Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ 5–6 tuổi hoạt động tích cực

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ 5–6 tuổi hoạt động tích cực

1. Trường Mầm non Quyết Thắng Lê Thị Quỳnh Anh Đề tài: Một số biện pháp tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ 5 - 6 tuổi hoạt động tích cực. I. PHẦN MỞ ĐẦU: 1. Lý do chọn đề tài: Đổi mới môi trường giáo dục, tạo cơ hội cho trẻ chủ động học tập, rèn luyện kỹ năng theo khả năng của mỗi cá nhân trẻ là một trong những tiêu chí của đổi mới chương trình giáo dục hiện nay. Chính vì vậy tạo môi trường hoạt động tốt là nhằm tạo cơ hội cho trẻ tìm tòi, khám phá trải nghiệm, củng cố kiến thức đã lĩnh hội được trên tiết học, phát huy khả năng sáng tạo của trẻ. Ngoài ra còn giúp trẻ giảm bớt căng thẳng, mệt mỏi trong quá trình học tập và cung cấp nhiều vốn kinh nghiệm trong cuộc sống cũng như ý thức lao động phục vụ. Tạo môi trường hoạt động cho trẻ vui chơi còn hình thành ở trẻ những tình cảm đẹp đẽ, tình yêu thương đối với trường lớp, cô giáo, bạn bè, ông bà, cha mẹ và những kỹ năng cần thiết trong quá trình ứng xử giao tiếp với mọi người xung quanh. Tổ chức môi trường hoạt động trong lớp nhằm cơ hội cho trẻ được lựa chọn hoạt động cá nhân hoặc hoạt động nhóm. Trẻ tham gia tích cực, tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ khả năng, qua đó cung cấp kiến thức, kỹ năng nhằm góp phần hình thành nhân cách của trẻ mầm non nói riêng, của con người trong xã hội nói chung. Thông qua việc tổ chức môi trường cho trẻ hoạt động trong lớp, cô giáo đã giúp trẻ hình thành và phát triển khả năng tư duy, ghi nhớ có chủ định, phát triển khả năng tri giác, thính giác cũng như phát triển ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết một cách tích cực. Tôi nhận thấy tạo môi trường học tập cho trẻ có vai trò quan trọng đối với sự phát triển về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mĩ, sáng tạo của trẻ. Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài “ Tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ 5 – 6 tuổi hoạt động tích cực” nhằm nghiên cứu, tìm hiểu để thiết kế môi trường học tập trong lớp sao cho đa dạng, phong phú, phù hợp với từng hoạt động, tình hình thực tế của trường, lớp và khả năng của trẻ để trẻ có thể hoạt động cách tích cực và đạt hiệu quả cao nhất góp phần hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ một cách toàn diện. 2. Cơ sở lí luận: Đổi mới tổ chức hình thức các nội dung giáo dục trẻ lứ tuổi mầm non theo các chủ đề và tổ chức các hoạt động mang tính tích hợp là xu thế chung của giáo dục Mầm non. Do vậy đòi hỏi làm công tác chăm sóc, giáo dục trẻ phải có năng lực toàn diện, có những phẩm chất cần thiết mới hoàn thành được nhiệm vụ được giao, nhiệm vụ đó là đào tạo cho thế hệ trẻ 0 – 6 tuổi phát triển một cách toàn diện. Để chuẩn bị cho thế hệ này một hành trang đầu tiên một cách vững chắc 1 Một số biện pháp tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ 5 – 6 tuổi hoạt động tích cực
2. Trường Mầm non Quyết Thắng Lê Thị Quỳnh Anh trước khi bước vào thơi đại của nền văn minh trí tuệ, thời đại của công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. Và mục đích chung của Giáo dục Mầm non là phát triển tất cả các khả năng của trẻ, hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con người, một mặt đáp ứng các nhu cầu phát triển tổng thể hài hòa của trẻ về các lĩnh vực: Thể chất, trí tuệ, ngôn ngữ, tình cảm – kỹ năng xã hội, thẩm mỹ. Một mặt chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1. 3. Cơ sở thực tiễn: Căn cứ vào nhu cầu và khả năng phát triển của trẻ: Tuổi 5 - 6, đây là lứa tuổi kỳ diệu, trẻ rất hiếu động tò mò, muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới tự nhiên và xã hội. Trong các hoạt động của tuổi mẫu giáo: chơi giữ vai trò hoạt động chủ đạo, giữa hoạt động vui chơi và hoạt động học tập chưa có ranh giới rõ ràng. Khác với người lớn trẻ em thật sự học trong khi chơi, trẻ lĩnh hội các tri thức tiền khoa học trong trường mầm non theo phương châm “chơi mà học, học mà chơi”. Trẻ là chủ thể tích cực, giáo viên là người tạo cơ hội, hướng dẫn, gợi mở các hoạt động tìm tòi khám phá của trẻ. Trẻ chủ động tham gia các hoạt động đó để phát triển khả năng, năng lực của mình. Trước những vấn đề trên, không chỉ cho trẻ hoạt động tích cực trong giờ học mà còn phải cho trẻ hoạt động tích cực ở giờ chơi và mọi lúc mọi nơi, Cho nên việc tạo môi trường học tập xung quanh lớp cho trẻ là rất cần thiết, nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân nhiều hơn, được tự do khám phá theo ý thích, theo khả năng của mình giúp trẻ phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp dẫn trong cuộc sống, các kiến thức kỷ năng của trẻ được củng cố và bổ sung một cách tích cực nhất. 4. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ 5 – 6 tuổi hoạt động tích cực” với mục đích: - Biết được những mặt mạnh và mặt yếu trong việc xây dựng môi trường học tập trong lớp nhằm tìm ra biện pháp tích cực và phù hợp nhất. - Giúp trẻ hứng thú tích cực và tự nguyện tham gia hoạt động. - Trẻ tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp, hòa đồng trong các mối quan hệ. - Phát triển ngôn ngữ, rèn luyện tính tổ chức, tính kỷ luật, tinh thần tập thể cho trẻ. 5. Đối tượng nghiên cứu: - Trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi 6. Phương pháp nghiên cứu: 6.1. Phương pháp khảo sát, so sánh, phân loại 6.2. Phương pháp quan sát 6.3. Phương pháp đàm thoại 2 Một số biện pháp tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ 5 – 6 tuổi hoạt động tích cực
3. Trường Mầm non Quyết Thắng Lê Thị Quỳnh Anh 6.4. Phương pháp thực nghiệm 6.5. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm, rút ra bài học 7. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: 7.1. Phạm vi nghiên cứu: - Đề tài được nghiên cứu trong phạm vi trường Mầm Non Quyết Thắng – Thị trấn Bến Quan 7.2. Kế hoạch nghiên cứu: - Đề tài này đã được nghiên cứu và thực nghiệm từ tháng 9/2017 đến tháng 4 /2018 và các năm học tiếp theo. - Muốn thực hiện các hoạt động một cách có khoa học và hiệu quả bản thân tôi trước hết lập ra kế hoạch cho mình gồm: Kế hoạch năm, kế hoạch tháng, kế hoạch tuần và kế hoạch ngày Ví dụ: Kế hoạch tháng 10 chủ để “Bản thân” Tuần Nội dung Kết quả Tuần 1 - Trang trí chủ đề “Bản thân” với chủ đề nhánh: Tôi là ai - Trang trí các mảng tường theo chủ đề nhánh - Chuẩn bị đồ chơi ở các góc. - Vệ sinh lớp học Tuần 2 - Trang trí chủ đề nhánh: Cơ thể bé - Trang trí các mảng tường theo chủ đề nhánh - Chuẩn bị đồ chơi ở các góc theo chủ đề nhánh - Vệ sinh lớp học Tuần 3 - Trang trí chủ đề nhánh: Vui hội trăng rằm - Trang trí các mảng tường theo chủ đề nhánh - Chuẩn bị đồ chơi ở các góc. - Vệ sinh lớp học Tuần 4 - Trang trí chủ đề nhánh: Bé cần gì để lớn lên và khỏe mạnh - Trang trí các mảng tường theo chủ đề nhánh - Vệ sinh lớp học. - Đánh giá cuối chủ đề, bồi dưỡng trẻ yếu 3 Một số biện pháp tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ 5 – 6 tuổi hoạt động tích cực
4. Trường Mầm non Quyết Thắng Lê Thị Quỳnh Anh Những công việc nào chưa thực hiện được bản thân tôi rút kinh nghiệm cho tháng sau thực hiện tốt hơn. II. NỘI DUNG: 1. Thực trạng vấn đề nghiên cứu 1.1. Thuận lợi: - Được sự quan tâm của BGH nhà trường và hội phụ huynh. - Lớp được đầu tư đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi, giá góc phục vụ cho công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Đặc biệt đồ dùng đồ chơi tự tạo, hột hạt cô sưu tầm nhiều. - Trong lớp bố trí đủ 02 giáo viên. - Bản thân đã tốt nghiệp Đại học sư phạm Mầm non chính quy. - Đa số phụ huynh nhiệt tình quan tâm giúp đỡ lớp, thường xuyên trao đổi tình hình con em mình với giáo viên. 1.2. Khó khăn: - Kinh nghiệm sống của trẻ không nhiều nên khả năng hiểu biết về thế giới xung quanh còn hạn chế. Nhiều trẻ còn nhút nhát, chưa chủ động tham gia các hoạt động. - Phòng học nhỏ nên việc bố trí góc còn khó khăn, chưa phong phú. - Nhận thức của phụ huynh không đồng đều. Một số phụ huynh bận nhiều việc, không có thời gian đưa đón con nên việc trao đổi thường xuyên với phụ huynh cũng như vận động phụ huynh tìm nguyên vật liệu còn hạn chế. - Thời gian chủ yếu dành cho công tác chăm sóc, giáo dục trẻ nên ít có thời gian để làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo, sáng tạo đồ chơi ớ các góc như ý muốn. 1.3. Khảo sát thực tế trẻ đầu năm: STT TIÊU CHÍ SỐ TRẺ TỈ LỆ SỐ TRẺ TỈ LỆ ĐẠT CHƯA ĐẠT 1 Trẻ hoạt động tích cực vào môi trường 9/29 31% 20/29 69% đã tạo trong lớp ( kiến thức được bổ sung và củng cố phong phú) 2 Kỹ năng sử dụng môi trường trong lớp 14/29 48% 15/29 52% 3 Hứng thú tham gia hoạt động 10/29 34% 19/29 66% 4 Một số biện pháp tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ 5 – 6 tuổi hoạt động tích cực
5. Trường Mầm non Quyết Thắng Lê Thị Quỳnh Anh Từ thực trạng trên bản thân tôi luôn suy nghĩ, tìm ra những biện pháp triển khai để trẻ được hoạt động cá nhân một cách tích cực, kiến thức của trẻ được bổ sung và củng cố phong phú, giúp trẻ phát hiện ra nhiều điều mới lạ hơn. 2. Biện pháp: Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi có các nguồn thông tin phong phú, khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ. Muốn làm tốt điều đó bản thân tôi đã đưa ra những biện pháp như sau: 2.1. Trang trí các hình ảnh xung quanh lớp: - Trang trí hình ảnh phù hợp với chủ đề Ví dụ : Chủ đề : “Gia đình” thì phải dán hình ảnh của gia đình lên, có thể cho trẻ mang ảnh gia đình tới lớp để trang trí. - Phải trang trí các chủ đề nhánh của từng tuần Ví dụ : Chủ đề : “Gia đình” thì có các chủ đề nhánh là: + Nhánh 1: Gia đình thân yêu của bé + Nhánh 2: Họ hàng gia đình bé + Nhánh 3: Ngôi nhà gia đình ở + Nhánh 4: Đồ dùng gia đình bé Mỗi tuần phải trang trí một nhánh với hình ảnh phù hợp ( Có thể là sản phẩm của trẻ). Khi trang trí 4 nhánh xong qua chủ đề khác thì cất hết cả chủ đề và trang trí chủ đề mới vào. - Hình ảnh sưu tầm phải rõ ràng, màu sắc đẹp, có thể dán tên gọi ở mỗi bức tranh để tích hợp chữ viết vào. Khuyến khích sản phẩm của trẻ tự làm. - Hình ảnh dán phải vừa tầm mắt của trẻ : Không quá cao, không quá thấp 2.2. Xây dựng các góc hoạt động trong lớp: - Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn .Giúp trẻ tìm hiểu và khám phá cái mới, hoạt động với đồ vật và rèn luyện kỹ năng. - Trong lớp tôi đã bố trí các góc như sau: Góc yên tĩnh xa góc hoạt động ồn ào Ví dụ: Góc xây dựng và góc phân vai ở gần nhau và xa góc sách, góc xây 5 Một số biện pháp tạo môi trường học tập trong lớp cho trẻ 5 – 6 tuổi hoạt động tích cực