Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn chính tả cho học sinh Tiểu học

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn chính tả cho học sinh Tiểu học

1. I. đặt vấn đề: 1) Cơ sở lý luận: Như chúng ta đã biết môn chính tả có một vị trí rất quan trọng trong chương trình ngữ văn cấp 1. Vì môn này có khả năng hỗ trợ tốt cho các phân môn tiếp cận (Toán, tập làm văn, từ ngữ, ngữ pháp ). Đồng thời nó là môn học sinh có mục đich rèn luyện cho học sinh viết đúng chữ viết. Ngoài ra học bất kỳ môn học nào cũng cần đòi hỏi rèn luyện hai kỹ năng: Nói và viết. Muốn để cho một ngôn ngữ nào đó hoạt động có hiệu quả thì người dạy, người học phải làm tốt công tác chỉnh âm, chính tả. Việc nói, viết đúng chuẩn mực còn là cơ sở để ta đánh giá trình độ văn hoá về mặt ngôn ngữ của một con người. Thực chất của việc dạy học môn chính rả của chwong trình học sinh cuối bậc tiểu học phải đạt được các yêu cầu cơ bản về chính tả, nghĩa là không mắc lỗi phổ biến: Đọc đúng, viết đúng và hiểu đúng nghĩa. Như vậy tư phải nhận thức rằng nội dung các bài chính tả là rèn luyện kỹ năng viết của học sinh được nâng lên với mức độ nào? Giải quyết được những lỗi gì? Điều này đã ảnh hưởng đến nội dung và phương pháp dạy học. Nhưng làm thế nào để chúng ta giáo dục và rèn luyện các em để dần có được kỹ năng viết thông, viết đúng theo yêu cầu. Đó là điều đáng quan tâm. Vì trong thực tế ta thấy một số sổ ghi điểm có nhiều học sinh, suốt từ đầu năm học đến cuối năm học điểm của môn chính tả là những con số 2 - 3 thật “Đáng thương” đối tượng này thường được kết luận (Một cách bội vàng) là laọi học sinh “Không có khả năng học chính tả” (? !). Song có thể nói hiện tượng này một phần do năng lực và sự phấn đấu của học sinh còn hạn chế, đồng thời cũng có phần do chất lượng của giáo viên chưa cao, biện pháp tích cực và chưa quan tâm đến đối tượng này. Với những yêu cầu trên là một giáo viên tôi thấy rõ nhiệm vụ chính, nhiệm vụ trọng tâm của mình là làm thế nào để học sinh có được kỹ năng viết thông, viết đúng theo yêu cầu. Đây là điều tôi luôn trăn trở trong suốt thời gian qua. 2) Cơ sở thực tiễn: -1-
2. Với nhiệm vụ vinh quang và cao quý, năm học 2005 - 2006 tôi được ban giám hiệu phân công chủ nhiệm và trực tiếp giảng dạy lớp 5C với tổng số 28 em (nữ : 13 em, nam: 15 em). Sau khi nhận lớp tôi đã khảo sát chất lượng các em có tới 85% số học sinh viết chữ còn yếu kém, sau khi nhận lớp, với chất lượng thực tế của lớp như vậy, tôi đã có kế hoạch hướng dẫn học sinh luyện chữ viết. II. Nội dung: Với trách nhiệm nặng nề nhưng vô cùng vinh quang của người giáo viên, với danh hiệu Bác Hồ đã tặng “Những chiến sỹ vô danh” và với những mong muốn cuối cùng của Bác kính yêu đã căn dặn, gửi gắm. Tôi nghĩ mình không được phép lùi bước trước những khó khăn ban đầu. Sau đó suy nghĩ cuối cùng tôi đã tìm ra chỉ tiêu và biện pháp để thực hiện tốt việc dạy học môn chính tả cho học sinh như sau: 1) Chỉ tiêu đề ra: - 100% học sinh có kỹ năng viết thông, viết thạo. - Biết cách đọc đúng, hiểu và phân biệt để viết đúng. - Phân biệt được các phụ âm khó đọc: ch, tr, x, s Các vần iêu, iu, ua, u có dấu: Ngã, hỏi - Sử dụng đúng cách viết hoa đầu câu, tên người, danh từ riêng Đúng quy định - Viết các chữ cái đúng mẫu chữ để ghi âm, vần, tiếng đã học, viết đúng các dấu thanh và đặt đúng vị trí dấu thanh. - Nắm vững các quy tắc chính tả viết các phụ âm “cơ”, “gờ”, “ngờ” - Viết đúng và nhanh các loại chữ (viết hoa, viết thường). - Biết trình bày bài viết theo đặc điểm, thể loại của bài (văn xuôi, thơ lục bát, thất ngôn, ngữ ngôn ). - Viết thẳng dòng số khoảng cách các chữ. - Viết chính tả (nghe viết). - Các bài tập đọc đã học, bài chọn ngoài sát hợp với đặc điểm phát ân của từng vùng dài 120 - 150 chữ không mắc quá 5 lỗi. -2-
3. Tốc độ viết trung bình cuối năm (sau 33 tuần) phải đạt 120 chữ trên 15 phút. 2) Biện pháp thực hiện: - Trước hết tôi phân loại đối tượng học sinh viết chữ để tiện theo dõi về chữ viết của các em. Loại giỏi: Không Loại khá: 10 em = 36,1% Loại TB: 10 em = 36,1% Loại yếu: 8 em = 27,8% Trước thực trạng như vậy để chuẩn bị cho việc nâng cao chất lượng viết chính tả cho học sinh. Bản thân tôi đã định hướng trước việc mình định làm, xác định đúng tư tưởng và hướng phấn đấu đất mà mình đã đặt ra. Xâ dựng cho mình một kế hoạch cụ thể từng tháng, từng tuần thông qua sổ kế hoạch, ghi tên những em cần phụ đạo thêm để có biện pháp rõ ràng. Học hỏi kinh nghiệm của một số đồng chí có kinh nghiệm lâu năm trong nghề, nhất là những đồng chí đừng cùng khối. Sử dụng linh hoạt các biện pháp thực hành hợp lý. Tăng cường các hình thức luyện tập cho các em thời gian ở lớp cũng như ở nhà Để xây dựng một kế hoạch nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn chính tả bản thân tôi cũng đề ra từng nội dung rèn luyện cho học sinh từ dễ đến khó. Từ những trường hợp có thể khắc phục trong vài tuần học đến những trường hợp cần có thời gian dài, không nôn nóng. Cần có thái độ bình tĩnh kèm theo tính khéo kéo để hướng dẫn thuyết phục cho học sinh. Đối với học sinh để chất lượng học chính tả được nâng cao ngay từ buổi đầu tôi đã có biện pháp hướng dẫn các em như : xây dựng các pôhng trào “Vở sạch chữ đẹp, nét chữ, nét người ”. Đối với giáo viên phải mẫu mực trong mọi việc: Cách trình bày bảng, nhận xét khi chấm bài Tuyên dương kịp thời khi các em viết tốt. Đối với những em còn viết sai quá nhiều lỗi chính tả, chữ viết còn quá xâu. Tôi giao thêm bài tập về nhà cho các em luyện viết. Việc viết ở nhà cho các em được giáo viên thường xuyên kiểm tra -3-
4. để rút ra những chỗ sai cho học sinh sửa sai. Ngoài ra tôi còn lên kế hoạch kiểm tra bài viết của các em, tuần này 5 em, tuần khác 5 em nhưng không theo một thứ tự nào nhằm tránh cho các em học đối phó. Bên cạnh đó nâng cao dần bài tập về nhà. Thông qua sổ liên lạc gia đình nhờ phụ huynh kèm thêm cho các em. Kiểm tra đôn đốc các em qua từng tiết học, buổi học. Để việc học ở nhà có kết quả, trước hết tôi yêu cầu học sinh phải có quyền vở ô ly ở nhà để luyện viết, nhằm nâng cap chất lượng chữ viết và để các em nắm vững luật chính tả khi các em viết chữ. Ví dụ: khi dạy bài chính tả (nghe viết). Bài viết: “Hoa học trò”. Bài này yêu cầu học sinh phải viết đúng các tiếng có phụ âm s/x, tr/ch, gh/g, ng/ngh , các bần ươn, ưn. ươi, oa, o và đánh dấu thanh ngã, hỏi Biết cách trình bày đoạn văn. Biết cách sử dụng dấu câu trong đoạn văn khi có câu cảm “hè đến rồi hoa nở lúc nào mà bất ngờ dữ vậy” Khi dạy bài chính tả (nghe viết) Bài viết : “Việt Nam thân yêu” Học sinh biết cách trình bày bài viết theo thể thơ lục bát. Biết cách viết hoa các danh từ riêng: Trường Sơn, Việt Nam, Cửu Long Viết đúng các tiếng tr/ch, ngh/ng Viết đúng các tiếng có sử dụng dấu thanh hỏi và ngã. Với những biện pháp và hình thức nói trên hiệu quả tiếp thu bài của học sinh cao hơn mà sự chuẩn bị của giáo viên lại không tốn thời gian và tôi đã thu được kết quả như sau: 3) Kết quả: Tôi rất mừng là trong số học sinh còn yếu kém về chính tả đến nay các em đã đọc thông viết thạo, các em đã nắm được luật chính tả, cách viết ng/ngh, ch/tr, s/x, r/gi/d Các vần iêu/ưu, iên, in, im, iêm. Cách viết các dấu thanh hỏi và ngã -4-
5. Xếp loại học sinh. Học sinh xếp loại: Loại A: 13 em = 46,4% Loại B: 10 em = 36,1% Loại C: 5 em = 17,5% Bên cạnh đó có một số em viết chữ đẹp như : Linh, Đức Anh, Thảo, Thắng Thông qua việc dạy học nhằm nâng cao chất lượng môn chính tả. Đến nay đã đạt được kết quả như vậy, tôi thật sự vui mừng và bước đầu gọi là rút ra bài học kinh nghiệm quý báu cho bản thân như sau: III. Bài học kinh nghiệm: Chất lượng dạy học môn chính tả nói chung phụ thuộc nhiều vào yếu tố của người giáo viên rất quan trọng, sự tích cự của hcọ sinh, sự quan tâm đôn đốc của giáo viên và gia đình. Và điều này cho ta thấy phương pháp giảng dạy của giáo viên, phải sát hợp với từng đối tượng của học sinh, thì kết quả của các em sẽ không phụ lòng công thầy, cô. Người giáo viên phải thực sự là tấm gương cho học sinh noi theo. Phải thực hiện sự yêu nghề, mến trẻ, xem mình là người mẹ thứ hai của các em, săn sóc và trăn trở với trách nhiệm của mình. Vạch ra phương pháp tổ chức trong một giờ học, nội dung trong một giờ học phải đảm bảo đúng, có tính sáng tạo, sát thực với từng đối tượng. Không ngừng nghiên cứu và tìm tòi những phương pháp mới nhất để áp dụng khi giảng dạy. Ngoài những nội dung cần thiết bồi dưỡng hàng tuần, hàng tháng kinh nghiệm cho việc dạy học sinh tả cho học sinh cần được trao đổi, đúc kết kinh nghiệm và phổ biến rộng rãi trong toàn trường nhằm nâng cao ray nghề cho đồng nghiệp và mong được nhiều ý kiến đóng góp. Thường xuyên đầu tư nghiên cứu tài liệu, nghiên cứu các chuyên san giáo dục do bộ ban hành, từ đó rút ra kinh nghiệm cho bản thân để áp dụng vào bài giảng của mình. Phân môn chính tả trong nhà trường tiểu học còn có nhiều vụ rèn luyện cho -5-
6. học sinh một số phẩm chất. Tính kỷ luật, cẩn thận và năng lực thẩm mỹ bởi vì các em viết đúng những nguyên tắc, quy tắc viết chữ Việt thể hiện những tình cảm tốt đối với tiếng việt. Do vậy việc dạy học chính tả là phương tiện để các em khám phá cái hay, cái đẹp của chữ Việt. Như vậy là giáo viên đã tự khám phá những năng lực sáng tạo còn tiềm ẩn trong những tâm hồn bé bỏng và đáng yêu. Trên đây là một vài suy nghĩ của tôi. Tôi mạnh dạn trình bày lên để các đồng chí tham khảo và góp ý xây dựng, để những suy nghĩ và việc làm của tôi hoàn thiện hơn. Rất mong các đồng chí quan tâm giúp đỡ. Tôi xin chân thành cảm ơn ! Xuân Thịnh, ngày 4 tháng 4 năm 2006 Người viết Nguyễn Thị Cúc -6-