Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh đến cuộc sống xanh qua tiết Sinh học 6

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh đến cuộc sống xanh qua tiết Sinh học 6

1. Mẫu báo cáo sáng kiến (Kèm theo Quy định về hoạt động sáng kiến trên địa bàn tỉnh Quảng Nam) CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc BÁO CÁO SÁNG KIẾN HƯỚNG DẪN HỌC SINH ĐẾN CUỘC SỐNG XANH QUA TIẾT SINH HỌC 6 1. Mô tả bản chất của sáng kiến 1.1. Các giải pháp thực hiện, các bước và cách thức thực hiện: a. Định hướng phương pháp giảng dạy bài học có liên quan Để giảng dạy kiến thức có liên quan đến giáo dục bảo vệ thực vật, giáo viên cần tích hợp một cách có hệ thống các kiến thức giáo dục bảo vệ thực vật với kiến thức môn học thành nội dung thống nhất, gắn bó chặt chẽ với nhau dựa trên mối liên hệ lí luận và thực tiễn đựoc đề cập trong bài học. Vì vậy kiến thức giáo dục bảo vệ thực vật không phải muốn đưa vào lúc nào cũng được, mà phải căn cứ vào nội dung của bài học có liên quan tìm chỗ thích hợp để đưa vào. Đối với môn Sinh học có thể áp dụng hai dạng khác nhau: * Dạng lồng ghép Ví dụ: Chương IV: Lá- Bài 22: Ảnh hưởng của các điều kiện bên ngoài đến quang hợp, ý nghĩa của quang hợp- Phần 2: Quang hợp của cây xanh có ý nghãi gì? Hoạt động của Giáo Viên Hoạt động của Học Sinh - Để HS nhận thấy vai trò của thực vật HS nêu được: đối với sự sống của con người, GV đặt câu hỏi: - Con người cũng như tất cả các sinh vật trên trái đất cần khí gì để duy trì sự sống? - Khí oxi - Khí oxi do đâu mà có? - Do quá trình quang hợp của cây xanh tạo ra. Vậy không có cây xanh thì không có sự - Đúng. Vì sẽ không có oxi cho con sống trên trái này, điều đó có đúng người và các sinh vật trên đất để hô không? Vì sao? hấp. - GV yêu cầu các nhóm lên trình các tranh ảnh về sản phẩm chất hữu cơ do - Các hóm lên trình tranh ảnh và trao quang hợp của cây xanh tạo ra và nêu vai đổi thảo luận với nhau. 1
2. trò của từng sản phẩm hữu cơ? GV chiếu một số tranh: 2
3. - Chất hữu cơ và khí oxi do quá trình quang hợp của cây xanh tạo ra cần cho sự sống của hầu hết sinh vật trên Trái Đất kể cả con người và làm cân bằng không khí. - Thực vật có vai trò rất quan trọng đối với sự sống của con người. HS xem phim. Thảo luận - HS có thể đưa ra các câu trả lời GV: Nhờ có thực vật mà nguồn dự trữ sau: thức ăn được tích lũy trên Trái Đất. Hằng Thực vật bị suy giảm, Thực vật năm giới Thực Vật chế tạo ra 450 tỉ tấn không còn nữa. chất hữu cơ, tức khoảng 70 tấn cho mỗi HS có thể nêu được: đầu người và nhả ra 400 tỉ tấn khí oxi. - Tham gia tuyên truyền về bảo vệ - Quang hợp ở cây xanh có ý nghĩa gì cho 3
4. cuộc sống của các động vật và con rừng người? - HS đưa ra giải pháp, rồi cùng thảo luận để xác định giải pháp là khả thi - Qua bài học hôm nay giúp em biết được nhất để có thể thực hiện trong thời điều gì? gian đến. - GV chiếu đoạn phim rừng bị tàn phá nặng nề. GV đặt câu hỏi: - Nếu con người cứ tiếp tục tàn phá rừng như thế này thì trong tương lai rừng sẽ như thế nào? - Các em là những chủ nhân tương lai trong đất nước thì để tránh những hiện mà chúng ta vừa nêu trên thì bây giờ các em cần phải làm gì? - Để trường THCS Nguyễn Hồng Ánh “ngày càng xanh” các em cần phải làm gì? Ví dụ: Chương IX: Vai trò của thực vật- Bài 46: Thực vật góp phần điều hòa khí hậu- Phần 3: Thực vật làm giảm ô nhiễm môi trường. Muốn thực hiện nội dung này thì giáo viên phải giao nhiệm vụ tìm hiểu về các hình ảnh ô nhiễm môi trường không khí cho từng nhóm. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học Sinh GV yêu câu từng nhóm lên trình bày các HS các nhóm lên trình bày. hình ảnh về ô nhiễm môi trường không khí, nêu nguyên nhân của các hiện tượng trên.( HS đã chuẩn bị trước ở nhà). 4
5. - HS có thể nêu: - Do khói thải của các nhà máy công nghiệp, khói của phương tiện vận chuyển, cháy rừng - Có thể mắc một số bệnh về đường GV đặt câu hỏi: hô hấp. - Do đâu mà không khí bị ô nhiễm? - Môi trường không khí bị ô nhiễm có ảnh hưởng gì đến sức khỏe? - Một số HS sẽ lên trình bày biện GV: tổ chức cho HS chơi trò chơi đóng pháp bảo vệ môi trường sống của vai: mình, HS khác nhận xét và đưa ra ý - Là một chủ tịch của một Quận có nhiều kiến của mình. nhà máy công nghiệp thì em sẽ làm gì để - Vì lá cây có tác dụng ngăn bụi, diệt hạn chế sự ô nhiễm môi trường tại địa một số vi khuẩn, giảm ô nhiễm môi phương? trường. - Em hãy giải thích vì sao người ta - Trồng nhiều cây xanh ở đường phố, thường trồng cây quanh khu vực nhà nhà máy, bệnh viện, trụ sở làm việc, máy? nhà trường và những nơi công - Để có môi sống xanh thì chúng ta cần cộng phải làm gì? 5
6. Ví dụ: Chương IX: Vai trò của thực vật- Bài 48: Vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con người. Hoạt động của Giáo Viên Hoạt động của Học Sinh GV yêu cầu HS thảo luận nhóm tìm HS thảo luận, liệt kê tất cả các nội hiểu về vai trò của thực vật đối với đời dung trong bảng thảo luận ở sgk. sống của con người theo nội dung trong sgk. - GV yêu cầu HS quan sát sân trường, HS nêu được: làm cảnh, che bóng mát, nêu công dụng của các cây trong sân làm thuốc, để nghiên cứu học tập. trường và vườn sinh vật. - GV đặt câu hỏi: - Các em cần làm gì để lớp học, nhà - HS nêu được: Đặt các giỏ hoa, cây trường ngày càng xanh và vườn sinh xanh trong lóp học, trồng thêm cây vật ngày càng đẹp hơn. trong sân trường và các bồn hoa, bổ sung thêm một số cảnh và cây thuốc nam vào vườn sinh vật. - Tại sao nói nếu không có thực vật thì - HS: vì cây xanh có vai trò vô cùng cũng không có loài người? quan trọng đối với đời sống của người. Ví dụ: Ví dụ: Chương IX: Vai trò của thực vật- Bài 49: Bảo vệ sự đa dạng của thực vật- Phần 2- mục b. Sự suy giảm tính đa dạng của thực vật ở Việt Nam Hoạt động của Giáo Viên Hoạt động của Học Sinh GV chiếu phim về hình ảnh khai thác rừng, cháy rừng, đốt rừng làm nương rẫy. 6
7. HS nêu được: - Do khai thác rừng bừa bãi, đốt rừng làm nương rẫy, cháy rừng. GV đặt câu hỏi: - Nguyên nhân nào dẫn đến tính đa dạng của thực vật Việt Nam bị suy giảm? HS tự trao đổi ý kiến với nhau. HS nêu được: trồng rừng 7
8. GV chiếu phim hình ảnh về các đồi trống, những diện tích rừng bị chặt phá. Và đặt câu hỏi: Là những chủ nhân tương lai của đất nước các em suy nghĩ gì về những hình ảnh trên? - Muốn trong tương lai những cánh rừng này sẽ có màu xanh thì các em cần phải làm gì? * Dạng liên hệ: Ví dụ: Chương IV: Lá- Bài 21: Quang hợp- Phần 2: Xác định chất khí thải ra trong quá trình lá chế tạo tinh bột. Hoạt động của Giáo Viên Hoạt động của Học Sinh Sau khi giáo viên yêu cầu HS thảo luận các câu hỏi trong lệnh▼ để xác định được chất khí cây thải ra trong quá trình quang hợp là khí oxi thì giáo viên tiếp tục đặt câu hỏi: - Là học sinh em cần phải làm gì để HS nêu được: không ngắt, bẻ cành bảo vệ cây xanh nhà trường? - Nếu thấy bạn nào đó bẻ cành cây làm HS: em nói với bạn đó làm như vậy là gì? sai vì cây xanh có vai trò rất lớn đối với sự sống của chúng ta. Bạn không được làm tổn hại đến cây. b. Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật dưới dạng thi vẽ tranh - Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh đối với những vấn đề về bảo vệ thực vật. - Giúp học sinh mở rộng và nâng cao kiến thức về bảo vệ thực vật. - Phát triển khả năng làm việc hợp tác nhóm. - Hình thành khả năng tự học, tự nghiên cứu. 8
9. Giáo viên sẽ đưa ra một chủ đề liên quan đến bảo vệ thực vật rồi cho các nhóm tự tìm nội dung liên quan và thể hiện nội dung bằng cách vẽ trên giấy A4. Từ đó giáo viên sẽ chấm chọn cho điểm để khuyến khích các em. Ví dụ: Bài 49: Bảo vệ sự đa dạng của thực vật - Chủ đề: Cuộc sống xanh trong tương lai. - Chuẩn bị của các nhóm: giấy A4, bút chì, hộp màu - Thời gian giành cho cuộc thi: 5 phút - Nội dung: Phát họa sơ lược cuộc sống xanh trong tương lai. 1.2. Phân tích tình trạng của giải pháp đã biết (nếu là giải pháp cải tiến giải pháp đã biết trước đó tại cơ sở): Sáng kiến chưa áp dụng tại cơ sở. 1.3. Nội dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những nhược điểm hiện tại: Không 1.4. Khả năng áp dụng của sáng kiến - Sử dụng rất hiệu quả tại đơn vị và nhân rộng đối với tất cả các trường THCS trên địa bàn huyện Nam Trà My trong các năm học tiếp theo. - Áp dụng được cho tất cả các khối THCS, THPT môn Sinh học. 1.5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến - Kế hoạch giáo dục môn học Sinh học 6. - Chuẩn kiến thức kỹ năng, sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu tham khảo - Cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy và học của nhà trường đảm bảo. - Hoạt động dạy- học của giáo viên và học sinh tích cực. - Hoạt động trải nghiệm của học sinh - Thực hành - Học sinh lớp 6 trường PTDTBTTHCS Trà Don. 1.6. Hiệu quả sáng kiến mang lại - Ý thức bảo vệ cây xanh nói chung và trong nhà trường nói riêng được thể hiện rõ rệt: + Các em không bứt lá, bẻ cành + Không vứt rác dưới gốc cây + Không giẫm đạp lên cây - Các em đã nâng cao nhận thức là làm thế nào để ngôi trường ngày càng xanh, đẹp hơn bằng hình thức: + Mỗi lớp đã đặt trong phòng của lớp mình 2 chậu cây xanh và các giỏ hoa ở các cửa sổ. + Trồng thêm cây và trang trí lại bồn hoa trước lớp. - Thành lập câu lạc bộ sinh học: giúp các bạn giải đáp những vấn đề liên quan đến đến thực vật hay tổ chức giao lưu tìm hiểu về thực vật giữa các lớp. 9
10. - Các lớp tham gia tốt việc chăm sóc vườn sinh vật, đặc biệt các em đã trồng thêm một số loại cây cảnh và cây thuốc nam ở vườn sinh vật. 2. Những thông tin cần được bảo mật - nếu có: Không 3. Danh sách những thành viên đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu - nếu có: Không 4. Hồ sơ kèm theo (Bản mô tả nội dung sáng kiến có thể minh họa bằng các bản vẽ, thiết kế, sơ đồ, ảnh chụp mẫu sản phẩm - nếu có) 10