Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4-5 tuổi làm quen với biểu tượng toán

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4-5 tuổi làm quen với biểu tượng toán

1. BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4- 5 tuổi làm quen với biểu tượng toán” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến : Lĩnh vực phát triển nhận thức 3. Tác giả: Họ và tên: Đỗ Thị Thuý An Giới tính: Nữ Ngày/tháng/năm sinh: 01/01/1982 Trình độ chuyên môn: Đại học Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường Mầm non Phạm Kính Ân Điện thoai 00000000000000 . Email: thuyanducanh1982@gmail.com Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến : 100% 4. Đơn vị áp dụng sáng kiến Tên đơn vị: Trường Mầm non Phạm Kính Ân Địa chỉ: Thị trấn Hưng Nhân, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình Điện thoại: 5. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Tháng 9 năm 2016 1
2. II. BÁO CÁO MÔ TẢ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4- 5 tuổi làm quen với biểu tượng toán” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Lĩnh vực phát triển nhận thức 3. Mô tả bản chất của sáng kiến: 3.1. Tình trạng giải pháp đã biết: Đối với trẻ mầm non môn làm quen với toán là môn học rất quan trọng và cần thiết đối với trẻ và cũng là vốn kiến thức để trẻ bước vào ngưỡng cửa mới của cuộc sống sau này của trẻ. Môn toán đã mang lại cho trẻ sự phát triển tư duy đồng thời thông qua môn toán trẻ có thể tìm hiểu khám phá thế giới xung quang mình, với môn toán trẻ trở nên tích cực nhanh nhẹn hơn trẻ biết đếm, phân biệt nhiều hơn, ít hơn trẻ biết tách gộp chia nhóm, ngoài ra trẻ có thể xác định được các hình khối. Như vậy trẻ đã được hình thành những nét sơ đẳng biểu tượng ban đầu của toán học . Thực tế trong những năm qua việc dạy trẻ làm quen với biểu tượng toán đã có xong chưa được sâu sắc, trẻ nắm bắt còn chưa sâu, cụ thể ở lớp tôi trẻ nắm bắt kiến thức còn yếu, kỹ năng chia nhóm thêm, bớt còn chưa cao cháu nhận thức còn chậm với giáo viên chưa linh hoạt sáng tạo phương pháp truyền thụ chưa khoa học Trong một vài năm gần đây thực hiện theo chương trình mầm non mới trẻ được học được tiếp cận với kiến thức một cách nhẹ nhàng hơn, giáo viên sử dụng nhiều hình thức linh hoạt sáng tạo hơn để tổ chức cho trẻ hoạt độngvới mục tiêu “lấy trẻ làm trung tâm” do vậy đòi hỏi trẻ phải chủ động và sáng tạo hơn trong hoạt động. Tôi luôn suy nghĩ làm sao để cho trẻ bạo dạn hơn nữa và dạy trẻ làm quen với biểu tượng toán là một nôị dung quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục mầm non nên tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4- 5 tuổi làm quen với biểu tượng toán” 2
3. Bản thân tôi là một giáo viên Mầm non, qua thực tế giảng dạy và trải nghiệm tôi thấy với những phương pháp trước đây khi dạy trẻ làm quen với biểu tượng toán có những ưu, khuyết điểm sau: * Ưu điểm: Nhìn chung giáo viên đã nắm vững phương pháp tổ chức hoạt dộng dạy trẻ làm quen với biểu tướng toán, đã biết lựa chọn các phương pháp phù hợp với yêu cầu, nội dung giáo dục, mục tiêu giáo dục trong từng hoạt động cụ thể, đã nhấn mạnh vai trò chủ đạo của hoạt động, đã chú ý đến đặc điểm nhận thức chung của trẻ trong từng lứa tuổi, chú ý đến điều kiện và phương tiện thực hiện của hoạt động. Ban giám hiệu nhà trường, phụ huynh đã quan tâm đầu tư cơ sở như bàn ghế, đồ dùng tài liệu ngay từ đầu năm học. Trẻ khỏe mạnh, đi học đều. * Nhược điểm: Phương pháp tổ chức cho trẻ làm quen với biểu tượng toán theo yêu cầu đổi mới còn hạn chế, sự linh hoạt, sáng tạo ít. Trẻ cũng được coi là trung tâm nhưng chưa phát huy được năng lực của mình. Trong quá trình vận dụng các phương pháp, giáo viên thường hướng dẫn chung đồng loạt cho cả lớp. Mọi trẻ đều được nghe, nhìn, hướng dẫn như nhau, cùng làm nhiệm vụ đặt ra như nhau, được giáo viên đặt các câu hỏi như nhau nên chưa tạo điều kiện cho trẻ phát huy được tính năng động, chưa phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ. Phương pháp dùng trò chơi để thông qua đó giúp trẻ "chơi mà học, học bằng chơi" phát huy hứng thú của trẻ chưa được vận dụng nhiều. Bên cạnh đó sự phát triển nhận thức của trẻ chưa đồng đều cháu thì quá nhanh nhẹn, cháu thì quá chậm và rụt rè. Đồ dùng cho từng cá nhân trẻ thực nghiệm nhiều lúc chưa đáp ứng được yêu cầu, đồ dùng đồ chơi ít chưa phong phú . 3
4. Một số phụ huynh nhận thức chưa sâu, chưa quan tâm đến trẻ, chưa nhận thức rõ tầm quan trọng của giáo dục mầm non. Từ nhận thức về tầm quan trọng của việc dạy trẻ và thực tế các cháu trên lớp, từ yêu cầu chỉ đạo của ngành về cải tiến phương pháp giảng dạy theo quan điểm tích hợp "lấy trẻ làm trung tâm" dựa vào kết quả mong đợi trên trẻ. Vì vậy tôi luôn suy nghĩ phải làm thế nào để dạy trẻ 4-5 tuổi làm quen với các biểu tượng toán đạt kết quả cao để không còn tồn tại của phương pháp cũ và cần thiết tìm ra một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4-5 tuổi làm quen với biểu tượng toán đạt kết quả tốt nhất. 3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến: *Mục đích của giải pháp: Cho trẻ làm quen với những biểu tượng toán ngay từ tuổi mầm non là một việc rất cấn thiết vì đó chính là cơ hội tốt để giúp trẻ hình thành phẩm chất, năng lực hoạt động cho mình như: Tìm tòi quan sát, so sánh thông qua hoạt động với toán để giúp trẻ hình thành những biểu tượng ban đầu về toán như: Số lượng, kích thước, hình dạng, định hướng không gian để sau này trẻ vững vàng tự tin hơn khi tiếp nhận những kiến thức của môn toán những giai đoạn tiếp theo. Trên cơ sở nghiên cứu sự tìm hiểu khả năng nhận thức của trẻ 4-5 tuổi, từ đó tìm ra biện pháp nâng cao chất lượng khi cho trẻ làm quen với các biểu tượng toán. Giải quyết vấn đề tồn tại của phương pháp cũ, đáp ứng được yêu cầu của ngành, của điều kiện kinh tế thực tế của xã hội đã nhiều bước phát triển hiện đại, công nghệ thông tin phong phú. * Nội dung giải pháp Nội dung của sáng kiến là việc lựa chọn cách giáo dục cho trẻ Mầm non bằng cách "học bằng chơi, chơi bằng học" thì giáo viên lồng ghép vào bài giảng của mình chắc chắn rằng hiệu quả giáo dục sẽ rất cao. 4
5. Với những giải pháp mới trong sáng kiến này qua hoạt động nhận thức, tôi thấy so với giải pháp cũ thì giải pháp mới này có nhiều điểm khác biệt rõ rệt như: Phải truyền thụ những kiến thức của giáo viên đến với trẻ. Giáo viên cấn phải tìm tòi, khám phá, nghiên cứu để tải những kiến thức nội dung cần mang đến cho trẻ sao cho trẻ cảm thấy đơn giản, gần gũi mà lại dễ hiểu. Như vậy giờ học mới có hiệu quả. Nhưng để đạt được hiệu quả thì giáo viên phải tìm ra phương pháp mới sáng tạo giúp trẻ tiến thu một cách dẽ dàng hơn, qua đó để trẻ được hoạt động một cách hứng thú. Và việc hình thành cho trẻ những hiểu biết sơ đẳng về hoạt động làm quen với Toán là rất cần thiết. Nhưng làm thế nào để trẻ học tốt môn toán một cách hiệu quả nhất, lôi cuốn trẻ nhất. Chính vì vậy mà tôi đã chọn nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4-5 tuổi làm quen với toán”. Từ thực trạng trên tôi đã nghiên cứu, thu thập thông tin, điều tra khảo sát, hội thảo, thực hiện tiết dạy, theo giải pháp mới qua cách thức thực hiện các bước như sau: 1. Xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình biểu tượng toán cho trẻ 4-5 tuổi theo chủ đề. Xây dựng kế hoạch đầu năm là một việc làm quan trọng và cần thiết của giáo viên giúp giáo viên thực hiện có nề nếp khoa học các hoạt động chính vì vậy tôi bám sát vào nhiệm vụ năm học, và căn cứ vào thực tế trên lớp số trẻ là 43 cháu tôi tiến hành kế hoạch như sau : * Kế hoạch đồ dùng đồ chơi : - Theo tôi đây là khâu rất quan trọng trong việc dạy trẻ làm quen với toán. Bởi vì tư duy của trẻ là tư duy trực quan sinh động. Muốn có tiết dạy tốt và đạt hiệu quả cao thì phải có đồ dùng đẹp hấp dẫn. Do vậy ngày từ đầu năm học tôi đã kiểm kê già soát đồ dùng đồ chơi cùng với các bậc phụ huynh mua sắm bổ sung đồ dùng đồ chơi theo từng chủ điểm đồ dùng cần bám sát với nội dung của chương trình, của từng bài dạy. VD: Như dạy trẻ bài số 4 nhận biết mối quan hệ hơn kém về số lượng trong phạm vi 4 ở chủ điểm gia đình tôi chuẩn bị tranh vẽ về gia đình có 4 5
6. người một số đồ dùng trong gia đình như cốc, bát thìa được làm bằng các chất liệu khác nhau. Mỗi loại có số lượng nhỏ hơn 4 hoặc bằng 4 Để tạo sự hấp dẫn và hứng thú cho trẻ bản thân tôi đã sưu tầm và làm thêm một số đồ dùng tự tạo từ những nguyên vật liệu có sẵn để tạo thành những sản phẩm trẻ yêu thích những đồ dùng đồ chơi tự tạo này làm cho trẻ say mê hơn hẳn hiệu quả tiếp thu bài của trẻ tăng lên rõ rệt. VD: Với tiết dạy trẻ về hình khối tôi nhờ phụ huynh cắt gỗ có kích thước đúng sau đó quét màu sắc đẹp hấp dẫn và cho trẻ sưu tầm thêm những vỏ hộp đồ vật có hình dạng khối cho trẻ học. Từng bài dạy phụ thuộc vào chủ điểm tôi đã chuẩn bị đủ và phù hợp theo yêu cầu của bài. Để thu hút lôi cuốn trẻ tôi còn cóp đĩa hình ảnh di chuyển, nhóm rau củ quả, nhóm đồ dùng gia đình để cô sử dụng dạy thay thế vật thật tranh ảnh trong tiết học. Từ những hình ảnh sưu tầm được tôi bắt tay vào làm đồ dùng dạy học và trang trí lớp, thật ra lúc nào việc trang trí theo chủ điểm của lớp tôi cũng hoàn thành đầu tiên trước chủ điểm mới và đẹp hấp dẫn trẻ . lớp vừa đẹp, trang trí vừa nhanh vì hình ảnh sẳn có chỉ cắt ra là dán thôi, hình ảnh bắt mắt, cháu thích thú cùng cô trang trí cho lớp mình thêm đẹp mà lại ít tốn tiền, ít tốn thời gian. Ví dụ : làm đồ dùng về chữ số học toán. Tôi cắt các chữ số ở ở lịch lốc (nhỏ) từ số 1-10 dán vào giấy bìa làm thẻ số cho 100% số cháu trong lớp học toán, kinh phí đở tốn kém, đồ dung chữ số có nhiều màu sắc đẹp hấp dẫn trẻ khi học. Còn thẻ chữ của cô là cắt từ lịch lốc (lớn) Ví dụ : Đồ dùng thẻ bài, lô tô bằng hình ảnh để dạy toán . Ở chủ điểm thế giới thực vật tôi sưu tầm được từ tập quảng cáo có rất nhiều hình ảnh về các loại quả, tôi cắt ra với số lượng 5 và làm thẻ số cho mỗi trẻ, hoặc tôi cắt rời hình ảnh đó để yêu cầu trẻ xếp theo nhóm số lượng được học .Dùng hình ảnh rời, đẹp mắt, phù hợp chủ điểm tôi gắn lên các bảng bé thử tài, bé ghép số, bé đoán giỏi, thử làm phép tính để trẻ được luyện tập ở 6
7. hoạt động góc, hoạt động tự do nhằm cũng cố, ôn luyện kiến thức toán vừa học. Thực hiện biện pháp này tôi thấy không những đồ dùng dạy toán của lớp tôi đầy đủ mà các môn học khác cũng có nhiều, vì tận dụng được tranh ảnh sưu tầm nhiều loại, nhiều dạng, dùng không được việc dạy thì để trang trí lớp, để cho cháu tự chơi, tự cắt, tự vẽ theo, tự dán ., nhiều cô trong tổ, trong trường cùng nhau thực hiện đầu tư trang trí lớp và làm đồ dùng phục vụ môn toán. Theo chương trình giáo dục mầm non mới, muốn trẻ học tốt đòi hỏi cô giáo phải có đồ dùng dạy học đầy đủ để trẻ được thao tác, được thực hành, được trải nghiệm, mà đồ dùng cần phải có đủ cho mỗi trẻ thì việc luyện tập mới có hiệu quả. Tôi nghĩ đây có thể không phải là biện pháp mới ở các trường trong huyện nhưng tôi thấy đây là biện pháp đem lại hiệu quả cao cho việc chuẩn bị đồ dùng dạy học phục vụ hoạt động toán và đem lại kết quả. Việc dạy trẻ tiếp thu những kiến thức mà cô cung cấp ở lớp tôi, việc đầu tư vào trang trí lớp tôi cũng đặc biệt quan tâm, hàng ngày trẻ đến lớp được nhìn trực tiếp những hình ảnh đẹp, màu sắc sẽ kích thích trẻ đến xem nhiều hơn, qua hình ảnh trẻ sẽ nhớ lâu những kiến thức mà cô cung cấp, ở lớp tôi có góc “Bé vui học toán” tôi dùng những mảng tường để dán các hình ảnh, kết hợp các chỉ số để trẻ hiểu ngay đó là nhóm đồ dùng có số lượng bao nhiêu. Ví dụ: Ở chủ điểm thế giới động vật, tôi trang trí những con vật thành một mảng để cháu đếm số lượng và dán các con số vào ô trống kế bên, hay hàng trên có 6 con gà, hàng dưới 8 con vịt, yêu cầu trẻ gắn số thích hợp và có thể yêu cầu một số trẻ khá lên gộp 2 nhóm điều số thích hợp. Việc đầu tư vào trang trí lớp, cách trang trí như thế nào cho phù hợp, tôi thấy có nhiều tác dụng không những ở bộ môn Toán mà còn nhiều tác dụng ở bộ môn khác. * Kế hoạch bồi dưỡng trẻ khá, rèn trẻ yếu : 7