Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 12 nắm vững trọng âm từ trong Tiếng Anh

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 12 nắm vững trọng âm từ trong Tiếng Anh

1. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 12 nắm vững trọng âm từ Tiếng Anh MỤC LỤC SƠ YẾU LÝ LỊCH PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ I. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu 1. Cơ sở lý luận 2. Cơ sở thực tiễn II. Mục đích sáng kiến kinh nghiệm III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu IV. Kế hoạch nghiên cứu PHẦN 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I. Nội dung lý luận 1. Trọng âm là gì? 2. Vì sao cần nắm vững trọng âm? 3. Học trọng âm như thế nào? II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu 1. Khảo sát thứ nhất 2. Khảo sát thứ hai III. Những biện pháp đã thực hiện 1. Trong các giờ học Tiếng Anh 2. Trong buổi ngoại khoá Tiếng Anh IV. Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng PHẦN 3. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ I. Những đánh giá cơ bản về sáng kiến kinh nghiệm II. Các đề xuất và khuyến nghị PHẦN 4. TÀI LIỆU THAM KHẢO Trường THPT Phúc Thọ 1 Nguyễn Thị Ly Nga
2. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 12 nắm vững trọng âm từ Tiếng Anh SƠ YẾU LÝ LỊCH Họ và tên: NGUYỄN THỊ LY NGA Sinh ngày: 15 – 12 – 1978 Năm vào ngành: 2005 Chức vụ: giáo viên Đơn vị: Trường THPT Phúc Thọ Trình độ chuyên môn: Đại học ngoại ngữ Hệ đào tạo: Chính quy Bộ môn giảng day: Tiếng Anh Ngoại ngữ: Tiếng Anh, Tiếng Pháp Trình độ chính trị: sơ cấp Trường THPT Phúc Thọ 2 Nguyễn Thị Ly Nga
3. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 12 nắm vững trọng âm từ Tiếng Anh PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU: 1. Cơ sở lý luận: Tiếng Anh là môn học đã và đang được thực hiện đổi mới đi đầu tại các trường trung học phổ thông. Bộ GD- ĐT đã xây dựng phương án thay đổi ( nâng cao ) chất lượng dạy và học ngoại ngữ trên cả nước. Có thể thấy Tiếng Anh nói riêng và ngoại ngữ nói chung đang là tiêu điểm được quan tâm và phát triển mạnh mẽ. Để đổi mới và nâng cao chất lượng học ngoại ngữ cần nhiều giải pháp đồng bộ mà trước hết phải đổi mới phương pháp dạy và học. Tiếng Anh hiện nay đang được dạy theo đường hướng giao tiếp và đường hướng lấy người học làm trung tâm. Để có thể giao tiếp được bằng Tiếng Anh, học sinh phải sử dụng được hai kỹ năng nghe và nói tốt. Vậy giáo viên và học sinh phải làm gì để đạt được mục tiêu này? Điều này đòi hỏi nhiều yếu tố, trong đó việc giúp học sinh nắm vững được trọng âm các từ trong Tiếng Anh là tương đối quan trọng. Việc phát âm đúng trọng âm từ Tiếng Anh sẽ giúp cho việc giao tiếp bằng tiếng Anh được tiến hành thuận lợi hơn, tránh được những hiểu nhầm trong giao tiếp. 2. Cơ sở thực tiễn: Từ thực tế giảng dạy Tiếng Anh nhiều năm , tôi nhận thấy rằng các kiến thức ngôn ngữ nói chung và kiến thức về trọng âm Tiếng Anh nói riêng đang được dạy trong chương trình THPT chỉ ở mức độ thực hành, không giải thích. Học sinh chỉ cần nghe và nhắc lại cho đúng một số từ cho sẵn. Nội dung về trọng âm Tiếng Anh chỉ được giới thiệu ở phần Language focus của các bài là Unit 3, Unit 4 và Unit 5 lớp 12. Học sinh chỉ được Trường THPT Phúc Thọ 3 Nguyễn Thị Ly Nga
4. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 12 nắm vững trọng âm từ Tiếng Anh nghe băng về cách đọc trọng âm một số từ và sau đó nhắc lại. Tuy nhiên, trong các bài kiểm tra và các đề thi tốt nghiệp THPT hoặc thi tuyển sinh vào đại học, cao đẳng lại thường có phần câu hỏi về trọng âm. Qua tìm hiểu kết quả các bài kiểm tra của học sinh, tôi nhận thấy học sinh thường không làm đúng các câu hỏi thuộc phần kiến thức về trọng âm. Ngoài ra tôi cũng nhận thấy hầu hết học sinh khi nói Tiếng Anh đều không chú ý đến trọng âm của các từ mà chỉ nói một cách đều đều, điều này làm giảm đi hiệu quả của việc sử dụng Tiếng Anh. II. MỤC ĐÍCH CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: Từ các cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn nêu trên, tôi đã quyết định thực hiện đề tài có tên gọi “ Một số biện pháp giúp học sinh lớp 12 nắm vững trọng âm từ trong Tiếng Anh”. Mục đích của đề tài này là: - Thứ nhất, làm cho học sinh nhận thức được tầm quan trọng của việc sử dụng đúng trọng âm Tiếng Anh, từ đó giúp các em có ý thức về trọng âm trong việc rèn luyện kỹ năng giao tiếp của mình. - Thứ hai, giúp học sinh nói Tiếng Anh một cách chính xác, đảm bảo chuẩn kiến thức môn học, qua đó giúp học sinh giải quyết được phần câu hỏi về kiến thức trọng âm trong các bài kiểm tra hoặc các bài thi tốt ngiệp và đại học. - Thứ ba, đề tài này có thể giúp giáo viên dạy ngoại ngữ có thêm một vài gợi ý nhỏ trong việc rèn luyện kỹ năng nói cho học sinh. III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU: Đề tài này được nghiên cứu và thực hiện với học sinh lớp 12A1 và đối chứng ở học sinh lớp 12A2 trường THPT Phúc Thọ trong năm học 2009- 2010, đồng thời có tham khảo thêm ý kiến của các thầy cô giáo dạy Tiếng Anh trường THPT Phúc Thọ. Trường THPT Phúc Thọ 4 Nguyễn Thị Ly Nga
5. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 12 nắm vững trọng âm từ Tiếng Anh IV. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU: - Các phương pháp sử dụng: + Dự giờ dạy của các đồng nghiệp. + Phỏng vấn và kiểm tra để tìm hiểu thực trạng. + Thực nghiệm các biện pháp có so sánh đối chứng. + Kiểm tra kết quả sau khi thực hiện đề tài. - Thời gian thực hiện đề tài: trong năm học 2009-2010. Trường THPT Phúc Thọ 5 Nguyễn Thị Ly Nga
6. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 12 nắm vững trọng âm từ Tiếng Anh PHẦN II. NỘI DUNG ĐỀ TÀI I. NỘI DUNG LÝ LUẬN: 1. Trọng âm là gì? Theo Peter Roach trong “ English phonetics and phonology”, trọng âm của một từ là âm được phát âm nổi bật hơn so với các âm còn lại. Âm có trọng âm có ít nhất bốn đặc điểm khác biệt sau: - có âm lượng ( loudness) lớn hơn các âm còn lại, - có trường độ( length ) dài hơn các âm còn lại, - có cao độ ( pitch ) cao hơn các âm còn lại, - nguyên âm của âm có trọng âm có đặc điểm ( quality ) khác với đặc điểm của các nguyên âm còn lại trong cùng một từ. Thông thường bốn yếu tố trên thường xuất hiện cùng nhau trong một âm có trọng âm. Tuy nhiên, đôi khi chỉ một hoặc hai yếu tố cũng làm nên trọng âm của một từ. Các yếu tố trên có tầm quan trọng không giống nhau, trong đó cao độ và trường độ là hai yếu tố quan trọng nhất, giúp người nghe dễ dàng nhận ra trọng âm của một từ. Âm có trọng âm được đọc nhấn hơn các âm khác khoảng nửa âm và đọc gần như âm kéo dài. 2. Vì sao cần nắm vững trọng âm? Trọng âm là một bộ phận cấu thành nên Tiếng Anh. Việc nắm vững trọng âm giúp người học tiến gần hơn tới khả năng sử dụng Tiếng Anh một cách lưu loát, giúp cho quá trình giao tiếp diễn ra một cách tự nhiên hơn, tránh được những hiểu lầm và sai sót trong giao tiếp. Ngoài ra, với học sinh trung học phổ thông, việc thành thạo trong phát âm đúng trọng âm còn giúp các em làm đúng các câu hỏi về kiến thức Trường THPT Phúc Thọ 6 Nguyễn Thị Ly Nga
7. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 12 nắm vững trọng âm từ Tiếng Anh trọng âm trong các bài kiểm tra, bài thi học kì, thi tốt nghiệp hoặc thi đại học. 3. Học trọng âm như thế nào? Giống như mọi kiến thức ngôn ngữ, trọng âm cũng có những quy tắc riêng của nó. Người học có thể tìm mua những cuốn sách viết về trọng âm và học theo các quy tắc trong đó. Với các quy tắc cố định, người học chỉ cần học thuộc lòng và làm thật nhiều bài tập. Tuy nhiên các quy tắc đều có ngoại lệ. Người học cần chú ý hơn tới các ngoại lệ này. Ngoài ra, người học có thể học trọng âm bằng nhiều cách khác nhau như: học trong quá trình giao tiếp, học khi lắng nghe giáo viên giảng bài, học khi nghe các chương trình phát bằng Tiếng Anh, hoặc bằng cách tra từ điển. Và chỉ có luyện tập và luyện tập thường xuyên mới giúp cho mọi người học thành công trên con đường chinh phục ngôn ngữ. II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU: Qua thăm dò ý kiến của nhiều đồng ngiệp và học sinh, đồng thời qua thực tế giảng dạy , tôi nhận thấy học sinh khi học Tiếng Anh từ bậc trung học cơ sở đến hết lớp 11 của bậc THPT hầu như không được học về trọng âm Tiếng Anh. Hầu hết giáo viên không có thời gian hoặc không chú ý hướng dẫn cho học sinh về vấn đề này. Giáo viên khi chữa lỗi cho học sinh chỉ chú ý đến cách dùng từ, lỗi ngữ pháp hoặc lỗi phát âm sai chứ không chữa lỗi về nhấn trọng âm. Hầu hết học sinh không có khái niệm về nhấn trọng âm khi phát âm Tiếng Anh. Học sinh có thể biết về trọng âm khi xem phần Glossary ở cuối sách giáo khoa. Tuy nhiên rất nhiều học sinh không xem đến phần này hoặc có xem nhưng chỉ chú ý nghĩa của từ mà không để ý đến cách phát âm hay trọng âm của từ. Trường THPT Phúc Thọ 7 Nguyễn Thị Ly Nga
8. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 12 nắm vững trọng âm từ Tiếng Anh Đặc biệt là có một số giáo viên chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc phát âm đúng trọng âm Tiếng Anh trong giao tiếp nên chưa chú trọng đến việc rèn luyện để nói cho đúng trọng âm. Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã thực hiện 2 khảo sát về sự hiểu biết về trọng âm của học sinh và thực trạng dạy học phần trọng âm. 1. Khảo sát thứ nhất: là khảo sát về khả năng sử dụng trọng âm Tiếng Anh của học sinh lớp 12A1 và 12A2 của trường THPT Phúc Thọ với trình độ tương đương nhau, có kết quả học tập môn Tiếng Anh ở lớp 11 tương đương. Tôi đã phát cho mỗi học sinh một phiếu gồm 5 câu hỏi về trọng âm Tiếng Anh và yêu cầu các em làm trong vòng 5 phút. Các từ trong phiếu được chọn từ unit 1 chương trình Tiếng Anh lớp 12 khi học sinh vừa học xong bài này. Phiếu câu hỏi có nội dung như sau: Choose the word whose stress pattern is different from that of the rest. 1. A. caring B. secure C. willing D. project 2. A. family B. active C. discuss D. happy 3. A. garbage B. mischievous C. daughter D. member 4. A. reserved B. importance C. photograph D. decide 5.A. secondary B. attempt C. biologist D. obedient Trường THPT Phúc Thọ 8 Nguyễn Thị Ly Nga
9. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 12 nắm vững trọng âm từ Tiếng Anh Kết quả số học sinh làm đúng số lượng câu hỏi ở mỗi lớp như sau ( có kèm theo tỉ lệ phần trăm): Lớp Sĩ số Đúng 5 Đúng 4 Đúng 3 Đúng 2 Đúng 1 Sai câu câu câu câu câu 5câu 12A1 51 5hs 6hs 5hs 11hs 14hs 10hs 9,8% 11,7 % 9,8 % 21,5 % 27,6 19,6 % 12A2 53 4hs 6hs 5hs 12hs 12hs 14hs 7,4 % 22,2 % 9,5 % 22,2 % 22,2 % 26,5 % Từ kết quả trên có thể thấy rằng chỉ khoảng 30% học sinh đạt mức trung bình trở lên với phần kiến thức về trọng âm và khoảng 20% học sinh không làm đúng câu hỏi nào về trọng âm. Sau khi học sinh trả lời ở phiếu xong, tôi tiếp tục yêu cầu ngẫu nhiên một số em học sinh phát âm các từ trong phiếu. Kết quả là, hầu hết các em đều không phát âm đúng trọng âm của các từ đó kể cả những em đã trả lời đúng cả 5 câu hỏi trên phiếu. Như vậy có thể thấy kiến thức về trọng âm của học sinh là tương đối yếu. Ngay cả những em nắm được lý thuyết thì cũng yếu về thực hành. 2. Khảo sát thứ hai: Tôi đã thực hiện khảo sát về thực trạng dạy học phần kiến thức về trọng âm Tiếng Anh của giáo viên Tiếng Anh trường THPT Phúc Thọ. Qua dự giờ một số tiết dạy và qua phỏng vấn, tôi nhận thấy giáo viên đã có nhắc tới trọng âm từ khi dạy từ mới nhưng không thường xuyên. Ở phần Language focus của Unit 3, Unit 4 và Unit 5 lớp 12, giáo viên chỉ cho học sinh nhắc lại những từ có trong sách giáo khoa, không có thêm bài tập hay giải thích gì về trọng âm. Trường THPT Phúc Thọ 9 Nguyễn Thị Ly Nga