Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy môn Tiếng Anh ở THCS

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy môn Tiếng Anh ở THCS

1. Tªn ®Ò tµi Ứng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y m«n TiÕng Anh ë THCS. A. PhÇn më ®Çu 1 Lý do chän s¸ng kiÕn: Gi¸o dôc lµ n¬i chuyÓn giao kinh nghiÖm tri thøc khoa häc, v¨n ho¸ gi÷a c¸c thÕ hÖ vµ ng­êi thÇy lµm nghÜa vô thiªng liªng lµ cÇu nèi cho c¸c thÕ hÖ. Trong qu¸ tr×nh häc tËp m«n häc nµo muèn cã sù høng thó cña häc sinh dµnh cho m«n häc th× còng bÞ chi phèi bëi c¸c ph­¬ng tiÖn, c¸c trang thiÕt bÞ ®å dïng d¹y häc ®Ó t¹o ra sù høng thó cho häc sinh say mª t×m hiÓu kiÕn thøc. Høng thó lµm n¶y sinh kh¸t väng khiÕn hä häc tËp, lµm viÖc kh«ng biÕt mÖt mái, b»ng mäi ph­¬ng ph¸p ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc. Lßng kh¸t khao hiÓu biÕt, tÝnh tÝch cùc trong ho¹t ®éng nhËn thøc, kü n¨ng tù häc, tù rÌn cña b¶n th©n lµ nh÷ng yÕu tè cÇn ®­îc gi¸o dôc cho häc sinh ngay tõ khi cßn ngåi trªn ghÕ nhµ tr­êng. Víi thÕ giíi nh÷ng t×nh huèng míi l¹, nh÷ng trß ch¬i bæ Ých hÊp dÉn dÔ nhí “häc mµ ch¬i, ch¬i mµ häc”, nh÷ng kiÕn thøc khoa häc më ra tr­íc m¾t vµ hä t×m c¸ch kh¸m ph¸ gi¶i quyÕt t×nh huèng ®ã tÝch luü dÇn vèn kiÕn thøc v÷ng ch¾c cho m×nh. §èi víi mçi m«n häc, häc sinh cã sù høng thó kh¸c nhau tuú thuéc vµo n¨ng lùc cña mçi em. KiÕn thøc mµ häc sinh n¾m ®­îc lµ cè g¾ng nç lùc vµ t×nh c¶m tÝch cùc cña chÝnh c¸c em. Trong bèi c¶nh cuéc c¸ch m¹ng th«ng tin diÔn ra nh­ vò b·o, bïng næ khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ vµ th«ng tin th× viÖc n¾m b¾t ®­îc ngo¹i ng÷ th«ng dông nhÊt. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· cho viÖc gi¶ng d¹y ngo¹i ng÷ nãi chung vµ TiÕng Anh nãi riªng ®­îc thõa h­ëng nhiÒu thµnh qu¶. NhiÒu thiÕt bÞ d¹y häc tiªn tiÕn ®· ®­îc giíi thiÖu vµ ¸p dông vµo trong líp häc ngo¹i ng÷. Ngµy nay, TiÕng anh ®Ó giao tiÕp víi c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi l¹i cµng quan träng h¬n. TiÕng Anh gióp chóng ta cã thªm th«ng tin, tµi liÖu ®Ó cho chóng ta tù hoµn chØnh tri thøc, n©ng cao tr×nh ®é, tù hoµn thiÖn vÒ mäi mÆt. Häc tèt m«n TiÕng anh ng­êi häc sÏ bæ tóc ®­îc khiÕm khuyÕt vÒ c¸c ph­¬ng diÖn, hiÓu biÕt s©u s¾c h¬n tÇm quan träng cña m«n tiÕng Ng­êi Thùc HiÖn: Hoµng Ngäc §ång Tr­êng: THCS T©n B¾c - Quang B×nh - Hµ Giang 1
2. Tªn ®Ò tµi Ứng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y m«n TiÕng Anh ë THCS. anh cã niÒm høng thó khi tiÕp xóc víi nã. §ã lµ trî thñ ®¾c lùc ®Ó n©ng cao chÊt l­îng häc tËp. Tr­íc ®©y môc tiªu chñ yÕu cña viÖc d¹y vµ häc ngo¹i ng÷ lµ ®äc hiÓu ®Ó phôc vô môc tiªu nghiªn cøu khoa häc, v¨n häc. Ngµy nay nh»m phôc vô chÝnh s¸ch më cöa giao l­u kinh tÕ, ®æi míi, hoµ nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, nhÊt lµ tõ khi ViÖt Nam chÝnh thøc gia nhËp tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi WTO, và hướng tới xây dựng cộng đồng ASEAN. V× vËy, tiÕng anh đã và ®ang trë thµnh ngo¹i ng÷ sè mét ®­îc d¹y ë n­íc ta và hướng tới dạy học các môn học cơ bản bằng Tiếng Anh. §Ó häc sinh n¾m b¾t ®­îc kiÕn thøc tèt, gi¸o viªn ph¶i thay ®æi ph­¬ng ph¸p truyÒn ®¹t, sö dông c¸c trang thiÕt bÞ d¹y häc tiªn tiÕn theo kÞp víi tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ trªn thÕ giíi vµ cÇn ph¶i t¹o nhiÒu høng thó trong tiÕn tr×nh bµi gi¶ng cña m×nh. Do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau viÖc d¹y vµ häc tiÕng anh vµ ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo gi¶ng d¹y trong nhµ tr­êng hiÖu qu¶ cßn ch­a cao. ViÖc ®¸nh gi¸ ®óng møc vai trß vµ sù häc tËp m«n häc cña häc sinh lµ mét nhu cÇu bøc xóc vµ cÇn thiÕt. §ã lµ lÝ do t«i chän ®Ò tµi “Ứng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y m«n TiÕng Anh ë THCS”. 2 NhiÖm vô s¸ng kiÕn: KiÕn thøc c¸c em thu ®­îc sau giê häc lµ s¶n phÈm nãi lªn chÊt l­îng gi¶ng d¹y cña thÇy vµ th¸i ®é häc tËp cña häc sinh tÝch cùc hay thô ®éng. Høng thó lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh chÊt l­îng häc tËp vµ th¸i ®é ®èi víi m«n häc. Qua ®ã thÊy râ c¸c ph­¬ng ph¸p t¹o høng thó cho häc sinh ®èi víi m«n häc lµ ®iÒu cÇn thiÕt tõ ®ã t×m ra ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tèi ­u phï hîp víi thùc tiÔn vµ t×m ra c¸c trang thiÕt bÞ d¹y häc tèi ­u ®èi víi ®èi t­îng häc sinh ®Ó t¹o ra niÒm høng thó häc m«n TiÕng anh ë tr­êng. C«ng nghÖ th«ng tin lµ mét ngµnh khoa häc míi ra ®êi nh­ng tõ nh÷ng thËp kû 80 c«ng nghÖ th«ng tin ®· t¹o ra mét cuéc c¸ch m¹ng trong c¸c ngµnh khoa häc. §èi víi n­íc ta c«ng nghÖ th«ng tin míi ®­îc du nhËp vµo tõ gi÷a thËp kû 90 nh­ng ®· cã mét b­íc Ng­êi Thùc HiÖn: Hoµng Ngäc §ång Tr­êng: THCS T©n B¾c - Quang B×nh - Hµ Giang 2
3. Tªn ®Ò tµi Ứng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y m«n TiÕng Anh ë THCS. ph¸t triÓn v­ît bËc. ViÖt nam hiÖn nay lµ mét trong nh÷ng ®Êt n­íc cã ngµnh c«ng ngÖ gia c«ng phÇn mÒm tèt nhÊt trªn thÕ giíi. ViÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo gi¶ng d¹y t¹i c¸c nhµ tr­êng ngµy nay lµ mét xu h­íng tiÕn tiÕn nhÊt trong c¸c thiÕt bÞ d¹y häc. §Ó häc sinh kh¾c phôc ®­îc nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh häc tËp m«n TiÕng Anh vµ häc cã hiÖu qu¶, t«i ®· cè g¾ng t×m tßi nghiªn cøu c¸c tµi liÖu viÕt vÒ ph­¬ng ph¸p d¹y häc céng víi tr¶i nghiÖm trªn thùc tÕ trong 13 n¨m c«ng t¸c t¹i c¸c tr­êng THCS trong huyÖn Quang B×nh. T«i ®· rót ra ®­îc mét sè kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh t×m ra ph­¬ng ph¸p d¹y häc tèt nhÊt ®Ó t¹o høng thó cho häc sinh. T«i nhËn thÊy r»ng nÕu ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo gi¶ng d¹y th× sÏ t¹o ra kh«ng khÝ líp s«i næi häc sinh tËp trung h¬n vµo bµi gi¶ng. T«i hy väng r»ng nh÷ng kinh nghiÖm cña t«i sÏ lµ mét tµi liÖu nhá ®Ó c¸c b¹n ®ång nghiÖp tham kh¶o. 3. §èi t­îng nghiªn cøu: - Häc sinh khèi 9 tr­êng THCS T©n B¾c n¨m häc 2010- 2011 bao gåm 3 líp: 71 häc sinh. - Häc sinh khèi 9 tr­êng THCS T©n B¾c n¨m häc 2011- 2012 bao gåm 3 líp: 66 häc sinh. - Häc sinh khèi 9 tr­êng THCS T©n B¾c n¨m häc 2012- 2013 bao gåm 3 líp: 69 häc sinh. 4. Ph¹m vi nghiªn cøu : - “Ứng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y m«n TiÕng Anh ë THCS.”. 5. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu a. Ph­¬ng ph¸p t×m hiÓu lÝ thuyÕt: - Ph©n tÝch tæng hîp lÝ thuyÕt. - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu tµi liÖu. Ng­êi Thùc HiÖn: Hoµng Ngäc §ång Tr­êng: THCS T©n B¾c - Quang B×nh - Hµ Giang 3
4. Tªn ®Ò tµi Ứng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y m«n TiÕng Anh ë THCS. b. Ph­¬ng ph¸p t×m hiÓu thùc tiÔn: - Ph­¬ng ph¸p quan s¸t s­ ph¹m. - Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra so s¸nh ph©n tÝch tæng hîp. - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu s¶n phÈm s­ ph¹m. - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu b¶ng biÓu. - Ph­¬ng ph¸p tæng kÕt qua kinh nghiÖm c«ng t¸c vµ gi¶ng d¹y. §Ó thu tËp th«ng tin vÒ hµnh vi hµnh ®éng cña häc sinh ®èi víi m«n häc ph¸c th¶o ch©n dung t©m lý ®Ó x©y dùng m« h×nh t©m lý vÒ phÈm chÊt t©m lý ®Æc thï vÒ ®èi t­îng trªn c¬ së ®ã, gi¸o viªn cã ph­¬ng ¸n ®Ó t¹o høng thó cho häc sinh trong giê häc vµ l­êng tr­íc ph¶n øng cã thÓ cã cña ®èi t­îng nghiªn cøu ®Ó cã lèi øng xö phï hîp nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao. Qua ®ã t©m t­ nguyÖn väng cña häc sinh ®èi víi m«n häc ®­îc béc lé. B. néi dung: I. c¬ së lý luËn cña s¸ng kiÕn 1. C¬ së thùc tiÔn: a. S¬ bé vµi nÐt vÒ thùc tr¹ng cña kh¸ch thÓ nghiªn cøu: Tr­êng THCS T©n B¾c thuéc sù qu¶n lÝ cña phßng gi¸o dôc ®µo t¹o huyÖn Quang B×nh. X· T©n B¾c lµ mét trong nh÷ng x· n»m ë cña ngâ cña huyÖn Quang B×nh, phÝa b¾c gi¸p hai x· Tiªn Nguyªn vµ Xu©n Minh, phÝa nam gi¸p x· B»ng Lang, phÝa ®«ng gi¸p x· T©n TrÞnh, phÝa t©y gi¸p x· Yªn B×nh. §a sè ng­êi d©n ë x· T©n B¾c lµ d©n téc Ýt ng­êi, cã 5 d©n téc chñ yÕu lµ P¶ thÎn, Tµy, Dao, Nïng, Kinh, La chÝ trong ®ã d©n téc P¶ thÎn chiÕm ®a sè. ë ®Þa bµn x· T©n B¾c ®iÒu kiÖn kinh tÕ gia ®×nh häc sinh cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n, sù quan t©m ®Õn vÊn ®Ò häc tËp cña häc sinh chØ cã ë mét bé phËn nhá phô huynh, häc sinh ch­a cã ®Çy ®ñ s¸ch gi¸o khoa, s¸ch bµi tËp còng nh­ c¸c lo¹i tµi liÖu tham kh¶o cã liªn quan tíi m«n TiÕng Anh nhÊt lµ c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt Ng­êi Thùc HiÖn: Hoµng Ngäc §ång Tr­êng: THCS T©n B¾c - Quang B×nh - Hµ Giang 4
5. Tªn ®Ò tµi Ứng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y m«n TiÕng Anh ë THCS. vµ kh«ng thÓ thiÕu cho m«n TiÕng Anh nh­ b¶ng ®éng tõ bÊt quy t¾c, ch­a cã ®Çy ®ñ b¨ng m¸y c¸t sÐt ®Ó luyÖn nghe, s¸ch bµi tËp s¸ch tham kh¶o qu¸ Ýt. Sù quan t©m cña gia ®×nh vµ x· héi ®èi víi m«n TiÕng Anh ch­a cao. §éi ngò gi¸o viªn cßn nhiÒu bÊt cËp nhiÒu gi¸o viªn chuyÓn hÖ vµ hîp ®ång hoÆc míi nhËn c«ng t¸c trong ngµnh gi¸o dôc. §êi sèng cña c¸n bé gi¸o viªn con gÆp nhiÒu khã kh¨n, viÖc häc m«n TiÕng Anh lu«n bÞ gi¸n ®o¹n do ®iÒu ®éng gi¸o viªn kh«ng kÞp thêi, ch­¬ng tr×nh häc lu«n bÞ chËm tiÕn ®é h¬n so víi tr­êng b¹n, vµ lu«n ph¶i ch¹y ch­¬ng tr×nh ®Ó theo kÞp tiÕn ®é chung cña tr­¬ng tr×nh. Xong kh«ng v× thÕ mµ häc sinh ch¸n n¶n trong vÊn ®Ò häc tËp, c¸c em vÉn nç lùc v­¬n lªn trong häc tËp còng nh­ lao ®éng. Tuy vËy, mét sè em nhËn thøc vÒ m«n häc ch­a cã sù yªu thÝch, ®am mª trong m«n häc tiÕng anh. b. Thùc tr¹ng vÒ ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo d¹y häc ngo¹i ng÷ trong nhµ tr­êng THCS. ViÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin nãi chung vµ ®a ph­¬ng tiÖn (multimedia) nãi riªng vµo d¹y - häc ngo¹i ng÷ ®ang ®­îc c¸c tr­êng häc THCS rÊt quan t©m s©u s¾c. Tuy nhiªn møc ®é ¸p dông vµ sù dông vµo thùc tÕ gi¶ng d¹y con ch­a cã chiÒu s©u vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng, ch­a phong phó vµ ch­a mang l¹i hiÖu qu¶ râ rÖt. PhÇn lín c¸c tr­êng ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo gi¶ng d¹y míi chØ d­ng l¹i ë viÖc sö dông phÇn mÒm Microsoft PowerPoint hoÆc phÇn mÒm Violet ®Ó tr×nh chiÕu hoÆc lµ sõ dông thay cho B¶ng viÕt hay phÇn mÒm so¹n th¶o Microsoft Word chØ dïng ®Ó so¹n th¶o ®Ò thi, ®Ò kiÓm tra bµi tËp cho häc sinh. ViÖc sö dông ®a ph­¬ng tiÖn (multimedia), c¸c phÇn mÒm häc tËp (gi¸o tr×nh ®iÖn tö), c¸c thÝ nghiÖm ¶o trªn m¸y tÝnh, hÖ thèng l­u tr÷, truy cËp bµi gi¶ng th«ng qua c¸c Website, Forum, Blog c¸ nh©n, c¸c tµi liÖu bµi gi¶ng, CD-ROM gi÷a c¸c gi¸o viªn, häc sinh, con ch­a ®­îc phæ biÕn, ®Æc biÖt h¬n n÷a lµ x¶y ra t×nh tr¹ng down load, copy sao chÐp bµi gi¶ng cña ng­êi kh¸c thµnh cña m×nh. V× vËy gi¸o viªn cÇn ph¶i biÕt c¸ch ®Ó khai th¸c th«ng tin trªn m¹ng mét c¸ch tèi ®a ®Ó Ng­êi Thùc HiÖn: Hoµng Ngäc §ång Tr­êng: THCS T©n B¾c - Quang B×nh - Hµ Giang 5
6. Tªn ®Ò tµi Ứng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong gi¶ng d¹y m«n TiÕng Anh ë THCS. cã ®­îc nhiÒu nguån tµi liÖu phôc vô cho gi¶ng d¹y nh­ hÖ thèng c¸c lo¹i tranh ¶nh, c¸c bµi nghe, c¸c video clip, c¸c thÝ nghiÖm ¶o 2. C¬ së khoa häc: C¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc ®ãng gãp mét phÇn quyÕt ®Þnh vµo sù thµnh c«ng cña m«n häc. Tõ tr­íc ®Õn nay, c¸c ph­¬ng tiÖn thiÖt bÞ d¹y häc sau ®©y ®· tham gia tÝch cùc vµo viÖc d¹y vµ häc m«n TiÕng Anh ë c¸c nhµ tr­êng THCS vµ THPT: - B¶ng viÕt vµ phÊn c¸c mµu. - Tranh ¶nh vµ c¸c gi¸o cô trùc quan. - M¸y c¸t sÐt vµ b¨ng häc tiÕng. - HÖ thèng loa trong phòng nghe. C¸c ph­¬ng tiÖn nµy hiÖn vÉn ®ang ®­îc sö dông vµ vÉn ph¸t huy tèt c¸c t¸c dông. B¶ng lu«n lµ c«ng cô h÷u Ých cho gi¸o viªn tr×nh bµy néi dung bµi gi¶ng vµ häc sinh thÓ hiÖn møc ®é hiÓu bµi cña m×nh d­íi d¹ng viÕt. Tæ chøc ®­îc b¶ng viÕt cã c¸ch tr×nh bµy tèt, khoa häc, dÔ theo dâi lu«n lµ nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng truyÒn ®¹t vµ tr×nh ®é cña gi¸o viªn. ViÖc kÕt hîp sö dông c¸c lo¹i phÊn mµu, vÏ s¬ ®å, b¶ng biÓu phï hîp lu«n t¹o høng thó cho häc sinh, gãp phÇn ®Èy m¹nh tèc ®é ghi nhí bµi gi¶ng cña häc sinh. Tranh ¶nh tù vÏ, s­u tÇm hoÆc cÊp ph¸t ®ã lµ nguån th«ng tin bæ Ých gãp phÇn lµm sinh ®éng bµi gi¶ng. C¸c gi¸o cô trùc quan kh¸c còng cã t¸c dông t­¬ng tù, nh÷ng ®iÒu ®ã thÓ hiÖn sù quan t©m chó ý cña gi¸o viªn ®Õn bµi gi¶ng. Tuy nhiªn, nh­îc ®iÓm cña c¸c gi¸o cô trùc quan trªn lµ cång kÒnh khã b¶o qu¶n khã söa, dÔ háng, c¸c bøc tranh nhiÒu khi qu¸ nhá cho c¸c líp häc sinh cã sè l­îng ®«ng. ViÖc thuª ng­êi vÏ tranh th× tèn kÐm n»m ngoµi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña gi¸o viªn. Mét sè thiÕt bÞ ®å dïng trùc quan th× kh«ng bÒn vµ h¹n chÕ vÒ mÆt h×nh thøc. Lµm thÕ nµo ®Ó cã sù say mª thùc sù vµ ph¸t huy hÕt tÝnh tÝch cùc tù gi¸c cña häc sinh trong vÊn ®Ò häc tËp lµ vÊn ®Ò tr¨n trë cña c¸c nhµ gi¸o, cña nhµ tr­êng gia Ng­êi Thùc HiÖn: Hoµng Ngäc §ång Tr­êng: THCS T©n B¾c - Quang B×nh - Hµ Giang 6