SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3-4 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3-4 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học

1. CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - hạnh phúc ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Họ và tên : Lưu Thị Hồng Vân Chức vụ : Giáo viên Đơn vị công tác: :Trường mầm non Phương Trung II Thanh Oai – Hà Nội Trình độ chuyên môn: Đại học
2. MỤC LỤC TT NỘI DUNG TRANG I ĐẶT VẤN ĐỀ 3 1 Lý do chọn đề tài 3 2 Nhiệm vụ, đối tượng, phương pháp nghiên cứu 4 3 Phạm vi và kế hoạch thực hiện đề tài 5 II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 5 1 Cơ sở lý luận 6 2 Cơ sở thực tiễn 6 3 Các biện pháp thực hiện 6 4 Kết quả so sánh đối chứng 17 III KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 18 1 Kết luận 18 2 Bài học kinh nghiệm 18 3 Khuyến nghị 18
3. Lêi c¶m ¬n T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n Phòng Giáo dục và Đào tạo đã hướng dẫn cách viết sáng kiến kinh nghiệm, c¶m ¬n các đồng chí trong Ban giám hiệu, các đồng chí giáo viên ®· gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn để tôi có cơ hội đÓ thực đề tài tại nhà trường, đồng thời cũng là dịp để tôi nhận được nhiều ý kiến đóng góp cho mình để cố gắng hơn nữa trên con đường sự nghiệp nuôi dạy trẻ. Đề tài sáng kiến kinh nghiệm không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong của Hội đồng khoa học đóng góp ý để đề tài có giá trị và ứng dụng thực tế đạt hiệu quả. Tôi xin chân trọng cảm ơn!
4. I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài: Trẻ em là hạnh phúc của mọi gia đình, là tương lai của cả dân tộc, việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ không phải chỉ là trách nhiệm mỗi gia đình mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Giai đoạn trẻ 3 tuổi là thời điểm mấu chốt và quan trọng nhất, tất cả mọi việc đều bắt đầu: Bắt đầu ăn, bắt đầu nói, bắt đầu nghe, nhìn và vận động bằng đôi chân, đôi tay của mình Tất cả những cử chỉ đó đều làm nên những thói quen, kể cả thói xấu. Như vậy ngay từ tuổi ấu thơ trẻ Mầm non đặc biệt là trẻ 3-4 tuổi đang ở những bước phát triển mạnh về nhận thức, tư duy, ngôn ngữ, tình cảm Thế giới khách quan xung quanh thật bao la rộng lớn, có biết bao điều mới lạ hấp dẫn, và còn có bao lạ lẫm khó hiểu, trẻ tò mò muốn biết, muốn được khám phá, cho nên giáo dục mầm non đã góp phần không nhỏ vào việc giáo dục thế hệ trẻ. Trách nhiệm nặng nề và cao cả ấy tất cả thuộc về cô giáo Mầm non tạo nên nền tảng vững chắc, là chặng đường khôn lớn của trẻ. Chính vì vậy sự nhạy cảm và có trách nhiệm cao là yêu cầu không thể thiếu trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, cô giáo phải rất linh hoạt nhạy bén, kịp thời, có năng lực và có tính chủ động sáng tạo trong mọi hoạt động . Vậy giáo dục có tầm quan trọng rất lớn đối với đời sống con người nhất là ở tuổi Mầm non. Ca dao xưa có câu “ dạy con từ thủa còn thơ” câu ca dao ấy đã đi vào lòng người và không thể nào quên. Mỗi chúng ta đều được lớn lên từ những tiếng ru dịu ngọt của bà của mẹ cất lên “Cháu ơi cháu ở với bà” hoặc “ con ơi con ngủ cho ngon” Đã hoà vào hồn ta và ru ta khôn lớn, vì vậy cho trẻ khám phá khoa học mang lại nguồn biểu tượng vô cùng phong phú, đa dạng, sinh động, đầy hấp dẫn với trẻ thơ, thế giới xung quanh sinh động là vậy, thích thú là vậy, vì thế trẻ luôn có niềm khao khát khám phá, tìm hiểu về chúng. Cho trẻ khám phá khoa học sẽ cung cấp cho trẻ vốn hiểu biết những gì xung quanh mình, từ môi trường tự nhiên(cỏ cây, hoa lá) đến môi trường xã hội (công việc của mỗi người trong xã hội, mối quan hệ của con người với nhau). Và trẻ hiểu biết về chính bản thân mình. Trên thực tế hiện nay các tiết học khám phá khoa học tại trường Mầm non PTII cho trẻ 3-4 tuổi” còn rất tẻ nhạt, giáo viên ngại dạy, trẻ chưa có húng thú học tập vì vậy việc sử dụng những biện pháp gây hứng thú hay những phương pháp cho trẻ khám phá nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ là rất cần thiết, chính vì vậy mà tôi đã chọn đề tài “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3-4 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học” làm đề tài nghiên cứu và thực nghiệm trong năm học 2015- 2016.
5. 1. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Khám phá khoa học là một trong 2 lĩnh vực của phát triển nhận thức. Khám phá khoa học có tác dụng giáo dục về mọi mặt đối với trẻ như là: Ngôn ngữ, đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể lực Khám phá khoa học là phương tiện để giao tiếp và làm quen với môi trường xung quanh để giao lưu và bày tỏ nguyện vọng của mình và đồng thời là công cụ của tư duy. Trong phạm vi đề tài tôi nghiên cứu thực trạng, tìm ra giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ khám phá khoa học lớp 3- 4 tuổi trường Mầm non Phương trung II. 3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU Từ những thực trạng để đã tìm ra một số biện pháp năng cao chất lượng cho trẻ khám phá khoa học, góp phần to lớn vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ 3 - 4 tuổi trường Mầm non Phương Trung II 4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu là trẻ lớp mẫu giáo 3 – 4 tuổi trường Mầm non Phương Trung II 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Qua thực tế giảng dạy và làm đề tài bản thân đã sủ dụng một số phương pháp sau: - Phương pháp quan sát và đàm thoại: - Phương pháp cho trẻ thực hành. - Phương pháp ghi chép, tổng hợp. - Phương pháp trao đổi với đồng nghiệp - Phương pháp động viên khen trẻ kịp thời. Trong khi nghiên cứu đề tài tôi luông sử dụng lồng ghép và linh hoạt các biện pháp để có được kết quả tốt.
6. * Khảo sát thực tế: - Thuận lợi: + Ban giám hiệu luôn quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất và chuyên môn, bồi dưỡng phương pháp, đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện giúp tôi thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới. + Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên về tình hình của con ở nhà, thường xuyên trao dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm sóc và giáo dục các con + Bản thân thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày. - Khó khăn: Giáo viên trong lớp còn nhiều hạn chế về phương pháp và chưa có kinh nghiệm trong việc nâng cao chất lượng cho trẻ 3-4 tuổi trong hoạt động khám phá Góc thiên nhiên còn nghèo, số cây ít, loại cây chưa phong phú, chưa được chăm sóc nhiều nên chưa tươi tốt. Một số trẻ chưa có được sự quan tâm nhiều của phụ huynh . Vốn hiểu biết về môi trường tự nhiên và xã hội của trẻ còn hạn chế . 3. Số liệu điều tra: Năm học 2015 – 2016 tôi được phân công phụ trách lớp 3 tuổi C4. Lớp có 35 trẻ: 16 nam, 19 nữ trong số đó có nhiều trẻ chưa qua lớp nhà trẻ. * Số liệu khảo sát đầu năm học 2015 – 2016: STT Kỹ năng quan sát, tìm ra đặc điểm của Kết quả đối tượng Số lượng Tỷ lệ % 1 Loại tốt 5 14% 2 Loại khá 7 20% 3 Loại TB 10 29% 4 Loại yếu 13 37% 4. Phạm vi và kế hoạch thực hiện đề tài: Năm học 2015 – 2016( từ tháng 9/2015 đến tháng 4 năm 2016) và tiếp tục thực hiện các năm tiếp theo. II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
7. 1. Cở sở lý luận Dạy trẻ làm quen với bộ môn khám phá khoa học có một tầm quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ mầm non. Đặc biệt là trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Vì thông qua việc dạy trẻ khám phá khoa học đã rèn khả năng quan sát, so sánh, phân loại, khả năng chú ý tư duy tưởng tượng. Khám phá khoa học nhằm củng cố hoá kiến thức. Mở rộng vốn hiểu biết từ thế giới xung quanh và qua đó làm giàu vốn từ cho trẻ. Trẻ nhận biết phân biệt âm đúng chuẩn, đồng thời phát triển ngôn ngữ, diễn đạt rõ ràng mạch lạc. 2. Cơ sở thực tiễn Trước khi thực hiện đề tài tôi đã có những tiết cho trẻ khám phá khoa học , tôi thấy vốn biểu tượng về thế giới xung quanh của trẻ còn ít, đặc biệt trẻ rất dễ nhầm lẫn, khi gọi tên các con vật. Mặt khác khả năng quan sát, phân loại của trẻ gặp rất nhiều khó khăn 3. Các biện phap: * Biện pháp 1: Tạo môi trường cho trẻ hoạt động: Quá trình khám phá khoa học có đạt đạt hiệu quả hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó môi trường xung quanh trẻ giữ một vị trí quan trọng. Nó chứa đựng các phương tiện cần thiết để tổ chức cho trẻ khám phá. Trẻ mầm non phần lớn sống trong gia đình và trường lớp mẫu giáo vì vậy việc taọ môi trường cho trẻ thực hiện các hoạt động khám phá là vô cùng quan trọng và cần thiết. Đồ dùng, trực quan, đồ chơi phục vụ hoạt động khám phá khoa học như: Bàn, ghế, bảng, tranh, mô hình, các từ gắn với mỗi hình ảnh, vật mẫu Cần phải đầy đủ cho cô và trẻ cùng hoạt động . Đồ dùng của trẻ cũng phải đẹp, hấp dẫn, phong phú sinh động nhằm kích thích hứng thú, tò mò lòng ham hiểu biết của trẻ, tôi thường sử dụng đồ thật, vật thật hoặc hình ảnh động cho tiết học sinh động và có sự sáng tạo và đảm bảo an toàn cho trẻ. Đặc biệt tôi bố trí giá sách chủ yếu là sách vẽ con vật, cây cối, hoa lá, quả hạt Tranh ảnh vừa tầm với của trẻ để trẻ có thể xem và đọc sách (có que chỉ cho việc đọc sách). Đọc sách theo từng chữ, từng dòng, tôi sắp xếp các hộp đựng vỏ cây khô hoa lá ép khô, các loại hột hạt Có ngắn nhãn mác và hình ảnh rõ ràng để trẻ rễ nhận thấy, trẻ được chơi và làm được những sản phẩm từ những đồ chơi ấy.
8. Ngoài ra tôi cũng dùng vỏ hến, ốc, trai, sò, vỏ trứng được vệ sinh sạch sẽ vừa làm đồ dùng, đồ chơi phong phú vừa rẻ tiền vừa dễ kiếm . Các tranh, lô tô đều được phân loại để ở giá vừa dễ lấy, dễ tìm . Ví dụ : Tôi phân loại lô tô : - Lô tô con vật xếp vào một ô . - Lô tô các loại quả xếp vào một ô. Dựa vào yêu cầu thực tế dạy trẻ, tôi đề nghị với BGH nhà trường trang bị thêm thiết bị, đồ dùng dạy học như: Bảng quay tranh ảnh, lôtô, và với mỗi tiết cần có đồ dùng để phục vụ thật đầy đủ . Với các bậc phụ huynh vận động họ mua thêm đồ dùng, tranh, truyện, đặc biệt là tranh, sách, ảnh về các con vật, cây cối, hoa lá, quả Sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ, đồng dao để làm phong phú vốn hiểu biết về môi trường xung quanh của trẻ, đóng góp nguyên vật liệu như cây hoa cây cảnh, sản phẩm của địa phương mà gia đình có, động vật nhỏ như cá, tôm cua và cho mượn một số động vật như gà, vịt mà gia đình các phụ huynh có. Với chính bản thân mình tôi tận dụng những nguyên vật liệu có sẵn ở địa phương như: vải vụn làm dối, cọng rơm khô làm mái nhà, sưu tầm lá khô với nhiều màu sắc, hoa ép khô, vỏ cây khô để làm tranh ảnh cho tiết dạy. Sưu tầm các loại hạt, các loại vỏ trai ốc, hến sò để bổ xung gian đồ chơi của trẻ. Từ những nguyên vật liệu phế thải và thiên nhiên trẻ tạo ra được bát, cốc, bàn ghế, ấm chén từ vỏ sữa su su Với các chủ điểm thế giới động vật trẻ làm con cua từ vỏ chai chai, con cá từ vỏ con ngao, con gà trống từ vỏ can dầu rửa bát, con lợn từ vỏ váng sữa chua, con thỏ, con gấu từ vỏ sữa su su. Với chủ điểm thế giới thực vật trẻ xé dán hoa lá từ lá cây mít khô, lá cây cảnh có màu đỏ, vàng và hột hạt để làm tranh tổng hợp và hạt đỗ đen, hạt na làm mắt các con vật. Trẻ rất hứng thú khi đến hoạt động làm đồ chơi và trẻ phấn khởi khoe với bạn bè và bố mẹ mình đã tạo ra được sản phẩm. * Biện pháp 2: Qua tiết học khám phá khoa học: Tiết học khám phá khoa học thể hiện tối ưu đồng bộ các nhiệm vụ cho trẻ khám phá khoa học. Tạo điều kiện để trẻ được tích cực hoạt động. Nội dung khám