Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả bồi dưỡng học sinh giỏi môn Tiếng Anh

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả bồi dưỡng học sinh giỏi môn Tiếng Anh

1. N©ng cao hiÖu qu¶ båi d­ìng häc sinh giái m«n tiÕng Anh. Hoµng ThÞ T­¬i Môc lôc trang A. PhÇn më ®Çu: 2 B. PhÇn néi dung: 3 I. C¬ së lÝ luËn: 3 II. KÕ ho¹ch thùc hiÖn: 3 II. Gi¶i ph¸p: 4 1. Chän häc sinh: 4 2. Chän tµi liÖu: 4 3. Lªn thêi kho¸ biÓu: 5 4. Trang bÞ kiÕn thøc: 5 5. H­íng dÉn c¸ch lµm bµi 7 6. KiÓm tra kiÕn thøc vµ rót kinh nghiÖm: 8 III. Một số đơn vị kiến thức tham khảo: 8 C. PhÇn kÕt luËn: 15 N¨m häc 2008 – 2009 1 Tr­êng THCS Quúnh Hoa
2. N©ng cao hiÖu qu¶ båi d­ìng häc sinh giái m«n tiÕng Anh. Hoµng ThÞ T­¬i N©ng cao hiÖu qu¶ båi d­ìng häc sinh giái m«n tiÕng anh. A/ PHẦN MỞ ĐẦU: Một thực tế mà ai cũng thừa nhận là : từ khi đổi mới chương trình sách giáo khoa và phương pháp giáo dục đến nay, ngành ta đã gặt hái được những mùa vàng bội thu. Thành tựu ấy được kể đến ở cả chất lượng giáo dục đại trà cũng như những nỗ lực của thầy và trò trong các kì thi chọn học sinh giỏi các cấp trong nước cũng như trên đấu trường quốc tế. Một học giỏi có được kết qủa cao trong các kì thi do nhiều yếu tố: tố chất học sinh, sự quan tâm của gia đình, ý thức học tập của học sinh, việc bồi dưỡng và không ngoại trừ yếu tố may mắn. Tuy nhiên, chúng ta không chỉ chờ đợi và cầu mong ở sự may mắn vì yếu tố may mắn chỉ là một phần rất nhỏ. Phương ngôn có câu: “Trở thành nhân tài một phần do tài năng còn 99 phần là ở sự tôi luyện”. Theo quan điểm của tôi, điều quan trọng hơn cả là chúng ta phải trang bị cho các em vững vàng kiến thức trước khi đi thi. Vẫn biết, những kiến thức và phương pháp được thể hiện trong chương trình là vốn quý, nhưng để tìm ra được con đường đi cụ thể cho riêng bản thân mỗi người ở những điều kiện giáo dục khác nhau lại là cả một vấn đề nan gi ải cần bàn. Thực tế ở bậc THCS những năm gần đây, cùng với việc nâng cao chất lượng đại trà, việc bồi dưỡng học sinh giỏi được các trường đặc biệt quan tâm, chú trọng. Số lượng học sinh tham gia các kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp huyện ngày càng tăng, chất lượng ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên, với bộ môn tiếng Anh, dù nhiều học sinh có học lực giỏi, lại rất ham mê môn học này, nhưng khi tham gia các kỳ thi học sinh giỏi, kết quả của các em lại không được như mong đợi. Phải chăng kết quả đó cũng có một phần trách nhiệm của chúng ta - những người trực tiếp giảng dạy bộ môn này. Xuất phát từ hiện trạng trên, qua nhiều năm thực hiện, tôi xin trình bày những kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả bồi dưỡng học sinh giỏi, nhằm cùng các bạn đồng nghiệp chia sẻ những nỗi băn khoăn, trăn trở và góp phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng dạy - học của giáo viên và học sinh. Đồng thời qua đây, xin được góp một tiếng nói riêng, một ý kiến nho nhỏ cho phong trào “dạy tốt - học tốt” của trường cũng như của nền giáo dục huyện nhà. N¨m häc 2008 – 2009 2 Tr­êng THCS Quúnh Hoa
3. N©ng cao hiÖu qu¶ båi d­ìng häc sinh giái m«n tiÕng Anh. Hoµng ThÞ T­¬i B. PHẦN NỘI DUNG: I. Cơ sở lý luận: Trước hết cần nhận thức được rằng, việc bồi dưỡng học sinh giỏi không hề đơn giản và không phải ai cũng làm tốt được. Muốn công tác båi d­ìng học sinh giỏi có hiệu quả thì đòi hỏi ở giáo viên mét sè điều sau: - Trình độ chuyên môn: Đây là tiêu chuẩn hàng đầu và có tính chất quyết định trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi, bởi lẽ muốn có trò giỏi trước tiên người thầy phải giỏi. Nguồn kiến thức ấy được ví như ‘thức ăn” nuôi sống cơ thể mà các em học sinh cần. Để các em ăn được no thì người thầy cần cung cấp đủ “thức ăn”, tránh trường hợp trò còn muốn ăn mà thầy thì hết nguồn cung cấp. - Tinh thần trách nhiệm: Để việc bồi dưỡng học sinh giỏi có kết quả, người dạy phải có trách nhiệm đối với thành tích học tập của học sinh mình, trách nhiệm đối với sự tin tưởng của c¸c cấp lãnh đạo và đồng nghiệp, phải đặt trách nhiệm lên hàng đầu và có tấm lòng hy sinh, không tính toán, luôn xem thành tích của học sinh là niềm vui trong việc giảng dạy của mình. - Uy tín: Việc bồi dưỡng học sinh giỏi là phần học thêm của các em, do vậy ®Ó các em nhiệt tình theo học, người thầy phải tạo được lòng tin nơi các em, cho các em thấy được việc bồi dưỡng học sinh giỏi là quyền lợi, là vinh dự của các em, và được theo học người thầy ấy là niềm tự hào của m×nh. Muốn được như thế người thầy phải có được uy tín đối với học sinh. Uy tín của người thầy không những chỉ thể hiện ở lÜnh vực chuyên môn mà cßn phải được thể hiện ở lÜnh vực đạo đức nữa. - Thời gian: Việc bồi dưỡng học sinh giỏi là việc dạy ngoài chương trình chính khoá, do đó vấn đề thời gian cũng là một yêu cầu rất quan trọng, nếu người giáo viên không có đủ thời gian thì việc bồi dưỡng cũng không thể đảm bảo kết quả khả quan được. II. Kế hoạch thực hiện: Để việc bồi dưỡng học sinh giỏi có hiệu quả, ng­êi thÇy cÇn ph¶i x©y dùng cho m×nh mét kÕ ho¹ch khoa häc. KÕ ho¹ch Êy sÏ ®Þnh h­íng ®i cho gi¸o viªn trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c båi giái sau nµy. KÕ ho¹ch båi d­ìng häc sinh giái cã thÓ ®­îc thùc hiÖn qua s¸u giai ®o¹n nh­ sau: N¨m häc 2008 – 2009 3 Tr­êng THCS Quúnh Hoa
4. N©ng cao hiÖu qu¶ båi d­ìng häc sinh giái m«n tiÕng Anh. Hoµng ThÞ T­¬i 1/ Chọn học sinh. 2/ Chọn tài liệu. 3/ Lên thời khoá biểu 4/ Cung cấp kiến thức. 5/ Hướng dẫn cách làm bài 6/ Kiểm tra kiến thức + Rút kinh nghiệm. III. Giải pháp: 1. Chọn học sinh: Đối với bồi dưỡng học sinh giỏi, việc chọn nguồn học sinh là rất quan trọng, quyết định không nhỏ tới kết quả dạy - học. Giáo viên nên chọn những học sinh có tư chất tốt, có năng khiếu học ngoại ngữ, đồng thời phải có thái độ tình cảm tốt đối với môn học mà mình lựa chọn. Việc chọn nguồn học sinh có thể thông qua nhiều hình thức, như việc dựa vào chất lượng kiểm tra đầu năm học của nhà trường, thông qua các giáo viên bộ môn. Tốt nhất giáo viên nên chọn đội tuyển ngay từ lớp đầu cấp, nếu là đội tuyển ở các lớp sau thì nên dựa vào kết quả của cả quá trình của các năm học trước. Mỗi đội tuyển nên chọ một số lượng học sinh nhất định làm nòng cốt ( khoảng từ 5 đến 10 em). 2. Chọn tài liệu: Với học sinh giỏi, những kiến thức có trong chương trình sách giáo khoa được xem là kiến thức chuẩn. Tuy nhiên, với các em, rất cần có những tài liệu bên ngoài để các em mở rộng tầm hiểu biết và có thêm phương pháp cũng như kĩ năng. Các nguồn tài liệu có thể hướng cho các em như: - Các dạng bài tập từ cơ bản đến nâng cao thuộc khối THCS của các nhà xuất bản như: NXB Tổng hợp TP. HCM, NXB GD, NXB ĐHQG TP. HCM giáo trình streamline, Headway, New concept - Tham khảo các đề thi học sinh giỏi của các năm học trước, sưu tầm tài liệu trên báo, tạp chí, Internet Nói chung tài liệu thì rất đa dạng, để chuẩn bị tốt cho bài giảng của mình người dạy phải luôn luôn tự trau dồi và biết chắt lọc những đơn vị kiến thức chuẩn trọng tâm, đặc biệt chú ý soạn thảo kiến thức theo vòng xoáy: từ cơ bản đến nâng cao, từ đơn giản đến phức tạp, đồng thời cũng phải có ôn tập củng cố. N¨m häc 2008 – 2009 4 Tr­êng THCS Quúnh Hoa
5. N©ng cao hiÖu qu¶ båi d­ìng häc sinh giái m«n tiÕng Anh. Hoµng ThÞ T­¬i 3. Lên thời khóa biểu: Thời khoá biểu không chỉ giúp cho các em theo dõi được lịch học mà còn tạo tâm thế chuẩn bị cho buổi học có kết quả tốt. Lịch học bồi giỏi cũng cần cân đối với lịch học chính khoá, tránh những buổi có môn bồi giỏi học chính khoá, hoặc tránh được những buổi học có nhiều căng thẳng. Thông thường: * Đối với học sinh khối 6, 7, 8: Từ 2 buổi /tuần trở lên. * Đối với học sinh khối 9: Từ 3 buổi /tuần trở lên. Ngoài ra, nên hướng dẫn và dành thời gian cho học sinh tự học ở nhà. 4. Trang b ị kiến thức: Kiến thức đối với học sinh giỏi là yêu cầu không thể thiếu được. Để trang bị kiến thức cho các em, nên chú ý rèn luyện theo bốn kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết. Cụ thể như sau: 4.1. Luyện nghe (Listening): Trên cơ sở các bài tập trong tài liệu tham khảo , chúng ta có thể giữ nguyên hoặc thiết kế lại, sau đó soạn ra yêu cầu đề bài, cho học sinh thực hành. Chúng ta có thể dùng băng, đĩa hoặc giáo viên tự đọc cho học sinh nghe. + Các dạng bài tập cần luyện: * Nghe để trả lời đúng, sai (say True or False). * Nghe để chọn câu trả lời hay nhất (Choose the best option A, B, C, or D). * Nghe để điền từ (Gap fill). Để học sinh hứng thú luyện tập, chúng ta nên tham khảo nhiều loại hình bài nghe, kể cả bài hát, cần giải thích kỹ các từ mới, cấu trúc mới có xuất hiện trong nội dung bài nghe. 4.2. Luyện đọc hiểu (Reading comprehension): Nội dung những bài đọc hiểu cần đa dạng hóa các chủ đề: Thể thao, y học, giáo dục, danh nhân, cuộc sống đời thường Chủ đề càng đa dạng thì vốn từ của học sinh càng phong phú. Chúng ta nên chuẩn bị bài tập và phát tới tay học sinh, học sinh phải chuẩn bị kỹ bài tập ở nhà trước khi đến lớp, cần phát huy tối đa tính độc lập của học sinh. 4.3. Luyện viết (writing): Đây là dạng bài tương đối khó đối với đa số học sinh. Để học sinh có thể viết tốt, chúng ta nên từng bước hướng dẫn học sinh thông qua các dạng N¨m häc 2008 – 2009 5 Tr­êng THCS Quúnh Hoa
6. N©ng cao hiÖu qu¶ båi d­ìng häc sinh giái m«n tiÕng Anh. Hoµng ThÞ T­¬i bài tập từ dễ đến khó. Có thể chia phần luyện viết thành hai dạng bài tập như sau:  Luyện viết câu: Gồm bài tập xây dựng câu (sentence building exercises) và bài tập biến đổi câu (sentence transforming exercises).  Để làm bài tập xây dựng câu tốt, chúng ta cần lưu ý học sinh các yêu cầu sau: - Thông qua những từ gợi ý( promts, cues, suggested words) xác định cấu trúc sắp được dùng - Thì nào sẽ được dùng .( Which tense will be used?). - Chú ý đến trật tự từ trong câu( không thay đổi). EX1: Nam/usually/go/swimming/summer Đối với trường hợp này, các em cần phải xác định rằng, câu này phải viết ở thì hiện tại đơn. Nam usually goes swimming in the summer  Đối với dạng bài tập biến đổi câu (sentence transforming exercises): Chúng ta cần ôn lại tất cả các cấu trúc ngữ pháp cho các em như: Passive voice, too , enough , although, in spite of, dpite, because, because of, so .that, such that, If clause, relative clause, wish, conditional sentence, reported speech Đối với từng cấu trúc nên cho học sinh thực hành nhiều lần. Ví dụ: Khi muốn biến đổi câu có cấu trúc “Although” sang câu có cấu trúc “In spite of” thì học sinh phải hiểu được rằng: Although + clause còn In spite of + phrase : Ex: Although he had a good salary, he was unhappy in his job. In spite of his good salary, he was unhappy in his job.  Luyện viết luận: (Composition) Có ba dạng bài luận cần luyện tập cho học sinh như sau: * Viết một đoạn văn (a passage). *Viết thư (a letter). *Viết một đoạn đối thoại (a dialogue). Để bài viết có chất lượng, chúng ta cần lưu ý học sinh phân tích đúng yêu cầu đề bài như bài viết thuộc loại hình nào, hoàn cảnh, sự việc của bài N¨m häc 2008 – 2009 6 Tr­êng THCS Quúnh Hoa