Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình

1. I. THÔNG TIN CHUNG 1. Tên sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình” 2. Đồng tác giả Họ và tên: Đào Thị Hương Năm sinh: 1988 Nơi thường trú: Khu 32 thị trấn Tân Uyên- Lai châu Trình độ chuyên môn: Cao đẳng Chức vụ công tác: Giáo viên Điện thoại: 0963634913 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lĩnh vực phát triển thể chất 4. Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ ngày 10 tháng 10 năm 2014 đến ngày 15 tháng 03 năm 2015 5. Đơn vị áp dụng sáng kiến Tên đơn vị: Trường Mầm non xã Nậm Cần Địa chỉ: Bản Phiêng Lúc - Xã Nậm Cần - Tân Uyên - Lai Châu Điện thoại: 02316245859 II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN 1. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến 1. 1. Sự cần thiết “ Trẻ em như búp trên cành Biết ăn biết ngủ biết học hành là ngoan” Sinh thời Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã luôn đề cao việc dạy học đối với trẻ em. Nhân cách một con người muốn phát triển toàn diện thì cần đảm bảo đủ các yếu tố đức, trí, thể, mĩ những yếu tố này luôn tồn tại song hành cùng nhau. Để làm được điều này thì việc giáo dục trẻ là vô cùng quan trọng, nền giáo dục quốc dân của nước ta bao gồm nhiều bậc học, cấp học trong đó bậc học mầm non là bậc học đầu tiên đặt nền tảng cho các bậc học tiếp theo. Với đặc trưng của bậc học mầm non trẻ em đến trường được vừa học, vừa chơi, trẻ học qua chơi, chơi qua học, việc tiếp thu kiến thức của trẻ phụ thuộc vào nhiều yếu tố; bên cạnh đó trẻ còn được học nhiều môn học khác nhau trong chương trình giáo dục mầm non. Hoạt động tạo hình là một trong các hoạt động nghệ thuật của chương trình giáo dục mầm non nó có vai trò cung cấp những kiến thức sơ đẳng, về tạo hình cho trẻ, thông qua tạo hình trẻ được cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống và thế giới xung quanh mình qua đó cũng khơi gợi và phát huy được năng khiếu cho trẻ. Việc tổ chức cho trẻ làm quen với tạo hình của giáo viên mầm non đồng nghĩa với việc bước đầu cung cấp cho trẻ những ngôn ngữ tạo hình như: Hình dáng, bố cục, màu sắc, đường nét qua đó giúp trẻ phát triển trí nhớ, làm phong phú trí tưởng tượng cho trẻ, bên cạnh đó nó còn hỗ trợ cho việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ khi bước vào bậc học tiểu học. Để làm được điều này thì vai trò của người giáo viên trong việc dạy trẻ làm quen với hoạt động tạo hình là rất quan trọng. Góp phần nâng cao chất lượng dạy học của đơn vị trường mình chúng tôi lựa chọn đề
2. tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình” 1.2. Mục đích của việc thực hiện sáng kiến Thông qua việc nghiên cứu đề tài nhằm mục đích tìm ra một số biện pháp phù hợp để chất lượng của môn học tạo hình cho trẻ 5-6 tuổi ngày càng cao hơn. 2. Phạm vi triển khai thực hiện Trẻ 5- 6 tuổi tại Trường mầm non xã Nậm Cần. 3. Mô tả sáng kiến 3.1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến 3.1.1. Thực trạng trước khi áp dụng giải pháp mới Trường mầm non xã Nậm Cần thường xuyên nhận được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp lãnh đạo ngành giáo dục. Nhà trường được đầu tư về cơ sở vật chất - trang thiết bị tối thiểu tương đối đầy đủ. Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên chỉ đạo tới giáo viên nhằm nâng cao chất lượng trong việc tổ chức thực hiện hoạt động cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình. Tổ chuyên môn có kế hoạch tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn rút kinh nghiệm, tổ chức thảo luận, thường xuyên dự giờ thăm lớp để đánh giá khả năng tổ chức hoạt động cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình của giáo viên và quá trình hoạt động của trẻ. Tỷ lệ giáo viên có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn cao (07/14 đồng chí đạt 50%), đa số giáo viên nhiệt tình, tâm huyết với nghề, có trách nhiệm cao và có năng lực nghiệp vụ chuyên môn. Tích cực học hỏi trao đổi làm đồ dùng đồ chơi tự tạo phục vụ cho cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình. Trẻ rất hứng thú và tích cực tham gia vào hoạt động học tập cũng như các hoạt động tập thể khác. Một số phụ huynh học sinh đã quan tâm tới việc học của con em mình. Bên cạnh những thuận lợi còn có một số khó khăn sau: + Về giáo viên Quá trình tổ chức tiết dạy cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình của 1 số giáo viên còn chưa linh hoạt, sáng tạo. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình của đa số giáo viên trong trường còn hạn chế + Về học sinh 100% học sinh là con em dân tộc Khả năng nhận thức của các cháu trong lớp không đồng đều. + Về phụ huynh Một số phụ huynh còn chưa thực sự quan tâm tới nhu cầu học tập của trẻ nên công tác phối hợp giữa giáo viên với gia đình chưa phát huy được hiệu quả. 3.1.2. Ưu nhược điểm của giải pháp cũ + Ưu điểm Trẻ được học theo đúng phương pháp của môn học đảm bảo đủ các thể loại (mẫu, đề tài, ý thích) Học theo đúng phân phối chương trình + Nhược điểm Giáo viên chưa chủ động sáng tạo trong việc lựa chọn bài dạy, tổ chức các
3. hoạt động chưa lấy trẻ làm trung tâm, chưa thu hút được sự chú ý của trẻ và hoạt động tạo hình. Trẻ chưa sôi nổi mạnh dạn tự tin với sản phẩm mình làm ra, hoạt động với tâm thế thụ động. Phụ huynh học sinh chưa hiểu biết hết tầm quan trọng của việc cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với hoạt động tạo hình Kết quả đạt được của năm học 2013-2014 còn chưa cao cụ thể: Trẻ hứng thú với Trẻ chưa hứng thú Trẻ chưa hứng thú hoạt động tạo hình với hoạt động tạo với hoạt động tạo và tạo ra sản phẩm hình, chưa hoàn hình, chưa tạo ra Tổng số đẹp thành sản phẩm sản phẩm tạo hình, trẻ Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ 66 15 23% 20 33,3% 36 47% 3.1.3. Sự cần thiết của giải pháp mới Đầu năm chúng tôi tiến hành khảo sát trẻ 5-6 tuổi học tạo hình trên toàn trường - Tổng số trẻ được điều tra là: 66 Trẻ - Kết quả khảo sát + Số trẻ hứng thú học tạo hình 30/66 trẻ; Đạt 45,5% + Số trẻ không hứng thú học môn tạo hình 36/66 trẻ; Chiếm 54,5% Qua khảo sát chúng tôi thấy kết quả đạt được chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu của môn học đề ra. Dựa vào những hạn chế, kết quả của việc tổ chức hoạt động cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với hoạt động tạo hình như trên chúng tôi đã đề xuất những giải pháp mới nhằm khắc phục hạn chế đó 3.2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến 3.2.1.Tính mới của giải pháp Hình thức hướng dẫn trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình linh hoạt giúp trẻ hứng thú với hoạt động, trẻ được phát huy tính tích cực, chủ động của bản thân Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ được mở rộng vốn hiểu biết của mình, phát triển khả năng tri giác, hình thành khả năng tư duy phát triển cảm xúc, tình cảm, nhân cách, tính kiên trì, nhất là phát triển về thẩm mỹ - nghệ thuật. Trẻ tạo ra sản phẩm tạo hình muốn giới thiệu về hoạt động đó, qua đó làm tăng thêm vốn từ và ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ, giúp trẻ có thói quen tự giác làm việc, ngoài ra còn tạo tiền đề cho trẻ trước khi bước vào cấp học phổ thông. 3.2.2. Biện pháp thực hiện Biện pháp 1: Xây dựng môi trường giáo dục, tự làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động tạo hình của trẻ 5- 6 tuổi trên lớp. * Mục tiêu Giúp cho cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình một cách tự nhiên tích cực nhất. Giúp trẻ phát huy tính tích cực, chủ động và tự do sáng tạo.
4. Sưu tầm được nhiều sản phẩm đẹp của những học sinh có năng khiếu ở những năm học trước cho trẻ quan sát, đàm thoại Giáo viên thường xuyên tự làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên liệu sẵn có, nguyên liệu phế thải phục vụ cho môn học Giáo viên chuẩn bị nhiều loại học liệu, đa dạng, phong phú phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với tạo hình * Cách thực hiện Xây dựng góc Tạo hình Chúng tôi tiến hành bố trí một khoảng không gian trong lớp học dành riêng cho góc tạo hình có diện tích phù hợp, địa điểm hợp lý dễ quan sát nhằm mục đích gây sự chú ý, vừa tầm nhìn của trẻ. Sắp xếp đồ dùng, đồ chơi trong góc khoa học, hợp lý, đa dạng, phong phú, vừa tầm với của trẻ để trẻ dễ lấy, dễ cất phù hợp theo từng chủ đề. * Ví dụ: Cô giáo đặt tên cho góc tạo hình phù hợp với tâm lý trẻ thơ “ Họa sĩ tí hon” trong góc cô dán giấy bóng kính khổ A4, hoặc A3 để gắn các sản phẩm, kết hợp với tủ đồ dùng để nguyên vật liệu giúp trẻ dễ tương tác với đồ dùng trong tất cả các hoạt động. Bảng chủ đề Kích thích sự sáng tạo, thu hút trẻ vào hoạt động bằng cách dành riêng cho trẻ một góc ở bảng chủ đề đề trẻ được cùng nhau trang trí bảng chủ đề Ví dụ: Trong chủ đề giao thông cô giáo dành riêng cho trẻ một khoảng trong bảng chủ đề để khi trẻ có sản phẩm đẹp của chủ đề thì trẻ được cùng nhau gắn lên làm như vậy sẽ giúp trẻ ham học môn tạo hình, thi đua nhau để tạo ra những sản phẩm đẹp. Biện pháp 2: Ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động cho trẻ 5-6 tuổi làm quen với hoạt động tạo hình * Mục tiêu Giúp giáo viên tích cực học hỏi ứng dụng công nghệ thông tin vào việc soạn giảng các tiết học cho trẻ “5-6 tuổi làm quen với hoạt động tạo hình”qua các lớp học nâng cao, học hỏi qua mạng internet. Thường xuyên cho trẻ tiếp cận với công nghệ thông tin một cách khoa học như xem băng đĩa về các hoạt động tạo hình theo chủ đề. * Cách thực hiện Qua quá trình thực hiện chúng tôi thấy rằng việc áp dụng công nghệ thông tin vào tiết học tạo cho trẻ sự hứng thú, gây chú ý khi các hình ảnh kèm theo màu sắc, âm thanh, chi tiết và các hiệu ứng hình ảnh từ gần đến xa, xuất hiện, mất đi. Các thao tác làm mẫu của cô trẻ cũng được quan sát cụ thể chi tiết, rõ ràng, sát thực hơn Do đó kích thích trẻ tham gia vào hoạt động một cách hứng thú, tạo ra những sản phẩm đẹp, sáng tạo, phong phú. Cô giáo có thể lựa chọn từng loại tiết để xây dựng giáo án điện tử sao cho phù hợp. Ví dụ: Dạy bài “Vẽ hoa mùa xuân” Cô dùng các bài vẽ về các loại hoa của trẻ lớp trước chụp lại và đưa hình ảnh đó vào sile giáo án. Như vậy cô đã cho trẻ được quan sát các sản phẩm của cùng 1 đề tài “Vẽ hoa mùa xuân” nhưng là của các anh chị khóa trước, từ đó trẻ học theo và sáng tạo hơn. Qua đó cùng với việc quan sát
5. qua màn chiếu trẻ sẽ quan sát rõ hơn, chi tiết hơn. Song song với đó việc chuẩn bị các mẫu vẽ của cô giáo cũng linh động hơn có có thể lấy bài của trẻ chứ không nhất thiết bài mẫu phải là do cô giáo vẽ Ngoài việc dạy trẻ trên tiết học bằng cách sử dụng giáo án pewpoi chúng tôi cũng thường xuyên cho trẻ xem các băng đĩa hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình trong bộ thiết bị đồ dùng tối thiểu vào các giờ đón trả trẻ, qua đây chúng tôi thấy rằng trẻ rất hứng thú với hoạt động tạo hình và có mong muốn làm được những sản phẩm tạo hình nhiều hơn, đẹp hơn Biện pháp 3: Dạy trẻ 5- 6 tuổi làm quen với hoạt động tạo hình trên tiết học * Mục tiêu Giúp giáo viên xác định được nội dung dạy trẻ trong hoạt động tạo hình theo các hình thức tiết mẫu, đề tài, ý thích sao cho phù hợp với đối tượng học sinh., phù hợp với chủ đề Giúp trẻ có nhiều cơ hội hoạt động, phát huy tối đa khả năng của mình trong hoạt động tạo hình, Cung cấp nhiều cơ hội cho trẻ tự lựa chọn, tìm kiếm các hoạt động, nguyên vật liệu tạo hình và thời gian cho trẻ khám phá, thực hiện ý tưởng tạo hình của mình * Cách thực hiện Tạo tình huống và khuyến khích trẻ cùng tham gia thảo luận về tranh mẫu, vật mẫu Để làm được điều này thì người giáo viên cần phải thường xuyên tìm tòi những thủ thuật mới, những sáng kiến mới và dùng ngôn ngữ thật dí dỏm, ngộ nghĩnh phù hợp với lứa tuổi trẻ từ đó gây sự chú ý, thu hút, lôi cuốn trẻ vào hoạt động VD: Trong giờ dạy trẻ “Vẽ hoa mùa xuân” cô giáo đóng vai làm chị gió xuân để đưa các bé vào vườn hoa xuân; Cô nói “Chị gió xuân xin cháo các bé lớp mẫu giáo lớn trung tâm! Hôm nay các bé thấy thời tiết như thế nào? Có đẹp không? Thời tiết hôm nay thật mát mẻ chị gió xuân muốn cùng các bé đi dạo chơi nào chúng ta hãy cùng mau nhanh chân lên đường thôi. Cô sẽ đưa các bé đi quan sát mẫu vẽ. Hay cô giáo cũng có thể lồng ghép tích hợp các bài hát, bài thơ, câu đố để dẫn dắt trẻ vào hoạt động một cách nhẹ nhàng VD: Với hoạt động dạy trẻ “Nặn cái bát” cô cho trẻ cùng nhau đọc bài thơ “cái bát xinh xinh” Các con vừa cùng cô tìm hiểu một nghề trong xã hội, vậy các con có biết nghề đó làm ra đồ dùng gì không? Hôm nay cô con mình sẽ cùng nhau tập làm các cô chú công nhân của làng nghề gốm sứ Bát Tràng nhé. Hoặc cô giáo cũng có thể dựa vào các tình huống hoạt động thực tế để tạo hứng thú cho trẻ VD: Chuẩn bị đến ngày 20/11 cô khuyến khích trẻ trang trí thiệp để tặng các cô giáo, làm như vậy vừa giúp trẻ được tự do sáng tạo, món quà trẻ tặng các cô do chính tay trẻ làm ra cũng mang ý nghĩa hơn. Tuy nhiên để đạt hiệu quả cao thì khả năng tạo hình của người giáo viên cũng chiếm một vai trò hết sức quan trọng vì trẻ mầm non học được đa số dựa trên sự bắt chước là chủ yếu do đó đòi hỏi mẫu quan sát của cô giáo phải là mẫu đẹp, dễ nhìn, dễ quan sát, bố cục chặt chẽ. Qua thực tế áp dụng biện pháp này cho thấy khi sử dụng một tình huống hay một câu chuyện thú vị . mẫu vẽ đẹp phù hợp với đối tượng học sinh thì số lượng trẻ có hứng thú với hoạt động và tạo ra sản phẩm đẹp là rất cao Tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động với nhiều hình thức khác nhau.