Tài liệu Kỹ năng mềm dành cho giáo viên & học sinh
40 trang
31/08/2022
8780
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tài liệu Kỹ năng mềm dành cho giáo viên & học sinh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- tai_lieu_ky_nang_mem_danh_cho_giao_vien_hoc_sinh.pdf
Nội dung text: Tài liệu Kỹ năng mềm dành cho giáo viên & học sinh
- 6/4/2009 K NĂNG M M DÀNH CHO GIÁO VIÊN & H C SINH CENTEA ðây là ebook t p h p m t s bài vi t v k năng m m ñã ñư c ñăng t i trên website www.giaovien.net 1. 6 chi c nón tư duy (6TKHs) 3 2. Gi i thi u k thu t tư duy 5W1H 7 3. Gi i thi u k thu t phân tích SWOT 10 4. Gi ng d y và h c t p v i công c B n ñ Tư duy 14 5. L p b n ñ tư duy (Mind mapping) .18 6. Hu n luy n k năng h p tác ñ thành công 21 7. Nh ng ch d n giúp ngư i h c tham gia gi h c th o lu n hi u qu 24 8. 7 k năng cơ b n ñ làm vi c nhóm hi u qu 29 9. Gi i thi u phương pháp h c t p và ñ c tích c c SQ3R 32 10. H c cách Tư duy tích c c .36 www.giaovien.net // www.center4teachers.com Trang 1/40 centea.info@gmail.com
- 6/4/2009 Ebook này ñư c dành t ng cho các giáo viên, các nhà giáo d c và nh ng ai quan tâm ñ n giáo d c k năng m m cho h c sinh! CENTEA – www.giaovien.net www.giaovien.net // www.center4teachers.com Trang 2/40 centea.info@gmail.com
- 6/4/2009 6 chi c nón tư duy (6TKHs) K thu t “6 chi c nón tư duy” (6 Thinking Hats) là m t k thu t m nh m và ñ c ñáo ñư c Edward de Bono phát tri n vào năm 1985. K thu t này nh m hư ng m i ngư i cùng t p trung vào v n ñ t cùng m t góc nhìn, do ñó s tri t tiêu hoàn toàn các tranh cãi xu t phát t các góc nhìn khác nhau. ð có th t p trung m i suy nghĩ c a m i ngư i vào cùng m t khía c nh c a v n ñ , Edward de Bono ñã ñưa ra m t phương pháp n d thông qua 6 chi c nón v i 6 màu khác nhau: tr ng, ñ , vàng, ñen, xanh lá cây và xanh da tr i. Lưu ý r ng, 6 chi c nón này ch là m t cách th c tư ng trưng, không c n ph i có 6 cái nón th t khi ti n hành k thu t này. Ý nghĩa c a 6 chi c nón v i 6 màu khác nhau này ñư c trình bày bên dư i: Nón tr ng : mang hình nh c a m t t gi y tr ng, thông tin, d li u. Khi chúng ta tư ng tư ng ñang ñ i chi c nón tr ng, chúng ta ch c n suy nghĩ v các thông tin, d ki n liên quan ñ n v n ñ ñang c n gi i quy t. M t s câu h i có th s d ng: Chúng ta có nh ng thông tin gì v v n ñ này? Chúng ta c n có nh ng thông tin nào liên quan ñ n v n ñ ñang xét? Chúng ta thi u m t nh ng thông tin, d ki n nào? Nón ñ : mang hình nh c a l a ñang cháy trong lò, con tim, dòng máu nóng, s m áp. Khi tư ng tư ng ñang ñ i chi c nón ñ , chúng ta ch c n ñưa ra các c m giác, c m xúc, tr c giác c a mình v v n ñ ñang gi i quy t. Ch ñưa ra các c m giác, không c n gi i thích. www.giaovien.net // www.center4teachers.com Trang 3/40 centea.info@gmail.com
- 6/4/2009 M t s câu h i có th s d ng: C m giác c a tôi ngay lúc này là gì? Tr c giác c a tôi mách b o ñi u gì v v n ñ này? Tôi thích hay không thích v n ñ này? Nón vàng : mang hình nh c a ánh n ng m t tr i, s l c quan, các giá tr , các l i ích, vàng 9999. Ngư i ñ i nón vàng s ñưa ra các ý ki n l c quan, có logic, các m t tích c c, các l i ích c a v n ñ , m c ñ kh thi c a d án. M t s câu h i có th s d ng: Nh ng l i ích khi chúng ta ti n hành d án này là gì? ðâu là m t tích c c c a v n ñ này? Li u v n ñ này có kh năng th c hi n ñư c không? Nón ñen : Hãy liên tư ng ñ n các ñi m y u, các l i, s b t h p lý, s th t b i. Vai trò c a chi c nón ñen là giúp ch ra nh ng ñi m y u trong quá trình suy nghĩ c a chúng ta. Chi c nón ñen ñ dùng cho “s th n tr ng”, nó ch ra các l i, các ñi m c n lưu ý, các m t y u kém, b t l i c a v n ñ hay d án ñang tranh cãi. Chi c nón ñen ñóng vai trò h t s c quan tr ng, nó ñ m b o cho d án c a chúng ta tránh ñư c các r i ro, nó ngăn chúng ta làm ñi u sai, b t h p pháp hay nguy hi m. M t s câu h i có th s d ng: Nh ng r c r i, nguy hi m nào có th x y ra? Nh ng khó khăn nào có th phát sinh khi ti n hành làm ñi u này? Nh ng nguy cơ nào ñang ti m n? www.giaovien.net // www.center4teachers.com Trang 4/40 centea.info@gmail.com
- 6/4/2009 Nón xanh lá cây : Hãy liên tư ng ñ n cây c xanh tươi, s n y m m, s ñâm ch i, s phát tri n. Chi c nón xanh lá cây tư ng trưng cho s sinh sôi, sáng t o. Trong giai ño n ñ i nón này, chúng ta s ñưa ra các gi i pháp, ý tư ng cho v n ñ ñang th o lu n. M t s câu h i có th s d ng: Có nh ng cách th c khác ñ th c hi n ñi u này không? Chúng ta có th làm gì khác trong trư ng h p này? Các l i gi i thích cho v n ñ này là gì? Nón xanh da tr i : Hãy nghĩ ñ n b u tr i xanh l ng l ng, s bao quát. Chi c nón xanh da tr i s có ch c năng gi ng như nh c trư ng, nó s t ch c các chi c nón khác t ch c tư duy. Nón xanh da tr i s ki m soát ti n trình tư duy. ðây là chi c nón c a ngư i lãnh ñ o hay trư ng nhóm th o lu n. Vai trò c a ngư i ñ i nón xanh da tr i là: Xác ñ nh tr ng tâm và m c ñích th o lu n cho nhóm (Chúng ta ng i ñây ñ làm gì? Chúng ta c n tư duy v ñi u gì? M c tiêu cu i cùng là gì?) S p x p trình t cho các chi c nón trong su t bu i th o lu n. Ngư i ñ i nón xanh da tr i c n b o ñ m nguyên t c vàng sau: “T i m t th i ñi m nh t ñ nh, m i ngư i ph i ñ i mũ cùng màu”. Cu i cùng, t p h p m i ý ki n, tóm t t, k t lu n và ra k ho ch (Chúng ta ñã ñ t ñư c gì qua bu i th o lu n? Chúng ta có th b t ñ u hành ñ ng chưa? Chúng ta có c n thêm th i gian và thông tin ñ gi i quy t v n ñ này?) Chúng ta th y r ng, v i k thu t 6 chi c nón tư duy, m i ngư i s cùng t p trung gi i quy t v n ñ t cùng m t góc nhìn do ñó s không x y ra xung ñ t do nh ng quan ñi m khác nhau. Ngoài ra, m t v n ñ s ñư c xem xét t nhi u khía c nh trư c khi ñư c quy t ñ nh, ñi u này s giúp chúng ta có các quy t ñ nh hi u qu và ñúng ñ n. www.giaovien.net // www.center4teachers.com Trang 5/40 centea.info@gmail.com
- 6/4/2009 Sáu chi c nón tư duy có nhi u ng d ng c th : ðào t o v sáng t o, ñi u ph i cu c h p, qu n lý cu c h p. Tăng năng su t làm vi c và trao ñ i trong nhóm. C i ti n s n ph m và quá trình và Qu n lý d án. Tư duy phân tích, Gi i quy t v n ñ , và Ra quy t ñ nh. K thu t 6 chi c nón tư duy ñã ñư c s d ng r t r ng rãi trên th gi i và trong nhi u công ty l n thu c nhi u lĩnh v c khác nhau như kinh doanh, giáo d c, qu n lý, Ngày nay, hàng trăm ngàn ngư i ñã ñư c ñào t o k thu t Six Thinking Hats® và các t ch c như Prudential Insurance, IBM, Federal Express, British Airways, Polaroid, Pepsico, DuPont, và Nippon Telephone and Telegraph cũng s d ng Six Thinking Hats®. Ngu n: Tam Giang www.giaovien.net www.giaovien.net // www.center4teachers.com Trang 6/40 centea.info@gmail.com
- 6/4/2009 Gi i thi u k thu t tư duy 5W1H ð b t ñ u nghiên c u, h c h i ho c vi t v m t v n ñ nào ñó, chúng ta thư ng lúng túng vì không bi t ph i b t ñ u như th nào, ti n hành ra làm sao, t i sao chúng ta ph i làm ñi u này, nó có ích l i gì hay không, ? CENTEA ñã t ng gi i thi u ñ n Th y Cô và các b n nh ng k thu t tư duy như: 6 chi c nón tư duy , k thu t B n ñ tư duy , nay chúng tôi l i ti p t c g i ñ n Th y Cô và các b n m t k thu t tư duy ñơn gi n và hi u qu : công c 5W1H . 5W1H vi t t t t các t sau: What ? (Cái gì?) Where ? ( ñâu?) When ? (Khi nào?) Why ? (T i sao?) How ? (Như th nào?) Who ? (Ai?) ð trình bày m t ý tư ng, tóm t t m t s ki n, m t cu n sách ho c b t ñ u nghiên c u m t v n ñ , chúng ta hãy t ñ t cho mình nh ng câu h i sau: WHAT? (Cái gì?) Cái ñó là gì? Nó ñ c p ñ n v n ñ gì? K ti p s ki n này, thì cái gì khác x y ra? (What else) Cu n sách này trình bày v n ñ gì? Bài h c này trình bày v n ñ gì? E learning là gì? Nh ng câu h i ph c a v n ñ này là gì? WHERE ( ñâu?) www.giaovien.net // www.center4teachers.com Trang 7/40 centea.info@gmail.com
- 6/4/2009 V n ñ trình bày n m trong lĩnh v c nào? S ki n l ch s này x y ra ñ a ñi m nào? V n ñ này còn liên quan ñ n các lĩnh v c nào khác? Lo i th o dư c này thư ng ñư c tr ng ñâu? Bài báo này ñăng trên t p chí nào? Tìm hi u ki n th c v vi c ng d ng ICT trong d y h c ñâu? Bài thuy t trình này s ñư c trình bày trong nhóm hay trư c l p? WHEN (Khi nào?) S ki n này x y ra khi nào? V n ñ này, trư c ñây ñã có ai nghiên c u chưa, khi nào? Khái ni m này b t ñ u xu t hi n khi nào? Khi nào thì c n ng d ng ICT trong bài d y? Khi nào thì mình s trình bày bài thuy t trình này? Các bư c nghiên c u (ñ tài t t nghi p, lu n văn, ti u lu n, ) s ñư c th c hi n theo th i gian nào, ho c ph i k t thúc t ng bư c khi nào? WHY (T i sao?) T i sao ph i nghiên c u v n ñ này? T i sao tác gi cu n sách l i l a ch n cách s p x p như th này? T i sao thí nghi m này không di n ra ñúng như d ki n? (Why not) T i sao giáo viên truy c p nhi u vào website giaovien.net? T i sao cu c kh i nghĩa này n ra? T i sao nó th t b i? T i sao h i nh mình h c trong trư ng thu c lo i khá gi i mà bây gi v n luôn ch t v t v kinh t ? HOW (Như th nào?) Chi c máy này ho t ñ ng như th nào? Công vi c này nên b t ñ u như th nào? D án này s tiêu t n bao nhiêu? (How much) Các s ki n và nhân v t trong cu n ti u thuy t này ñư c k t n i như th nào? S ki n l ch s này ñã làm ñ i phương thi t h i bao nhiêu quân trang, vũ khí và ngư i? (How many) Phong cách c a bài báo s p t i nên như th nào? WHO (Ai?) Ai ñã nghiên c u v n ñ này? Ai ph trách d án này? Bài trình bày s p t i dành cho ñ i tư ng nào? Khi mình g p khó khăn trong ng d ng ICT, mình s h i ai? Ai s hư ng l i khi d án này ñư c ti n hành? Còn ai khác không? (Who else) Ai là tác gi c a cu n sách ñang làm dư lu n xôn xao? Chính sách này c a nhà nư c hư ng ñ n ñ i tư ng nào? www.giaovien.net // www.center4teachers.com Trang 8/40 centea.info@gmail.com
- 6/4/2009 Công c 5W1H tho t nhìn r t ñơn gi n nhưng l i t ra r t hi u qu n u chúng ta s d ng nó ñúng ñ n, khéo léo và thông minh. Công c 5W1H còn có th ñư c s d ng hi u qu trong nhi u trư ng h p khác như: thuy t trình, nghiên c u khoa h c, tóm t t m t cu n sách, ghi nh m t s ki n, 5W1H cũng có th s d ng chung v i B n ñ tư duy ñ gi i quy t nhi u v n ñ khác nhau trong gi ng d y, h c t p, kinh doanh, ñàm phán, M t chút thông tin v ngu n g c c a 5W1H Khái ni m 5W1H ñư c cho là có ngu n g c t bài thơ “ The Elephant's Child ” c a Rudyard Kipling. Bài thơ này như sau: I have six honest serving men They taught me all I knew Their names are What and Where and When And How and Why and Who . T m d ch: Tôi có 6 ngư i ñ y t trai trung th c H ñã d y cho tôi bi t m i th Tên c a h là What và Where và When Và How và Why và Who. CENTEA hy v ng bài vi t ñã ñưa ñ n cho Th y Cô và các b n m t công c m i, ñơn gi n nhưng ñ y hi u qu ñ giúp s c cho công vi c c a Th y Cô và các b n. Hãy luôn gi bên mình 6 ngư i ñ y t t n t y và trung thành này. + Ngu n tham kh o : coe.jmu.edu Ngu n: Tam Giang www.giaovien.net www.giaovien.net // www.center4teachers.com Trang 9/40 centea.info@gmail.com
