Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh Tiểu học

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh Tiểu học

1. một số kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh tiểu học A. đặt vấn đề I / Mở đầu: Rèn chữ viết là một vấn đề quan trọng đối với học sinh tiểu học. Nó cung cấp cho học sinh mẫu chữ viết và những yêu cầu kỹ thuật để sử dụng mẫu chữ trong học tập và giao tiếp. Chữ viết có liên quan mật thiết tới chất lượng học tập ở các môn học khác. Nếu chữ viết rõ ràng, đúng mẫu, viết tốc độ nhanh thì học sinh sẽ có điều kiện ghi chép bài nhanh, nhờ vậy kết quả học tập sẽ cao. Chữ viết xấu, kém, tốc độ chậm sẽ ảnh hưởng không tốt đến chất lượng học tập . rèn chữ viết nó còn góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh tiểu học những phẩm chất đạo đức tốt đẹp như: Tính cẩn thận, tinh thần kỷ luật, óc thẩm mỹ tính kiên trì Thủ tướng phạm Văn Đồng nói: "Chữ viết cũng là một biểu hiện của nết người . Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, tính kỷ luật, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thầy và bạn đọc bài , đọc vở của mình". Để đạt được mục tiêu quan trọng của nghành giáo dục chúng ta đã không ngừng đổi mới và chuyển mình từ thấp đến cao: Chương trình thay sách đã được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 4; kế hoạch học hai buổi / tuần (đối với học sinh từ lớp 1đến lớp 3) đã được thực hiện. và hiệu quả giáo dục đã khá rõ nét. Vậy hiệu quả giáo dục từ đâu mà có? nó cần phải thực hiện những vấn đề gì? II/ Thực trạng của vấn đề nghiên cứu: 1/ Thực trạng: Là một giáo viên công tác tại trường tiểu học Tùng Lâm xã Tùng Lâm Huyện Tĩnh Gia Tỉnh Thanh Hoá tôi luôn luôn lo lắng, trăn trở về vấn đề "Rèn chữ viết cho học sinh tiểu học"Tôi thiết nghĩ nền tảng vững chắc sẽ 1
2. tiếp tục thực hiện đi lên cao từng bước vững vàng và đạt hiệu quả giáo dục cao. Vì sao vậy? Trường tiểu học Tùng Lâm là một xã có địa bàn rộng địa dư phức tạp, nhân dân sống rải rác không tập trung, lại có nhiều khe suối đường sá lầy lội và xa trường gây không ít khó khăn cho học sinh, kinh tế địa phương nhiều vùng còn nghèo sống chủ yếu bằng nghề nông, mặt bằng dân trí chưa cao và chưa đồng đều sự quan tâm tới trường lớp đến việc học tập của học sinh còn hạn chế. Đại đa số giáo viểnất bất cập trong việc rèn chữ viết cho học sinh tiểu học. Bởi vì kinh nghiệm chưa hẳn đã đủ cùng trình độ của mìnhmà thực tế là phải biết cách vận dụng như thế nào. 2/ Kết quả, hiệu quả của thực trạng trên: Phong trào vở sạch chữ đẹp đã và đang triển khai ở tất cả các trường học. Phát huy truyền thống và giữ gìn nét đẹp văn hoá mà cha ônh ta từ xưa đã để lại "Rèn nét chữ, luyện nết người." để đáp ứng nhu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Vậy phải làm gì ? Làm như thế nào ? Ngay từ buổi đầu nhận lớp tôi đẫ kiểm tra phân loại đối tượng học sinh: 1. Đối tượng học sinh viết đúng nhưng chưa đẹp 2. Đối tượng học snh viết đẹp nhưng chưa đều. 3. Đối tượng học sinh viết đều , đẹp nhưng tốc độ chậm . Sau đó tôi đã mạnh dạn trao đổi cùng chi bộ, ban giám hiệu tổ chuyên môn của nhà trường tạo điều kiện cho tôi về thời gian, cơ sở vật chất và giúp đỡ tôi hoàn thành công việc "Rèn nét chữ cho học sinh tiểu học ". Mặt khác, tôi đã trực tiếp gặp và trao đổi cùng các bậc phụ huynh của học sinh lớp mình phụ trách, trao đổi cụ thể về tình hình học tập, về kế hoạch thực hiện trong năm học để có nét chữ đep, nét chữ truyền thống"Chữ nét thanh , nét đậm". Tôi mong các bậc phụ huynh thông cảm, tạo điều kiện tốt nhất để tôi hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình. 2
3. B. giải quyết vấn đề I/ Các giải pháp thực hiện: Tromg những giờ dạy luyện viết, vào đầu giờ tôi không quên hướng dẫn các em về ; tư thế ngồi viết - vấn đề này là khâu quan trọng không thể thiếu được trong giờ học của các em nó không những đem lại cho các em kỹ năng viết chữ đẹp mà nó còn đem đến cùng các em thói quen, óc thẩm mỹ và cơ thể phát triển đều đặn, khoẻ mạnh, tránh được một số bệnh tật: Cận thị mắt, cong vẹo cột sống vv Đó là: "Cô dặn em: 1. Khi viết phải ngồi ngay ngắn, thoải mái : - Lưng thẳng. - Không tỳ ngực vào bàn. - Đầu hơi cúi. - Mắt cách vở 25-35cm. - Tay phải cầm bút. - Tay trái tỳ nhẹ lên mép vở để giữ . - Hai chân để song song thoải mái. 2. Cách cầm bút: - Cầm bút bằng ba ngón : Ngón trỏ, ngón cái và ngón giữa . - Khi viết dùng ba ngón tay di chuyển bút từ trái sang phải, cán bút nghiêng về bên phải, khuỷu tay và cánh tay cử động theo mền mại, thoải mái. - Tuyệt đối không được cầm bút tay trái ". Trang trí mỗi phòng học đều đã có bảng mẫu chữ cái (1bộ, trang trí cùng một số con chữ mẫu và các bài viết đẹp của học sinh năm trước). Đầu tiên tôi tiến hành dạy luyện nét chữ hoa truyền thống: nét thanh nét đậm A, Ă, Â, B, C, D, Đ, E, Ê, G H, I, K, L,M, N, O, Ô, Ơ, P, Q, R, S, T , U, Ư, V, X, Y . 3
4. Tiếp theo tôi luyện cho các em kiểu chữ thường: nét thanh nét đậm a,ă,â,b,c,d,đ,e,ê,g,h,i,k,l,m,n,o,ô,ơ,p,q,r,s,t,u,ư, v,x,y. + Luyện viết các dấu thanh : \ ; / ; . ; , ; ~(huyền, sắc, nặng , hỏi, ngã) vềvị trí kích thước. - Luyện viết các số : 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9. - Dạy cho các em nhận dạng phân nhóm các con chữ theo từng nhóm: + Luyện nhóm chữ theo kích thứơc: Ví dụ : Chữ một ô ly: a,o,c,e,n,m,u,x,v Chữ 1,25 ôly: s , r Chữ 1,5 ôly : t Chữ 2 ôly: d, đ, p,q Chữ 2,5 ôly: l, h, k, b, y, . + Luyện viết nhóm chữ theo nét. Ví dụ : Chữ nét cong: c , o , a. Chữ nét thẳng: đ , d , q , p Chữ nét móc: n , m Chữ nét xoắn: r , s. Chữ nét thắt: v , b Chữ nét khuyết: b, l, h, k. Phần hướng dẫn chung các vấn đề đã trình bày ở trên, bản tân tôi luôn thao tác nhiều hoạt động cùng học sinh kết hợp nghe - nhìn – viết - nói song song. Trong giờ học, tôi luôn tạo tình huống vui vẻ thoả mái ở học sinh: Thi đua đố miệng về nhóm chữ, kiểu chữ, thi đua viết ở bảng lớp: Từng nhóm học sinh; Thi đua ở vở ô ly và ở luyện viết của các em các bài đẹp được cả lớp tuyên dương và noi theo. Các bài viết đẹp đều được trưng bàyđể tất cả học sinh được nhận xét noi theo. 4
5. Sự tiến bộ của các em đã ngày một rõ nét, các em dã có được kiến thức cơ bản (các vấn đề đã nêu ở trên). Giờ đây tôi tiến hành ở các bài viết cụ thể đối vớ từng đối tượng học sinh của mình . II / Các biện pháp tổ chức thực hiện: 1 / Đối tượng học sinh viết đúng nhưng chưa đẹp : Tôi ra bài, yêu cầu các em luyện viết vào vở ôly. Trước khi viết bài, tôi nhắc lại tư thế ngồi viết cách cầm bút. Sau khi các em viết xong, tôi kiểm tra, uốn nắn sửa lỗi cho từng em, gọi trực tiếp các em lên sửa lỗi ngay ở bảng lớp. Ví dụ : - Chữ có nét cong: của học sinh thường viết không kín và thẳng nét . - Khoảng cách giữa các con chữ chưa đều, nét các con chữ chưa liền mạch ở mỗi chữ . + Học sinh viết: B ầu tr ời t r ong x anh +Giáo viên sửa lại kết hợi giảng giải: Bầu trời trong xanh Trên cơ sở sửa lỗi cùng học sinh tôi yêu cầu các em về nhà chép lại bài. Hôm sau vào đầu giờ tôi tranh thủ xem bài và nhân xét cùng học sinh. Lúc đầu tôi luyện viết cho các em một đoạn thơ (văn) ngắn: 4 – 6 câu. Dần dần tôi tăng tốc độ về số lượng chữ viết đối với học sinh. Các em được luyện viết ở vở chính tả, vở luyện viết . Và ở các giờ học khác, nhất là môn tập làm văn, tôi luôn luôn lưu ý các em về chữ viết. Động viên cùng sửa sai cùng học sinh, giúp các em có hứng thú cao trong học tập. 2 / Đối tượng học sinh viết đẹp nhưng chưa đều: ở đối tượng này, bài viết mẫu ở vở luyện viết và bài viết mẫu của giáo viên rất quan trọng. Trước khi viết bài tôi đã cho các em quan sát kỹ mẫu viết và kết hợp giảng giải về khoảng cách giữa các con chữ, các chữ, độ cao của từng con chữ như thế nào để định hình cho các em trước khi viết có kiến thức, các kỹ năng cơ bản. Tạo cho các em niềm tin khi viết bài. Trong khi các em viết bài tôi luôn nhắc nhở các em về khoảng cách chữ với chữ các con chữ trong từng chữ và độ cao đặc điểm của từng con chữ (dựa vào ôly có trong vở của các em). 5
6. Ví dụ: Học sinh viết: Đà Lạt là một trong những nơi nghỉ mát nổi tiếng của nước ta. Giáo viên sửa lại: Đà Lạt là một trong những nơi nghỉ mát nổi tiếng của nước ta. Sau mỗi bài học sinh viết, tôi nhận xét sửa lỗi trực tiếp cùng học sinh, và yêu cầu học sinh về nhà thực hiện lại, lưu ý các em thân trọng trong khi viết: “tập trung cao, cẩn thận và kiên trì” đồng thời tôi đưa ra một số gương luyện viết chữ đẹp thành công trong thực tế và trên sách báo tôi sưu tầm các bài viết đẹp của các bạn học sinh đạt giải tỉnh, giải quốc gia phô tô cop pi gửi tới học sinh từng bản nhằm khích lệ học sinh trong học tập. ở một số giờ thực hành, sau khi viết bài xong, tôi đã trực tiếp sửa lỗi và các em cũng đã tự nhận ra lỗi của mình. việc làm tiếp theo của các em là từng nhóm các em thi đua nhau viết lại các tiếng mà mình vi pham trong bài viết( nhom cặp đôi: Một em đọc và một em chép ở bảng lớp và vở ôly). Sau đó các em trao đổi cùng nhau về vấn đề mình vi phạm đã được cô giáo trao đổi. Từ đó các em có ý thức cao hơn trong các bài viết tiếp theo. Ngoài ra tôi còn cho các em đố vui cùng nhau về cách trình bày các bài thơ ở từng thể loại: Thơ 6-8 thơ 4 (5) chữ, thơ tự do Bài văn dài. Cả cách trình bày hết khổ thơ (đoạn văn) này sang khổ thơ (đoạn văn) khác. Mục đích rèn óc thẩm mỹ cao trong vở học của các em ở tất cả các môn học. 3 . Đối với học sinh viết đều, đẹp nhưng tốc độ chậm. ở đối tượng này, trước hết tôi tìm hiểu từng học sinh, luôn gần gũi học sinh để tìm ra nguyên nhân cụ thể để hướng các em vào việc phát huy tốc độ viết đạt yêu cầu và có hiệu quả cao. Tôi nhận thấy rằng, đa phần các em đưa nét bút một cách khá chậm, trong một chữ khi viết từng nét các em nhấc ngòi bút rồi sau đó mới viết tiếp nét chữ khác và ở từng chữ sau khi viết xong các em dừng lại nhìn chữ mình vừa viết rồi mới đặt bút viết tiếp chữ khác. Chính vì thế mà trong khi chép bài cùng các bạn trong 6
7. lớp, những đối tượng này thường phải nhìn bài chép của bạn không viết theo kịp đồng loạt cả lớp. Vì vậy, ở mỗi giờ luyện viết tôi luôn chú ý các em phải biết phối hợp nghe - viết, viết với tốc độ nhanh dần. Lúc đầu, tôi đọc bình thường, tiếp theo tôi đọc nhanh hơn và sau đó tôi đọc đúng tốc độ, tôi thấy các em đã làm quen khá tốt. Việc chấm chữa bài ở đối tượng này đã bớt phần khó khăn, các bài viết của các em đã luôn luôn được tuyên dương. ở các em, mẫu chữ sáng tạo,mẫu chữ nghiêng nét thanh nét đậm đã được hình thành ở các bài văn, bài thơ. Các em đã thể hiện độc đáo trong cách trình bày bài viết của mình. Song song với việc luyện viết chữ đẹp ở giờ học luyện viết. ở các giờ học khác, bản thân tôi luôn chú trọng đến vấn đề trình bày, viết chữ của các em. ở tất cả các môn học, vở ghi của các em được đánh giá xếp loại hàng tháng một cách công bằng, thiết thực và hiệu quả ở lớp. Sau đó nhà trường tiến hành kiểm tra và ghi nhận kết quả của các em: Tuyên dương trước cờ, bài viết mẫu lưu lại ở nhà trường làm tư liệu. Phong trào vở sạch chữ đẹp đã triển khai ở từng khối lớp trong nhà trường nói chung và lớp 5A nói riêng khá hiệu quả. Qua việc triển khai"Rèn chữ viết cho học sinh tiểu học", bản thân tôi đã áp dụng vào thực tế ở cơ quan mình công tác. Bằng những kinh nghiệm học hỏi ở các đồng nghiệp có tay nghề cao. Bằng những kinh nghiệm qua sách báo, thông tin giáo dục, bằng những vốn kinh nghiệm sẵn có của bản thân cùng với sự lãnh chỉ đạo giúp đỡ của chi bộ, của ban giám hiệu và tổ chuyên môn của trường tiểu học Hải Nhân B đã tạo điều kiện tốt để tôi hoàn thành xuất sắc công việc của mình. c. kết luận Việc "rèn chữ viết cho học sinh tiểu học" là một vấn đề cần thiết và khó khăn trong nghành giáo dục của chúng ta . Song để đạt được mục đích cao trong việc " trồng người ", người giáo viên cần: 7