Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm tổ chức trò chơi học tập môn Toán Lớp 3

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm tổ chức trò chơi học tập môn Toán Lớp 3

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO PHONG THỔ TRƯỜNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM TỔ CHỨC TRÒ CHƠI HỌC TẬP MÔN TOÁN LỚP 3 Họ và tên: Chức vụ: . Đơn vị: Lĩnh vực: (chuyên môn, quản lý, đoàn thể ) 1
2. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài : Hiện nay, môn Toán trong chương trình giáo dục Tiểu học cùng với các môn học khác trong nhà trường Tiểu học có những vai trò hết sức quan trọng góp phần đào tạo nên những con người phát triển toàn diện. Toán học là môn khoa học tự nhiên có tính lôgíc và tính chính xác cao, nó là chìa khóa mở ra sự phát triển của các bộ khoa học khác. Muốn học sinh Tiểu học, học tốt được môn Toán thì mỗi người Giáo viên không phải chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã có sẵn trong Sách giáo khoa, trong các sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng một cách rập khuôn, máy móc làm cho học sinh học tập một cách thụ động. Nếu chỉ dạy học như vậy thì việc học tập của học sinh sẽ diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập sẽ không cao. Chính nó là một trong những nguyên nhân gây ra cản trở việc đào tạo các em thành những con người năng động, khéo léo, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những đổi mới diễn ra hàng ngày. Trường Tiểu học Bản Lang là trường đóng trên địa bàn vùng cao biên giới điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn để tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh học tập, cần tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học, trong đó vận dụng linh hoạt, phù hợp các phương pháp dạy học mới đối với học sinh dân tộc. Tổ chức tốt được các trò chơi Toán học khi giảng dạy phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo nhanh nhẹn và khéo léo của học sinh không những nâng cao được chất lượng giáo dục mà còn thu hút được các em học sinh hăng say tới trường tới lớp, lôi cuốn các em tham gia vào các hoạt động học tập góp phần xây dựng môi trường giáo dục thân thiện. Trò chơi học tập là một hoạt động mà các em hứng thú nhất. Các trò chơi có nội dung toán học lý thú và bổ ích phù hợp với việc nhận thức của các em. Thông qua các trò chơi các em sẽ lĩnh hội những tri thức toán học một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững chắc, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, trong việc làm. Khi đưa ra được các trò chơi Toán 2
3. học một cách thường xuyên, khoa học thì chắc chắn chất lượng dạy học môn Toán sẽ ngày càng nâng cao. Chính vì những lý do nêu trên mà tôi đã chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm " Một số kinh nghiệm tổ chức trò chơi học tập môn Toán lớp 3 Bản Pho. ". 2. Phạm vi, đối tượng nghiên cứu. - Phạm vi: chuyên môn - Đối tượng: Một số kinh nghiệm tổ chức trò chơi học tập môn Toán lớp 3 Bản Pho. 3. Mục đích nghiên cứu của đề tài Xây dựng một số kinh nghiệm tổ chức trò chơi học tập môn Toán lớp 3 theo phương hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, tăng cường hoạt động cá thể phối hợp với học tập giao lưu. Hình thành và rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực hiện. Góp phần gây hứng thú học tập môn Toán cho học sinh, một môn học được coi là khó khăn, hóc búa. việc đưa ra trò chơi Toán học nhằm mục đích, để các em học mà chơi, chơi mà học. Thu hút các em tới trường, tới lớp. 4. Điểm mới của SKKN: Trên thực tế các việc áp dụng các trò chơi Toán học trong tiết dạy đã tổ chức ở rất nhiều nơi nhưng mỗi vùng có một đặc thù khác nhau nên phải sưu tầm và thiết kế trò chơi sao cho phù hợp với điều kiện của địa phương. Đối với địa bàn trường Tiểu học Bản Lang nói chung, điểm bản Bản Pho nói riêng thì các em học sinh 100% là con em dân tộc thiểu số điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn 100% các em trong lớp là con em hộ nghèo cộng với cơ sở vật chất thiếu thốn. Một số trò chơi của dân tộc tại địa phương không phù hợp với lứa tuổi của các em nên không được các em thích thú và chơi. Việc tổ chức các trò chơi trong học tập môn Toán đã giúp các em hứng thú vì các trò chơi này sẽ giúp các em khắc sâu hơn về kiến thức ngoài ra thông qua trò chơi các em bớt đi căng 3
4. thẳng sau mỗi tiết học Toán, bớt đi khô khan của môn học mà giúp các em vừa học vừa chơi nên các em rất thích thú. Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1. Các định nghĩa, khái niện - Trò chơi học tập: Là Trò chơi có luật và những nội dung cho trước, là trò chơi của sự nhận thức, hướng đến sự mở rộng, chính xác hoá, hệ thống hóa các biểu tượng đã có nhằm phát triển các năng lực trí tuệ, giáo dục lòng ham hiểu biết của trẻ - trong đó nội dung học tập kết hợp với hình thức chơi. Trò chơi học tập là một phương pháp dạy học. Bản chất của phương pháp sử dụng trò chơi dạy học là dạy học thông qua việc tổ chức hoạt động cho học sinh. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh được hoạt động bằng cách tự chơi Trò Chơi, trong đó mục đích của Trò Chơi là chuyển tải mục tiêu của bài học. Luật chơi (cách chơi) thể hiện Nội Dung và Phương Pháp học, đặc biệt là Phương Pháp Học Tập có sự hợp tác và tự đánh giá. - Toán học: Môn Toán ở bậc Tiểu học là một môn thuộc đối tượng khoa học dùng các thao tác tư duy logic và lý thuyết tập hợp để nghiên cứu các quan hệ số hoặc hình. 1.2 Xây dựng cơ sở lí luận của đề tài. Hoạt động vui chơi là hoạt động mà động cơ của nó nằm trong chính quá trình hoạt động bản thân trò chơi chứ không nằm ở kết quả chơi. Trò chơi là loại phố biến của hoạt động vui chơi là chơi theo luật, luật của trò chơi chính là các quy tắc định rõ mục đích, kết quả và yêu cầu của hành động trò chơi, luật của trò chơi có thể tường minh có thể không. Trò chơi học tập là trò chơi mà luật của nó bao gồm các quy tắc gắn với kiến thức kỹ năng có được trong hoạt động học tập, gần với nội dung bài học, giúp học sinh khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân để chơi, thông qua chơi học sinh được vận dụng các kiến thức kỹ năng đã học vào các tình huống của trò chơi và do đó học sinh được thực hành luyện tập củng cố mở rộng kiến thức kỹ 4
5. năng đã học. Như vậy trong trò chơi học tập các kỹ năng môn toán được đưa vào trò chơi. Chơi là một nhu cầu cần thiết đối với học sinh Tiểu học, có thể nói nó quan trọng như ăn, ngủ, học tập trong đời sống các em. Chính vì vậy các em luôn tìm mọi cách và tranh thủ thời gian trong mọi điều kiện để chơi. Được chơi các em sẽ tham gia hết sức tự giác và chủ động. Khi chơi các em biểu lộ tình cảm rất rõ ràng như niềm vui khi thắng lợi và buồn bã khi thất bại. Vui mừng khi thấy đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân các em thấy có lỗi khi không làm tốt được nhiệm vụ của mình. Vì tập thể mà các em khắc phục khó khăn, phấn đấu hết khả năng để mang lại thắng lợi cho tổ, nhóm trong đó có mình. Đây chính là đặc tính thi đua rất cao của các trò chơi. Vì vậy khi đã tham gia trò chơi, học sinh thường vận dụng hết khả năng về sức lực, tập trung sự chú ý, trí thông minh và sự sáng tạo của mình. Trò chơi học tập làm thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách tự giác tích cực. Giúp học sinh rèn luyện củng cố kiến thức đồng thời phát triển vốn kinh nghiệm được tích luỹ qua hoạt động chơi. Trò chơi học tập rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ, nhờ sử dụng Trò chơi học tập mà quá trình dạy học trở thành một hoạt động vui và hấp dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn. Trò chơi không chỉ là phương tiện mà còn là phương pháp giáo dục. Trò chơi toán học nhằm mục đích là thông qua trò chơi để củng cố kiến thức của bài học, luyện tập lại kiến thức của bài mới, phát hiện ra kiến thức mới của bài học. Thông qua trò chơi học sinh nắm được kiến thức của bài học một cách nhẹ nhàng. Trong quá trình học toán, sử dụng trò chơi toán học có nhiều tác dụng như: Giúp học sinh thay đổi loại hình hoạt động trong giờ học, làm cho giờ học bớt căng thẳng, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu . Học sinh tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng, gây hứng thú học tập. Kích thính sự tìm tòi, tạo cơ hội để học sinh tự thể hiện mình. 5
6. Thông qua trò chơi, học sinh vận dụng kiến thức năng nổ, hoạt bát, kích thích trí tưởng tượn , trí nhớ. Từ đó phát triển tư duy mềm dẻo, học tập cách sử lý thông minh trong những tình huống phức tạp tăng cường khả năng vận dụng trong cuộc sống để dễ dàng thích nghi với điều kiện mới của xã hội. Ngoài ra thông qua hoạt động trò chơi còn giúp các em phát triển được nhiều phẩm chất đạo đức như tình đoàn kết, thân ái, lòng trung thực, tinh thần cộng đồng trách nhiệm. Vì vậy trò chơi toán học rất cần thiết trong giờ học toán ở Tiểu học. Chương 2 THỰC TRẠNG VIỆC TỔ CHỨC TRÒ CHƠI HỌC TẬP MÔN TOÁN CHO HỌC SINH TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC BẢN LANG 2.1 Vài nét về đơn vị trường Tiểu học Bản Lang. Trường Tiểu học Tiểu học Bản Lang nằm trên xã vùng cao biên giới, khó khăn Nhà trường đã liên tục đầu tư xây dựng, tu bổ cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho công tác dạy và học. Học sinh trong trường 100% con em học sinh dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn về kinh tế nên việc quan tâm đến học tập và chăm sóc cho các em còn rất hạn chế. Lớp 3 điểm Bản Pho trường Tiểu học Bản Lang là một lớp cách điểm trung tâm trường 7km đường xá đi lại khó khăn, nhất là vào mùa mưa. 100% các em là con em dân tộc Dao số hộ nghèo trong lớp năm 2016 lên tới 100%. Do kinh tế của gia đình còn khó khăn nên phụ chưa quan tâm đến việc học của con em mình. Cơ sở vật chất lớp học còn thiếu thốn khó khăn. 2.2. Thực trạng về việc tổ chức trò chơi học tập môn Toán ở trường Tiểu học Bản Lang. 2.2.1 Về phía giáo viên: Đối với trường Tiểu học Bản Lang đa số giáo viên đều có nhận thức đúng đắn về vai trò và tác dụng của trò chơi học tập trong giáo dục. Song thực tế giáo viên chưa linh hoạt trong việc vận dụng các hình thức dạy học Toán. Giáo viên chưa mạnh dạn đưa ra và vận dụng những hình thức dạy học mới vào tiết học Toán, vì nhiều giáo viên còn lo sợ về thời gian khi cho chơi trò chơi, hay lớp sẽ 6
7. mất trật tự, lộn sộn trong giờ học. Chính vì thế mà chưa phát huy được hết năng lực của học sinh. Một số còn thiếu kinh nghiệm và vốn kiến thức cần thiết trong công tác tổ chức trò chơi nên chưa gây được nhiều hứng thú cho học sinh. Nội dung trò chơi chưa phong phú, đa dạng dễ tạo cho học sinh cảm giác nhàm chán. Chưa thực sự quan tâm và đầu tư đúng mức trong việc sưu tầm, lựa chọn trò chơi và chuẩn bị đồ dùng cho trò chơi. Nên trong quá trình thực hiện còn gặp nhiều lúng túng. 2.2.2 Về phía học sinh: Năm nay tôi được phân công dạy lớp 3 Bản Pho trường Tiểu học Bản Lang lớp tôi có 8 học sinh trong đó có: 3 em nữ, 5 em nam, các em đi học chưa đều chất lượng môn Toán con thấp, học sinh chưa mạnh dạn tự tin. Vì vậy ngay từ đầu năm tôi đã vạch ra kế hoạch phải làm sao cho lớp mình hoạt động sôi nổi hơn trong giờ học, đặc biệt là trong giờ học Toán. Từ đầu năm lớp học rất trầm, khi tôi đưa trò chơi học toán vào áp dụng trong giờ học thì không khí học tập khác hẳn, các em học tập tích cực, những em chậm chạp như em Quang, em Ngoan và em Liền cũng năng động hơn. Những em có tính tự ti như em Lở, em Cường cũng hoà nhập với các bạn hơn. Biểu khảo sát đầu năm Nội Chất lượng môn Toán dung KHÔNG ĐẠT CHƯA ĐẠT THÍCH ks THÍCH Số HS Số Số lượng % Số lượng % Số lượng % % được ks lượng 8 4 50 4 50 3 38 5 62 Tôi nhận thấy rằng sáng kiến của tôi đưa vào áp dụng không những giúp các em năng động, sáng tạo mà còn giúp các em biết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau, cùng giúp nhau tiến bộ, các em biết nhường nhịn nhau và ngoan hơn trước rất 7