Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp sửa lỗi thông thường cho học sinh THCS

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp sửa lỗi thông thường cho học sinh THCS

1. phần a - đặt vấn đề I.cơ sở lí luận Nghị quyết Trung ương IV về tiếp tục đổi mới các cấp học, kết hợp với học đi đôi với hành gắn nhà trường với xã hội áp dụng những phương pháp giáo dục hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề. Vì vậy việc đổi mới phương pháp dạy học nói chung và dạy Tiếng Anh nói riêng đã được tất cả các cấp quản lí giáo dục và tất cả giáo viên quan tâm. Qua thực tế giảng dạy và học tập, chúng ta ai cũng nhận thức được rằng: bộ môn Tiếng Anh ở trường THCS chiếm một vị trí quan trọng trong chỉnh thể học vấn phổ thông. Thấy được tầm quan trọng của việc học ngoại ngữ, và do yêu cầu phát triển của xã hội đồng thời tiếng Anh là ngôn ngữ chính trong khoa học và giao tiếp nên việc cung cấp cho học sinh phổ thông những kiến thức cơ bản để nói và viết đúng được những điều các em đã được học là rất quan trọng. Về mặt lí luận thì nhất thiết người giáo viên phải dạy học sinh hiểu đúng, thực hành đúng những kiến thức nền tảng. Nếu không hiểu đúng ,thực hành đúng thì vốn tiếng Anh của các em không có tác dụng trong quá trình học tập. Từ viết đúng, nói đúng các em dễ phát triển các kĩ năng khác như nghe, đọc, dịch II. cơ sở thực tiễn Dạy và học ngoại ngữ khác với các môn học khác là thời gian thực hành ở lớp nhiều sau mỗi phần bài mới. Trong thực tế, khi học Tiếng Anh thì học sinh rất ít khi thực hành đúng ngay lần đầu và nhìn chung giáo viên khó phát huy được đối tượng học sinh vì thời gian có hạn. Hơn nữa việc sữa lỗi cho học sinh khi thực hành tại lớp mỗi giáo viên có những phương pháp khác nhau. Có người cho rằng không bao giờ để học sinh mắc lỗi, nếu mắc lỗi thì dừng lại và sửa chữa ngay cho học sinh, có người cho rằng phải liên tục sửa nhưng chỉ gợi ý hoặc có những người dùng phương pháp lấy chính học sinh sửa cho học sinh Có rất nhiều phương pháp nhưng không phương pháp nào là vạn năng mà trong quá trình dạy học Tiếng Anh phải kết hợp nhiều phương pháp khác nhau ứng với mỗi tình huống và nội dung khác nhau. Vì theo một nhà giáo dục học nhận xét "Một người thầy giỏi không phải là người mang chân lí đến cho học sinh mà phải là người đưa học sinh đi tìm chân lí". - 1-
2. Từ cơ sở lí luận và thực tiễn, cùng với kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy của mình tôi chọn chuyên đề nghiên cứu"Phương pháp sửa lỗi thông thường cho học sinh THCS" III. mục đích nghiên cứu của đề tài: Xuất phát từ thực tế của việc dạy Tiếng Anh ở trường THCS hiện nay, nhất là tình trạng rèn kĩ năng sửa lỗi trong khi nói và viết cho học sinh. Tôi nghiên cứu đề tài này nhằm sửa những lỗi thông thường kịp thời cho học sinh khi nói và viết Tiếng Anh có hiệu quả khi thực hành tại lớp. Giúp học sinh hứng thú học tập bộ môn và yêu thích bộ môn Tiếng Anh hơn. Qua đó nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường, nhất là chất lượng dạy và học Tiếng Anh hiện nay. IV. phạm vi nghiên cứu của đề tài Nghiên cứu các phương pháp tối ưu để giáo viên có thể áp dụng khi cho học sinh thực hành tại lớp có hiệu quả. Nghiên cứu sửa lỗi sai về ngữ pháp khi nói và viết, chứ không nặng về cách phát âm và nét chữ vì để phát âm chuẩn thì đòi hỏi phải có một quá trình lâu dài mới có được. V.đối tượng nghiên cứu Dạy cho học sinh THCS tiếp xúc với Tiếng Anh theo chương trình sách giáo khoa mới. phần B - giải quyết vấn đề I. điều tra thực trạng trước khi nghiên cứu 1. Tình hình xã hội Theo xu thế thời đại, hiện nay nước ta đã gia nhập WTO, thì việc học Tiếng Anh là rất cần thiết song nhất là với học sinh ở các vùng nông thôn chưa được các bậc phụ huynh học sinh và các em chú ý đến. Một trong những nguyên nhân là do phụ huynh học sinh chưa thấy rõ được tầm quan trọng của việc học Tiếng Anh, các bậc phụ huynh chỉ quan tâm đến hai môn học chính là môn Văn và môn Toán. Đó là một trong những nguyên nhân khiến các em học sinh không thích học Tiếng Anh. 2. Thực trạng của giáo viên dạy bộ môn Tiếng Anh: Trong khi dạy nhiều giáo viên vẫn sử dụng phương pháp truyền thống, thiên về diễn giải lí thuyết, bình luận các sự kiện ngôn ngữ coi nhẹ việc sửa lỗi cho học sinh. Do vậy, học sinh thường mắc những lỗi cơ bản trong khi nói và viết Tiếng Anh. Nhiều giáo viên chưa nắm được cách sửa lỗi cơ bản nhất cho học sinh, chưa biết cách khuyến khích, động viên học sinh trong khi sửa - 2-
3. lỗi, do vậy việc học tập trong lớp thường buồn tẻ, thiếu sinh động, kém hứng thú học tập. 3. Thực trạng của học sinh học Tiếng Anh Ban đầu ở lớp 6,7 các em rất thích học, có hứng thú, sau đó cứ giảm dần theo thời gian và độ khó của yêu cầu ở lớp cuối cấp. Một thực tế ta nhận thấy kết quả sau 4 năm học ngoại ngữ có rất nhiều học sinh(trên 60%) không sử dụng được vốn kiến thức ngoại ngữ đã học vào cuộc sống. Thậm chí có những em không nói chính xác một từ đơn lẻ. Trong lớp các em tiếp thu bài một cách thụ động, ỷ lại, lười làm việc, ngại và thậm chí không biết nói và trả lời, hơn thế nữa một số học sinh còn rụt rè, không tự tin sợ mắc lỗi khi nói. II. phương pháp nghiên cứu Tôi đã đi sâu vào nghiên cứu tham khảo nhiều sách liên quan đến bộ môn Tiếng Anh của chương trình THCS, cũng như THPT. Để nghiên cứu kinh nghiệm giảng dạy này tôi đã phải tiến hành nhiều phương pháp. Sau đây là một số phương pháp chính: 1. Phương pháp điều tra: a. Sách giáo khoa Trong SGK lớp 8,9 mới có rất nhiều kênh hình giúp giáo viên và học sinh thuận lợi cho việc nắm bắt ngôn ngữ. Dạy theo sách giáo khoa mới có thể phát huy được đồng đều các kĩ năng. Song lại khó cho học sinh tổng hợp kiến thức về ngữ pháp, có nhiều tiết học nói quá dài và khó khiến cả giáo viên và học sinh đều không đảm bảo được hết kiến thức trong một tiết dạy. Đặc biệt nếu cứ học theo sách giáo khoa thì việc nói và viết Tiếng Anh trong giờ học sẽ bị hạn chế rất nhiều do một số em còn mắc những lỗi sai cơ bản trong khi nói và viết Tiếng Anh. b. Sách giáo viên: Phần hướng dẫn, gợi ý giáo viên hoạt động còn rất chung chung, đơn điệu, giáo viên khó áp dụng vào giảng dạy. c. Dự giờ tiết dạy mẫu lớp 9 ( Unit 7- lesson 2- speak and leson 4 - write) Giáo viên giảng dạy nhiệt tình, đảm bảo đầy đủ các bước lên lớp, giáo viên đã áp dụng phương pháp mới vào bài giảng một cách khoa học hợp lí, phù hợp với kĩ năng rèn luyện nhiều học sinh hứng thú tham gia tích cực. Song việc sửa lỗi cho học sinh còn hạn chế, nhiều em còn nói và viết sai những lỗi cơ bản trong Tiếng Anh. 2. So sánh đối chứng: Qua việc đối chiếu giữa sách giáo khoa và sách giáo viên, dự giờ của đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường, qua việc luyện tập thực - 3-
4. hành giao tiếp của học sinh cho thấy: Khả năng nói và viết Tiếng Anh của học sinh còn hạn chế, một số giáo viên chưa quan tâm đến việc sửa lỗi cơ bản cho học sinh, bên cạnh đó một số giáo viên chưa vận dụng được phương pháp đổi mới hoặc có vận dụng nhưng thiếu sáng tạo, còn khuôn mẫu. Đó là một nguyên nhân lớn dẫn đến chất lượng dạy và học chưa cao. 3. Phương pháp tạo tâm thế trong tiết học: Để phát huy khả năng nói và viết cho học sinh có hiệu quả, tránh sai xót trong học tập, tôi luôn tạo ra một tâm thế tốt cho mỗi tiết học. Khi vào lớp tôi luôn tạo điều kiện để khoảng cách cô- trò, trò- trò thật gần gũi, tự nhiên giúp các em bớt e dè ngại nói và viết trên cơ sở đó giúp học sinh phát huy tốt khả năng của mình. III. những công việc thực tế đã làm: 1. sửa lỗi sai khi học sinh thực hành nói tiếng Anh tại lớp: Trong khi thực hành Tiếng Anh đặt câu theo mẫu và phát triển ý, điều quan trọng đối với người giáo viên là hướng dẫn học sinh tìm hiểu, khám phá và sáng tạo theo ý của mình. Nhưng không phải lúc nào học sinh cũng làm được ngay. Vì vậy cả khi học sinh còn lúng túng hoặc sai thì giáo viên phải nhạy cảm nắm bắt, hiểu ý muốn nói của các em, chủ động sửa hoặc gợi ý cho học sinh tự sửa lỗi. Dựa vào tình huống vấn đề đặt ra và những yêu cầu về kiến thức, kỹ năng mà chúng ta có thể đưa ra những phương pháp khác nhau mà mục đích cuối cùng là học sinh hiểu biết vận dụng đúng. Sau đây là một vài ví dụ ứng với các tình huống khác nhau và các phương pháp sửa lỗi sai cơ bản cho học sinh khi thực hành nói Tiếng Anh tại lớp. a.Phương pháp khi học sinh mắc lỗi thì sửa ngay: Ví dụ: Khi giáo viên hỏi học sinh trả lời để luyện cách sử dụng động từ khuyết thiếu"can" để diễn đạt khả năng có thể làm được việc gì đó có thể có trường hợp sau xảy ra: Teacher:What can you do, Lan? Lan: I can speaking English Teacher: Hmm, that's not right, is it? I can speak, not I can speaking Thang, what about you? Trong trường hợp trên giáo viên không lấy làm hài lòng với học sinh Lan mặc dù em đó cố đưa ra câu trả lời đúng nhưng giáo viên đã sửa lại ngay và gọi em khác, không cho học sinh đó có cơ hội để sửa - 4-
5. câu sai của mình thành câu đúng . Trong khi câu hỏi giáo vên đưa ra rất gần với học sinh , em nào cũng có thể trả lời được nhưng giáo viên lại tỏ ra không hài lòng và không khuyến khích các em tự trả lời, tự sửa lỗi mà làm cho học sinh bối rối không nói ra câu mình cần nói . Với trường hợp trên, giáo viên có thể sửa lỗi cho học sinh bằng phương pháp tích cực hơn tạo cho các em có cơ hội và hứng thú để nói đúng. Có thể tiếp tục như sau: Teacher: Well, all right, but "I can speak" not " speaking", again? Lan :I can speak English Teacher: Good! Hoặc giáo viên có thể giúp học sinh tự sửa lỗi bằng cách chỉ ra chỗ sai trong câu: Ví dụ: Teacher: Yes, OK, nearly, "speaking or speak" ? Students: speak Teacher: Now you say again, Lan Lan: I can speak English Teacher: That's right. Good! Đây là phương pháp tốt giáo viên cần phát huy và áp dụng thường xuyên. Khi đó giáo viên có thể biết rằng học sinh có thể hiểu bài và tự mình sửa lỗi . Học sinh sẽ ghi nhớ lâu hơn và có thể không bị sai như lỗi đó nữa. Sau khi sửa lỗi được ở một học sinh rồi , có thể chuyển câu hỏi đó sang học sinh khác, sau đó lại hỏi học sinh ban đầu để kiểm tra lại. Ví dụ: Teacher: Well, anyone else? What can you do, Tuan? Tuan : I can speak English Teacher: Yes, well done Lan again? Lan :I can speak English Teacher: Good Phương pháp này giúp học sinh cả lớp chú ý, nhưng giáo viên nên sử dụng một cách thận trọng. Điều quan trọng là không để học sinh đầu mắc sai cảm thấy mình là "nạn nhân" hy sinh cho những bạn khác, phải khuyến khích đúng lúc, kịp thời để tránh cho học sinh đó có cảm giác sợ hoặc ngại khi lần sau giáo viên hỏi sẽ không dám trả lời, cho nên giáo viên cần phải biết xử lý tình huống một cách khéo léo. Tóm lại, với tình huống và dạng thực hành nói như ví dụ trên, để việc sửa lỗi có hiệu quả chúng ta cần áp dụng phương pháp sửa lỗi cơ bản và phải có được kĩ năng sau: - 5-