SKKN Vận dụng mô hình lớp học đảo ngược trong dạy học chủ đề: “Sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật” - Sinh học 10

Nội dung text: SKKN Vận dụng mô hình lớp học đảo ngược trong dạy học chủ đề: “Sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật” - Sinh học 10

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT ANH SƠN 3 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM VẬN DỤNG MÔ HÌNH LỚP HỌC ĐẢO NGƯỢC TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ: “SINH TRƯỞNG VÀ SINH SẢN CỦA VI SINH VẬT” - SINH HỌC 10 Môn: Sinh học Người thực hiện: Nguyễn Thị Hương Lam Tổ: Tự nhiên Năm học: 2021-2022 SĐT: 0944686123
2. MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1 1. Lí do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 2 3. Đối tượng nghiên cứu 2 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 3 5. Phương pháp nghiên cứu 3 6. Đóng góp mới của đề tài 4 PHẦN II. NỘI DUNG 5 I. CƠ SỞ LÍ LUẬN 5 1.1. Cơ sở lý luận của mô hình lớp học đảo ngược 5 1.2 Ưu điểm và hạn chế của mô hình lớp học đảo ngược 7 1.4. Qui trình tổ chức các hoạt động trong dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược 8 1.5. Cấu trúc bài học trênlớp trong mô hình lớp học đảo ngược 10 1.6. Dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược trong việc phát triển năng lực tự học cho học sinh 10 II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 11 2.1. Thực trạng của việc dạy học chủ đề: “ Sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật” – sinh học 10 11 2.2. Thực trạng áp dụng mô hình lớp học đảo ngược trong dạy học hiện nay 12 III. THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC THEO MÔ HÌNH LỚP HỌC ĐẢO NGƯỢC TRONG DẠY CHỦ ĐỀ “ SINH TRƯỞNG VÀ SINH SẢN CỦA VI SINH VẬT” – SINH HỌC 10 14 3.1. Xác định những vấn đề cầngiải quyết 14 3.2. Những công việc cần chuẩn bị cho phương án tổ chức dạy học 15 3.3. Tiến trình tổ chức dạy học 16 3.4. Thiết kế giáo án tổ chức dạy học chủ đề “ sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật” theo mô hình lớp học đảo ngược 17 IV. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 38 4.1. Mục đích thực nghiệm 38 4.2. Kế hoạch thực nghiệm 38 4.3. Kết quả thực nghiệm sư phạm 39 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 44 1. Kết luận 44 2. Kiến nghị 45 TÀI LIỆU THAM KHẢO 46
3. PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Chúng ta đang sống trong thời đại mà cách mạng khoa học - kỹ thuật phát triển như vũ bão. Công nghệ thông tin và truyền thông thâm nhập và chi phối hầu hết các lĩnh vực trong đó có giáo dục. Nhờ sự hỗ trợ của đó mà chất lượng giáo dục tăng lên cả về mặt lý thuyết lẫn thực hành. Giáo dục đã có thể thực hiện được các tiêu chí mới: học mọi nơi, học mọi lúc, học suốt đời, dạy cho mọi người ở mọi trình độ tiếp thu khác nhau Trong những năm qua Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã có công văn chỉ đạo các Sở GD&ĐT, giáo viên xây dựng các chuyên đề dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học, học sinh phải là trung tâm trong quá trình dạy và học, qua đó phát triển các năng lực của bản thân. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, HS rất dễ tiếp cận các nguồn kiến thức mới (Internet, sách báo, truyền thông, ), không chỉ gói gọn trong sách giáo khoa. Điều đó đặt ra một yêu cầu cấp thiết là cần có một phương pháp dạy học mới đáp ứng các yêu cầu trên, phát huy được năng lực của học sinh, việc dạy học không chỉ gói gọn trong phạm vi lớp học. Hiện nay, tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn ra rất phức tạp dạy học trực tuyến là một xu hướng tất yếu trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và là giải pháp được nhiều cơ sở giáo dục lựa chọn nhằm đảm bảo kế hoạch dạy học. Bộ GD&ĐT đã ban hành Công văn số 1061/BGDĐT-GDTrH hướng dẫn về dạy học trực tuyến; tuy nhiên, trong quá trình triển khai cụ thể, giáo viên còn có những lúng túng nhất định về biện pháp và cách thức thực hiện. Thông tư số 26/2020/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 26 tháng 8 năm 2020 và có hiệu lực từ ngày 11/10/2020, tại Điều 7. Các loại kiểm tra, đánh giá; hệ số điểm kiểm tra, đánh giá có qui định: “Kiểm tra, đánh giá thường xuyên được thực hiện theo hình thức trực tiếp hoặc trực tuyến thông qua hỏi-đáp, viết, thuyết trình, thực hành, thí nghiệm, sản phẩm học tập; Nếu kết hợp giữa kiểm tra trực tiếp và kiểm tra trực tuyến sẽ giúp giáo viên tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã xây dựng định hướng chung, tổng quát về đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) các môn học thuộc chương trình giáo dục: tập trung dạy cách học và rèn luyện NLTH, tạo cơ sở để học tập suốt đời, tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc; vận dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học một cách linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với mục tiêu, nội dung giáo dục, đối tượng HS và điều kiện cụ thể của mỗi trường. Từ khi thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT có hiệu lực, được sự cho phép của nhà trường, học sinh cũng được sự ủng hộ và đồng thuận của cha mẹ học sinh cho phép và tạo điều kiện cho con mang điện thoại di động và các thiết bị điện tử có 1
4. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu. - Nghiên cứu chủ đề sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật. - Nghiên cứu mô hình lớp học đảo ngược. - Nghiên cứu trình độ, năng lực của học sinh. - Xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn về dạy học môn Sinh học phổ thông theo mô hình lớp học đảo ngược. - Xây dựng quy trình dạy học môn Sinh học phổ thông theo mô hình lớp học đảo ngược. Đề xuất phương pháp luận xây dựng chủ đề theo mô hình lớp học đảo ngược trong dạy học môn Sinh học. Trên cơ sở đó thực nghiệm dạy 1 chủ đề với môn Sinh học 10. - Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm nghiệm, đánh giá giả thuyết đưa ra 5. Phương pháp nghiên cứu. 5.1. Nghiên cứu lý thuyết - Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống, khái quát hóa, các thông tin, các văn kiện, tài liệu, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước và các tài liệu có liên quan đến đề tài nhằm thiết lập cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu. - Nghiên cứu lý luận về tự học, bồi dưỡng NLTH - Nghiên cứu video quay lại bài giảng E- learning trên mạng internet, tài liệu, sách giáo khoa Sinh học 10 và các tài liệu tham khảo nội dung kiến thức Sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật. - Nghiên cứu chuẩn kiến thức – kĩ năng, chương trình 5.2. Nghiên cứu thực tiễn. - Phương pháp nghiên các tài liệu liên quan đến nội dung của đề tài: Sách giáo khoa môn Sinh học 10, sách bài tập, sách tham khảo, báo chí, internet - Phương pháp điều tra: theo bảng hỏi nhằm tìm hiểu thực trạng tự học của HS và ứng dụng CNTT, truyền thông trong dạy tự học môn Sinh học ở trường THPT. - Phương pháp thu thập thông tin: Lấy thông tin từ các giáo viên bộ môn trong trường về các nội dung liên quan đến đề tài. - Phương pháp thực nghiệm: Dạy minh họa 1 tiết dạy ở lớp 10C7. - Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn học sinh sau khi được học chủ đề này, phỏng vấn giáo viên và học sinh, các nhà quản lý giáo dục nhằm có được những thông tin trực tiếp dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược, làm sáng tỏ những nhận định khách quan của kết quả nghiên cứu. - Nhóm phương pháp hỗ trợ: Xin ý kiến các chuyên gia về cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu cũng như quy trình dạy học theo mô hình lớp học đảo 3