SKKN Xây dựng mối quan hệ thầy trò trong công tác chủ nhiệm ở trường THPT - Hà Kiên Vinh

Nội dung text: SKKN Xây dựng mối quan hệ thầy trò trong công tác chủ nhiệm ở trường THPT - Hà Kiên Vinh

1. SỞ GD – ĐT TP CẦN THƠ TRƯỜNG THPT THUẬN HƯNG KINH NGHIỆM XÂY DỰNG MỐI QUAN HỆ THẦY TRÒ TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Ở TRƯỜNG THPT GV thực hiện: Hà Kiên Vinh Tổ CM : Sử - Địa Thốt Nốt, tháng 5 năm 2012
2. XÂY DƯNG MỐI QUAN HỆ THẦY TRÒ TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. Lý do chọn đề tài Làm sao để lớp mình chủ nhiệm đạt những thành tích cao trong học tập, cũng như tham gia các phong trào thi đua của nhà trường.Đó chính là những trăn trở của không ít thầy cô chủ nhiệm.Với đội ngũ giáo viên trẻ, tuy được trang bị những kiến thức khá chuẩn trong công việc dạy học, nhưng khi đứng trước công tác chủ nhiệm,không ít người cảm thấy bở ngỡ và lúng túng. Như vậy khi nói đến giáo viên chủ nhiệm là đề cập đến vị trí, vai trò, chức năng của người làm công tác chủ nhiệm lớp, còn nói đến công tác chủ nhiệm lớp là đề cập đến những nhiệm vụ, nội dung công việc mà người giáo viên chủ nhiệm phải làm, cần làm và nên làm. Để chia sẻ những trăn trở trên,với những gì mình đã tích lũy được suốt một thời gian dài làm công tác chủ nhiệm,tôi xin được đúc kết những điều kiện cần và đủ để XÂY DƯNG MỐI QUAN HỆ THẦY TRÒ TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.Tôi đã rút ra được những bài học kinh nghiệm và hệ thống nó bằng các bước thực hiện cụ thể, thông qua việc giải mã các chữ T. II . Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 1. Mục tiêu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong mối quan hệ Thầy – Trò với học sinh mà đề ra những giải pháp hợp lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh và góp phần hoàn thiện nhân cách học sinh ở trường THPT.
3. 2. Nhiệm vụ - Nghiên cứu lý luận về các GVCN lớp đã thể hiện vai trò của mình như thế nào trong công tác quản lý và giáo dục học sinh đã đạt kết quả như thế nào? - Đề ra những giải pháp hiệu quả và cụ thể việc áp dụng nhằm nâng cao khả năng tiếp cận học sinh trong trường THPT của giáo viện chủ nhiệm. - Tôi đã rút ra được những bài học kinh nghiệm và hệ thống nó bằng các bước thực hiện cụ thể, thông qua việc giải mã các chữ T. III. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1. Khách thể. - Thực trạng và giải pháp cho GVCN lớp trong việc tiếp cận học sinh, nhằm xây dựng mối quan hệ thầy – trò để giáo dục nhân cách cho học sinh lớp chủ nhiệm. 2. Đối tượng. - Nghiên cứu tiến trình chủ nhiệm lớp. 3. Phạm vi nghiên cứu. - Lớp 12A1 năm học 2009 – 2010. - Lớp 12B2 năm học 2010 – 2011. 4. Giả thuyết khoa học. - Xây dựng một hệ thống khoa học cho đội ngũ giáo viên trẻ trước những tiết lên lớp chủ nhiệm đầu tiên. - Việc nghiên cứu trên nếu áp dụng đại trà thì sẽ góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện trong trường THPT. 5. Phương pháp nghiên cứu. a. Phương pháp tham khảo: + Tham khảo các nguồn : Kinh nghiệm thực tiễn của đồng nghiệp, sách ; báo ; tạp chí , các bài tham luận trên Internet. b. Phương pháp quan sát: + Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của học sinh.
4. c. Phương pháp điều tra: + Tiếp cận trò chuyện, trao đổi với các GVBM, HS, cha mẹ học sinh d. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: + Tham khảo những bản báo cáo , tổng kết hàng năm của nhà trường. + Tham chiếu kết quả của các giáo viên chủ nhiệm lớp khác trong trường mình. e. Phương pháp thử nghiệm + Thử áp dụng các giải pháp tiếp cận học sinh để giáo dục hành vi học sinh ở lớp 12A1 năm học 2009 – 2010 và lớp 12B2 năm học 2010 – 2011. 6. Thời gian thực hiện. - Bắt đầu : 01/ 01 / 2010 - Kết thúc : 31 / 05 / 2011 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Thực trạng công tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông hiện nay Thầy – trò được hiểu đó là Người dạy chữ và người học chữ.Nếu nhìn ở góc độ hẹp thì có thể xem đây là mối quan hệ một chiều áp đặt của người dạy đến người học.Mở rộng hơn thì Thầy được coi như người được cha mẹ học sinh ủy nhiệm thay mặt mình để dạy cho con cái họ. Thầy dạy chữ là thế, còn thầy chủ nhiệm thì trách nhiệm sẽ nhiều hơn.Thầy không chỉ là người dạy chữ.Thầy là cha, là anh chị trong gia đình. Thầy còn là người chịu trách nhiệm thực hiện mọi quyết định quản lý của hiệu trưởng đối với lớp và các thành viên trong lớp, là người vạch kế hoạch, tổ chức cho lớp mình thực hiện các chủ đề theo kế hoạch và theo dõi, đánh giá việc thực hiện của các học sinh.Nhưng để có được một tập thể lớp vững mạnh,giáo viên chủ nhiệm không chỉ đơn thuần là người dạy chữ,là người quản lý học sinh mà giáo viên chủ nhiệm phải thực sự là một nhạc trưởng, là một quản gia đầy tài năng.
5. Trong giai đoạn những năm gần đây, trước sụ phát triển không ngừng của khoa học công nghệ đã mang lại nhiều thuận lợi cho những nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống vật chất và tinh thần của con người. Việc dạy học cũng được thừa hưởng những thành quả trên bên cạnh đó Đảng, nhà nước và xã hội cũng đã đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục nói chung và việc hoàn thiện nhân cách của học sinh nói riêng. Cơ sở vật chất, trang thiết bị giáo dục của nhà trường ngày một khang trang, đầy đủ, đảm bảo cho việc dạy và học. Đội ngũ giáo viên không ngừng được bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ , đặc biệt trong trong nghiệp vụ chủ nhiệm lớp . Bên cạnh những thuận lợi ngành giáo dục cũng đang đứng trước những khó khăn. Kế hoạch hóa gia đình là một chủ trương đúng nhằm hạn chế sự bùng nổ dân số.Tuy nhiên việc sinh ít con, kinh tế ngày càng được cải thiện đã tạo thuận lợi cho trẻ em được quan tâm và chăm sóc tốt hơn. Sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin đã khiến cho rất nhiều em đã tiếp cận với máy tính và mạng Inernet từ khá sớm.Công việc tất bật đã khiến cho các bậc cha mẹ thiếu quan tâm đến việc điều chỉnh hành vi của con .Tình trạng đua đòi chưng diện theo trang phục, mái tóc của các ca sĩ, diễn viên trong phim ảnh không lành mạnh và đặc biệt là game online. Chính những vấn đề này ảnh hưởng không ít đến việc học tập, việc hình thành nhân cách, đạo đức của học sinh. Nhiều phụ huynh đã bất lực trước những hành vi suy đồi đạo đức của con mình, nên trã khóan trắng cho nhà trường và đã gây ra rất nhiều khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục đạo đức học sinh. Hơn nữa, công tác chủ nhiệm chủ yếu là kiêm nhiệm, thực tế hiện nay chưa có một khoá đào tạo chính thức nào cho GVCN. Chính vì vậy, không nhiều GVCN thực sự có năng lực, làm chủ nhiệm chủ yếu bằng kinh nghiệm của bản thân, cộng với trao đổi học hỏi trong nhà trường. Bên cạnh đó, số tiết dành cho GVCN còn quá ít, chỉ 4 tiết trên tuần, chưa tương xứng công sức
6. giáo viên đầu tư vào công tác chủ nhiệm, dẫn đến nhiều giáo viên chưa hăng say với công tác chủ nhiệm. Nội dung chương trình giảng dạy còn nặng về kiến thức thuần tuý, số tiết giành cho giáo dục công dân, giáo dục đạo đức học sinh còn quá ít, trong khi xã hội ngày càng phát triển. Hơn nữa ở lứa tuổi này, tâm sinh lí của các em đang phát triển mạnh, các em ngày càng có nhiều nhu cầu hiểu biết, tìm tòi, bắt chước, thích giao lưu, đua đòi, thích sự khẳng định mình , trong khi kiến thức về xã hội, gia đình, sự hiểu biết về pháp luật còn hạn chế, nên chiều hướng học sinh hư, lười học, hiện tượng bỏ giờ, trốn tiết, vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức ngày càng nhiều. Đó là khó khăn về mặt khách quan gây cản trở cho những người làm công tác chủ nhiệm lớp. Ngoài ra , cũng phải nhìn nhận những thiếu sót về phía đội ngũ giáo viên chủ nhiệm. Một bộ phận giáo viên chưa thật nhiệt tình, một phần do công việc giảng dạy chiếm nhiều thời gian, hiệu quả công tác chủ nhiệm ít nhiều bị ảnh hưởng. Một thiếu sót khác là nhiều giáo viên chủ nhiệm tiến hành công việc khá cảm tính, chưa có phương pháp chủ nhiệm sáng tạo thích hợp. Có người quá nghiêm khắc, có người quá dễ dãi. Người nghiêm khắc gò ép học sinh theo khuôn khổ một cách máy móc. Và như thế, về mặt tâm lí, cả giáo viên và học sinh đều như bị áp lực. Người dễ dãi thì lại buông lỏng công tác quản lí, thiếu quan tâm sâu sát. Thực tế, nhiều khi giữa thầy cô chủ nhiệm và học sinh không phải bao giờ cũng tìm được tiếng nói chung. 2. Một số giải pháp thực hiện trong công tác chủ nhiệm lớp a. Tố chất để làm nên một GVCN lớp tốt. Như đã nói ở trên,yêu cầu cần và đủ cho một giáo viên chủ nhiệm đó là 2 chữ T đầu tiên : Tâm và Tầm.
7. Chúng ta phải tách rạch ròi cách nhìn nhận đó là một giáo viên dạy giỏi chưa hẳn là một giáo viên chủ nhiệm giỏi.Tuy nhiên nếu không có được sự yêu nghề và tâm huyết với nghề thì sẽ không có một giáo viên chủ nhiệm giỏi. Một giáo viên khi làm tốt công việc dạy học, có đầu tư cho công tác chuyên môn , gần gũi học sinh để nâng cao nghiệp vụ , thực hiện đầy đủ, có chất lượng các phương pháp giáo dục thì chắc chắn sẽ đảm bảo thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của công tác chủ nhiệm lớp. Giáo viên chủ nhiệm còn phải có “Nghệ thuật giáo dục”, nhất là trong cách ứng xử với học sinh.Chữ Tâm ở đây chính là lòng yêu nghề,quí trọng học sinh,sẵn sàng dành mọi điều kiện có thể để đầu tư cho công tác chủ nhiệm.Vì lẻ giáo viên chủ nhiệm phải mất rất nhiều thời gian để có được một nội dung công tác phong phú, đa dạng, phức tạp, toàn diện liên quan đến tất cả các mặt hoạt động của học sinh trong lớp. Ở mỗi cấp học , “ độ lớn ” của học sinh khác nhau.Mỗi lớp học các cá thể học sinh cũng không đồng nhất nhau.Chúng xuất phát những nguồn khác nhau, chịu sự chi phối của môi trường và điều kiện sống khác nhau, cho nên giáo viên bước đầu cần phải có một cách nhìn tổng thể đối với lớp mình nhận chủ nhiệm. Tố chất quan trọng của GVCN là tố chất của một con người hành động. Cũng như hiệu trưởng, chủ nhiệm lớp phải nghiêm túc và cần một bộ óc kế hoạch hoá. Đối tượng quản lý trường học, lớp học là con người phải giáo hoá do đó không thể có một chương trình cài đặt sẵn. Thấy đúng thì tổng kết và áp dụng tiếp, thấy sai phải điều chỉnh kế hoạch kịp thời hoặc huỷ bỏ theo quy trình: xây dựng kế hoạch - thực hiện kế hoạch - kiểm tra kế hoạch - tổng kết và vạch kế hoạch mới. Rất cần ở chủ nhiệm lớp các phẩm chất nhiệt tình, sâu sát, cần cù trí nhớ tốt, quan sát tinh, tâm lí giỏi, có khả năng xây dựng đội ngũ cán bộ HS. GVCN phải vừa là thầy vừa là bạn của học trò.