Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp quản lý việc đánh giá chất lượng học sinh Tiểu học

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp quản lý việc đánh giá chất lượng học sinh Tiểu học

1. SKKN: Một số biện pháp quản lý việc đánh giá chất lượng học sinh tiểu học PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ Trong giai đoạn hiện nay, trước yêu cầu đổi mới công nghiệp - hóa hiện đại hóa đất nước, trước sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế - xã hội, khoa học công nghệ nói chung và khoa học giáo dục nói riêng, việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông nhằm tạo ra sự chuyển biến quan trọng về chất lượng và hiệu quả giáo dục đáp ứng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài đáp ứng yêu cầu đổi mới đất nước. Mục tiêu giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để tiếp tục học Trung học cơ sở, Trung học phổ thông và các bậc học cao hơn nữa. Giáo dục Tiểu học là nền tảng của giáo dục phổ thông, là cơ sở vững chắc cho sự hình thành nhân cách và sư phát triển toàn diện con người. Thành quả của giáo dục Tiểu học có giá trị cơ bản, lâu dài, có tính quyết định, vì thế làm tốt giáo dục Tiểu học là đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước. Đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học tập trung theo những định hướng cơ bản: Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh; hình thành và phát triển khả năng tự học cho học sinh; đảm bảo tính phù hợp đối tượng giáo dục và đặc điểm vùng, miền; đảm bảo tính trực quan nhằm khơi dậy hứng thú học tập của học sinh. Đảm bảo tính tích cực là coi trọng vai trò chủ thể của học sinh trong quá trình nhận thức. Đảm bảo tính phù hợp với đối tượng giáo dục là tôn trọng sự phát triển của mỗi cá nhân. Đảm bảo tính trực quan là tổ chức quá trình nhận thức của học sinh thông qua các biểu tượng, hình ảnh cụ thể và thực tế cuộc sống của học sinh. Đổi mới phương pháp dạy học gắn liền với đổi mới tổ chức dạy học. Tổ chức dạy học ở Tiểu học linh hoạt, đa dạng, phù hợp với đối tượng học sinh và điều kiện về cơ sở vật chất, hạ tầng của nhà trường.
2. SKKN: Một số biện pháp quản lý việc đánh giá chất lượng học sinh tiểu học Như vậy phương pháp tổ chức dạy học ở Tiểu học phải phù hợp với nội dung, đối tượng, điều kiện cụ thể của mỗi lớp học. Giáo dục Tiểu học thực hiện mục tiêu dạy chữ, dạy người, hướng tới mục tiêu phát triển con người toàn diện. Việc kiểm tra đánh giá kết quả của học sinh cũng cần được nhận thức sâu sắc theo quan điểm toàn diện. Cần đổi mới cách thức kiểm tra, đánh giá để không “đẩy” học sinh vào thế học thuộc lòng, hay học để đối phó, học chỉ để lấy điểm, chỉ để biết chứ không để hiểu và áp dụng. Thực tiễn đổi mới công tác quản lí, chỉ đạo giáo dục Tiểu học hiện nay cho thấy tầm quan trọng đặc biệt của người Hiệu trưởng, P.Hiệu trưởng Tiểu học. Nhà trường Tiểu học rất cần những cán bộ quản lí tận tâm, thành thạo công việc, có năng lực điều hành để đảm nhiệm tốt công việc, được học sinh và phụ huynh tin tưởng, giáo viên mến phục. Việc quản lí, chỉ đạo công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng học sinh là một trong những công tác rất quan trọng trong mỗi nhà trường nhằm đảm bảo đánh giá đúng thực chất trình độ của học sinh để từ đó tìm giải pháp điều chỉnh kịp thời nhằm giúp học sinh học tập tiến bộ hoặc giúp học sinh phát huy khả năng của mình. Để đảm bảo tính chính xác, công bằng và tạo không khí phấn khởi, lòng say mê học tập của học sinh thì giáo viên phải có nhận thức và kĩ năng đánh giá năng lực học tập của học sinh theo đúng chương trình của Bộ GD&ĐT. Việc đánh giá học sinh Tiểu học hiện nay có những ưu, nhược điểm sau: * Ưu điểm: Góp phần thực hiện mục tiêu, nội dung, chương trình, phương pháp và hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục tiểu học. Khuyến khích học sinh học tập chuyên cần, phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo, khả năng tự học của học sinh, xây dựng niềm tin, rèn luyện đạo đức theo truyền thống Việt Nam.
3. SKKN: Một số biện pháp quản lý việc đánh giá chất lượng học sinh tiểu học Đối với các môn: Toán, Tiếng Việt, Khoa học, Lịch sử - Địa lí, Ngoại ngữ, Tin học và Tiếng dân tộc giúp giáo viên và học sinh định lượng rõ kiến thức của học sinh qua điểm số kết hợp với nhận xét. Đối với các môn : Đạo đức, Tự nhiên và Xã hội, Âm nhạc, Mỹ Thuật, Thể dục, việc đánh giá bằng nhận xét giúp học sinh có cơ hội được động viên tinh thần, có ý thức hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập, tránh được việc ganh đua về điểm số giữa học sinh với học sinh. Đổi mới cách đánh giá giúp cho việc đánh giá đa chiều có sự đánh giá của giáo viên với học sinh, học sinh với học sinh, học sinh tự đánh giá và đánh giá kết quả cuối cùng của giáo viên. * Nhược điểm: Cơ sở vật chất phục vụ cho việc đánh giá chất lượng của học sinh còn hạn chế (ví dụ các bài trắc nghiệm cần có nhiều phiên bản đối với các vùng miền xa trung tâm còn gặp nhiều khó khăn). Việc đánh giá bằng nhận xét, bằng cách tích các chứng cứ mà học sinh đạt được ở một số giáo viên còn lúng túng, ngại khó, chưa thích ứng với hình thức kiểm tra, đánh giá theo chương trình mới hoặc kiểm tra đánh giá còn qua loa đại khái, chưa phản ánh đúng chất lượng thực tế của môn học. Việc đánh giá bằng nhận xét mang tính định tính cao, giáo viên dễ mắc sai lầm khi nhận xét kết quả học tập của học sinh. Vì vậy vấn đề đặt ra: Để đổi mới giáo dục diễn ra một cách đồng bộ, thực hiện tốt nhiệm vụ trong nhà trường, tổ chức tốt việc kiểm tra đánh giá của học sinh theo đúng tinh thần đổi mới nội dung, chương trình giáo dục thì đối với mỗi nhà trường cần phải quan tâm và chỉ đạo sát sao việc đánh giá chất lượng học sinh nói chung và từng lớp nói riêng, cho nên tôi chọn sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp
4. SKKN: Một số biện pháp quản lý việc đánh giá chất lượng học sinh tiểu học quản lý việc đánh giá chất lượng học sinh tiểu học” của trường tiểu học Tình Cương - Cẩm Khê- Phú Thọ. Nhằm đánh giá học sinh một cách chính xác, khoa học góp phần nâng cao chất lượng học sinh trong trường tiểu học.
5. SKKN: Một số biện pháp quản lý việc đánh giá chất lượng học sinh tiểu học PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lý luận và thực tiễn. 1. Cơ sở lý luận a.Việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông phải quán triệt mục tiêu, yêu cầu về nội dung, phương pháp giáo dục của các bậc học, cấp học quy định trong Luật giáo dục; khắc phục những mặt còn hạn chế của chương trình, sách giáo khoa hiện hành; tăng cường tính thực tiễn, kỹ năng thực hành, năng lực tự học; coi trọng kiến thức khoa học xã hội và nhân văn; bổ sung những thành tựu khoa học và công nghệ hiện đại phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh. Bảo đảm sự thống nhất, kế thừa và phát triển của chương trình giáo dục; tăng cường tính liên thông giữa giáo dục phổ thông với giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học; thực hiện phân luồng trong hệ thống giáo dục quốc dân để tạo sự cân đối về cơ cấu nguồn nhân lực; bảo đảm sự thống nhất về chuẩn kiến thức và kỹ năng, có phương án vận dụng chương trình, sách giáo khoa phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của các địa bàn khác nhau. Đổi mới nội dung chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy và học phải được thực hiện đồng bộ với việc nâng cấp và đổi mới trang thiết bị dạy học, tổ chức đánh giá, thi cử, chuẩn hoá trường sở, đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và công tác quản lý giáo dục. b. Mục tiêu của việc đổi mới chương trình và sách giáo khoa phổ thông là: + Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tăng cường bồi dưỡng cho thế hệ trẻ lòng yêu nước, yêu quê hương và gia đình; tinh thần tự tôn dân tộc, lý tưởng xã hội chủ nghĩa; lòng nhân ái, ý thức tôn trọng pháp luật; tinh thần hiếu học, chí tiến thủ lập thân, lập nghiệp. + Đổi mới phương pháp dạy và học, phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự học của học sinh.
6. SKKN: Một số biện pháp quản lý việc đánh giá chất lượng học sinh tiểu học + Tiếp cận trình độ giáo dục phổ thông ở các nước trong khu vực và trên thế giới. + Tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức phân luồng sau trung học cơ sở và trung học phổ thông, chuẩn bị tốt cho học sinh học tập tiếp tục ở bậc sau trung học hoặc tham gia lao động ngoài xã hội. + Thực hiện đồng bộ việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy và học với việc đổi mới về cơ bản phương pháp đánh giá, xếp loại, đổi mới đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên; đổi mới công tác quản lý giáo dục, nâng cấp cơ sở vật chất của nhà trường theo hướng chuẩn hoá, đảm bảo trang thiết bị và đồ dùng dạy học. + Về các giải pháp hỗ trợ khác: Tăng cường công tác thanh tra giáo dục để đảm bảo thực hiện nghiêm túc, có chất lượng, đạt hiệu quả chương trình mới và yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học. Tăng cường việc tuyên truyền vận động trong toàn xã hội, làm cho phụ huynh học sinh hiểu được mục tiêu và tính ưu việt của chương trình mới, cùng tham gia giúp các học sinh học tập. (Trích mục: 2-3-4 Chỉ thị số 14/2001/CT-TTg) c. Kiểm tra nhằm đánh giá phát hiện các sai sót, các ách tắc của hệ thống trong quá trình hoạt động để có giải pháp xử lí đồng thời tìm kiếm các cơ hội điều chỉnh để đạt tới mục tiêu. Kiểm tra còn đảm bảo nhu cầu thực thi quản lí. (Mục IV- Chức năng kiểm tra-Giáo trình quản lí 1 – T201) d. Giảng dạy, giáo dục đảm bảo chất lượng theo chương trình giáo dục, kế hoạch dạy học; soạn bài, lên lớp, kiểm tra, đánh giá, xếp loại học sinh; quản lí học sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục.
7. SKKN: Một số biện pháp quản lý việc đánh giá chất lượng học sinh tiểu học e. Đổi mới trong việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh: Nội dung kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh phải dựa trên những mục tiêu cụ thể mà bộ môn đã đề ra ở từng chủ đề, chủ điểm. Nội dung đó phải đảm bảo kiểm tra được toàn diện về các mặt kiến thức, kĩ năng và tư duy của học sinh đồng thời chú ý đến tính phổ thông đại trà và tính phân hoá trong học tập của học sinh. g. Đảm bảo ổn định đội ngũ giáo viên. Tập trung đổi mới phương pháp dạy học theo những yêu cầu cơ bản sau: - Trên cở sở nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên và các tài liệu tham khảo cần thiết, mỗi giáo viên chủ động xây dựng kế hoạch bài học bám sát yêu cầu cơ bản về kiến thức và kĩ năng từng bài; kế hoạch bài học phải thể hiện rõ những hoạt động của giáo viên và học sinh, những thiết bị dạy học được sử dụng, - Trong mỗi tiết dạy giáo viên cần quan tâm tới từng học sinh, giảng dạy theo yêu cầu chuẩn kiến thức kỹ năng từng môn học, từng bài học để học sinh học tập vừa sức, hiệu quả, sử dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy học. - Tạo mọi điều kiện để học sinh hoàn thành nhiệm vụ học tập chủ yếu trên lớp, hạn chế giao việc về nhà. - Về đánh giá xếp loại: Tiếp tục chỉ đạo đổi mới cách đánh giá kết quả học tập của học sinh nhằm đạt mục tiêu: Thông qua đánh giá để nắm bắt quá trình phát triển, khả năng và sự tiến bộ của học sinh, tạo cho trẻ sự tự tin và ham thích đến trường. Điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng chuẩn kiến thức kỹ năng các môn học, tiếp tục đổi mới phương pháp giáo dục, phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của Chương trình giáo dục phổ thông; điều chỉnh để từng bước hoàn thiện việc học lên trung học phổ thông nhằm khắc