Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 24-36 tháng tuổi phát triển thể chất

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 24-36 tháng tuổi phát triển thể chất

1. 1. Mở đầu - Lý do chọn đề tài: Trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là chủ nhân tương lai của đất nước, là người kế tục sự nghiệp của cha anh, gánh vác mọi công việc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Và giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, mọi trẻ em sinh ra đều có quyền được chăm sóc, bảo vệ, nuôi dưỡng một cách toàn diện về mọi mặt: Đức, Trí, Thể, Mỹ. Trong các mặt giáo dục trên thì giáo dục thể chất cho trẻ mầm non là nhiệm vụ quan trọng, vì sức khỏe là vốn quý giá đối với con người, đặc biệt đối với trẻ mầm non. [1] Mục tiêu của giáo dục Mầm non là giúp trẻ phát triển toàn diện theo 5 lĩnh vực về thể chất, tình cảm, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị tiền đề vững chắc cho trẻ vào lớp một. Trong trường Mầm non chương trình giáo dục Nhà trẻ ( 24 – 36 tháng tuổi) nhằm giúp trẻ phát triển hài hòa về các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm – xã hội và thẫm mĩ. Cùng với các hoạt động khác, giáo dục phát triển thể chất cho trẻ Nhà trẻ nhằm đáp ứng mục tiêu tăng cường và bảo vệ sức khỏe cho trẻ, giúp trẻ có cân nặng, chiều cao phát triển bình thường theo lứa tuổi; thích nghi với chế độ sinh hoạt ở nhà trẻ; Có một số thói quen tốt trong ăn uống, vệ sinh cá nhân, giữ gìn sức khỏe và an toàn; thực hiện một số vận động cơ bản theo độ tuổi. Bước đầu biết phối hợp vận động cùng trẻ khác, phấn khởi và hào hứng vận động ; Có một số tố chất vận động ban đầu( nhanh nhẹn, khéo léo, thăng bằng cơ thể ), có khả năng phối hợp khóe léo cử động bàn tay, ngón tay. Và có khả năng làm được một số việc tự phục vụ trong ăn, ngủ và vệ sinh cá nhân. Giáo dục phát triển thể chất trong trường Mầm non còn giúp cho trẻ bước đầu nhận thức được sự cần thiết của việc phát triển thể chất để rèn luyện sức khỏe giúp cho cơ thể luôn khỏe mạnh. Qua đó trẻ sẽ trở nên tự tin mạnh dạn hơn, dễ dàng giao lưu với cô và các bạn và phát huy tính tích cực của trẻ trong các hoạt động mà cô tổ chức. Ngoài ra, giáo dục phát triển thể chất còn góp phần giáo dục toàn diện cho trẻ mầm non: Việc thực hiện các bài tập vận động góp phần tích cực vào giáo dục nhận thức ( tăng cường hiểu biết; làm phong phú biểu tượng về bài tập vận động, các bộ phận trên cơ thể và tác dụng của bài tập vận động đến chúng; yêu cầu luyện tập ), giáo dục phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội( tình cảm, thái độ phù hợp với việc luyện tập vận động; có kĩ năng thực hiện các yêu cầu về vệ sinh các nhân, môi trường và dụng cụ luyện tập; hình thành các phẩm chất nhân cách cần thiết của người lao động, giáo dục phát triển thẩm mĩ ( nhận thức đúng về cái đẹp trong trang phục luyện tập, các động tác vận động; có mong ước được tạo ra cái đẹp trong luyện tập vận động ) và giáo dục lao động cho trẻ mầm non (tham gia chuẩn bị địa bàn, các dụng cụ luyện tập; cất đặt đồ dùng, dụng cụ luyện tập đúng chỗ, đúng quy định; biết quý trọng sức lao động của người khác ) [2] - Ở mục 1: Đoạn “Trẻ em là bảo vệ Tổ Quốc” do tôi tự viết ra; đoạn tiếp theo: “ Giáo dục mầm non đối với trẻ mầm non” tham khảo nguyên văn từ TLTK số 1. - Đoạn “ Giáo dục phát triển thể chất ngoài ra” do tác giả tự viết ra; đoạn tiếp theo: “ Góp phần giáo dục của người khác” tham khảo nguyên văn từ TLTK số 2 1
2. Trong thực tế, việc tổ chức các hoạt động giúp trẻ Nhà trẻ phát triển các kĩ năng vận động nhằm phát triển thể chất theo hình thức hiện hành cũng đã mang lại hiệu quả tới sự phát triển toàn diện của trẻ. Song chất lượng đạt chưa cao, giáo viên dạy còn mang tính hình thức, máy móc, dập khuôn theo các bài tập cũ, không có sự sáng tạo, chưa thõa mãn được nhu cầu phát triển vận động của trẻ. Từ những lý do trên bản thân tôi đã nhận thức được vai trò quan trọng của bộ môn vì thế tôi đi sâu nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi đồng nghiệp và qua tài liệu, tạp chí giáo dục mầm non, để giúp tất cả học sinh trong lớp mình phát huy hết khả năng vận động của mình, tôi đã quyết định chọn đề tài: “ Một số biện pháp giúp trẻ 24 – 36 tháng tuổi phát triển thể chất” làm đề tài nghiên cứu trong năm học 2017 – 2018. - Mục đích nghiên cứu. Giáo dục phát triển thể chất nhằm giúp trẻ khỏe mạnh và có kĩ năng vận động trong các hoạt động hằng ngày. Các bài tập luyện ngoài vai trò phát triển khả năng vận động còn giúp phát triển các tố chất nhanh nhẹn, sức mạnh của cơ bắp, sự khéo kéo và dẻo dai cũng như khả năng giữ thăng bằng của cơ thể trong quá trình vận động [3]. Biết được tầm quan trọng đó, là một giáo viên tôi cần phải coi trọng việc tạo ra môi trường giáo dục trẻ bằng những hoạt động thiết thực, nhằm phát triển một cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực: Trí tuệ - Đạo đức – Thẩm mỹ - Thể lực. Từ đó, giúp trẻ hoàn thiện nhân cách, ngôn ngữ, tư duy, phát triển các kỹ năng thực hành, giao tiếp và ứng xử ở trẻ nhỏ. Đề tài này giúp đánh giá thực trạng, tìm ra một số biện pháp thực hiện nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đối với việc giáo dục thể chất của trẻ Nhà trẻ ( 24 – 36) tháng tuổi, ở trường Mầm non Quảng Trung. - Đối tượng nghiên cứu Đề tài sẽ nghiên cứu: “Một số biện pháp giúp trẻ 24 – 36 tháng tuổi phát triển thể chất” - Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu tài liệu; Phương pháp điều tra khảo sát thực tế trên trẻ; Phương pháp quan sát hoạt động trên trẻ; Phương pháp trao đổi với đồng nghiệp; Phương pháp thực hành sư phạm. 2. Nội dung: 2.1. Cơ sở lý luận Nghị quyết Trung ương II đã khẳng định “ Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới mạnh mẽ, xã hội đang có nhiều bước đổi mới trên mọi phương diện, đáng kể nhất là việc đổi mới căn bản toàn diện của giáo dục ở tất cả các bậc học. Chính vì vậy, giáo dục mầm non cũng luôn luôn đổi mới để không ngừng nâng cao chất lượng chăm sóc – giáo dục – nuôi dưỡng trẻ, đảm bảo đáp ứng được với yêu cầu phát triển của xã hội. - Đoạn: “Giáo dục phát triển thể chất . trong quá trình vận động”, tôi tham khảo nguyên văn từ TLTK số 3. 2
3. Ngày nay, khoa học kỹ thuật phát triển như vũ bão, công cuộc xây dựng quê hương đổi mới từng ngày, vì vậy, tri thức giảng dạy ở trong nhà trường phải là những kiến thức cơ bản, nhưng mang tích chất hiện đại, sát thực tiễn, dùng làm chìa khóa để mở cánh cửa khoa học, là cái vốn mà thế hệ trẻ có thể vận dụng vào cuộc sống tiếp tục học lên, tự bồi dưỡng và tiếp thu các quá trình đào tạo tiếp theo trong suốt cuôc đời . Vậy, việc trang bị những kiến thức phổ thông cho trẻ là một việc làm vô cùng quan trọng nhằm góp phần xây dựng đất nước phồn vinh. Cũng vì thế việc chăm sóc, giáo dục trẻ ngay còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ sau này. Trong quá trình giáo dục thể chất cho trẻ mầm non, các nhiệm vụ giáo dục thể chất được hoàn thành bằng các hình thức khác nhau. Hình thức giáo dục thể chất ở trường mầm non là sự tổng hợp giáo dục về những hoạt động vận động nhiều dạng của trẻ, mà cơ bản là tính tích cực vận động của trẻ. Sự tổng hợp những hình thức đó tạo nên một chế độ vận động nhất định, cần thiết cho sự phát triển đầy đủ về thể chất và củng cố sức khỏe cho trẻ. Ở trường mầm non sử dụng hình thức giáo dục thể chất qua các tiết học thể dục buổi sáng, hoạt động có chủ đích hay cả ở những hoạt động góc,hoạt động ngoài trời Từ đó, sẽ giúp nâng cao chất lượng phát triển thể chất cho trẻ, đặc biệt là trẻ Nhà trẻ (24 – 36) tháng tuổi. Thể dục sáng và các tiết thể dục được tiến hành với tất cả các độ tuổi, nhưng trong các hình thức đó đòi học giáo viên phải chọn lọc những bài tập vận động và phương pháp tiến hành với từng độ tuổi nhất định. Ngoài ra giáo viên cần chú ý hướng đến việc giáo dục trí tuệ, cảm xúc, điều khiển hành vi vận động ở trẻ, giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của nhiệm vụ do giáo viên đề ra và tích cực vượt qua khó khăn xuất hiện trong hoạt động của mình. Với sự tiến bộ vượt bậc của công nghệ thông tin cũng đã ảnh hưởng một phần không nhỏ đến thế hệ trẻ thơ. Cha mẹ quá bận rộn nên không có thời gian chơi đùa cùng trẻ và cũng không muốn thả con chơi tự do sợ không an toàn về mọi mặt nên đã giao phó con cho công nghệ thông tin (như: điện thoại, laptop, ipas ) mà không nghĩ đến những nguy cơ ảnh hưởng đến trẻ khi tiếp xúc sớm với Internet và thiết bị công nghệ như: Cha mẹ không kiểm soát được trẻ chơi gì trên máy, nguy cơ trẻ tiếp xúc với internet không lành mạnh. Mạng internet cũng không có công cụ quản lý thời gian chơi của trẻ gây ảnh hưởng sức khỏe, mắt và tâm lý. Nguy cơ trẻ tiếp xúc với game bạo lực, dẫn đến nghiện máy tính, bỏ bê mọi việc, không quan tâm đến mọi vật, mọi người xung quanh. Trẻ dễ bị trầm cảm, béo phì vì phụ thuộc vào công nghệ, và dẫn đến hệ lụy không vâng lời người lớn. Do đó, đa số trẻ nhỏ chậm phát triên về mọi mặt: chậm nói, ngại giao tiếp với mọi người xung quanh, nóng nảy, khó tính và có những hành vi bạo lực khi chơi cùng bạn bè, mọi người xung quanh, hơn nữa trẻ cũng lười vận động, ngại di chuyển Vì thế, nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và phát triển thể chất nói riêng là một trong những nội dung giáo dục quan trọng của nhà trường nhằm đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam không những cường tráng về thể chất, mà còn phát triển trí tuệ, phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức, tạo tiền đề tốt để trẻ bước vào ngưỡng cửa của trường tiểu học. 2.2. Thực trạng của vấn đề 3
4. 2.2.1. Thuận lợi: Năm học 2014 – 2015 trường Mầm Non Quảng Trung được công nhận trường đạt chuẩn Quốc Gia mức độ I nên luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của các cấp lãnh đạo, chính quyền địa phương và được sự chỉ đạo sát sao của phòng GD & ĐT nên cơ sở vật chất tương đối đầy đủ để phục vụ cho việc dạy và học. Cảnh quan nhà trường thoáng mát, có sân chơi rộng cùng với nhiều đồ chơi vận động ngoài trời, góp phần rất lớn cho trẻ vận động trong giờ hoạt động ngoài trời, từ đó giúp trẻ hứng thú hơn trong mỗi giờ học, tạo cảm giác thoải mãi, vui vẻ khi chơi trò chơi vận động. Được Ban giám hiệu nhà trường quan tâm giúp đỡ về mọi mặt, đi sâu, đi sát uốn nắn về nội dung, phương pháp chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong công tác giảng dạy. Tài liệu về giáo dục mầm non luôn được cập nhập kịp thời, được tham gia đầy đủ các lớp học bồi dưỡng do phòng GD&ĐT, trường tổ chức, đồng thời bản thân cũng được đến các trường bạn như: Trường MN Quảng Bình; Trường MN Quảng Khê để học hỏi đồng nghiệp. Bản thân là người trực tiếp xây dựng kế hoạch chuyên môn cho lớp mình phụ trách, nên tôi nắm bắt được tình hình học tập, đặc điểm phát triển của từng trẻ để từ đó lên kế hoạch sao cho phù hợp nhất đối với sự phát triển của trẻ ở lớp mình. Tôi luôn tự tìm tòi, học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và tự làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho tiết dạy của mình thêm phong phú và đa dạng. Đối với trẻ tuy là năm đầu tiên đến trường mầm non và ở độ tuổi còn nhỏ nhưng đa phần trẻ ngoan, biết nghe lời cô giáo. Được sự quan tâm giúp đỡ của phụ huynh trong việc phối hợp chăm sóc, giáo dục trẻ nên đưa trẻ đi học đều đặn ( trung bình 95% học sinh đi học chuyên cần). 2.2.2. Khó khăn: Cơ sở vật chất của nhà trường như: Chưa có khu vận động ngoài trời cho trẻ; Đồ dùng dạy học còn hạn chế đa số là đồ dùng từ nguyên vật liệu có sắn nên đôi khi bất tiện trong quá trình sử dụng. Việc sắp xếp đồ dùng, đồ chơi ở khu vực vận động trong lớp cho trẻ hoạt động ở một số nhóm lớp còn thiếu tính khoa học, mang tính chắp vá. Đồ dùng đồ chơi còn hạn chế, chưa đẹp không thu hút trẻ. Các bậc phụ huynh chưa thật sự hiểu và quan tâm đến việc học tập của con, em mình, hơn nữa đa số trẻ ở nhà với ông bà ( bố mẹ đi làm ăn xa) ảnh hưởng rất lớn đến tâm lí của trẻ, trẻ được bao bọc quá kĩ nên ít được vận động, làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc giáo viên hướng dẫn trẻ thực hiện các bài tập vận động nói rieeng và các hoạt động học ở trường mầm non nói chung Số trẻ trong lớp chưa đồng đều về chất lượng, nhiều cháu còn nhút nhát trẻ vẫn chưa tích cực và chủ động trong học tập và vui chơi. Trẻ thiếu tự tin khi tự mình vận động, khi trên lớp tổ chức hoạt động vui chơi trẻ rất hay có tâm lý chờ đợi cô hướng dẫn, chưa được mạnh dạn trong thực hiện theo khả năng và ý thích của mình. Thời gian tổ chức chơi vận động còn hạn hẹp vì trò chơi không thể diễn ra trong suốt cả một hoạt động của trẻ mà còn chủ yếu được lồng ghép tích hợp vào các hoạt động mà thôi Năm học 2017 – 2018 được nhà trường phân công phụ trách lớp Nhà trẻ (24 4