Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nhằm chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào Lớp 1

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nhằm chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào Lớp 1

1. PHỤ LỤC TT TÊN NỘI DUNG SỐ TRANG 1 A. PHẦN MỞ ĐẦU 1 1. Lý do chon đề tài 2 2. Mục đích nhiệm vụ của đê tài 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2 4. Phương pháp ngiên cứu 5. Thời gian nghiên cứu 3 2 B. NỘI DUNG I. Đặc điểm tình hình 3 1. Thuận lợi 4 2. Khó khăn 3 II. Một số biện pháp chỉ dạo giáo viên học BDTX trong nhà trường: 4 1. Thành lập ban chỉ đạo 4 4 2. Nghiên cứu chương trình BDTX 3. Xây dựng kế hoạch học tập a/ Xây dựng kế hoạch của nhà trường: b/ Kế hoạch của nhóm học tập 5 4. Hướng dẫn giáo viên học tập 6 5. Tổ chức triển khai áp dụng bài học 7 vào thực tế 6. Giám sát, kiểm tra, đánh giá kết quả 8 BDTX 4 III. Kết quả 8 5 IV. Bài học kinh ngiệm 9 6 V. Kiến nghị- đề xuất 9 C. KẾT LUẬN 10
2. A. PHẦN MỞ ĐẦU 1 Lý do chọn đề tài: Thực hiện nhiệm vụ năm học 2016- 2017 “Năm học tiếp tục đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục” Tiếp tục thực hiện các cuộc vận động ”Hai không” Cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là 1 tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo” Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” Năm học tiếp tục triển khai sâu rộng phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” Tiếp tục thực hiện triển khai chương trình giáo dục mầm non mới. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và tổ chức các hoạt động. Tập trung phổ cập trẻ mẫu giáo 5 tuổi. Nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền về GDMN, huy động sự tham gia cha mẹ, cộng đồng cùng chăm lo cho GDMN, đồng thời huy động mọi nguồn lực để phát triển GDMN bền vững. Các em bắt đầu chuyển từ hoạt động vui chơi thoải mái ở gia đình, hay ở trường mẫu giáo sang hoạt động học tập là chủ yếu. Chế độ học tập đã có sắp xếp, có hoạch định, tất cả mọi hoạt động đều dưới sự chỉ đạo của thầy cô. Thích nghi hay không? Thất bại hay thành công là từ bước đầu ở lớp Một, lớp nền tảng của bậc Tiểu học, lần đầu tiên trẻ đến trường tiểu học có nhiều ảnh hưởng rất lớn về tâm lý của trẻ, làm thế nào để vượt qua giai đoạn này? Và giúp trẻ có thể hoà nhập với một môi trường mới của bậc tiểu học. Người GV dạy lớp 5-6 tuổi đóng vai trò quyết định trong việc giúp trẻ chuẩn bị tốt trước khi vào lớp Một .Với lý do đó nên tôi chọn đề tài chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp Một 2. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài: Nhaèm muïc ñích giuùp treû coù kieán thöùc phoå thoâng ñeå vaøo lôùp 1,yeâu caàu caùc chaùu phaûi laøm quen vôùi 29 chöõ caùi, qua ñoù nhaän bieát, phaùt aâm vaø vieát ñöôïc 29 chöõ caùi laø moät haønh trang ñeå treû vöõng vaøng böôùc vaøo tröôøng tieåu hoïc. -Vieäc daïy treû nhaän bieát phaùt aâm, viết caùc chöõ caùi coù lieân quan ñeán ngoân ngöõ vì ngoân ngöõ noùi cuûa treû hình thaønh treân cô sôû voán taøi lieäu cuï theå cuûa moâi tröôøng vaät chaát xung quanh, chính vì vaäy nhaän bieát phaùt aâm, vieát ñöôïc caùc chöõ caùi, hòa nhập vào môi trường tiểu học laø taøi lieäu quan troïng nhaát ñeå treû 5-6 tuoåi böôùc vaøo lôùp 1. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
3. 3.1. Đối tượng nghiên cứu - Trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A trường mầm non Vĩnh Nam 3.2. Phạm vi nghiên cứu Trong đề tài này chỉ nghiên cứu một số biện pháp chuẩn bị tiền đề cho trẻ vào lớp 1. 4. Phương pháp nghiên cứu: ĐÓ viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi trªn ®­îc tèt t«i ®· sö dông mét sè ph­¬ng ph¸p ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nghiªn cøu. - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu s¸ch, tµi liÖu qua ®ã t«i cã thÓ n¾m ®­îc mét sè lý luËn c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c chuÈn bÞ cho trÎ mÉu gi¸o lín vµo häc líp 1. - Ph­¬ng ph¸p quan s¸t: ®Ó t«i t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ, thùc tr¹ng c«ng t¸c chuÈn bÞ cho trÎ mÉu gi¸o lín vµo líp 1. - Ph­¬ng ph¸p trao ®æi ®µm tho¹i: sö dông hÖ thèng c©u hái: + T«i ®Æt ra c©u hái ®èi víi gi¸o viªn, ®èi víi phô huynh trÎ ®Ó n¾m ®­îc sù nhËn thøc cña hä ®èi víi viÖc chuÈn bÞ cho trÎ mÉu gi¸o vµo häc líp 1. + T«i ®Æt ra c©u hái ®èi víi trÎ ®Ó t×m hiÓu vÒ kÕt qu¶ cña c«ng t¸c chuÈn bÞ cho trÎ vµo líp 1. - Ph­¬ng ph¸p thùc nghiÖm: qua ®ã t«i ®iÒu tra ®­îc vÒ c¸c mÆt cña viÖc chuÈn bÞ cho trÎ mÉu gi¸o lín vµo líp 1 th«ng qua c¸c tiÕt häc, qua chÕ ®é sinh ho¹t hµng ngµy cña trÎ ®Ó n¾m ®­îc kiÕn thøc, kü n¨ng mµ trÎ cã ®­îc. 5 Thời gian nghiên cứu Từ tháng 9 năm 2016 đến 26 tháng 05 năm 2017 B. NỘI DUNG I.Đặc điểm tình hình 1.Thuận lợi: 1.1: Thuận lợi: -Luôn đựơc sự hướng dẫn và chỉ đạo sát sao về chuyên môn của phòng giáo dục và sự quan tâm tạo điều kiện về mọi mặt của BGH nhà trường. Nhà trường đã xây dựng lớp lá 5-6 tuổi là lớp điểm chất lương luôn dự giờ, kiểm tra công tác lên lớp của giáo viên và khảo sát trẻ qua các chủ đề. -Trẻ 5-6 tuổi phần đa cũng đã biết gần hết các chữ cái, biết hết các chữ số.
4. -Bản thân tôi đã nhiều kinh nghiệm dạy trẻ ở lớp 5-6 tuổi nên đã hiểu được cách thức và những điều cần thiết để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. - Trường chúng tôi được đóng gần trường tiểu Vĩnh Nam nên cháu được đi thăm quan giao lưu với cô thầy và các bạn học sinh lớp 1 nên trẻ đã bước nào đã làm quen được với lớp 1. 1.2: Khó khăn: - Lớp tôi dạy có rất nhiều cháu bị suy dinh dưỡng nên về mặt thể lực cháu sẽ còn gặp rất nhiều khó khăn trong việc đến trường với sự tự lập là chủ yếu. -Một số cháu chưa được sự quan tâm của gia đình vì cho rằng bậc học mầm non là không quan trọng nên cho cháu nghĩ học rất tùy tiện mặc dù giáo viên chủ nhiệm và nhà trường đã có nhiều biện pháp để huy động trẻ đến trường. II. Một số giải pháp nhằm chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1: 1.Chuẩn bị về mặt phát triển nhận thức: Giáo dục mầm non có một ý nghĩa quan trọng đối với việc chuẩn bị tâm thế sẵn sàng đi học cũng như tập cho trẻ làm quen với những sinh hoạt gần gũi với hoạt động học tập.Vì vậy trẻ cần phải có sự rèn luyện về các thao tác trí tuệ, có sự hiểu biết vể bản thân, gia đình, môi trường xung quanh, các biểu tượng về thời gian, không gian đồng thời có kỹ năng thực hiện hoạt động trí óc như biết so sánh, phân tích, tổng hợp Trí tuệ ở đây là những hiểu biết nhất định của trẻ về các sự vật, hiện tượng xung quanh như nắng, mưa, nóng, lạnh, thứ bậc trong gia đình biểu tượng là những hình ảnh của các sự vật hiện tượng mà trẻ hình dung được ở trong đầu mỗi khi được nhắc đến. Ví dụ: khi ta nói ô tô trẻ sẽ hình dung được ở trong đầu rằng đó là cái gì, dùng để làm gì. Kỹ năng hoạt động trí óc là những hành động trí óc đơn giản như so sánh sự giống nhau hay khác nhau của 2 hay nhiều sự vật, hiện tượng, đối chiếu về kích thước hỏi và thử trả lời, đếm. Khả năng định hướng trong không gian và thời gian cũng là một biểu hiện của sự phát triển trí tuệ, trẻ biết xác định được không gian trên, dưới, trước, sau, phải, trái và thời gian như sáng, trưa, chiều, tối, hôm qua, hôm nay, . Là điều kiện cần thiết để trẻ tiếp thu, lĩnh hội chương trình học tập ở trường phổ thông. 2/ Chuẩn bị về mặt ngôn ngữ: Tất cả những nội dung, kiến thức nói cho đến cùng đều phải thông qua tiếng mẹ đẻ. Vì vậy việc chuẩn bị cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng ngày là việc quan trọng nhất để chuẩn bị cho trẻ vào lớp một. * Trẻ có ngôn ngữ mạch lạc phát triển tốt, thì đồng thời các quá trình tâm lý như tư duy, tưởng tượng, trí nhớ, tri giác, . của trẻ cũng phát triển tốt. * Việc phát triển ở trẻ khả năng sử dụng ngôn ngữ trong cuộc sống hàng ngày một cách phong phú; hình thành một số kỹ năng chuẩn bị cho việc đọc, viết, thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động, các buổi tham quan, dạo chơi cần khuyến khích trẻ sử dụng tiếng mẹ đẻ, mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết diễn đạt một cách rõ ràng, mạch lạc, không nói ngọng, nói lắp, nói lí nhí.
5. * Đối với trẻ 5 tuổi để giúp ích cho việc học tốt môn tiếng Việt ở lớp một giáo viên cần tổ chức các hoạt động nghe – nói như cho trẻ phát âm các chữ cái, nghe và hiểu nghĩa của từ, thể hiện cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp với yêu cầu, hoàn cảnh giao tiếp. Bên cạnh đó chuẩn bị cho việc đọc – viết như cho trẻ tiếp xúc với chữ viết trong môi trường xung quanh, nhận dạng và phát âm các chữ cái, tô chữ cái, từ, xem và nghe đọc các loại sách, phân biệt phần mở đầu, kết thúc của sách. Cho trẻ làm quen với cách đọc và viết tiếng Việt: hướng đọc, viết từ phải sang trái, từ dòng trên xuống dòng dưới, hướng viết của các nét chữ, “đọc” truyện qua các tranh vẽ, đọc phải diễn cảm, các tranh vẽ phải đẹp và to, chữ viết rõ ràng, to, chữ sử dụng trong sách là chữ in thường. 3/ Chuẩn bị về mặt tình cảm – xã hội: * Sự phát triển các mặt tình cảm – xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ. Chính việc phát triển tính tự tin, tự trọng, thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập; khả năng tập trung, chấp hành những qui định chung và sự chỉ dẫn của người lớn (phù hợp với lứa tuổi của trẻ) là vô cùng thiết yếu giúp trẻ học tập tốt ở trường phổ thông sau này. Khi trẻ tự tin vào chính bản thân mình, trẻ sẽ học được cách chủ động độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ đến cùng. Vì vậy hãy để trẻ tự làm và người lớn chúng ta là khích lệ trẻ. 4/ Chuẩn bị về thẫm mỹ: - Cần hưóng cho trẻ biết yêu cái đẹp tạo ra cái đẹp. Biết yêu cái thiện ghét cái ác thông qua các tác phẩm âm nhạc, qua làn điệu dân ca và qua các bức tranh . Trẻ cần được biết về nghệ thuật hiểu và làm được nghê thuật để qua đó tạo cho trẻ sự tự tin trong cuộc sống. 5/ Chuẩn bị một số kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập: * Hiện nay việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực trong các bậc học đã giúp trẻ chuyển hoạt động chủ đạo từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập một cách thuận lợi. * Để đạt được những hiệu quả trên cần tạo điều kiện cho trẻ rèn luyện một số kỹ năng cơ bản của hoạt động học tập như việc sắp xếp bàn ghế, cách cầm bút, cầm sách, mở sách, tư thế ngồi đúng, giúp trẻ thích ứng với hoạt động mới. Thông qua chủ đề “Trường Tiểu học” giáo viên cần hướng dẫn trẻ làm quen với các đồ dùng học tập ở trường phổ thông, thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với sách, truyện, bút, thước. ( Hình ảnh trẻ ngồi tô chữ cái )
6. Bên cạnh đó trẻ phải biết cách điều khiển, vận động bàn tay nhỏ bé của mình để thực hiện một cách gọn gàng, dẻo dai các thao tác vận động trong học tập. * Trong giờ chơi, giờ ăn giáo viên tập cho trẻ biết sử dụng những đồ dùng sinh hoạt một cách gọn gàng khéo léo. Các nhà khoa học đã khẳng định “Những vận động bằng tay của trẻ càng khéo léo, càng phong phú bao nhiêu càng dễ hình thành các thao tác trí tuệ bấy nhiêu”. III Biện pháp thực hiện: 1.3 Đối với giáo viên: .Xây dựng nề nếp học tập : - Trong thời gian trước tháng chín, giai đoạn tập trung HS, rất cần thiết cho GV. - GV giúp HS làm quen với môi trường mới, làm quen với các hoạt động học tập. -GV phải am hiểu tâm lý của trẻ 6 tuổi để có thể tổ chức các hoạt động phù hợp . -Giới thiệu trường lớp, giới thiệu bản thân GV và các thành viên trong nhà trường (Tổ chức xem phim, hình ảnh về trường, lớp). - Xây dựng góc học tập của lớp, tạo môi trường thân thiện trong lớp học, bằng nhiều hoạt động vui chơi xen kẽ học tập tránh quá căng thẳng, áp lực về học tập quá nhiều trong thời gian đầu năm . - Xây dựng nề nếp học tập, giáo dục đạo đức cho trẻ bằng những bài học gần gũi. “Đi thưa về trình, lễ phép thầy cô, cha mẹ ” (bằng câu chuyện kể, trò chơi ) - Tuyệt đối hạn chế tối đa việc đòi hỏi HS phải biết đọc, biết viết trước, hoặc đặt ra quá nhiều quy định buộc trẻ phải làm Mà hãy tạo cho trẻ niềm tin yêu nơi thầy cô “Cô giáo như mẹ hiền”. * Biện pháp cụ thể : a. Chuẩn bị về mặt thể chất: - Cần tạo một chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi, luyện tập, cho trẻ một cách khoa học và hợp lý cả về thời gian cũng như phù hợp với đặc điểm phát triển riêng của từng trẻ. - Phối hợp với nhà bếp tham mưu với nhà trường để chọn mua cho trẻ những thực phẩm tươi ngon rõ nguồn gốc. - Động viên cháu ăn hết suất, hết khẩu phần và phối hợp với phụ hunh để theo dõi trẻ ăn ngủ or gia đình. b. Chuẩn bị về mặt nhận thức: