Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực

1. ThiÕt kÕ, tæ chøc héi thi: " RÌn kü n¨ng sèng cho häc sinh TiÓu häc" N¨m häc: 2011 - 2012 ___ PhÇn I PhÇn më ®Çu A : Lý do chän thiÕt kÕ vµ ho¹t ®éng Trước hết chúng ta cần tìm hiểu kü n¨ng sèng là gì? kü n¨ng sèng là năng lực tâm lý xã hội giúp cá nhân giải quyết có hiệu quả những nhu cầu và thách thức của cuộc sống. Như vậy, giáo dục kü n¨ng sèng là làm sao trang bị cho HS những kiến thức, kỹ năng về cuộc sống để các em có thể thích ứng với cuộc sống, để có thể tự mình xử lý mọi tình huống trong thực tế một cách tốt nhất. Đối với HS bậc tiểu học thì HĐNGLL có ý nghĩa rất quan trọng trong việc rèn luyện kü n¨ng sèng. Về nhiệm vụ, HĐNGLL có ba nhiệm vụ, đó là: củng cố tăng cường nhận thức; bồi dưỡng thái độ, tình cảm và hình thành hệ thống kỹ năng, hành vi. Để giúp cho các bạn học sinh tránh xa được những cám dỗ nguy hiểm ảnh hưởng đến quá trình phát triển và trưởng thành một cách lành mạnh cũng như rèn cho mình một kỹ năng ứng xử thân thiện trong mọi tình huống, kĩ năng hoạt động xã hội, giáo dục cho các bạn các tệ nạn xã hội, nhà trường cập nhật thông tin về sức khỏe thể chất và tinh thần của học sinh, rèn Ngày nay, giáo dục kỹ năng sống đã trở thành cụm từ quen thuộc với chúng ta. Nhưng thực chất kỹ năng sống là gì? Và làm thế nào để rèn luyện cũng như trang bị cho mỗi chúng ta một kỹ năng sống lành mạnh tránh khỏi trạng thái khủng hoảng tâm lý hay dễ bị sa đà vào các tệ nạn xã hội khi thiếu một bản lĩnh vững vàng và kỹ năng ứng phó. Luyện cho häc sinh kĩ năng ứng xử văn hóa, ý thức chung sống thân thiện, giải quyết hợp lý các tình huống mâu thuẫn, xung đột, có thái độ lên án và kiên quyết bài trừ mọi hành vi bạo lực. Ngày nay, rèn luyện kỹ năng sống cho thế hệ trẻ mà tiêu biểu là các em học sinh là trách nhiệm chung của gia đình, nhà trường và xã hội. Trong đó, người giáo viên giữ vai trò quyết định. Đây cũng là một trong những nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực” mà Bộ Giáo dục đã đề ra. Người giáo viên ngoài những yêu cầu về kiến thức chuyên môn, đòi hỏi phải nắm vững kiến thức kỹ năng sống để giáo dục các em học sinh. Tạo điều kiện để các em cảm nhận được không khí thân thiện với trường, lớp, với gia đình và với mọi người. Tuy nhiên, tùy theo lứa tuổi và bậc học mà người giáo viên có những biện pháp giáo dục các em khác nhau. Giáo dục kỹ năng sống bao gồm giáo dục nhận thức, sự hiểu biết, thái độ, cách vận dụng và sau cùng là những hành vi mang tính tích cực. ___1 Ng­êi thiÕt kÕ: NguyÔn Ngäc QuyÕn - GV- TPT §éi Tr­êng TiÓu häc Tiªn Thanh ___
2. ThiÕt kÕ, tæ chøc héi thi: " RÌn kü n¨ng sèng cho häc sinh TiÓu häc" N¨m häc: 2011 - 2012 ___ Học sinh Ở bậc tiểu học, để giúp các em có tinh thần tự học, sáng tạo và biết vận dụng linh hoạt những điều đã học vào thực tiễn, trong quá trình dạy người giáo viên phải luôn tìm tòi, sáng tạo ra những phương pháp hay. Chẳng hạn như vËn dông c¸c phương pháp “học mà chơi, chơi mà học” th«ng qua c¸c héi thi, c¸c buæi chuyªn ®Ò v v. Đến giờ ra chơi, giáo viên cần vận động tất cả các em ra khỏi lớp để vui chơi giải trí nhằm thay đổi trạng thái của các em sau những giờ học căng thẳng và để bắt đầu một tiết học mới tốt hơn. Thường xuyên đặt câu hỏi cho các em, tạo điều kiện để các em tham gia hoạt động nhóm, giải quyết vấn đề nào đó cụ thể.v.v trên cơ sở nền tảng là kiến thức cơ bản đã được học. Ngoài những giờ lên lớp, người giáo viên cần tranh thủ thời gian tìm hiểu học sinh để kịp thời chia sẻ, giúp đỡ động viên các em vượt qua khó khăn; lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng của các em. Trong quá trình tìm hiểu, người giáo viên phải chân thành chủ động xóa bỏ khoảng cách giữa học sinh và giáo viên; luôn lựa chọn những ngôn từ thích hợp, bổ ích nhằm giáo dục các em có thêm kiến thức trong cuộc sống. Tóm lại, giáo dục kỹ năng sống cho mọi người nói chung và học sinh nói riêng là điều rất cần thiết. Nó trang bị đầy đủ những kỹ năng cho các em để các em có được cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn. Để làm được điều đó, mỗi người giáo viên cần nêu cao tinh thần trách nhiệm của mình ở mọi lúc, mọi nơi, đặc biệt là trong việc giúp những em có thói quen xấu và hành vi tiêu cực trở thành con ngoan, trò giỏi và là người có ích cho xã hội. I . ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu a-Lý do về mặt lý luận “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”. Trẻ em là nguồn hạnh phúc của gia đình, tương lai của đất nước, là lớp người kế tục sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Gia đình và Xã hội dành cho trẻ những điều kiện sống tốt nhất cho sự phát triển về thể chất, tinh thần, trí tuệ, tình cảm và đạo đức của trẻ. Trẻ em ngày nay đã được tiến lên một vị trí mới trong xã hội, các em được hưởng những điều kiện ưu tiên để sống và phát triển nên người. Chúng ta thấy rằng, thai nhi trong bụng mẹ tự phát triển thành em bé. Bé tự cất tiếng khóc chào đời, tập bú, tập ăn, tập lẫy, tập bò, ê a tập nói Bé tự học, tự phát triển trong vòng tay thương yêu của cha mẹ. Lớn hơn một chút, bé tự học, tự rèn nh­ múa, vẽ, hát ca, làm tóan, làm văn dưới sự hướng dẫn ___2 Ng­êi thiÕt kÕ: NguyÔn Ngäc QuyÕn - GV- TPT §éi Tr­êng TiÓu häc Tiªn Thanh ___
3. ThiÕt kÕ, tæ chøc héi thi: " RÌn kü n¨ng sèng cho häc sinh TiÓu häc" N¨m häc: 2011 - 2012 ___ của cô thầy. Như vậy, tự học, tự rèn, tự phát triển là điều kiện cốt lõi giúp trẻ phát triển bản thân.Trong xu thế hiện nay, phương pháp giáo dục tập trung vào vai trò người giáo viên sang phương pháp tập trung vào vai trò của học sinh. Giáo viên phải tạo được hình thức khơi dậy ở các em lòng ham hiểu biết, tìm tòi học hỏi, tạo cho học sinh một động cơ học tập, có nhu cầu học tập để tiếp thu những kiến thức mới ®Ó các em tham gia hoạt động sôi nổi, hào hứng và tích cực. Hứng thú với viÖc học tập vµ c¸c ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp. §ã là một yếu tố rất quan trọng và cần thiết giúp cho việc học tập của học sinh mang lại hiệu quả cao, tránh được sự căng thẳng và nhàn chán. §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong c«ng t¸c H§NGNL th× c¸c anh chÞ phô tr¸ch cÇn sµng läc, lùa chän nh÷ng c¸n bé phô tr¸ch giái, n¨ng ®éng, nhiÖt t×nh ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng, héi thi v.v. míi ®¹t hiÖu qu¶ cao. Th«ng qua héi thi "RÌn kü n¨ng sèng cho häc sinh tiÓu häc "nh»m gióp c¸c em cã thªm hiÓu biÕt vÒ c¸c kü n¨ng sèng vµ c¸ch øng xö, c¸ch giao tiÕp víi mäi ng­êi xung quanh tr­íc ®¸m ®«ng. Tõ ®ã th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®· gi¸o dôc cho c¸c em vÒ truyÒn thèng tèt ®Ñp cña quª h­¬ng, ®Êt n­íc.v v. Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®ã lµm cho c¸c em cã ý thøc häc tËp, cã tinh thÇn ®oµn kÕt, vµ thùc hiÖn tèt 5 ®iÒu B¸c Hå d¹y. Th«ng qua cuéc thi nµy ®Ó gióp c¸c em cã hiÓu biÕt thªm vÒ c¸c kü n¨ng sèng, ph¸t hiÖn vµ t×m ra ®­îc c¸c em cã kh¶ n¨ng, n¨ng khiÕu vµ kÜ n¨ng tèt ®Ó tõ ®ã cã kÕ ho¹ch båi d­ìng cho c¸c em trë thµnh nh©n tµi cho ®Êt n­íc. Qua héi thi nµy cßn gióp c¸c em cã thªm nhiÒu kiÕn thøc, kü n¨ng sèng mµ hµng ngµy c¸c em cÇn lµm. Héi thi cßn lµ mét s©n ch¬i bæ Ých ®Ó thóc ®Èy c¸c em cã ý thøc häc tËp vµ rÌn luþªn trë thµnh con ngoan trß gioØ, ®éi viªn tèt, ch¸u ngoan B¸c Hå . b-Lý do về mặt thực tiễn Qua thùc tÕ lµm c«ng t¸c §éi trong tr­êng TiÓu häc nãi chung vµ Tr­êng tiÓu häc Tiªn Thanh nãi riªng. ViÖc triÓn khai vµ thùc hiªn kÕ ho¹ch, ho¹t ®éng §éi trong tr­êng TiÓu häc ®· ®i vµo nªn nÕp, quy cñ vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Tõ ®ã c¸c em ®· rÌn cho m×nh ý thøc tèt, thùc hiÖn nÒ nÕp, giê giÊc ®Çy ®ñ, cã t¸c phong nhanh nhÑn, ®i häc ®óng giê, nÕp sèng v¨n minh.v v. Tõ nh÷ng ho¹t ®éng vµ viÖc lµm ®ã c¸c em ®· cã ý thøc h¬n nhiÒu trong viÖc sinh häat §éi vµ Sao nhi ®ång.V× ®©y lµ mét ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp ®· ®em l¹i nh÷ng kiÕn thøc bæ Ých cho c¸c em vµ c¸c em biÕt c¸ch øng sö trong mäi t×nh huèng tr­íc ®¸m ®«ng v.v. Qua những thực tế, trao đổi với đồng nghiệp bản thân t«i rút ra được ___3 Ng­êi thiÕt kÕ: NguyÔn Ngäc QuyÕn - GV- TPT §éi Tr­êng TiÓu häc Tiªn Thanh ___
4. ThiÕt kÕ, tæ chøc héi thi: " RÌn kü n¨ng sèng cho häc sinh TiÓu häc" N¨m häc: 2011 - 2012 ___ một số kinh nghiệm; §ể tăng cường sự hứng thú trong học tập cho HS, giúp các em chủ động tham gia tích cực các hoạt động cña §éi còng nh­ viÖc học tập hµng ngµy cña c¸c em.Từ những suy nghĩ trên bản thân tôi đã mạnh dạn ThiÕt kÕ héi thi: “ chuyªn ®Ò : RÌn kü n¨ng sèng cho häc sinh TiÓu häc” nh»m n©ng cao c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng vui ch¬i cho c¸c em, ®Ó c¸c em n¾m ®­îc c¸c kü n¨ng sèng vµ thÓ hiªn ®­îc nh÷ng ­íc m¬ cña m×nh sau nµy. Qua ®ã c¸c em muèn thÓ hiÖn s©u s¾c ®a d¹ng h¬n vµ thÝch tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp vµ ho¹t ®éng c«ng t¸c sinh ho¹t Sao nhi ®ång trong nhµ tr­êng TiÓu häc. 2. Đối tượng - 272 em Học sinh Trường Tiểu học Tiªn Thanh 3. Mục đích nghiên cứu: - Ở độ tuổi HS TiÓu häc các em đã có được làm quen với tổ chức Đội, Sao nhi ®ång. Tuy còn bỡ ngỡ nhưng các em cũng đã thấy được những hoạt động §éi vµ Sao nhi ®ång đòi hỏi tính tự giác, tinh thần tập thể cao, rÌn cho c¸c em cã ý thøc biÕt tù m×nh lµm nh÷ng c«ng viÖc nhá, các em tính tự quản, cã tinh thần tập thể sẽ giúp cho các em có tính chủ động, sáng tạo, mạnh dạn hơn trong học tập và tham gia các hoạt động một cách tích cực hơn. - Thông qua tập thể lớp kết hợp với các hoạt động NGLL, ho¹t ®éng ®éi vµ Sao nhi ®ång, dưới sự hướng dẫn của giáo viên phô tr¸ch líp, GV TPT ®éi ®· giáo dục tinh thần tập thể cho c¸c em. Giúp các em biết học tập và noi gương những hành vi tốt, những cử chỉ cao đẹp của các bạn trong vµ ngoµi lớp, cña nh÷ng ng­êi xung quanh m×nh. Khuyến khích học sinh tham gia hoạt động ngoại khóa, học tập ngoài trời sẽ giúp học sinh có điều kiện tiếp xúc môi trường xung quanh, có cơ hội để giao lưu, học hỏi lẫn nhau, rÌn cho c¸c em tÝnh nhanh nhÑn, ý thøc tù gi¸c, sự tự tin, bản lĩnh. Đây là phẩm chất rất cần thiết của con người trong thời đại mới. Mỗi học sinh đều có những đặc điểm tâm sinh lý khác nhau, khả năng tiếp thu kiến thức cũng khác nhau, hoµn c¶nh gia ®×nh c¸c em kh¸c nhau. Chính vì vậy, giáo viên cần quan tâm, ®éng viªn khÝch lÖ đến các em để từ đó có những biện pháp, giúp các em đạt được kết quả tốt hơn trong học tập. Hiện nay phong trào Đội, Sao trong nhà trường có vai trò quan trọng trong việc giáo dục học sinh. Đồng thời cũng chính ở môi trường này tạo cho ___4 Ng­êi thiÕt kÕ: NguyÔn Ngäc QuyÕn - GV- TPT §éi Tr­êng TiÓu häc Tiªn Thanh ___