Sáng kiến kinh nghiệm Cải biên và sáng tác một số trò chơi phát triển thể chất cho trẻ 5-6 tuổi

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Cải biên và sáng tác một số trò chơi phát triển thể chất cho trẻ 5-6 tuổi

1. CẢI BIÊN VÀ SÁNG TÁC MỘT SỐ TRÒ CHƠI PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI Tác giả: Vương Ngọc Quyên Đơn vị: Trường Mẫu Giáo Hoa Mai 5 I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1/ Lý do chọn đề tài Chúng ta đều biết: Vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Chơi là nhu cầu không thể thiếu được trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Tina Bruce, một tác giả hàng đầu về Giáo Dục Mầm Non đã tóm tắt về giá trị của việc chơi đùa như sau: "Các nghiên cứu về não bộ, cũng như nghiên cứu trong các lĩnh vực khác, đã cho thấy ngày càng rõ hơn về nhu cầu được vui chơi của tuổi thơ. Chơi đùa đóng vai trò là cơ chế tiếp sức cho những suy nghĩ mang tính can đảm, sáng tạo và nghiêm túc ở tuổi trưởng thành". Bởi trẻ “học mà chơi, chơi mà học” vì vậy bên cạnh đồ chơi thì trò chơi giữ một vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình chơi của trẻ. Michel de Montaigne (1553-1592) một nhà văn lớn của Pháp đã viết: “Trò chơi phải được coi là hoạt động quan trọng nhất của trẻ thơ”. Trò chơi không chỉ giúp cho trí tuệ, tình cảm, ngôn ngữ, của trẻ được phát triển mà còn giúp cho trẻ phát triển hài hòa về thể chất làm cho tâm hồn trẻ thêm hồn nhiên, trong sáng Trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ 5-6 tuổi nói riêng đều rất tò mò, ham hiểu biết, trẻ luôn thích thú với những điều mới lạ. Vì vậy những trò chơi mới, cách chơi mới sẽ khơi gợi được ở trẻ tính tò mò, ham thích khám phá. Tạo động lực cho trẻ tham gia vào trò chơi say sưa, tự nguyện và đầy hứng thú. Điều đó không chỉ làm thỏa mãn nhu cầu được chơi ở trẻ mà còn góp phần quan trọng cho sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ mầm non. Trang 1
2. Trong kho tàng trò chơi dân gian và vô vàn các trò chơi vận động dành cho lứa tuổi mầm non, tôi nhận thấy những trò chơi vận động góp phần phát triển thể chất và vô cùng quan trọng trong việc phát triển toàn diện cho trẻ. Nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của những trò chơi phát triển thể chất mang tính mới lạ đối với sự phát triển của trẻ. Tôi đã tìm tòi và áp dụng việc “Cải biên và sáng tác một số trò chơi phát triển thể chất cho trẻ 5 – 6 tuổi”, đấy cũng là đề tài mà tôi chọn nghiên cứu cho lần viết sáng kiến kinh nghiệm này. 2/ Mục đích nghiên cứu Mục đích chọn đề tài “Cải biên và sáng tác một số trò chơi phát triển thể chất cho trẻ 5 – 6 tuổi” là: - Thứ nhất: Muốn giúp trẻ nhận ra lợi ích của việc vận động và hứng thú với các trò chơi vận động. - Thứ hai: Hình thành cho trẻ sự mạnh dạn tự tin khéo léo qua các kỹ năng vận động nhằm rèn luyện các tố chất và phát triển tốt về thể lực cho trẻ. - Thứ ba: Nhằm giúp trẻ phát triển ngôn ngữ của mình một cách mạch lạc rõ ràng thông qua việc giao tiếp trong quá trình chơi. - Thứ tư: Giúp trẻ cảm nhận tinh thần thể thao và hình thành tính đoàn kết qua các trò chơi. Từ đó có những trò chơi sáng tạo kích thích sự hứng thú của trẻ, thu hút sự tập trung chú ý của trẻ trong hoạt động, nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng giáo dục trẻ thông qua các trò chơi vận động. 3/ Phương pháp nghiên cứu - Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu * Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp quan sát. - Phương pháp đàm thoại. - Phương pháp thực nghiệm. - Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm. * Đối tượng nghiên cứu Trang 2
3. - Cải biên và sáng tác một số trò chơi phát triển thể chất cho trẻ 5-6 tuổi. * Phạm vị nghiên cứu - Học sinh lớp Lá 6 trường Mẫu Giáo Hoa Mai 5, Thuận An, Bình Dương. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1/ Cơ sở lý luận Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ, phát triển thể lực thông qua phát triển vận động là một nhiệm vụ hết sức quan trọng đối với trẻ mầm non. Phát triển vận động là một trong những điều cơ bản để trẻ nhận thức thế giới xung quanh, trẻ biết nhiều kỹ năng vận động thì trẻ càng có nhiều cơ hội tiếp xúc, khám phá thế giới xung quanh tạo điều kiện tốt để trẻ tham gia vào nhiều hoạt động và trẻ sẽ tích luỹ được nhiều kinh nghiệm qua các hoạt động đó, nhờ thế mà vốn kiến thức của trẻ được tăng lên, đồng thời khi thực hiện các yêu cầu của vận động cũng giúp thêm cho trẻ rèn một số kỹ năng nhận thức như sự chú ý, tính kiên trì Trong quá trình tham gia vào các trò chơi vận động trẻ còn được phát triển thêm cả về mặt tình cảm xã hội cũng như thẩm mỹ. Khi nói đến thể lực chúng ta có thể nghĩ ngay rằng đó là chất lượng của cơ thể con người có thể sử dụng vào thực tiễn một việc nào đó trong học tập, lao động, thể thao Phạm trù thể chất bao gồm các mặt sau: Tầm vóc cơ thể là trạng thái phát triển và hình thái, cấu trúc cơ thể bao gồm sự sinh trưởng hình thể và tư thế thân người của một cơ thể. Sinh trưởng chủ yếu chỉ qua quá trình biến đổi dần về khối lượng cơ thể từ nhỏ đến lớn, từ thấp đến cao, từ nhẹ đến nặng. Năng lực tham gia vận động thể lực của một cơ thể, đây là một nhân tố hết sức quan trọng nó thúc đẩy và giúp cho các chức năng sinh lý của cơ thể phát triển một cách nhịp nhàng. Khả năng thích ứng của cơ thể đối với môi trường bên ngoài, trong đó có khả năng chống lại bệnh tật. Trạng thái tâm lý là chỉ tình cảm, ý chí, cá tính của con người, nếu một con người có trạng thái tâm lý tốt thì cơ thể sẽ phát triển khỏe mạnh Trang 3
4. Theo Jean Piaget (1896 - 1980) một nhà tâm lí học Thụy Sĩ viết: Trẻ nhỏ có vai trò tích cực trong sự phát triển nhận thức của mình thông qua sự tương tác qua lại tích cực với cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. Chơi là hình thức cơ bản giúp trẻ phát triển khả năng suy nghĩ và sự giao tiếp tích cực của trẻ, vai trò của giáo viên là khai thác các tình huống và các vật liệu trong môi trường để khuyến khích trẻ chơi. Hoạt động cùng nhau, hoạt động hợp tác giữa cô và trẻ, hoạt động cá nhân kết hợp với hoạt động nhóm có tác dụng to lớn trong phát triển trí thông minh và trong phát triển nhân cách. Có thể nói, trò chơi vận động là hình thức hoạt động phát triển thể lực phù hợp và có hiệu quả nhất ở lứa tuổi mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo lớn nói riêng. Trò chơi vận động không những giúp trẻ phát triển về thể lực mà còn phát huy tính tích cực, ham muốn vận động. Vì vậy mỗi giáo viên cần quan tâm đến trò chơi vận động và sử dụng một cách tối đa để giúp trẻ phát triển toàn diện. 2/ Thực trạng Kết quả khảo sát thực tế: Năm học 2015 - 2016 tôi được phân công dạy lớp Lá 6 độ tuổi từ 5-6 tuổi, với tổng số cháu là 43 trong đó có 21 nữ và 22 nam. Tôi đã gặp những khó khăn và thuận lợi như sau: a. Thuận lợi: - Được sự quan tâm giúp đỡ, khuyến khích và hỗ trợ nhiệt tình của Ban giám hiệu nhà trường. - Tổ chức các trò chơi trẻ rất hứng thú và tích cực tham gia. - Cơ sở vật chất, lớp học, sân trường thoáng mát, đồ dùng đồ chơi, phương tiện (vòng ném, gậy, bóng, .) được trang bị đầy đủ thuận lợi trong việc vận dụng và tổ chức các trò chơi. Trang 4
5. - Chương trình giáo dục mầm non mới không áp đặt, lấy trẻ làm trung tâm nên khuyến khích giáo viên phát huy tính sáng tạo tìm tòi cái mới giúp trẻ hứng thú tham gia các hoạt động. - Giáo viên ở lớp có trình độc chuyên môn trên chuẩn, 01 giáo viên trình độ cao đẳng, 01 giáo viên trình độ đại học. b. Khó khăn: - Một số trò chơi có yêu cầu cao trẻ mất nhiều thời gian mới chơi được trò chơi. - Đa số trẻ chưa qua các lớp mầm, chồi nên trẻ chưa có nhiều kỷ năng vận động cơ bản. - Một vài trẻ có sức khỏe yếu thường hay bệnh nên chưa hứng thú tham gia trò chơi cùng bạn. - Trong lớp có 01 trẻ bị mắc bệnh ngoài da, dễ trầy xước khi tham gia vận động. - Một số trò chơi hấp dẫn trẻ nhưng lại không phù hợp với chủ đề, chủ điểm mà giáo viên đang thực hiện. - Việc tổ chức các trò chơi vận động cho trẻ đòi hỏi phải có sự linh hoạt và tính sáng tạo cao. - Thời gian tổ chức chơi còn hạn hẹp vì trò chơi không thể diễn ra trong suốt cả một hoạt động của trẻ mà còn chủ yếu được lồng ghép tích hợp vào các hoạt động mà thôi. Với những khó khăn trên, tôi cần nhanh chóng khắc phục và phát huy những thuận lợi và ưu điểm của mình. * Số liệu trước khi thực hiện: Khảo sát thực tế trên lớp Lá 6, với tổng số cháu là 43 . Tổng số Trẻ hứng Trẻ béo phì Trẻ thừa cân Trẻ suy dinh cháu thú hoạt dưỡng động Trang 5
6. 43 cháu 25 cháu 02 cháu 06 cháu 02 cháu (58,14%) (4,6%) (13.9%) (4.6%) Qua quá trình quan sát những giờ trẻ chơi vận động, tôi nhận thấy: - Trẻ mau nhàm chán với các trò chơi lập đi lập lại. - Trẻ còn thụ động trong các trò chơi, đặt biệt là trẻ béo phì, thừa cân. - Trò chơi của cô còn chưa phong phú, thu hút trẻ. Để khắc phục những hạn chế trên tôi bắt đầu cải thiện tiết dạy, thay đổi các trò chơi và dần dần áp dụng những biện pháp mới, linh hoạt để giúp trẻ lớp mình hứng thú với các trò chơi vận động để trẻ hoạt động hết hình trong mỗi lần chơi. 3 / Biện pháp thực hiện a. Biện pháp 1: Cải biên một số trò chơi cũ thành trò chơi mới. Tôi lựa chọn trò chơi đã sưu tầm và cải biên một số nội dung chơi thành trò chơi mới sao cho phù hợp với nhiều chủ điểm, phù hợp với đặc điểm nhận thức và khả năng vận động của trẻ. Quan trọng hơn cả những trò chơi tôi cải biên được tổ chức với hình thức mới lạ khuyến khích trẻ tham gia vào các trò chơi, các hoạt động một cách thích thú. ❖ TRÒ CHƠI 1: CON ONG CHĂM CHỈ ( Cải biên từ trò chơi Đàn gà trong sân) ➢ Trò chơi đàn gà trong sân: • Luật chơi: - Những chú gà sẽ vào trong sân nhà tìm thóc lúa, nếu bị chủ nhà bắt sẽ thua. • Cách chơi: - Một trẻ làm bác chủ nhà và tất cả trẻ sẽ làm những chú gà. Khi không có chủ nhà thì những chú gà sẽ vào trong sân tìm thóc lúa, khi chỉ nhà xuất hiện những chú gà phải nhanh chóng chạy ra khỏi sân, nếu chú gà nào không chạy kịp sẽ bị chủ nhà bắt. + Đối với trò chơi “ Đàn gà trong sân”, chỉ ứng dụng được trong chủ điểm thế giới động vật và chỉ phát triển được cơ chân cho trẻ. Do đó tôi đã suy nghĩ cải Trang 6
7. biên thành trò chơi “ Con Ong chăm chỉ” và trẻ thích thú tham gia vào trò chơi. • Mục đích: - Phát triển cơ chân, bụng lườn. Rèn luyện phản ứng nhanh nhạy cho trẻ. • Chuẩn bị: - Mũ con ong. • Luật chơi: - Trẻ làm Ong sẽ chạy quanh vườn hoa tìm các loài Hoa để hút mật. - Nếu Hoa nào bị Ong tìm được sẽ phải đổi vai chơi cho nhau. • Cách chơi: - Vẽ một hình tùy ý ( hình vuông, hình tròn, ) làm khu vực vườn hoa. - Những trẻ làm hoa sẽ đứng vào vị trí, đung đưa người, không được di chuyển và đọc: “ Này chú Ong ơi! Vội bay đâu thế? Vườn hoa vẫy gọi Mời chú Ong vào Tìm hoa làm mật Đón mùa xuân sang” - Khi các bạn làm hoa đọc xong các chú ong ( mỗi lần 3 chú ong) bay vào vườn tìm hoa hút mật. Khi con Ong bay tới hoa nào hoa đó phải nói “ Hoa tàn” và ngồi thụp xuống thì sẽ không bị bắt, khi chú ong vừa bay đi hoa phải lập tức đứng dậy nói “ Hoa nở” . Nếu hoa nào bị Ong bắt hút mật sẽ thay đổi vai chơi cho Ong. • Ứng dụng: - Tổ chức trò chơi trong hoạt động ngoài trời, phù hợp tổ chức trong chủ điểm mùa xuân, thế giới động vật, thế giới thực vật. Trang 7