Báo cáo biện pháp Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 4-5 tuổi

Nội dung text: Báo cáo biện pháp Một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 4-5 tuổi

1. UBND QUẬN LONG BIÊN TRƯỜNG MẦM NON GIA THƯỢNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM CHO TRẺ 4-5 TUỔI Lĩnh vực/ Môn: Giáo dục mẫu giáo/PTNN Cấp học: Mầm non Họ và tên tác giả: PHẠM THỊ THẢNH Chức vụ: Giáo viên ĐT: 0972860362 Đơn vị công tác: Trường mầm non Gia Thượng Quận Long Biên – Hà Nội Long Biên, tháng 3 năm 2020
2. MỤC LỤC NỘI DUNG Trang A. PHẦN MỞ ĐẦU 1 I. Lý do chọn đề tài 1 B. PHẦN NỘI DUNG 1 I. Cơ sở lý luận 1 II. Thực trạng 2 II.1. Cơ sở vật chất II.2. Giáo viên II.3. Phụ huynh II.4. Trẻ III. Các biện pháp đã tiến hành 3 III.1. Biện pháp 1: Nắm chắc mục đích yêu cầu, nội dung của 3 từng bài theo từng chủ điểm. III.2. Biện pháp 2: Tìm chọn truyện hay hoặc sáng tác 3 truyện. III.3. Biện pháp 3: Hình thức tổ chức phù hợp, giới thiệu bài hay 5 gây hứng thú III.4. Biện pháp 4: Ứng dụng CNTT vào kể chuyện. 5 III.5. Biện pháp 5: Kể chuyện diễn cảm 6 III.6. Biện pháp 6: Sử dụng đồ dùng đồ chơi đẹp, sinh động, 7 sáng tạo và phù hợp. III.7. Biện pháp 7: Kết hợp với phụ huynh 8 IV. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm 8 IV.1. Về giáo viên 8 IV.2. Về phía phụ huynh 8 IV.3. Về đồ dùng 9 IV.4. Vế phía trẻ 9 C. PHẦN KẾT LUẬN 10 I. Bài học kinh nghiệm 10 II. Khuyến nghị 10 A. PHẦN MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài Ở mỗi con người đều có sự khác biệt về: Điều kiện sống, hoàn cảnh, thể chất, năng lực, ngay cả trẻ em cũng vậy. Mỗi trẻ đều có một sự khác biệt về hoàn cảnh, môi trường sống, điều kiện gia đình và học tập, Chính vì thế, mỗi trẻ em là một cá thể riêng biệt khác nhau về thể chất, mối quan hệ xã hội, trí tuệ, tình cảm, tâm lý, Điều này đồng nghĩa với việc từng trẻ sẽ có hứng thú, cách học và trình độ học tập khác nhau. Chính vì thế, người lớn cần chú ý những điều xảy ra trong suốt thời thơ ấu của trẻ. Vì nó có thể ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến tương lai của trẻ. Những trải nghiệm đầu đời của bé cần phải phù hợp 0/10
3. với mức độ phát triển. Đồng thời phải xây dựng dựa trên những cơ sở mà trẻ đã được biết và có thể thực hiện được. Chính vì vậy, chúng ta phải cẩn trọng, không được dạy những gì quá khó đối với trẻ “Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt” và “mỗi đứa trẻ đều có cơ hội được học bằng nhiều cách khác nhau”. Hiện nay, có rất nhiều phương pháp để giáo dục cho trẻ nhưng phương pháp “ lấy trẻ làm trung tâm” là phương pháp tốt nhất giúp trẻ hứng thú với học tập và phát triển thế mạnh của mỗi trẻ. Tuy nhiên đây cũng là phương pháp giáo dục còn mới nên khi áp dụng nhiều thầy cô không tránh khỏi lúng túng. Bản thân là một giáo viên mầm non tôi hiểu rất rõ về trách nhiệm của mình, tôi luôn muốn học sinh của tôi được trải nghiệm, tư duy, được tìm tòi những gì mà trẻ còn chưa biết trong cuộc sống một cách thoải mái, không gò bó. Vậy làm thế nào để có thể thực hiện điều đó? Tôi đã suy nghĩ và trăn trở rất nhiều và lời giải đáp của tôi đã có khi tôi được tham gia lớp tập huấn chuyên môn tại quận, tại trường, ngoài ra chúng tôi còn được dự những tiết thực hành rất sinh động áp dụng phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm mà tôi nghĩ đó chính là động lực để tôi thay đổi cách nhìn, cách nghĩ về vai trò của bản thân trong hoạt động dạy học. Tôi đã tham khảo một số tài liệu và cũng tìm hiểu về phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm. Tôi phải làm thế nào để học sinh của tôi cảm thấy thoải mái trong các hoạt động mà vẫn đạt được kết quả như mục tiêu đề ra vì vậy tôi chọn đề tài “một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 4-5 tuổi ” giúp học sinh có nền tảng đầu đời rất quan trọng. Ngoài ra, nhiều phụ huynh còn đánh giá phương pháp giáo dục này mang nhiều giá trị nhân văn và giá trị tinh thần vô cùng to lớn. B. PHẦN NỘI DUNG I. Cơ sở lý luận Như chúng ta đã biết dạy học là quá trình tương tác qua lại giữa giáo viên và học sinh, khi đó học sinh dưới sự hướng dẫn của thầy, cô có thể tìm ra, khám phá ra những tri thức mới mà bản thân còn chưa biết hoặc chưa rõ, hình thành những thói quen tư duy đọc lập, sáng tạo. Phát triển toàn diện các kỹ năng sống và những phẩm chất đạo đức phù hợp với chuẩn mực xã hội. Quá trình giáo dục hay dạy học, về cơ bản gồm hai mặt quan hệ hữu cơ giữa giáo viên và trẻ. Theo A. Kômenski: “Giáo dục có mục đích đánh thức năng lực nhảy cảm, phán đoán, phát triển nhân cách hãy tìm ra phương pháp cho phép giáo viên dạy ít hơn, học sinh học được nhiều hơn”. R.C.Shama viết : “Trong phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, toàn bộ quá trình dạy học đều hướng vào nhu cầu, khả năng, lợi ích của người học. Mục đích là phát triển ở học sinh kĩ năng và năng lực độc lập học tập và giải quyết vấn đề ” theo từng độ tuổi phù hợp. Thực chất của quan điểm dạy học lấy trẻ làm trung tâm là hệ phương pháp dạy học tích cực lấy người học làm trung tâm còn gọi là hệ phương pháp dạy- tự học, được xem là một hệ thống phương pháp dạy học có thể đáp ứng được các yêu cầu cơ bản của mục tiêu giáo dục trong thời kỳ đổi mới hiện nay. Dạy học lấy trẻ làm trung tâm là đặt trẻ vào vị trí trung tâm của hoạt động dạy – học với 1/10
4. những phẩm chất và năng lực riêng của mỗi người – vừa là chủ thể vừa là mục đích của quá trình đó, phấn đấu tiến tới cá thể hóa quá trình học tập và sự trợ giúp của phương tiện thiết bị hiện đại, để cho tiềm năng của mỗi học sinh được phát triển tối ưu, góp phần có hiệu quả vào việc xây dựng cuộc sống cho cá nhân, gia đình và xã hội. Với phương pháp dạy học lấy người dạy làm trung tâm thì học sinh chỉ ngồi nghe thầy cô giảng bài, ghi chép và học thuộc lòng nên kiến thức rất hời hợt và máy móc. Việc thay đổi phương pháp dạy học là cần thiết và quan trọng để đáp ứng được mục tiêu giáo dục hiện nay. Phương pháp dạy- học lấy trẻ em là trung tâm là phương pháp học tập tích cực, khác với phương pháp dạy học truyền thống. Giáo viên được tập huấn cách thiết kế và giảng dạy theo phương pháp dạy- học tích cực, lấy học sinh làm trung tâm, áp dụng các kỹ năng làm việc theo nhóm, kỹ năng đặt câu hỏi, phương pháp đóng vai, tự làm đồ dùng đồ chơi bằng nguyên vật liệu sẵn có, sử dụng trò chơi học tập Bản thân là một giáo viên tôi hiểu rất rõ về trách nhiệm của mình, tôi luôn muốn học sinh của tôi được trải nghiệm, tư duy, được tìm tòi những gì mà trẻ còn chưa biết trong cuộc sống một cách thoải mái, không gò bó. Vậy làm thế nào để có thể thục hiện điều đó? Tôi đã suy nghĩ và trăn trở rất nhiều. Tôi phải làm thế nào để học sinh của tôi cảm thấy thoải mái trong các hoạt động mà vẫn đạt được kết quả như mục tiêu đề ra. Và tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “một số biện pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 4-5 tuổi ” để làm đề tài nghiên cứu. II. Thực trạng Trường đã đạt trường chẩn quốc gia và mô hình trường học điện tử, được sự chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục. Trường đã đi vào thực hiện áp dụng phương pháp dạy học sáng tạo lấy trẻ làm trung tâm nhưng thực trạng còn gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau: II.1. Cơ sở vật chất - Trang thiết bị dạy học hiện đại như: máy tính, máy chiếu, thiết bị ghi âm đầy đủ, tuy vậy đồ dùng tự tạo, đồ dùng cho trẻ được thực nghiệm, trải nghiệm, thực hành của giáo viên còn hạn chế nên làm hiệu quả cho phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm còn thiếu hấp dẫn, thu hút trẻ ham học hỏi, tìm tòi và trẻ ít được thực hành trải nghiệm. II.2. Giáo viên - Đa số giáo viên có thể trình bày những định nghĩa hay khái niệm về giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách chuẩn xác, chi tiết nhưng thực tế việc thực hiện các hoạt động cho trẻ (hoạt động học tập, hoạt động vui chơi ) giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nên có những hoạt động vẫn rơi vào tình trạng giáo viên làm trung tâm, chưa đáp ứng được các đối tượng trẻ trong lớp. II.3. Phụ huynh - Có nhiều phụ huynh quan tâm đến việc chăm sóc giáo dục trẻ nhưng cũng có rất nhiều phụ huynh chưa thấy được vị trí tầm quan trọng và cũng chưa 2/10
5. hiểu về việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nên chưa có biện pháp phối hợp với giáo viên hướng dẫn trẻ đúng cách. II.4. Trẻ - Khả năng tham gia vào hoạt động giáo dục của trẻ khác nhau, khảo sát đầu năm trẻ đạt được như sau: Tổng số: 46 cháu Thường xuyên Thỉnh thoảng Không có Đánh giá STT Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ mức độ thực hiện trẻ % trẻ % trẻ % 1 Nhu cầu 9 20% 22 48% 15 32% 2 Hứng thú 5 11% 35 76% 6 13% 3 Tự tin 4 9% 32 69% 10 22% 4 Thế mạnh, khả năng 2 4% 24 52% 20 44% 5 Khám phá, tưởng 8 17% 28 61% 10 22% tượng, sáng tạo 6 Tương tác với bạn bè 5 11% 25 54% 16 35% III. Các biện pháp đã tiến hành III.1. Biện pháp 1: Tự học hỏi, bồi dưỡng chuyên môn cho bản thân Xã hội càng phát triển, giáo dục đào tạo cũng phát triển theo, đòi hỏi ngày càng cao hơn phẩm chất năng lực của đội ngũ giáo viên. Tự học, tự bồi dưỡng là phương thức tốt nhất giúp người giáo viên tiến bộ, trưởng thành, có đủ phẩm chất và năng lực chuyên môn nghiệp vụ, hoàn thành nhiệm vụ giáo dục đào tạo được giao. Học tập, bồi dưỡng thông qua các mối quan hệ với đồng nghiệp, với phụ huynh, với học sinh, với xã hội. Từ đó hoàn thiện nhân cách người giáo viên. Khi bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ cần biết lựa chọn tài liệu, nghiên cứu thu thập thông tin một cách có chọn lọc phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Có thể tìm tài liệu bồi dưỡng qua sách báo, qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua mạng internet, qua sinh hoạt chuyên môn Giáo viên cần bổ sung kịp thời những kiến thức về tin học, ngoại ngữ, đổi mới về phương pháp, trang bị cho mình những kiến thức về văn hóa, xã hội, những hiểu biết pháp luật. Để quá trình tự học, tự bồi dưỡng có hiệu quả phải biết lựa chọn các hình thức bồi dưỡng phù hợp với khả năng, sở trường của mình. Hình thức tự học, tự bồi dưỡng thông qua hoạt động cá nhân giảng dạy, nghiên cứu tài liệu, nghiên cứu các công văn, chỉ thị, thông tư, sinh hoạt chuyên môn, qua các hoạt động chính trị, xã hội, qua đào tạo nâng chuẩn để đáp ứng được phương pháp dạy học tích cực “Lấy trẻ làm trung tâm”. III.2.Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Trước hết là xác định rõ chương trình giáo dục mầm non hiện nay “giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” kế hoạch giáo dục phải căn cứ vào khả năng, nhu 3/10