợp với lứa tuổi trẻ, mỗi giáo viên chúng ta cần nắm bắt được phương pháp chuyên ngành, hiểu được phương pháp chuyên ngành giáo viên sẽ không bị nhầm lẫn giữa hoạt động có mục đích với các đề tài của giờ khám phá môi trường xung quanh khi đó việc tổ chức hoạt động sẽ hiệu quả mà không bị lan man. Xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động căn cứ vào hướng dẫn của phòng giáo dục, ban giám hiệu và tổ chuyên môn. Ngoài ra việc tôi căn cứ vào độ tuổi, trình độ trẻ của lớp mình, căn cứ vào điều kiện thực tế của lớp, của trường để xây dựng kế hoạch hoạt động ngoài trời hoàn chỉnh, sáng tạo đảm bảo các yêu cầu về nội dung, về thời gian, không gian, đúng sự kiện, kế hoạch tháng. 3.2. Biện pháp 2: Lựa chọn hoạt động có nội dung, hoạt động có chủ đích giúp trẻ được trải nghiệm kiến thức đã học Lựa chọn đề tài phù hợp với kế hoạch tháng, tận dụng môi trường thực tế. Ví dụ chủ đề sự kiện là “ Bé với Noel” tôi lựa chọn hoạt động có chủ đích: quan sát khung cảnh sân trường chuẩn bị noel, trò chuyện với ông già noel hay trò chơi chuyển quà Hay chủ đề sự kiện là “Rau ăn lá”, tôi sẽ lựa chọn hoạt động có chủ đích: quan sát rau muống, vườn thủy canh (Ảnh 1, 2) Ví dụ: Sau khi kiến thức đã được cung cấp trong giờ hoạt động chung thì ở hoạt động ngoài trời có thể kết hợp trong giờ quan sát vườn hoa và yêu cầu trẻ chọn cho cô hoa có 5 cánh kể tên 5 loại hoa mà con biết, kể tên 5 loại hoa theo màu sắc và tìm trong sân trường có các đồ vật nào có số lượng là 5 3.3.Biện pháp 3 : Thiết kế các trò chơi phát triển khả năng vận động cho trẻ a.Trò chơi phát triển vận động: Khi trẻ được tham gia chơi các hoạt động leo trèo trên các đồ chơi ngoài trời: cầu trượt, đu quay, bập bênh, xích đu, cầu luồn các vận động chạy, nhảy, bật nhảy vòng, tung, ném chuyền bóng .từ các trò chơi này trẻ được vận động 4/10