Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực ở lớp học VNEN

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực ở lớp học VNEN

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC SƠN TRƯỜNG TH XÃ TÂN HƯƠNG BÁO CÁO SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “XÂY DỰNG LỚP HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC Ở LỚP HỌC VNEN” Người thực hiện: Hoàng Doãn Lượng Lĩnh vực nghiên cứu: Phương pháp tổ chức lớp học XÂY DỰNG LỚP HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC LỚP HỌC VNEN Năm học 2014 -2015
2. MỤC LỤC Trang MỤC LỤC . 2 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 3 4 II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 5 PHẦN II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP 5 I. THỰC TRẠNG: 5 1. Nguyên nhân Khách quan . 5 2.Nguyên nhân chủ quan . 6 II/ GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ . 1.Tăng cường công tác trang trí lớp học . 6 2 . Đầu tư vào xây dựng hội đồng tự quản, phát huy trách nhiệm của mỗi thành viên trong hội đồng tự quản của lớp 9 11 3. Công tác chủ nhiệm 12 4. Phối hợp với cha mẹ học sinh để giáo dục các em . 12 III.KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC 14 IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM PHẦN III. KẾT LUẬN – ĐỀ XUẤT 15 15 I. KẾT LUẬN II. ĐỀ XUẤT 15 PHẦN IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO . 19 2
3. CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Tân Hương, ngày 15 tháng 5 năm 2015 BÁO CÁO SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Năm 2015 I. TÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: “XÂY DỰNG LỚP HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC Ở LỚP HỌC VNEN” II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1. Lý do khách quan - Nước ta trong thời kì mở cửa, hội nhập và phát triển, công cuộc đổi mới kinh tế xã hội đang diễn ra từng ngày, từng giờ trên khắp đất nước. đòi hỏi phải có những lớp người lao động mới, có bản lĩnh, có năng lực, chủ động sáng tạo. Dám nghĩ dám làm thích ứng được với thực tiễn xã hội luôn thay đổi và phát triển. Nhu cầu này đòi hỏi ngành giáo dục phải có sự thay đổi cho phù hợp với tình hình đất nước. - Nhà trường không những cung cấp cho học sinh những tri thức khoa học một cách có hệ thống, mà còn rèn cho học sinh những kĩ năng, kĩ xảo, kĩ năng sống cần thiết để hình thành và phát triển những phẩm chất tốt đẹp cho mỗi học sinh. Giáo dục Tiểu học là nền móng để đạt được mục tiêu trên. - Hiện nay, trong khi các nhà trường đang tích cực nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, thì đa số giáo viên thường gặp những khó khăn vì tình trạng học sinh lười học, ham chơi, học sinh không thuộc bài không chuẩn bị bài trước ở nhà, nhút nhát, không tích cực tham gia thảo luận nhóm, cặp tình trạng này ảnh hưởng không ít đến kết quả học tập của học sinh. - Tôi cứ băn khoăn mãi: “Làm thế nào để các em hứng thú học tập hơn?” “ Làm sao không dùng hình phạt mà học sinh có kết quả học tập tốt hơn?” “ Làm sao các em có cảm giác, mỗi ngày đến trường là một niềm vui?” “ Làm sao học sinh tự giác, tự tin, tự học, tự quản, tự trọng trong mô hình VNEN” 2. Lý do chủ quan - Bắt đầu từ năm học 2008 – 2009 ngành giáo dục phát động phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực ở Tiểu học”. Đây là tín hiệu đáng mừng cho những ai quan tâm đến giáo dục, là bước tiến vượt bậc của ngành. Tạo điều kiện cho giáo viên làm việc trong bầu không khí tích cực đi vào thực chất của chuyên môn, học sinh nhận thấy mình được tôn trọng, tìm được niềm 3
4. vui, sự tin tưởng, đoàn kết, tình bạn trong sáng, trân trọng tình thầy trò. Giáo viên giáo dục tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước cho học sinh. Xây dựng nền giáo dục hiện đại giúp học sinh chủ động học tập. thân thiện với bạn bè, thầy cô và với mọi người xung quanh hơn. học sinh biết tích cực hoạt động trong học tập, bước đầu rèn luyện kĩ năng sống đó là: Học để biết. Học để làm. Học để tự khẳng định mình. Học để cùng chung sống. - Là một giáo viên tiểu học, tôi nhận thấy: “ Để xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” là phải bắt đầu từ việc “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Vì mỗi lớp học thân thiện, học sinh tích cực là một viên gạch nền móng vững chắc cho một ngôi trường thân thiện, học sinh tích cực hoàn thiện và nhanh nhất. Vì những lí do trên, qua những năm xây dựng mô hình lớp học thân thiện, học sinh tích cực ở Tiểu học, cụ thể là ở lớp 4A1 - lớp tôi đang giảng dạy, tôi nhận thấy có một số kết quả đáng mừng. Vì kiến thức và kinh nghiệm còn hạn chế nên khi trình bày không tránh khỏi sự thiếu sót và hạn chế. Nhưng tôi nghĩ, nếu được sự chia sẻ, bổ sung, đóng góp ý kiến xây dựng của quí thầy cô, thì mô hình này chắn chắn sẽ đạt được hiệu quả cao hơn có thể ứng dụng rộng rãi hơn ở các lớp khác. Tôi xin được trình bày. - Trong đề tài này chỉ áp dụng cho những trường học ở vùng nông thôn, đời sống còn khó khăn, trình độ dân trí còn thấp, gói gọn trong phạm vi cấp tiểu học - Đề tài xin được phép trình bày các vấn đề sau: Lý do chọn đề tài – Thực trạng – Nội dung – Kết quả . III. THỰC TRẠNG 1. Nguyên nhân Khách quan - Trường học được xây dựng kiên cố, nhưng chưa được trang bị đầy đủ như các thiết bị đồ dùng dạy học cho tất các môn học, phòng ngoại ngữ, phòng nghe nhìn, phòng âm nhạc còn thiếu nhiều phương tiện dạy học giúp học sinh tích cực, tự giác học tập - Trường học ở xa nhà học sinh, học sinh còn nhỏ, đi lại còn khó khăn, nhất là lúc trời mưa. học sinh thuộc diên hộ nghèo, cận nghèo còn nhiều. - Phần lớn cho mẹ các em đi làm xa nhà, trình độ học vấn thấp, có học sinh không được sống cùng cha mẹ nên các em chưa quan tâm đúng mức đến việc học. - Các em học sinh tiểu học còn nhỏ, còn ham chơi, chưa ý thức hết được tầm quan trọng của việc học tập, chưa tự giác học tập. 2. Nguyên nhân chủ quan - Để đảm bảo các chỉ tiêu của trường, của ngành đề ra, các áp lực công việc về thời lượng tiết dạy, mục tiêu bài học, kết hợp giáo dục lồng ghép, phân hóa đối 4
5. tượng học sinh .v.v. Không ít giáo viên đôi khi quá nóng vội trong việc giáo dục học sinh để đảm bảo những chỉ tiêu và hoàn tất các công việc đó. - Một số giáo viên chưa tích cực bồi dưỡng cập nhập các thông tin, hướng dẫn của BGD về mô hình trường học mới ( VNEN ) thêm vào đó những kiến thức và kĩ năng sư phạm cũng như các kiến thức tâm sinh lí trẻ không được trau dồi thường xuyên, nên đôi khi bị lúng túng trong việc xử lí các tình huống sư phạm. - Giáo viên không chuẩn bị đủ đồ dùng học tập cho các hoạt động của nhón, cặp đôi dẫn đến tình trạng học sinh không đủ đồ dùng để thao tác, các nhóm trưởng chưa nắm được cách điều hành nhóm nguyên nhân dẫn đến tình trạng HS chưa tích cực, chưa tạo được sự thân thiện - Qua nhiều năm được phân công làm công tác chủ nhiệm, theo chỉ đạo hướng dẫn của Ban giám hiệu nhà trường, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp cùng với việc tự tìm tòi học tập, nghiên cứu tài liệu chuyên môn tôi đã mạnh dạn tiến hành xây dựng mô hình lớp học thân thiện – học sinh tích cực ngay chính lớp tôi đang giảng dạy, nhằm tháo gỡ những thực trạng trên. IV. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1.Tăng cường công tác trang trí lớp học - Môi trường học tập xanh, sạch, đẹp, an toàn, thân thiện là yếu tố rất quan trọng góp phần thu hút trẻ đến trường, đến lớp, góp thêm cho lớp học một luồng không khí thân thiện, thoải mái, sinh động, hăng say trong giờ học, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. - Trang trí lớp theo mô hình VNEN có đủ các góc học tập của các môn. Góc thư viện, cây sinh nhật, hộp thư bè bạn, điều em muốn nói, bảng bộ máy HĐTQHS, cây nội quy, cây thi đua - Các khẩu hiệu trong lớp mang ý nghĩa quan trọng mang tính giáo dục cao ví dụ: “ Dạy tốt - học tốt”, “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”, Năm điều Bác Hồ dạy”, - Luôn luôn nhắc nhở học sinh nên giữ gìn tài sản chung của nhà trường, của lớp bảo đản các góc học tập, thư viện của lớp luôn dược sắp xếp gọn gàng ngăn nắp, từ chỗ ngồi, cửa sổ, lớp học, hành lang cho đến sân trường học sinh luôn có thói quen giữ vệ sinh môi trường luôn sạch đẹp, thân thiện với con người. - Giáo viên luôn thân thiện, gâng gũi với học sinh, những lời nhắc nhở nhẹ nhàng của giáo viên sẽ đạt được kết quả cao. Viết câu nhắc nhở hóm hỉnh như: “Cho tôi xin rác !” được dán trước mặt thùng rác nơi học sinh dễ thấy. Hay câu:. “Tắt đèn, tắt quạt khi không cần thiết bạn nhé!” Chúng ta có giáo dục học sinh có ý thức tự giác giữ vệ sinh trường lớp, tiết kiệm điện. - Lớp có đủ ánh sáng, quạt, lọ hoa, cây xanh, tạo không khí thật sự thoải mái, thân thiện gần gũi với thiên nhiên hơn. 5
6. - Bàn giáo viên có khăn trải bàn, lọ hoa, tủ đồ dùng phải gọn gàng, sắp xếp khoa học, sạch đẹp, dễ đưa vào sử dụng. - Góc học tập là kết quả đóng góp của phụ huynh, học sinh, giáo viên, có sự giúp đỡ của nhà trường và địa phương tạo điều kiện hỗ trợ cho việc học tập của các em. Giúp cho các em ham đọc sách, mở rộng hiểu biết, phát triển khả năng đọc cho các em. Rèn kĩ năng sống có trách nhiệm, có ý thức bảo quản tài sản chung, có thói quen sống gọn gàng, ngăn nắp. - Cây hoa thi đua thay cho bảng theo dõi thi đua, cá nhân hoặc nhóm hoàn thành tốt nhiệm vụ sẽ dược giáo viên tặng cho một bông hoa cho cá nhân, nhóm để gắn lên đúng vị trí được qui định để gắn cho nhóm, cá nhân. Mỗi nhóm học tập có một cây hoa thi đua. Thông qua cây hoa thi đua phản ánh rõ ràng, chính xác, công khai kết quả học tập của mỗi nhóm. cá nhân học sinh sau mỗi hoạt động, mỗi tiết học, mỗi ngày, mỗi tuần. Việc tuyên dương cá nhân, nhóm trong mỗi giờ học, buổi học, tuần học vào giờ chào cờ đầu tuần kích thích học sinh tích cực, tự giác học tập để đạt được kết quả cao hơn. - Cuối lớp có Bảng tin lớp em được trang trí đẹp, nội dung phong phú, phù hợp lứa tuổi học sinh. Chúng mình Góc ôn luyện Ai tài thế ? Lạng Sơn cần nhớ ! mến yêu! Ca dao,tục ngữ Người tốt Văn hay, cùng suy việc tốt chữ ngẫm đẹp + Chúng mình cần nhớ!( tranh những việc tốt, nên làm) + Chuyên mục: “Người tốt việc tốt”( tên các bạn làm được những việc tốt trong tuần), tạo động lực học sinh làm nhiều điều tốt hơn, lớp ngày càng thân thiện hơn. + Ai tài thế? (Góc sản phẩm đẹp môn thủ công, mĩ thuật của học sinh). Kích thích khả năng sáng tạo của học sinh. + Văn hay chữ đẹp ( lưu lại các bài văn hay, chữ viết đẹp của học sinh). Tạo động lực các em có gắng viết chữ đẹp hơn, làm văn hay hơn. 6
7. + Góc ôn luyện ( Bảng cộng, trừ, nhân, chia các qui tắc môn toán ) Rèn các em có ý thức chủ động trong học tập, ôn tập kiến thức (lúc đầu giờ, giờ ra chơi) + Chuyên mục “ Ca dao, tục ngữ” Do học sinh sưu tầm, giáo viên trình bày lại theo các chủ điểm của tháng). qua đó mở rộng vốn từ, vốn hiểu biết + “ Lạng Sơn quê hương em ”(các ảnh do học sinh sưu tầm về các danh nhân, cảnh đẹp, di tích lịch sử, làng nghề ) Giúp học sinh hiểu thêm về quê hương con người quê mình, đồng thời các em cũng giúp các em tự tin vào bản thân, yêu lao động, yêu quê mình hơn. + Chuyên mục: “cùng suy ngẫm” Những việc các em làm thiếu ý thức ảnh hưởng đến phong trào thi đua của lớp như: đi học trễ, không đội mũ bảo hiểm, vệ sính chậm ta viết lên bảng để học sinh tự suy nghĩ và tự sửa không mắc phải nữa. - “Tùy theo từng khối lớp, giáo viên có thể biến đổi bản tin này phù hợp lứa tuổi học sinh lớp mình. - Phát huy hộp thư điều em muốn nói: Tạo điều kiện cho các em mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình về thầy cô, bạn bè, các mối quan hệ hằng ngày, góp phần thực hiện tốt quyền trẻ em , đẻ từ đó giáo viên hiểu học sinh của mình hơn, giúp giải quyết những khó khăn trong suy nghĩ của các em. Cải thiện tốt mối quan hệ thầy - trò, trò - thầy. - Giáo viên dành 10-15 phút ở tiết sinh hoạt lớp để giải đáp những thắc mắc, suy nghĩ các các em học sinh, trả lời câu hỏi trực tiếp và câu hỏi trong chuyên mục điều em muốn nói . - Khuấy động phong trào giao lưu qua hộp thư vui học sinh tập thói quen biết quan tâm đến người khác, tập thói quen viết thư cho nhau thông qua đó rèn kĩ năng viết cho các em. 2 . Đầu tư vào xây dựng hội đồng tự quản, phát huy trách nhiệm của mỗi thành viên trong hội đồng tự quản của lớp - Tập trung đầu tư cao cho công tác giảng dạy vừa nhằm tích cực hóa hoạt động học của học sinh , khuyến khích học sinh chủ động, sáng tạo, dạy cho học sinh cách học. Tạo điều kiện cho học sinh phát huy mọi năng lực, phát hiện khả năng của mình giúp các em tích cực, chủ động, tự giác, tự tin, có niềm vui trong học tập, lao động, cuộc sống. Hoạt động học tập trở nên nhẹ nhàng thoải mái, thiết thực, có hiệu quả hơn. Công tác đào tạo đội ngũ cán bộ Hội đồng tự quản học sinh, đào tạo nhóm trưởng phải liên tục, thường xuyên. Tạo thành bộ máy HĐTQ HS vững chắc có thể điều hành mọi hoạt động học tập khi vắng mặt giáo viên trong một tiết học trên lớp như đối với tiết luyện tập, thực hành dưới sự điều hành của bộ máy HĐTQ HS, nhóm trưởng, các ban - Một tiết dạy để đạt được hiệu quả cao cần đảm bảo những yêu cầu sau: 7