Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nhiệm giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nhiệm giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên

1. Một số kinh nhiệm giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên I.ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tàì: Trong những năm gần đây ngành giáo dục nước ta không ngừng đổi mới về phương pháp và nâng cao chất lượng giáo dục nhất là đối với bậc giáo dục mầm non- là nền tảng đầu tiên hình thành phát triển nhân cách trẻ. Đặc biệt từ khi thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới đã thu được những kết quả rất cao từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện cả 5 lĩnh vực. Trẻ thực sự là trung tâm và giáo viên chỉ là người hướng dẫn, gợi ý cho trẻ hoạt động. Vì vậy, giáo viên luôn phải tạo được nhiều cơ hội cho trẻ hoạt động, được trải nghiệm nhằm phát huy tính tích cực và sáng tạo của trẻ. Đối với việc giáo dục và phát triển nhân cách trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non, hoạt động tạo hình nhằm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của trẻ về mọi mặt như: thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao động. Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật và là phương tiện quan trọng không thể thiếu trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách trẻ, đặc biệt phát triển ở trẻ năng lực cảm thụ nghệ thuật. Chính vì vậy, việc thực hiện tốt các hoạt động tạo hình trong trường mầm non sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục nhằm phát triển toàn diện cho trẻ. Trẻ tham gia vào các hoạt động tạo hình đã giúp hình thành các đức tính tốt như: yêu cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp Ngoài ra nó còn góp phần chuẩn bị tâm lý cho trẻ bước vào trường Tiểu học: Giáo dục trẻ lòng ham muốn tiếp thu điều mới lạ, phương thức hoạt động mới, hình thành thói quen học tập có mục đích, có tổ chức, biết lắng nghe và thực hiện lời chỉ bảo của người lớn. Có thể nói, con người ngày nay có xu hướng trở về với thiên nhiên. Một trong những điều kì diệu, thú vị mà thiên nhiên mang đến cho chúng ta và nhất là các cô giáo mầm non là hoa, lá, hột hạt, sỏi, đá, mo cau, vỏ trứng Với sự khéo léo của đôi bàn tay và trí tưởng tượng phong phú, chúng ta sẽ tạo ra nhiều sản phẩm hấp dẫn và thú vị từ những nguyên vật liệu thiên nhiên này. Mặt khác, đồ chơi được làm bằng vật liệu thiên nhiên có sức hấp dẫn mạnh mẽ đối với trẻ, giúp trẻ mẫu giáo phát triển được cảm giác, tư duy, ngôn ngữ, sự chú ý. Hơn nữa trẻ mẫu giáo lớn vốn hiểu biết về thế giới xung quanh và ngôn ngữ đã được phát triển ở mức độ nhất định, đồng thời các quá trình tâm lý, cảm giác tri giác, trí nhớ, tư duy, tưởng tượng, xúc cảm, tình cảm ở trẻ đạt mức độ cao hơn hẳn trẻ bé và nhỡ. Nên khả năng nhân biết và lựa chọn các nguyên vật liệu thiên nhiên tốt hơn để làm nên các sản phẩm phong phú, đa dạng, tinh tế và đẹp mắt. 1/22
2. Một số kinh nhiệm giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên Đặc biệt ở lứa tuổi này trẻ thích tiếp xúc với các loại hột hạt, lá, hoa, cây những nguyên vật liệu thiên nhiên này có thể dùng làm đồ chơi cho trẻ. Chúng có thể nhặt những que nhỏ xếp thành các hình khác nhau, nhặt những chiếc lá to để làm thành con trâu hay thuyền, những chiếc mo cau làm quạt, xâu những cánh hoa thành vòng đeo cổ Và khi chơi những đồ chơi này trẻ thấy thật thú vị và say mê. Do đó để phát triển nhu cầu khả năng nhận biết về các nguyên vật liệu thiên nhiên của trẻ, cô giáo cần tổ chức hướng dẫn, kích thích trẻ tích cực quan sát, tìm kiếm. Tạo ra những tình huống cho trẻ thích thú tìm tòi, phát hiện ra những nguyên liệu, vật liệu mới để trẻ làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc học và chơi của trẻ. Hơn nữa, giáo viên thường xuyên cho trẻ tiếp xúc, quan sát người lớn chăm sóc cây cối, hoa, gợi cho trẻ cảm nhận được mối quan hệ mật thiết giữa con người với thiên nhiên làm nảy sinh tình cảm và năng khiếu thẩm mỹ ở trẻ. Vậy làm thế nào để có thể làm ra được các đồ dùng đồ chơi và cho trẻ hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên? Là một giáo viên mầm non tôi rất quan tâm để trả lời câu hỏi trên. Vì vậy tôi lựa chọn đề tài: "Một số kinh nghiệm giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên" làm sáng kiến kinh nghiệm của mình. Từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển năng lực nhận thức và nâng cao hoạt động tạo hình cho trẻ. Và đồng thời, tôi cũng rất muốn trao đổi và chia sẻ những kinh nghiệm của mình với nhiều giáo viên mầm non khác, hy vọng các bạn đồng ngiệp có thể ứng dụng hiệu quả, gặt hái được nhiều thành công trong sự nghiệp giáo dục trồng người. 2/22
3. Một số kinh nhiệm giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1.Thực trạng của vấn đề 1.1 Thuận lợi: a.Về nhà trường: - Được sự quan tâm tạo điều kiện của phòng GD-ĐT quận Long Biên và Ban giám hiệu luôn mở các lớp tập huấn làm đồ dùng đồ chơi tự tạo và tổ chức cuộc triển lãm đồ dùng, đồ chơi cấp Quận và Thành phố nên tôi cũng có nhiều cơ hội học hỏi, tham khảo, tổng hợp và rút kinh nghiệm cho mình rất nhiều trong việc tạo ra những đồ dùng, đồ chơi thực sự tiện ích trong công tác giáo dục trẻ. - Trường có đội ngũ giáo viên trẻ, có khả năng tạo hình tốt, trình độ chuyên môn cao, luôn yêu nghề, mến trẻ và hăng say trong công việc. Hầu hết giáo viên được tham gia vào các lớp chuyên đề tạo hình do phòng GD-ĐT quận Long Biên tổ chức. - Trường đã đạt chuẩn Quốc Gia mức độ II nên được đầu tư và trang thiết bị đầy đủ các đồ dùng đồ chơi hiện đại phục vụ cho hoạt động tạo hình cho trẻ. b. Về lớp học: - Lớp có cơ sở vật chất, rộng, thoáng mát và có nhiều đồ dùng, đồ chơi phục vụ tốt cho hoạt động tạo hình của trẻ. - Lớp có 3 giáo viên đều có trình độ Đại học và có khả năng tạo hình tương đối tốt. - Trẻ cùng chung một độ tuổi nên nhận thức mang tính tương đồng. Đa số trẻ đều học hỏi và tích cực trong các hoạt động làm đồ dùng, đồ chơi. - Một số trẻ trong lớp được học lớp năng khiếu tạo hình. c.Về bản thân: - Thường xuyên được tham gia vào các lớp tập huấn làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo do phòng giáo dục đào tạo quận Long Biên và trường tổ chức. Luôn được sự ủng hộ nhiệt tình của chị em đồng nghiệp trong lớp cũng như trong trường cùng đồng tâm, góp sức cho tôi để giúp trẻ hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên. - Đặc biệt chúng tôi còn nhận được nhiều sự động viên khích lệ của các bậc phụ huynh học sinh, được các bậc phụ huynh ủng hộ nhiệt tình về đồ dùng, đồ chơi và các nguyên vật liệu thiên nhiên giúp trẻ hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu đó. 3/22
4. Một số kinh nhiệm giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên 1.2 Khó khăn: - Do đặc thù của giáo viên mầm non, chúng tôi có rất ít thời gian và gần như không có khoảng thời gian trống nào cho việc làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo, chính vì vậy, hầu như tôi phải tận dụng hết thời gian trong ngày và kết hợp với giờ trực trưa để thực hiện ý tưởng của mình. - Ngoài ra, do học sinh trong lớp đi học đông nên ảnh hưởng đến việc hướng dẫn trẻ làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo từ các nguyên vật liệu thiên nhiên. - Ngay trong quá trình giúp trẻ hoạt động tôi cũng gặp khó khăn như nguyên vật liệu ít và khó tìm nên một số trẻ chưa được trực tiếp tham gia hoạt động. Ngoài ra, khi thể hiện các bức tranh từ nguyên vật liệu thiên nhiên có những con vật có rất nhiều đường nét nhỏ và rất khó thể hiện sao cho đẹp và đúng nên tôi phải lựa chọn các nguyên vật liệu thật kĩ trước khi cho trẻ hoạt động. 2. Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo lớn hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên: 2.1 Phối hợp với phụ huynh và tạo cho trẻ thói quen thu gom các nguyên vật liệu thiên nhiên. Hàng ngày, trong quá trình tiếp xúc với môi trường sống, bước đầu trẻ đã có nhận thức về môi trường xung quanh nói chung và các vật liệu thiên nhiên nói riêng. Chỉ từ chiếc lá đa, lá mít cũng được đôi bàn tay khéo léo của trẻ tết thành con trâu, con nghé. Do vậy gia đình và nhà trường cần tạo điều kiện để trẻ thường xuyên tiếp xúc với thiên nhiên cây cối để từ đó trẻ có thể hiểu được chỉ từ những chiếc lá, những hạt đỗ hay những vỏ trứng đơn thuần cũng tạo nên được những đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động học tập của trẻ. Như vậy, tôi đã thường xuyên cho trẻ hoạt động ngoài trời để giúp trẻ có những kiến thức cơ bản về thế giới tự nhiên và cũng qua đó tạo cho trẻ có thói quen thu gom các nguyên vật liệu như: những chiếc lá rơi, những cây cỏ, lá dương xỉ, những cánh hoa rụng, đóa hoa đại, cành cây và những viên đá, sỏi có nhiều hình dạng khác nhau.(ảnh 1) 4/22
5. Một số kinh nhiệm giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên Ảnh 1: Trẻ thu gom các nguyên vật liệu thiên nhiên. Và đặc biệt, tôi đã phối kết hợp cùng với phụ huynh cùng thu gom các nguyên vật liệu: giữ lại vỏ hộp đẹp sau khi sử dụng, nhặt lá rụng vào rỏ, lá cây, cành cây khô để mỗi ngày đến trường trẻ đều được hoạt động tích cực và sáng tạo với các nguyên vật liệu đó. Ngoài ra, tôi còn thường xuyên trao đổi với các bậc phụ huynh về thông tin và các nội dung của chủ đề từ đó đa số các bậc phụ huynh đều rất quan tâm và ủng hộ nhiệt tình các nguyên vật liệu rẻ tiền, dễ tìm và an toàn giúp trẻ được hoạt động sáng tạo trong từng chủ đề. VD: Chủ đề thế giới thực vật, động vật tôi đã được phụ huynh ủng hộ nhiều loại lõi chỉ, lá cây, vỏ trứng, dây thừng (ảnh 2) Ảnh 2: Sản phẩm phụ huynh ủng hộ các nguyên vật liệu thiên nhiên. Được sự quan tâm của các bậc phụ huynh, tôi như được tiếp thêm lòng nhiệt huyết trong việc làm đồ dùng, đồ chơi và giúp trẻ hoạt động sáng tạo với 5/22
6. Một số kinh nhiệm giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động sáng tạo với các nguyên vật liệu thiên nhiên các nguyên vật liệu thiên nhiên. Mặt khác, mỗi khi lớp đón đoàn kiến tập hay lên tiết thi, các kì hội giảng đều nhận được sự động viên từ các bậc phụ huynh. 2.2 Cách lựa chọn các nguyên vật liệu thiên nhiên cho trẻ hoạt động. Có thể nói việc sử dụng các nguyên vật liệu thiên nhiên trong việc tổ chức các hoạt động không có gì mới đối với giáo viên chúng ta. Nhưng làm thế nào cho hiệu quả, phát huy hết khả năng sáng tạo và tưởng tượng của trẻ mới là điều cần quan tâm. Từ những nguyên vật liệu đơn giản: các loại hột hạt, lá cây tôi đã giúp trẻ lựa chọn những nguyên vật liệu có hình hấp dẫn, gần gũi nhưng có tính tạo hình cao. VD: Các loại hạt, củ, quả có nhiều màu sắc, hình dạng khác nhau như: hạt đỗ, củ khoai, củ sắn, quả dưa chuột, quả mướp đắng (ảnh 3) Các loại hạt: Hạt đỗ, hạt thóc, hạt ngô, hạt kê, hạt vừng, hạt lạc Các loại củ: Củ khoai, củ từ, củ sắn, bắp ngô Các loại quả: quả chôm chôm, quả dưa chuột, quả mướp đắng Ảnh 3: Một số nguyên vật liệu thiên nhiên: Các loại hạt VD: Các loại lá cây có hình dáng phong phú như: Lá bưởi, lá bàng, lá mướp, lá bìm bìm, lá nho, lá râm bụt, (ảnh 4) Các loại lá có dạng hình tròn: Lá sen, lá súng, lá hồng, lá rau má Các loại lá có dạng dài: Lá tre, lá bạch đàn, lá tóc tiên, lá liễu, Các loại lá có dạng ô van: Lá mít, lá me, lá phượng, 6/22