Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức dạy và học phân môn Luyện từ và câu Lớp 5

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức dạy và học phân môn Luyện từ và câu Lớp 5

1. SỞ GIÁO DỤC –ĐÀO TẠO LONG AN PHÒNG GIÁO DỤC CẦN ĐƯỚC Năm học : 2009-2010  SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM  ĐỀ TÀI Kinh nghiệm TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC PHÂN MÔN LUYỆN TỪ VÀ CÂU LỚP 5 Họ và tên: Phan Văn Lấn Đơn vị : Trường Tiểu học Phước Vân 1
2. Nhận xét đánh giá của Hội đồng KHGD nhà trường : +Tác dụng của SKKN : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . +Tính thực tiễn , khoa học ,sư phạm : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . +Hiệu quả : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . +Xếp loại : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Phước Vân , này . tháng. . năm 2010 CT.HĐKHGD Nhận xét đánh giá xếp loại của Hội đồng KHGD Phòng GDĐT: +Tác dụng của SKKN : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . +Tính thực tiễn , khoa học ,sư phạm : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . +Hiệu quả : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Xếp loại : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , này . tháng. . năm 2010 CT.HĐKHGD Nhận xét đánh giá xếp loại của Hội đồng KHGD Sở GDĐT : +Tác dụng của SKKN : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . +Tính thực tiễn , khoa học ,sư phạm : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . +Hiệu quả : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . +Xếp loại : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , này . tháng. . năm 2010 CT.HĐKHGD 2
3. I.ĐẶT VẤN ĐỀ: 1.Lý do chọn đề tài: a)Cơ sở lý luận: -Như chúng ta đã biết :Luyện từ và câu là một trong những phân môn của môn Tiếng Việt được giảng dạy xuyên suốt trong bậc học Tiểu học .Ở phân môn này cung cấp những kiến thức sơ giản về Tiếng Việt rèn luyện kĩ năng dùng từ đặt câu , kĩ năng đọc cho học sinh .Ở lớp Năm phân môn Luyện từ và câu đóng một vai trò hết sức quan trọng ngoài việc trang bị kiến thức Tiếng Việt cho học sinh Luyện từ và câu còn hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt ( nghe , nói , đọc , viết ) để học tập , giao tiếp trong các môi trường hoạt động theo lứa tuổi . -Thông qua dạy Luyện từ và câu góp phần rèn luyện các thao tác tư duy ,bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt hình thành dần các thói quen giữ gìn sự trong sáng , giàu đẹp của tiếng Việt , góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa . -Năm học 2006-2007 là năm đầu tiên thực hiện chương trình Sách giáo khoa lớp 5 - là lớp cuối cùng ở bậc Tiểu học thực hiện theo chương trình Sách giáo khoa mới . Việc thực hiện chương trình mới gắn liền trong phong trào :Đổi mới phương pháp dạy và học đã và đang được tất cả các lực lượng giáo dục hưởng ứng mạnh mẽ nhằm phát huy cao độ tính : tích cực , chủ động ,sáng tạo của học sinh trong các hoạt động học tập mà bản thân giáo viên chỉ là người hướng dẫn và định hứong các kế hoạch học của học sinh . b)Cơ sở thực tiễn : -Trong những năm giảng dạy lớp 5 ở bậc Tiểu học , việc giảng dạy phân môn Từ ngữ- Ngữ pháp ( nay là phân môn Luyện từ và câu ) việc tổ chức việc dạy và học luôn gặp nhiều khó khăn ,vướn mắc từ nhiều phía . Do đó , ngay trong năm đầu thực hiện chương trìnnh môn Tiếng Việt theo chương trình Sách giáo khoa mới ,trong đó có phân môn Luyện từ và câu , bản thân xác định rằng : “ Cần phải có các phương pháp và sự chuẩn bị thật chu đáo cho từng tiết dạy và học phân môn Luyện từ và câu “ để qua từng tiết dạy –học giúp học sinh nắm kiến thức một cách vững chắc theo phương pháp “Đổi mới cách Dạy và học “. Từ đó nhằm tìm ra : những kinh nghiệm :”TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC : PHÂN MÔN LUYỆN TỪ VÀ CÂU LỚP 5 “ đạt kết quả cao nhất . 2. Mục đích đề tài : 3
4. -Tìm ra các biện pháp ,kinh nghiệm tổ chức dạy và học phân môn Luyện từ và câu lớp 5 đạt kết quả tốt góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, giảng dạy trong nhà trường . 3.Lịch sử đề tài: -Tham khảo các tài liệu ,sách hướng dẫn liên quan đếùn dạy và học môn Tiếng Việt . -Vận dụng các kinh nghiệm Đổi mới phương pháp dạy và học. 4.Phạm vi đề tài : ✓ Thời gian thực hiện : Năm học 2009*2010 ✓ Đối tượng thực hiện : -Giáo viên và học sinh lớp : Năm / 1 -Sĩ số :32 / 15 nữ . 4
5. II.NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM : 1.Thực trạng đề tài: -Trong học tập, học sinh lớp 5 dù đã được học xuyên suốt chương trình từ lớp 1 đến lớp 4 theo chương trình Sách giáo khoa mới nhưng các em vẫn còn tư tưởng ỷ lại trông chờ vào sự gợi ý giảng giải của giáo viên , sự hổ trợ từ các bạn qua phương pháp học tổ nhóm ,. . . -Học sinh chưa biết lập kế hoạch , các định hướng chuẩn bị chu đáo để tiến hành học tốt một tiết Luyện từ và câu . 2. Nội dung cần giải quyết: Từ các cơ sở lí luận và thực tiễn cùng các thực trạng trên ,căn cứ vào các yêu cầu kiến thức ,kĩ năng cần đạt ở môn Tiếng Việt nói chung và phân môn Luyện từ và câu ở lớp 5 nói riêng . Hòa vào phong trào Đổi mới phương pháp dạy và học, trong năm học này , bản thân tập trung giải quyết các vấn đề sau : -Tổ chức ,hình thành các thói quen cần thiết trong việc chuẩn bị, phát hiện kiến thức , thực hành kĩ năng theo tinh thần sáng tạo chủ động học tập của học sinh . - Tiến hành các tiết dạy- học Luyện từ và câu ở lớp bằng nhiều phương pháp hợp lí theo từng nội dung yêu cầu của bài học. -Rút kinh nghiệm , vận dụng các kinh nghiệm tốt nhất làm tiền đề cho việc giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng tăng dần hàng năm . - Tìm ra các biện pháp soạn - giảng đạt chất lượng cao nhất trong dạy – học phân môn Luyện từ và câu . 3.Biện pháp thực hiện: Đầu năm học sau khi nhận lớp giáo viên tiến hành, kiểm tra ,đánh giá chất lượng , tình hình học tập ,thói quen chuẩn bị bài đã có của học sinh .Từ đó có biện pháp hướng dẫn chuẩn bị bài , các phương pháp ,các kĩ năng để thực hiện tốt các tiết dạy – học Luyện từ và câu . Cụ thể : ✓ Nghiên cứu ,nắm vững nội dung chương trình ,các kiến thức , kĩ năng cần đạt của học sinh lớp 5 ở môn Luyện từ và câu : -Đọc kĩ nội dung sách giáo khoa , tích cực tham khảo sách ,báo , tạp chí liên quan đến nội dung chương trình , đổi mới phương pháp dạy học ở bậc Tiểu học . -Xác định vững chắc mục tiêu , yêu cầu cần đạt của phân môn Luyện từ và câu lớp 5 là : mở rộng , hệ thống hoá vốn từ ,trang bị cho học sinh một số kiến thức sơ giảng về từ ,câu ,văn bản . Rèn kĩ năng dùng từ đặt câu ,sử dụng dấu câu.Luyện cho học sinh các thói quen dùng từ đúng , nói viết thành câu , có ý thức sử dụng tiếng Việt văn hóa trong giao tiếp .Tất cả các yêu cầu trên 5
6. thể hiện qua các nội dung dạy và học ở chương trình cụ thể xuyên suốt cả năm học , được chia theo từng tuần ,từng chủ đề cụ thể theo hệ thống kiến thức như sau : a) Mở rộng và hệ thống hóa vốn từ . b) Trang bị kiến thức sơ giảng về ngữ âm , từ vựng , ngữ pháp và văn bản ;kĩ năng dùng từ đặt câu , liên kết câu , sử dụng dấu câu . c) Bồi dưỡng ý thức ,thói quen sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp . ✓ Xác định các phương pháp dạy – học ,các yêu cầu về đồ dùng phục vụ : a) Chuẩn bị đồ dùng phục vụ dạy và học : -Giáo viên : Sách giáo khoa , Sách giáo viên , bảng phụ ,bảng phụ học nhóm ,. -Học sinh : Sách giáo khoa ,vở ghi bài , vở bài tập , bảng con , b ) Xác định phương pháp dạy –học : -Aùp dụng phương pháp đổi mới ở tất cả các tiết dạy –học Luyện từ và câu . -Dạy –học theo hướng lấy học sinh làm trung tâm , phát huy tối đa tính tích cực tự giác học tập của học sinh . Trong mỗi tiết dạy –học tạo điều kiện cho học sinh tự phát hiện kiến thức , lấy luyện tập thực hành là chính ,chú ý nhiều hình thức trình bày bằng lời nói. -Phối hợp hợp lí việc tổ chức các hình thức học tập : học theo lớp ,theo nhóm , theo cá nhân tùy theo nội dung và khối lượng kiến thức trong một tiết dạy và học. ✓ Một số kế hoạch Dạy –học cụ thể : Ví dụ 1 Bài dạy : TỪ ĐỒNG NGHĨA - Tuần 1 , tiết 1 I) Mục tiêu yêu cầu : -Học sinh hiểu thế nào là từ đồng nghĩa ,từ đồng nghĩa hoàn toàn và đồng nghĩa không hoàn toàn . -Tìm được các từ đồng nghĩa với từ cho trước , đặt câu để phân biệt các từ đồng nghĩa . -Biết sử dụng từ đồng nghĩa khi nói và viết . II)Chuẩn bị đồ dùng dạy học : Bảng phụ ghi nội dung Ghi nhớ trang 8 Sách giáo khoa Tếng Việt lớp 5 tập 1 . Sách giáo khoa, Phiếu học tập theo mẫu . III) Các hoạt động dạy và học : 6