Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng phần mềm GeoGebra và Yenka vào dạy hình học

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng phần mềm GeoGebra và Yenka vào dạy hình học

1. UBND HUYỆN ĐỨC TRỌNG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRÃI Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Liên Nghĩa, ngày 18 tháng 12 năm 2017 BÁO CÁO KẾT QUẢ THỰC HIỆN GIẢI PHÁP HỮU ÍCH THAM GIA HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2017-2018 PHẦN I: MỞ ĐẦU 1. Họ và tên tác giả: Ngô Thị Xuân Thủy. 2. Chức vụ: Giáo viên 3. Đơn vị công tác: Trường THCS Nguyễn Trãi. 4. Lý do chọn đề tài: Ngày nay tin học đã có vai trò hết sức quan trong trong cuộc sống, nó được ứng dụng trong tất cả các ngành, và ứng dụng tin học vào dạy học luôn là một trong những vấn đề được quan tâm. Với các môn học trong các nhà trường nói chung và trường THCS nói riêng; Toán học là môn học tiên phong, nòng cốt trong việc hình thành và phát triển tư duy cho học sinh. Nếu học tốt môn Toán sẽ tạo tiền đề học tốt cho các môn học khác. Với môn Toán ở trường THCS là môn khoa học tự nhiên có tính hệ thống lô gíc, kế thừa và phát triển những kết quả giáo dục của bậc Tiểu học; có học vấn phổ thông ở trình độ cở sở, đồng thời bước đầu hình thành và rèn luyện cho học sinh kĩ năng suy luận lô gíc, hình thành và phát triển năng lực tự học, trau dồi các phẩm chất linh hoạt, độc lập, sáng tạo của tư duy. Vì vậy, yêu cầu đặt ra trong giảng dạy môn Toán là làm thế nào để giúp học sinh hứng thú trong giờ học, cùng tham gia vào quá trình dạy và hoc, dễ hiểu bài và tiếp thu kiến thức một cách nhanh nhất, các nội dung kiến thức của từng tiết, từng bài, từng chương. Từ đó biết vận dụng kiến thức vào cuộc sống, vào khoa học và kĩ thuật. Đáp ứng được mục tiêu của giáo dục là đào tạo ra những con ngời phát triển toàn diện, năng động, sáng tạo trở thành người công dân có ích cho đất nước. Hiện nay, các phần mềm phục vụ cho việc dạy và học môn Toán khá phong phú: Maple, Math type, Cabri, Power Point, GeoGebra, Yenka Trong đó, GeoGebra và Yenka là hai phần mềm được sử dụng nhiều và hiệu quả trong việc dạy hình học. 1
2. vi tính đáp ứng đủ cho giáo viên sử dụng công nghệ thông tin vào dạy học. Giáo viên và học sinh cùng tham gia vào quá trình dạy, học. Phần mềm GeoGebra có chức năng chính là vẽ: điểm, đoạn thẳng, tam giác, góc, đường tròn, tứ giác, . đặc điểm quan trọng nhất của phần mềm là khả năng tạo sự gắn kết giữa các đối tượng hình học, được gọi là quan hệ thuộc, vuông góc, song song. Đặc điểm này giúp cho phần mềm có thể vẽ được các hình rất chính xác và có khả năng tương tác như chuyển động nhưng vẫn giữ được mối quan hệ giữa các đối tượng. Phần mềm Yenka là một phần mềm có hình ảnh đẹp, chính xác, hấp dẫn học sinh, hữu ích khi mới làm quen với hình học không gian như hình chóp, hình nón, hình trụ, .giúp học sinh hình dung ra được các hình trong không gian và tính diện tích của chúng một cách dễ dàng. Qua thực tế những giờ dạy có ứng dụng phần mềm, học sinh có thể tự vẽ hình trên phần mềm theo hướng dẫn của giáo viên đã thu hút sự chú ý của học sinh vào bài giảng, học sinh hứng thú học tập hơn, tiếp thu bài nhanh hơn và đạt kết quả cao hơn trong học tập. Với lý do đó tôi quyết định chọn giải pháp “Sử dụng phần mềm GeoGebra và Yenka vào dạy hình học” 2. Những giải pháp Với mục tiêu không ngừng nâng cao chất lượng dạy học vào bộ môn toán, đổi mới phương pháp dạy học thay đổi phương pháp dạy của thầy và phương pháp học của trò, nay tôi sử dụng phần mềm GeoGebra và Yenka vào dạy hình. Qua thực tế giảng dạy tôi khám phá ra được nhiều điều thú vị và đưa ra một số giải pháp như sau: 2.1. Sử dụng phần mềm GeoGebra và Yenka vào việc dạy các khái niệm hình học, số đo góc. a) Phần mềm GeoGebra có chức năng vẽ hình chính xác, nhanh chóng, biết số đo của của đoạn thẳng, góc, cung, diện tích .ta có thể vẽ được tất cả các hình như mong muốn của hình học THCS + Ví dụ khi dạy bài tứ giác nội tiếp tôi sử dụng phần mềm GeoGebra để dạy. Cho học sinh lên vẽ hình tròn, lấy 4 điểm M, N, P, Q thuộc đường tròn Sử dụng phần mềm ta có thể di chuyển điểm Q nằm trên đường tròn, trong và ngoài đường tròn. Và chốt lại trường hợp nào là tứ giác nội tiếp. Học sinh quan sát và rất dễ dàng nhận ra. 3
3. Ta có thể kéo các góc của tam giác để trở thành tam giác vuông nhọn, tù. b) Phần mềm YenKa có chức năng quan sát các hình không gian rất rõ + Ví dụ khi dạy hình trụ, hình nón, hình lăng trụ, hình chóp học sinh có thể lên tìm hình và chiếu cho các bạn phía duoi quan sát. 5
4. + Ví dụ khi dạy về định lí “Tổng 2 góc đối diện của tứ giác nội tiếp bằng 1800” - Học sinh lên vẽ một tứ giác ABCD nội tiếp đường tròn tâm O - Thực hiện việc đo 4 góc - Học sinh quan sát - Giáo viên di chuyển hình và học sinh quan sát - Dự đoán tính chất => phát hiện ra tính chất 7
5. + Hình chóp đều (đỉnh, chiều cao, cạnh bên, mặt bên, đáy ) 2.3. Sử dụng phần mềm YenKa vào tính diện tích các hình học không gian Khi tính các diện tích hình chữ nhật, hình vuông, tam giác trong mặt phẳng học sinh dễ hình dung và lập được công thức. Đến với hình học không gian các em chưa hình dung được diện tích xung quanh, diện tích toàn phần và thể tích của chúng. Sử dụng phần mềm Yenka giúp các em nhìn một cách trực quan và từ đó suy ra được cách tính. + Ví dụ khi dạy cách tính diện tính xung quanh, toàn phần của hình trụ - Sử dụng phần mềm lấy hình trụ - Mở chức năng mở hình trụ ra từng phần - Chỉ cho HS phần diện tích xung quanh của hình trụ - HS sẽ nhận biết được diện tích xung quanh của hình trụ chính là diện tích hình chữ nhật, có độ dài một cạnh chính là chiều cao (đường sinh) của hình trụ còn, cạnh còn lại là chiều dài của đường tròn đáy (2πr) => Sxq = 2πrh - Diện tích toàn phần của hình trụ chính là diện tích xung quanh cộng với diện tích 2 đáy (hình tròn) => Stp = 2πrh + 2πr2 9
6. + Ví dụ ôn tập các cách chứng minh tứ giác nội tiếp. Vẽ các tứ giác thỏa mãn các điều kiện. Cho các đường tròn chạy qua các đỉnh của tứ giác. 11
7. 3. Kết quả thực hiện: Trong một thời gian vừa tìm hiểu vừa đưa vào áp dụng cho học sinh, qua thực tế giảng dạy tiếp xúc và khảo sát về sự hứng thú học tập của học sinh đối với phân môn hình học, tôi thấy việc “Sử dụng phần mềm GeoGebra và Yenka vào dạy hình học” đã tác động mạnh mẽ vào hứng thú học tập của học sinh. Vào mỗi tiết học có sử dụng phần mềm học sinh chăm chú quan sát, hăng hái phát biểu,thích thú trong việc được lên vẽ hình trực tiếp trên phần mềm,thể hiện sự hiểu bài một cách rõ rệt. Học sinh phát biểu được những điều các em phát hiện ra về định nghiã, tính chất . của các đối tượng trên hình vẽ. Thực sự tôi thấy khai khác và sử dụng “Sử dụng phần mềm GeoGebra và Yenka vào dạy hình học” đã làm thay đổi cách nhìn, cách nghĩ và cách học của học sinh một cách rõ rệt. Kết quả đạt được trước sau khi sử dụng “Sử dụng phần mềm GeoGebra và Yenka vào dạy hình học”. Kiểm tra 2 bài hình học lớp 9 Chương III: Góc với đường tròn Năm học Số HS Giỏi Khá TB Yếu Kém Trên TB 2015-2016 37 7 9 10 5 3 29 2016- 2017 38 11 15 9 3 35 40 35 30 25 20 2015-2016 15 2016- 2017 10 5 0 So Kha Yeu Trên HS TB 13
8. 5. Kết luận Việc được học các kiến thức về hình học thông qua các tiết học có “Sử dụng phần mềm GeoGebra và Yenka vào dạy hình học” giúp cho học sinh tự tin hơn, làm việc mang tính khoa học, chuẩn xác, tạo hứng thú trong quá trình tìm tòi, phát hiện kiến thức, khắc ghi và phản hồi nhanh, nhạy hơn. Vì thế trong một đơn vị thời gian các em học được nhiều hơn, rèn được nhiều kỉ năng hơn. Đặc biệt, đối với học sinh yếu, kém có thể lấp được những lỗ hổng kiến thức, bước đầu tạo hứng thú cho các em trong việc học Toán. Việc “sử dụng phần mềm GeoGebra và Yenka vào dạy hình học” như công cụ dạy không phải chỉ mang ý nghĩa đổi mới phương pháp dạy học do sử dụng công cụ này mà còn góp phần thúc đẩy việc đổi mới phương pháp dạy học. Như vậy, phần mềm Geogebra và Yenka kết hợp với máy vi tính là một trong những phương tiện dạy học, chúng tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức hoạt động học tập. Phần mềm GeoGebra, Yenka là một món quà quí giá cho các nhà trường THCS. Các giáo viên đều có thể tiếp cận với phần mềm này, học sử dụng nhanh chóng và có thể sử dụng ngay trong công việc giảng dạy hàng ngày của mình. Học sinh cũng thực hiện được trên phần mềm cùng tương tác với giáo viên. Sử dụng GeoGebra, Yenka hoàn toàn miễn phí, dễ cài đặt rất phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của trường. Tuy tôi đã có rất nhiều cố gắng nhưng do quá trình giảng dạy còn ít, kinh nghiệm chưa được nhiều nên giải pháp đưa ra khó tránh khỏi sai xót và hạn chế. Bản thân tôi rất mong sự chỉ bảo của các anh, chị đồng nghiệp đi trước có những ý kiến, đóng góp để giải pháp của tôi ngày càng hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Liên Nghiã, ngày 18 tháng 12 năm 2017 Người báo cáo (Ký, ghi rõ họ tên) Ngô Thị Xuân Thủy. 15