Sáng kiến kinh nghiệm Trò chơi trong dạy - học Toán Lớp 3

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Trò chơi trong dạy - học Toán Lớp 3

1. Phßng gi¸o dôc -®µo t¹o h­¬ng s¬n Tr­êng tiÓu häc s¬n trung . S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Tªn ®Ò tµi trß ch¬i trong d¹y-häc to¸n líp3. Hä vµ tªn: phan thÞ hång liªn N¨m häc 2015-2016
2. 2 A- ®Æt vÊn ®Ò 1- C¬ së khoa häc: Trß ch¬i lµ nhu cÇu tù nhiªn trong sinh ho¹t hµng ngµy cña häc sinh tiÓu häc nãi chung vµ häc sinh líp 3 nãi riªng, lµ ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi c¸c em. §èi víi c¸c em, trß ch¬i t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn trÝ tuÖ, t×nh c¶m vµ thÓ lùc cña mçi em, gãp phÇn t¹o bÇu kh«ng khÝ ®oµn kÕt, th©n ¸i trong tËp thÓ. - B¶n chÊt cña trß ch¬i theo ý nghÜa cña häc sinh, lµ sù ®iÒu hoµ, c©n b»ng nguån n¨ng l­îng d­ thõa ®­îc s¶n sinh trong c¬ thÓ. V× thÕ, cã ng­êi cho r»ng “Ch¬i lµ sèng”. Trß ch¬i ®óng c¸ch vµ ®óng h­íng sÏ lµm cho c¸c em th­ gi·n t©m hån, bít c¨ng th¼ng, phôc håi søc häc vµ trÝ ãc nhanh h¬n. - Trß ch¬i trong giê häc to¸n líp 3 sÏ gãp phÇn ®æi míi ph­¬ng ph¸p, ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi môc tiªu, ch­¬ng tr×nh hiÖn nay. Trß ch¬i trong giê häc to¸n líp 3 gióp häc sinh t¹o ra sù hç trî, gióp ®ì lÉn nhau gi÷a c¸c ®èi t­îng häc sinh, t¨ng c­êng cho häc sinh trao ®æi ý kiÕn trong nhãm, c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tù tin vµo kh¶ n¨ng cña m×nh, khuyÕn khÝch häc sinh tù kiÓm tra kÕt qu¶ vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ trong thêi gian ng¾n nhÊt. 2-C¬ së thùc tiÔn: §Ó gióp häc sinh líp3 ham häc to¸n, häc to¸n ®¹t kÕt qu¶ cao, gi¸o viªn tæ chøc trß ch¬i häc to¸n lµ ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu trong viÖc d¹y to¸n líp3 . Khi ch¬i, trÎ t­ëng t­îng, suy ngÉm, thö nghiÖm, lËp luËn ®Ó ®¹t kÕt qu¶ mµ l¹i kh«ng nghÜ lµ m×nh ®ang häc. Sù “Kh« khan” trong giê häc to¸n líp1 do ®ã sÏ ®­îc gi¶m nhÑ, qu¸ tr×nh häc tËp sÏ diÔn ra mét c¸ch tù nhiªn, høng thó h¬n. C¬ së t©m lý vµ sinh lý kh¼ng ®Þnh ho¹t ®éng d¹y häc to¸n líp3 d­íi d¹ng trß ch¬i häc to¸n rÊt phï hîp víi løa tuæi . Thùc tÕ còng cho thÊy h×nh thøc tæ chøc trß ch¬i häc to¸n líp3 dÔ ®­îc häc sinh h­ëng øng vµ tÝch cùc tham gia. Nh»m n©ng cao hiÖu qña gi¶ng d¹y m«n to¸n ë líp3, ®¸p øng nhu cÇu vui ch¬i cho trÎ, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét sè ®øc tÝnh cho trÎ. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng nhiÖm vô trªn, gi¸o viªn líp3 ph¶i biÕt nhiÒu trß ch¬i to¸n häc ®Ó tæ chøc cho trÎ vui ch¬i. NhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò trªn, t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi : trß ch¬i trong d¹y-häc to¸n líp3. B- gi¶I quyÕt v¸n ®Ò I/ Trß ch¬i häc to¸n trong yªu cÇu ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y- häc ë líp3: §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc nãi chung, ph­¬ng ph¸p d¹y to¸n 3 nãi riªng lµ yªu cÇu bøc thiÕt hiÖn nay. §Þnh h­íng chung cña ph­¬ng ph¸p d¹y häc to¸n 1lµ d¹y häc trªn c¬ së tæ chøc vµ h­íng dÉn c¸c ho¹t ®éng tÝch cùc, chñ ®éng ho¹t ®éng tÝch cùc, s¸ng t¹o cña häc sinh. Cô thÓ lµ gi¸o
3. 3 viªn ph¶i tæ chøc, h­íng dÉn cho häc sinh ho¹t ®éng häc tËp d­íi sù trî gióp ®óng møc vµ ®óng lóc cña s¸ch gi¸o khoa, trß ch¬i vµ c¸c ®å dïng d¹y häc to¸n, ®Ó tõng häc sinh tù ph¸t hiÖn, tù cñng cè, tù gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, tù chiÕm lÜnh néi dung häc tËp råi thùc hµnh vËn dông c¸c néi dung ®ã theo n¨ng lùc c¸ nh©n cña häc sinh. Trß ch¬i trongd¹y - häc to¸n 3 cÇn ®¸p øng c¸c yªu cÇu sau ®©y: * Trß ch¬i d¹y- häc to¸n3 tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh. Nhu cÇu vËn ®éng tay ch©n, trÝ tuÖ, thÓ hiÖn n¨ng lùc cña m×nh sÏ gióp häc sinh tÝch cùc trong trß ch¬i trong häc tËp m«n to¸n. * Qua trß ch¬i, häc sinh tiÕp thu vµ ®­îc cñng cè kiÕn thøc mét c¸ch chñ ®éng. TrÎ ®ang häc mµ l¹i kh«ng nghÜ lµ m×nh ®ang häc. Sù th¾ng thua trong trß ch¬i dÔ ®Ó l¹i Ên t­îng cho trÎ. Do ®ã, kiÕn thøc míi häc ®­îc cñng cè, kh¾c s©u vµo t©m trÝ trÎ. II/Thùc tr¹ng cña viÖc tæ chøc trß ch¬i d¹y-häc to¸n líp3 hiÖn nay: Thùc tÕ ë ®Þa ph­¬ng, gi¸o viªn rÊt Ýt, thËm chÝ kh«ng tæ chøc trß ch¬i häc to¸n cho häc sinh. Cã nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan còng nh­ kh¸ch quan lµ gi¸o viªn thiÕu tµi liÖu, ch­a ®­îc båi d­ìng, khuyÕn khÝch tæ chøc trß ch¬i. Do ®ã, khi vËn dông lång ghÐp vµo tiÕt d¹y, gi¸o viªn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n (bÞ ®éng thêi gian, vông vÒ khi tæ chøc ) Nguyªn nh©n chñ quan lµ gi¸o viªn Ýt chÞu chuÈn bÞ ®å dïng phôc vô trß ch¬i, Ýt häc hái, t×m tßi trß ch¬i, Qua ®Ò tµi nµy, t«i mong muèn gióp gi¸o viªn trong tr­êng biÕt ®­îc nhiÒu trß ch¬i d¹y-häc to¸n 3 . Trªn c¬ së ®ã gi¸o viªn tù thiÕt kÕ trß ch¬i d¹y- häc to¸n kh¸c. * §Æc tr­ng cña trß ch¬i d¹y-häc to¸n 3: - Trß ch¬i häc to¸n3 lµ mét ho¹t ®éng tù do, nÕu gß Ðp hoÆc b¾t buéc th× trß ch¬i mÊt tÝnh hÊp dÉn vµ kh«ng cã ý nghÜa. - Trß ch¬i häc to¸n 3 ph¶i ®­îc giíi h¹n kh«ng gian, thêi gian. - Trß ch¬i häc to¸n3 lµ mét ho¹t ®éng bÊt ®Þnh. §©y lµ mét ®Æc tr­ng t¹o nªn søc hÊp dÉn, søc hót; bëi v× kh«ng ai d¸m kh¼ng ®Þnh diÔn biÕn vµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña mçi trß ch¬i (gi¸o viªn nªn chän cÆp ch¬i, nhãm ch¬i ngang kh¶ n¨ng) - Trß ch¬i häc to¸n 3 lµ mét ho¹t ®éng cã quy t¾c: Dï trß ch¬i cã ®¬n gi¶n bao nhiªu còng cã quy t¾c nhÊt ®Þnh vµ v× vËy sÏ t¹o nªn kh«ng khÝ b×nh ®¼ng gi÷a nh÷ng em tham gia ch¬i. - Trß ch¬i to¸n 3 lµ mét ho¹t ®éng gi¶ ®Þnh, lµ tæng hîp cña nh÷ng hµnh vi kh«ng b×nh th­êng; nh­ng em nµo còng cã thÓ thùc hiÖn ®­îc nÕu cè g¾ng h¬n, kiªn tr× h¬n, dòng c¶m h¬n møc b×nh th­êng mét chót. * Cã thÓ nãi trß ch¬i cã hÊp dÉn, l«i cuèn hay kh«ng phô thuéc rÊt lín vµo ng­êi qu¶n trß. III/giíi thiÖu Mét sè trß ch¬i trong m«n to¸n líp3: 1- Khi tæ chøc trß ch¬i trong d¹y-häc to¸n3 , ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu sau: - Gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu m«n to¸n3.
4. 4 - Thu hót ®­îc toµn bé häc sinh trong líp tham gia ho¹t ®éng ch¬i mµ häc (trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp), tõ ®ã cñng cè, «n luyÖn, rÌn luyÖn kü n¨ng c¸c kiÕn thøc ®· häc. - L«i cuèn häc sinh rÌn luyÖn kh¶ n¨ng t­ duy linh ho¹t, c¸c yÕu tè kh¸c nh­ nhanh nhÑn, khÐo lÐo, bÒn bØ, ãc quan s¸t, kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n. - Gi¸o dôc ®¹o ®øc, t×nh c¶m tèt cho häc sinh th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ch¬i tËp thÓ: §oµn kÕt, vÞ tha, trung thùc, kiªn nhÉn, tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n. - Bè trÝ thêi gian, kh«ng gian hîp lý, néi dung ch¬i phï hîp víi ®èi t­îng häc sinh cña m×nh, h¹n chÕ c¸c biÓu hiÖn vµ hµnh vi tiªu cùc. 2- Thùc hµnh tæ chøc trß ch¬i trong d¹y-häc to¸n3 , Tr×nh tù tæ chøc trß ch¬i: - Tªn trß ch¬i - Môc ®Ých ch¬i - ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn - Sè l­îng häc sinh tham gia - C¸ch ch¬i. Trß ch¬i : TiÕp søc 1- Môc ®Ých ch¬i: - Cñng cè thø tù c¸c sè tù nhiªn. - RÌn tÝnh nhanh nhÑn, kû luËt, ®ång ®éi 2- ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn ch¬i: - C¸c sè hµng ®¬n vÞ, hµng chôc 3- Sè l­îng häc sinh tham gia: 2 ®éi, mçi ®éi 5 em 4- C¸ch ch¬i : Gi¸o viªn cho 2 ®éi xÕp 2 hµng bªn, chia b¶ng ra lµm 2. Gi¸o viªn ghi mçi bªn 5 sè . Ch¼ng h¹n: 403;611;324;586;583 600;900; 149; 619;936 Gi¸o viªn cã thÓ ph¸t lÖnh “XÕp tõ bÐ ®Õn lín” hoÆc “XÕp tõ lín ®Õn bÐ ”. Ch¼ng h¹n: “XÕp tõ nhá ®Õn lín” Mçi em cña mçi ®éi nhanh chãng ghi sè nhá nhÊt trong 5 sè cña ®éi m×nh råi trao phÊn cho em kÕ, ch¹y vÒ xÕp phÝa sau. Cø thÕ, gi¸o viªn cho c¸c em ghi ®Õn sè thø 5. §éi nµo ghi tr­íc, ®éi ®ã th¾ng (em nµo ghi sai, gi¸o viªn xo¸ sè ®ã bá. Em ghi sai sÏ ¶nh h­ëng ®Õn thêi gian cña ®éi) * L­u ý: LÇn sau ch¬i, gi¸o viªn cã thÓ thay sè kh¸c. Trß ch¬i: Lùa chän phÐp tÝnh ®óng 1- Môc ®Ých: - Cñng sè phÐp céng, trõ. - RÌn ãc ph¸n ®o¸n, tinh thÇn ®ång ®éi 2- ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn ch¬i
5. 5 12 tÊm b×a (30cm x 5cm) cã ghi s¾n c¸c phÐp tÝnh céng, trõ vµ kÕt qu¶ cu¶ phÐp tÝnh ®ã. Gi¸o viªn ghi 5 phÐp tÝnh ®óng, 5 phÐp tÝnh sai. Ch¼ng h¹n: 220 + 117 =337 639 -134 = 435 925 - 835 = 80 216 + 553 = 778 . 3- Sè l­îng häc sinh tham gia: Hai ®éi, mçi ®éi 3 em 4- C¸ch ch¬i: Gi¸o viªn mêi 2 ®éi lªn 2 bµn ®Çu, giao cho mçi ®éi 6 tÊm b×a (cã 3 phÐp tÝnh ®óng vµ 3 phÐp tÝnh sai, ®é khã dÔ nh­ nhau). Khi gi¸o viªn h« “B¾t ®Çu”, 2 ®éi nhanh chãng lùa chän 3 phÐp tÝnh giao cho gi¸o viªn. Sau khi c¸c ®éi lùa xong, gi¸o viªn tÝnh th¾ng thua nh­ sau: - §óng 1 bµi ®¹t 2 ®iÓm. §éi nµo nhiÒu ®iÓm h¬n, ®éi ®ã th¾ng. - NÕu 2 ®éi b»ng ®iÓm, ®éi nµo lµm tr­íc, ®éi ®ã th¾ng * L­u ý: Thêi gian tèi ®a cho 2 ®éi lùa chän lµ 2 phót Trß ch¬i: truyÒn ®iÖn 1-Mục đích : - Luyện tập và củng cố kỹ năng làm các phép tính cộng trừ không nhớ trong phạm vi 1000; 10000; - Luyện phản xạ nhanh ở các em. 2-Cách chơi : Các em ngồi tại chỗ. Giáo viên gọi bắt đầu từ 1 em xung phong. Ví dụ em xướng to 1 số trong phạm vi 1000 chẳng hạn “375 và chỉ nhanh vào em B bất kỳ để “truyền điện”. Lúc này em B phải nói tiếp, ví dụ “trừ 114 rồi chỉ nhanh vào em C bất kỳ. Thế là e C phải nói tiếp “bằng 261”. Nếu C nói đúng thì được quyền xướng to 1 số như A rồi chỉ vào một bạn D nào đó để “truyền điện” tiếp. Cứ làm như thế nếu bạn nào nói sai (chẳng hạn A nói “598 truyền cho B, mà B nói trừ “429 tức là sai dạng tính hoặc là C đọc kết quả tính sai) thì phải nhảy lò cò một vòng từ chỗ của mình lên bảng. Kết thúc khen và thưởng một tràng vỗ tay cho những bạn nói đúng và nhanh. * Lưu ý : - Trò chơi này không cần phải chuẩn bị đồ dùng, giáo cụ - Trò chơi này có thể áp dụng được vào nhiều bài (Ví dụ : Luyện tập bảng cộng trừ nhân chia, ) và có thể thay đổi hình thức “truyền”.
6. 6 - Trò chơi này không cầu kỳ nhưng vẫn gây được không khí vui, sôi nổi, hào hứng trong giờ học cho các em. Trò chơi 2: Rång cUèn l£n m¢y 1- Mục đích : - Kiểm tra kỹ năng tính nhẩm của học sinh. Ví dụ : củng cố các bảng nhân,chia. 2- Chuẩn bị : - Một tờ giấy viết sẵn các phép tính nhân, chia. trong các bảng nhân chia trong các bảng đã học 3-Cách chơi : Một em được chủ định làm đầu rồng lên bảng - Em cất tiếng hát : " Rồng cuốn lên mây Rồng cuốn lên mây Ai mà tính giỏi về đây với mình" - Sau đó em hỏi : "Người tính giỏi có nhà hay không ?" - Một em học sinh bất kỳ trả lời : "Có tôi ! Có tôi !" - Em làm đầu rồng ra phép tính đó, ví dụ : "36:6 bằng bao nhiêu ?" - Em tính nhanh trả lời (nếu trả lời đúng thì được đi tiếp theo em đầu rồng). Cứ như thế em làm đầu rồng cứ ra câu hỏi và cuốn đàn lên mây. * Lưu ý : Ở trò chơi này nên chọn em làm đầu rồng (là em Trưởng trò) phải nhanh nhẹn, hoạt bát. Trß ch¬i: LiÒn tr­íc liÒn sau 1- Môc ®Ých ch¬i: - Cñng cè sè kiÒn tr­íc, liÒn sau trong d·y sè tù nhiªn - RÌn kü n¨ng ®äc sè 2- ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn ch¬i: Vµi chôc sè hµng ®¬n vÞ, hµng chôc 3- Sè l­îng häc sinh tham gia: C¶ líp 4- C¸ch ch¬i: Gi¸o viªn ghi trªn b¶ng c¸c sè hµng ®¬n vÞ, chôc,hàng tr¨m, (nÕu líp cã x häc sinh th× ghi kho¶ng x + 5 sè). Ch¼ng h¹n, líp cã 20 em th× ghi: 20,31,45,87,90, (25 sè)