SKKN Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay

Nội dung text: SKKN Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay

1. MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU 1- Lý do chọn đề tài 2 2- Mục đích nghiên cứu 3 3- Nhiệm vụ nghiên cứu 3 4- Đối tượng nghiên cứu 3 5- Phương pháp nghiên cứu 4 PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG I: NHỮNG CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT 1.1-Cơ sở lý luận 5 1.2-Cơ sở pháp lý 6 1.3-Cơ sở thực tiễn 7 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CỦA CÔNG TÁC QUẢN LÝ DẠY VÀ HỌC Ở TRƯỜNG THPT ĐỒNG HỶ TỈNH THÁI NGUYÊN. 2.1- Sơ lược về đặc điểm của trường THPT Đồng Hỷ 8 2.2- Một số kết quả đạt được trong công tác quản lý dạy học trường THPT Đồng Hỷ 11 2.3- Một số tồn tại trong việc quản lý dạy học ở trường THPT Đồng Hỷ 12 2.4- Một số vấn đề đặt ra trong việc quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT Đồng Hỷ trong giai đoạn hiện nay 13 CHƯƠNG III: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT ĐỒNG HỶ GIAI ĐOẠN HIỆN NAY. 3.1- Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và cán bộ công nhân viên trong trường về sự cần thiết phải nâng cao chất lượng dạy học 15 3.2- Kiện toàn bộ máy chuyên môn trong nhà trường, tổ chức lao động một cách khoa học của người cán bộ quản lý 16 3.3- Tăng cường xây dựng, củng cố nền nếp dạy học 17 3.4- Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học 20 3.5-Bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên 23 3.6- Thực hiện các biện pháp hỗ trợ, tăng cường các nguồn lực phục vụ cho dạy học 25 PHẦN KẾT LUẬN 1. Một số kết luận 28 2. Một số khuyến nghị 29 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1
2. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Lịch sử đã cho thấy mỗi quốc gia muốn phát triển và hưng thịnh đều phải coi trọng công tác giáo dục. Đối với nước ta giáo dục luôn được coi là quốc sách - nhất là trong thời kỳ đổi mới hiện nay, điều đó được thể hiện trong các kỳ đại hội đại biểu của Đảng Cộng sản Việt Nam. Taị đại hội Đảng lần thứ VIII Đảng ta đã khẳng định “ Giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài; coi trọng cả ba mặt: mở rộng quy mô nâng cao chất lượng và phát huy hiệu quả”. Sau 5 năm thực hiện nghị quyết Đại hội Đảng VIII trước những cơ hội và thách thức, căn cứ vào yêu cầu mục tiêu mới của giáo dục đào tạo Đại hội Đảng lần thứ IX tiếp tục khẳng định: “ phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện phát huy nguồn lực con người – yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”, Đảng ta khẳng định đầu tư cho con người là đầu tư phát triển. Như vậy có thể thấy Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng và đầu tư cho sự nghiệp giáo dục đào tạo nói chung, giáo dục phổ thông nói riêng trong giai đoạn hiện nay khi mà trình độ khoa học kỹ thuật, công nghệ phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng đòi hỏi công tác giáo dục đào tạo của chúng ta không chỉ mở rộng về quy mô mà còn phải được nâng cao về chất lượng như kết luận của hội nghị trung ương 6 khoá IX : Phát triển giáo dục toàn diện, xây dựng nền giáo dục theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá đây là điều kiện mang tính quyết định để chúng ta có thể hội nhập và phát triển cùng với sự phát triển của thế giới trong thời đại hiện nay. Sau 20 năm đổi mới cùng với sự phát triển đi lên của đất nước, ngành giáo dục đã đạt được nhiều thành tích hết sức to lớn và được đánh giá là:“ đã có 2
3. bước phát triển mới, góp phần chuẩn bị tiền đề cho những bước phát triển mạnh mẽ và vững chắc hơn của sự nghiệp giáo dục trong thế kỷ 21 vì mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa” ( NQ TW 6 khoá IX ). Tuy nhiên cũng còn tồn tại những vấn đề bất cập, yếu kém nhất định và một trong những vấn đề còn tồn tại đó là công tác quản lý giáo dục đào tạo ở các cấp, các địa phương và các đơn vị trường học, trong đó nổi lên một vấn đề quan trọng là công tác quản lý dạy học và đây cũng là nội dung cần cải tiến , đổi mới của trường THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay. Trường THPT Đồng Hỷ là một trường thuộc huyện miền núi phía bắc của tỉnh Thái Nguyên, qua quá trình quản lý và thực hiện công tác giáo dục đào tạo chương trình trung học phổ thông cho con em đồng bào các dân tộc trong huyện, nhà trường đã có nhiều biện pháp chỉ đạo thích hợp và có hiệu quả. Song cũng như nhiều trường THPT khác trong giai đoạn hiện nay, vấn đề đặt ra là chất lượng dạy học đại trà, xét một cách thực chất là chưa cao. Để khắc phục nhược điểm đó, cần phải có nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó tăng cường quản lý và đổi mới phương pháp dạy học là một giải pháp quan trọng và cần thiết. Từ những vấn đề nêu trên, với kinh nghiệm thực tế giảng dạy và quản lý của bản thân kết hợp với những kiến thức khoa học quản lý được trang bị trong khoá học tôi mạnh dạn đề xuất trình bày đề tài “ Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay”. 2. Mục đích nghiên cứu: Đề xuất một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu: 3
4. 3.1. Xác định cơ sở lý luận, pháp lý và thực tiễn của việc quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT. 3.2.Phân tích thực trạng quản lý quá trình dạy học ở trường THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên. 3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT Đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên. 4. Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học của trường THPT đồng Hỷ tỉnh Thái Nguyên. 5. Phương pháp nghiên cứu: 5.1. Nhóm phương pháp lý luận : Các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, của Bộ giáo dục - đào tạo và lý luận dạy học. 5.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Quan sát, điều tra, tổng kết kinh nghiệm quản lý giáo dục. 5.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ: Bảng biểu thống kê, sơ đồ 4
5. PHẦN NỘI DUNG Chương I NHỮNG CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT 1.1. Cơ sở lý luận: 1.1.1. Quá trình dạy học là một quá trình hoạt động thống nhất giữa giáo viên và học sinh, dưới tác dụng chủ đạo (tổ chức, điều khiển) của giáo viên, học sinh tực giác, tích cực tổ chức, tự điều khiển hoạt động học nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ dạy học đã được đặt ra. Sơ đồ hoạt động dạy học như sau: THI Ế T K Ế BÀI H Ọ C GIÁO VIÊN Cộng tác HỌC SINH ỉ đạ - Ch o giúp đỡ - Chủ động ổ ứ + T Ch c + Tích cực Đ ề ể Phản ánh kết quả + i u khi n + Tự giác từng bước +Tự điều khiển KẾT QUẢ HỌC TẬP 5
6. Quá trình dạy học có các nhiệm vụ cơ bản là: - Hình thành tri thức. - Rèn luyện các kỹ năng hoạt động nhận thức. - Hình thành thái độ, tính tích cực xã hội. 1.1.2. Quản lý quá trình dạy học chính là điều khiển quá trình dạy học làm cho quá trình đó được vận hành một cách có kế hoạch, có tổ chức và được chỉ đạo, kiểm tra, giám sát thường xuyên nhằm từng bước hướng về thực hiện mục đích, nhiệm vụ dạy học đặt ra. 1.1.3. Tổ chức chỉ đạo thực hiện các nội dung cơ bản của hoạt động dạy học gồm các công việc sau: a. Hoàn thiện tổ chức chỉ đạo dạy học. b. Chỉ đạo xây dựng nền nếp dạy học c. Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học d. Tổ chức phong trào thi đua "dạy học, học tốt" e. Sử dụng các biện pháp kinh tế sư phạm và tâm lý xã hội nhằm nâng cao chất lượng dạy học. 1.1.4. Người dạy và người học là hai thành tố cơ bản của quá trình dạy học, trong đó năng lực của người dạy có vai trò cực kỳ quan trọng. Vì vậy để nâng cao chất lượng quá trình dạy học, nhất thiết phải thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ của đội ngũ giáo viên. Đồng thời phải tận dụng mọi nguồn lực để tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị, nhất là các ứng dụng của kỹ thuật công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng dạy học. 1.2. Cơ sở pháp lý: 1.2.1. Mục tiêu của giáo dục THPT. Điều 27 mục 1 của luật Giáo dục đã nêu rõ: "Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, tri thức, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt nam XHCN . . ." 1.2.2. Nội dung và phương pháp giáo dục phổ thông: 6
7. Theo điều 28 luật Giáo dục: a) Giáo dục phổ thông phải củng cố, phát triển nội dung đã học ở THCS, hoàn thiện nội dung giáo dục phổ thông, ngoài nội dung chủ yếu nhằm đảm bảo chuẩn kiến thức phổ thông, cơ bản, toàn diện và hướng nghiệp cho mọi học sinh còn có nội dung nâng cao ở một số môn học để phát triển năng lực, đáp ứng nguyện vọng của học sinh. b) Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khă năng làm việc theo nhóm, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh. 1.2.3. Hoạt động giáo dục ở trường THPT: Theo điều 24 - chương III của Điều lệ trường trung học: Hoạt động giáo dục trên lớp được tiến hành qua việc dạy và học các môn học bắt buộc và tự chọn theo quy định trong chương trình giáo dục THPT do bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo ban hành. 1.2.4. Nhiệm vụ năm học 2005 - 2006: Theo chỉ thị 22/2005/CT - BGD - ĐT về nhiệm vụ của toàn ngành trong năm học 2005 - 2006:" Tập trung xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục". 1.3. Cơ sở thực tiễn: Thực tế giáo dục đào tạo trong nhiều năm qua đã thu được nhiều kết quả to lớn góp phần vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, tạo một bước chuyển biến mới cho nền kinh tế - chính trị - xã hội. Song còn nhiều yếu kém bộc lộ cả về quy mô và mục tiêu, vẫn còn một số cơ sở chậm đổi mới và phát triển, không tạo ra các nhân tố điển hình cho công tác đổi mới để đáp ứng với nhu cầu đồi hỏi của đất nước. Nhiều vấn đề bất cập trong việc kiểm tra, đánh giá, thi cử, các yếu tố tiêu cực trong quá trình 7
8. thi, đánh giá chất lượng vẫn còn sơ cứng không phù hợp với yêu cầu của xã hội. Trường THPT Đồng Hỷ trong nhiều năm trở lại đây tuy đã có bước phát triển về chất lượng giáo dục, quy mô trường lớp đã ổn định, đạt được một số thành tích nhất định trong công tác dạy và học. Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nhiều khó khăn và nhiều vấn đề bất cập trong công tác quản lý dạy và học. Sự không đồng bộ giữa việc phân bổ cơ cấu đội ngũ, loại hình bán công trong trường công lập tuy giải quyết được một số vấn đề về tài chính hoặc đa dạng hoá loại hình đào tạo, nhưng còn bộc lộ những yếu tố bất cập về chất lượng từ đó ảnh hưởng lớn đến chất lượng dạy và học của nhà trường. 8