Giáo án Tin học Lớp 10 - Tiết 1+2

Nội dung text: Giáo án Tin học Lớp 10 - Tiết 1+2

1. Tiết dạy: 01 Chương I Ngày soạn: 07/2009 MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA TIN HỌC Ngày soạn: 07/2009 Bài 1: TIN HỌC LÀ MỘT NGÀNH KHOA HỌC I. MỤC TIÊU: Kiến thức: – Biết tin học là một ngành khoa học: có đối tượng, nội dung và ph.pháp nghiên cứu riêng. – Biết máy tính vừa là đối tượng nghiên cứu, vừa là công cụ. – Biết được sự phát triển mạnh mẽ của tin học do nhu cầu của xã hội . – Biết các đặc trưng ưu việt của máy tính. – Biết được một số ứng dụng của tin học và MTĐT trong các hoạt động của đời sống. Kĩ năng: – Thái độ: – Tạo tiền đề cho học sinh ham thích học môn Tin học. II. CHUẨN BỊ: Giáo viên: – Giáo án, tranh ảnh – Tổ chức hoạt động theo nhóm. Học sinh: – Sách giáo khoa, vở ghi. – Đọc bài trước. III Phương Pháp dạy học Thuyết trình, hỏi đáp, đặt vấn đề, so sánh IV. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Giảng bài mới: TL Nội dung Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Hoạt động 1: Giới thiệu sự hình thành và phát triển của Tin học I. Sự hình thành và phát triển Đặt vấn đề: Các em nghe rất nhiều Các nhóm thảo luận và phát biểu: của Tin học: về Tin học nhưng nó thực chất là gì – lửa –> văn minh NN 15 Tin học là một ngành khoa học thì ta chưa được biết hoặc những – máy hơi nước –> văn minh CN mới hình thành nhưng có tốc độ hiểu biết về nó là rất ít. Vậy Tin học – MTĐT –> văn minh T.Tin phát triển mạnh mẽ và động lực có từ bao giờ, thuộc ngành nào? cho sự phát triển đó là do nhu Cho các nhóm nêu các phát minh cầu khai thác tài nguyên thông tiêu biểu của nhân loại qua các giai Các nhóm thảo luận và phát biểu: tin của con người. đoạn phát triển xã hội loài người. – khắc trên đá, viết trên giấy, Tin học dần hình thành và phát – GV giới thiệu tranh ảnh lịch sử Do nhu cầu khai thác thông tin. triển trở thành một ngành khoa phát triển xã hội loài người. học độc lập, với nội dung, mục Cho các nhóm thảo luận tìm hiểu tiêu, phương pháp nghiên cứu cách lưu trữ và xử lí thông tin từ mang đặc thù riêng. Một trong trước khi có MTĐT. HS đưa ra ý kiến: những đặc thù đó là quá trình Từ đó dẫn dắt HS biết được do đâu – học sử dụng MTĐT nghiên cứu và triển khai các ứng mà ngành Tin học hình thành và – học lập trình, dụng không tách rời với việc phát triển? – phát triển và sử dụng máy tính Cho HS thảo luận, tìm hiểu: Học điện tử. tin học là học những vấn đề gì? và có gì khác biệt so với học những môn học khác? Hoạt động 2: Các đặc tính và vai trò của máy tính điện tử
2. II. Đặc tính và vai trò của máy Đặt vấn đề: Trước sự bùng nổ thông tính điện tử: tin hiện nay máy tính được coi như Một số đặc tính giúp máy là một công cụ không thể thiếu của 20 tính trở thành công cụ hiện đại con người. Như vậy MTĐT có và không thể thiếu trong cuộc những tính năng ưu việt như thế sống của chúng ta: nào? – MT có thể làm việc 24 Cho các nhóm thảo luận tìm hiểu Từng nhóm trình bày ý kiến. giờ/ngày mà không mệt mỏi. những đặc tính của MTĐT mà các – Tốc độ xử lý thông tin nhanh, em đã biết. chính xác. GV bổ sung. – MT có thể lưu trữ một lượng GV minh hoạ các đặc tính. thông tin lớn trong một không gian hạn chế. Cho HS nêu các ứng dụng của HS thảo luận, đưa ra ý kiến: – Các máy tính cá nhân có thể MTĐT vào các lĩnh vực khác nhau – y tế, giáo dục, giao thông, liên kết với nhau thành một trong đời sống. mạng và có thể chia sẻ dữ liệu GV minh hoa, bổ sung thêm. giữa các máy với nhau. – Máy tính ngày càng gọn nhẹ, tiện dụng và phổ biến. Vai trò: Ban đầu MT ra đời với mục đích cho tính toán đơn thuần, dần dần nó không ngừng được cải tiến và hỗ trợ hoặc thay thế hoàn toàn con người trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Hoạt động 3: Giới thiệu thuật ngữ Tin học III. Thuật ngữ Tin học: GV gới thiệu một số thuật ngữ tin HS đọc SGK 5 Một số thuật ngữ Tin học được học của một số nước. sử dụng là: – Informatique – Informatics – Computer Science Khái niệm về tin học: Tin học là một ngành khoa học có mục tiêu là phát triển và sử dụng máy tính điện tử để nghiên cứu cấu trúc, tính chất chủa thông tin, phương pháp thu thập, lưu trữ, tìm kiếm, biến đổi, truyền thông tin và ứng dụng vào các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội. Hoạt động 4: Củng cố các kiến thức đã học GV nhấn mạnh thêm khái niệm tin 3 học theo các khía cạnh: + Việc nghiên cứu công nghệ chế tạo, hoàn thiện máy tính cũng thuộc lĩnh vực tin học. + Cần hiểu tin học theo nghĩa vừa sử dụng máy tính, vừa phát triển
3. máy tính chứ không đơn thuần xem máy tính chỉ là công cụ. 4. BÀI TẬP VỀ NHÀ: – Bài 1,2,3,5 SGK , Đọc trước bài "Thông tin và dữ liệu". V. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: Cần sự khởi đầu cho hs thấy tin học ra đời do nhu cầu xử lí thông tin lớn. ví dụ các đặc tính máy tính. Lấy các ví dụ về ứng dụng tin học trong đời sống thường ngày Ngày soạn: 07/2009 Chương I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA TIN HỌC Tiết dạy: 02 Bài 2: THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU Tuần: 01 I. MỤC TIÊU: Kiến thức: – Biết khái niệm thông tin, lượng TT, các dạng TT, mã hoá TT cho máy tính. – Biết các dạng biểu diễn thông tin trong máy tính. – Hiểu đơn vị đo thông tin là bit và các bội của bit Kĩ năng: – Bước đầu mã hoá được thông tin đơn giản thành dãy bit. – Học sinh hình dung rõ hơn về cách nhận biết, lưu trữ, xử lý thông tin của máy tính. Thái độ: – Kích thích sự tìm tòi học hỏi tin học nhiều hơn. II. CHUẨN BỊ: Giáo viên: – Giáo án, các tranh ảnh. – Tổ chức hoạt đông nhóm. Học sinh: SGK, vở ghi. Đọc bài trước. III Phương Pháp dạy học Thuyết trình, hỏi đáp, đặt vấn đề, so sánh IV. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Hỏi: Mục tiêu của ngành khoa học tin học là gì? Đáp: Phát triển và sử dụng máy tính điện tử để nghiên cứu, xử lí thông tin. 3. Giảng bài mới: TL Nội dung Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Hoạt động 1: Giới thiệu khái niệm thông tin và dữ liệu I. Khái niệm thông tin và dữ Đặt vấn đề: Đối tượng nghiên cứu liệu: của Tin học là thông tin và MTĐT. 10 Thông tin của một thực thể là Vậy thông tin là gì? nó được đưa những hiểu biết có thể có được vào trong máy tính như thế nào? về thực thể đó. Tổ chức các nhóm nêu một số ví Ví dụ: – Bạn Hoa 16 tuổi, nặng dụ về thông tin. Các nhóm thảo luận và phát biểu: 50Kg, học giỏi, chăm ngoan, Muốn đưa thông tin vào trong – Nhiệt độ em bé 40 0C cho ta biết em đó là thông tin về Hoa. máy tính, con người phải tìm cách bé đang bị sốt. Dữ liệu là thông tin đã được biểu diễn thông tin sao cho máy – Những đám mây đen trên bầu trời đưa vào máy tính. tính có thể nhận biết và xử lí được. báo hiệu một cơn mưa sắp đến . Hoạt động 2: Giới thiệu đơn vị đo thông tin II. Đơn vị đo thông tin: Đặt vấn đề: Muốn MT nhận biết Đơn vị cơ bản để đo lượng được một sự vật nào đó ta cần cung 20 thông tin là bit (viết tắt của cấp cho nó đầy đủ TT về đối tượng
4. Binary Digital). Đó là lượng TT nầy. Có những TT luôn ở một trong vừa đủ để xác định chắc chắn 2 trạng thái. Do vậy người ta đã một sự kiện có hai trạng thái và nghĩ ra đơn vị bit để biểu diễn TT khả năng xuất hiện của 2 trạng trong MT. thái đó là như nhau. Cho HS nêu 1 số VD về các HS thảo luận, đưa ra kết quả: Trong tin học, thuật ngữ bit thông tin chỉ xuất hiện với 1 trong 2 – công tắc bóng đèn thường dùng để chỉ phần nhỏ trạng thái. – giới tính con người nhất của bộ nhớ máy tính để lưu Hướng dẫn HS biểu diễn trạng Các nhóm tự đưa ra trạng thái dãy trữ một trong hai kí hiệu là 0 và thái dãy 8 bóng đèn bằng dãy bit, bóng đèn và dãy bit tương ứng. 1. với qui ước: S=1, T=0. Ngoài ra, người ta còn dùng – 1B (Byte) = 8 bit các đơn vị cơ bản khác để đo – 1KB (kilo byte) = 1024 B thông tin: – 1MB = 1024 KB – 1GB = 1024 MB – 1TB = 1024 GB – 1PB = 1024 TB Hoạt động 3: Giới thiệu các dạng thông tin III. Các dạng thông tin: Cho các nhóm nêu VD về các Các nhóm dựa vào SGK và tự tìm Có thể phân loại TT thành loại dạng thông tin. Mỗi nhóm tìm 1 thêm những VD khác. 8 số (số nguyên, số thực, ) và dạng. phi số (văn bản, hình ảnh, ). GV minh hoạ thêm 1 số tranh ảnh. Một số dạng TT phi số: – Dạng văn bản: báo chí, sách, vở – Dạng hình ảnh: bức tranh vẽ, ảnh chụp, băng hình, – Dạng âm thanh: tiếng nói, tiếng chim hót, Hoạt động 4: Củng cố các kiến thức đã học – Trong tương lai, máy tính có GV hướng dẫn HS thấy được 5 khả năng xử lí các dạng thông tin hướng phát triển của tin học. mới khác. – Tuy TT có nhiều dạng khác nhau, nhưng đều được lưu trữ và xử lí trong máy tính chỉ ở một dạng chung – mã nhị phân. 4. BÀI TẬP VỀ NHÀ: – Bài 1, 2 SGK – Cho một vài ví dụ về thông tin. Cho biết dạng của thông tin đó?, đọc tiếp bài "Thông tin và dữ liệu" V. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: Không cần giải thích sâu, chỉ dừng lại ở mức khái niệm về bit, biết bội số của bit, byte để tra cứu khi cần. Cho nhiều ví dụ về đổi đơn vị trong thông tin (chẳng hạn: 2mb = ? kb)