Làm thế nào để tổ chức nhóm khoa học và đánh giá việc học nhóm công bằng đến từng học sinh?
6 trang
31/08/2022
4840
Bạn đang xem tài liệu "Làm thế nào để tổ chức nhóm khoa học và đánh giá việc học nhóm công bằng đến từng học sinh?", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
File đính kèm:
- lam_the_nao_de_to_chuc_nhom_khoa_hoc_va_danh_gia_viec_hoc_nh.pdf
Nội dung text: Làm thế nào để tổ chức nhóm khoa học và đánh giá việc học nhóm công bằng đến từng học sinh?
- LÀM TH NÀO ð T CH C NHĨM KHOA H C VÀ ðÁNH GIÁ VI C H C NHĨM CƠNG B NG ð N T NG H C SINH? ThS. T ng Xuân Tám ThS. Phan Th Thu Hi n Gi ng viên Khoa Sinh h c Trư ng ðHSP TP.HCM Trong giai đo n hi n nay, B Giáo d c và ðào t o đang tăng cư ng vi c đ i m i n i dung chương trình sách giáo khoa, phương pháp d y và h c t t c các c p h c, b c h c nh t là b c ph thơng cho phù h p v i s phát tri n c a khoa h c và trình đ phát tri n năng l c c a HS. Nhi u phương pháp d y h c nh m phát huy tính tích c c, ch đ ng, sáng t o c a h c sinh đã và đang đư c áp d ng các trư ng trung h c ph thơng (THPT). Cĩ th nĩi, phương pháp h c nhĩm là phương pháp mà hi n nay nhi u giáo viên ph thơng đang tích c c s d ng. Vì thơng qua phương pháp này, giáo viên rèn luy n cho h c sinh bi t cách t ch c và đi u hành nhĩm m t cách cĩ hi u qu , giúp h c sinh h c t p l n nhau. Nh đĩ, hình thành cho h c sinh kĩ năng làm vi c trong m t t p th sau này. ðây là m t kĩ năng r t c n thi t và khơng th thi u đ i v i m t con ngư i c a th k XXI. M t l p h c trư ng THPT thư ng cĩ kho ng 40 – 50 h c sinh. ð t ch c ho t đ ng nhĩm, giáo viên thư ng chia l p thành nhi u nhĩm nh . Tùy theo đi u ki n c th , m i nhĩm cĩ th t 5 – 10 h c sinh. Ho t đ ng nhĩm cĩ th đư c di n ra ngay trong m t ti t h c, m t tu n, m t tháng ho c th m chí m t năm h c. Ho t đ ng nhĩm trong m t ti t h c là ho t đ ng mà các thành viên trong m t nhĩm cùng th o lu n hay tranh lu n v i nhau đ tìm ra tri th c cho b n thân trư c m t v n đ giáo viên đ t ra cĩ liên quan đ n n i dung c a bài h c. Vì ho t đ ng nhĩm này ch di n ra trong ph m vi c a m t ti t h c, m t l p h c nên giáo viên d dàng quan sát và đánh giá đư c s tham gia tích c c hay th đ ng c a t ng h c sinh, nên giáo viên thư ng cho đi m đánh giá t ng h c sinh chính xác và cơng b ng. Tuy nhiên, ho t đ ng nhĩm c a h c sinh khơng ph i lúc nào cũng di n ra trong l p h c mà cịn di n ra ngồi ph m vi c a l p h c. Do hi n nay cĩ nhi u giáo viên trư ng THPT đang áp d ng phương pháp seminar, phương pháp d y h c d a trên d án (Project based Learning) g i t t là phương pháp PBL mà các giáo viên đã đư c b i dư ng trong các đ t t p hu n v a qua như b i dư ng thay sách giáo khoa m i, b i dư ng thư ng xuyên, đ c bi t là các khĩa b i dư ng c a Intel (Chương trình d y d y c a Intel) và c a Microsoft (Tích h p cơng ngh thơng tin trong d y h c và chia s đ ng nghi p). Các phương pháp d y h c này nh t thi t địi h i h c sinh ph i làm vi c theo nhĩm thì m i hồn thành yêu c u c a giáo viên. V y, v n đ đ t ra là làm th nào đ t ch c nhĩm khoa h c và đánh giá vi c h c nhĩm m t cách cơng b ng đ n t ng h c sinh? Thi t nghĩ đây là đi u mà nhi u giáo viên đang quan tâm. 1
- 1. V t ch c nhĩm Ngay t khâu chia nhĩm, giáo viên cũng nên chú ý đ n tính cơng b ng cho các nhĩm. Cĩ nhi u cách chia nhĩm khác nhau, m i cách cĩ nh ng ưu và như c đi m riêng. Tùy theo đi u ki n c th mà giáo viên cĩ th áp d ng cách này hay cách khác sao chu phù h p. Cách chia nhĩm đơn gi n nh t là căn c vào danh sách l p h c, giáo viên chia nhĩm t trên đ u danh sách xu ng dư i theo s lư ng h c sinh m i nhĩm đã n đ nh. Cách chia này r t đơn gi n, khơng m t nhi u th i gian và cơng s c c a giáo viên và h c sinh. Tuy nhiên, nĩ l i khơng mang tính khoa h c và cơng b ng vì s cĩ kh năng m t nhĩm cĩ quá nhi u h c sinh khá gi i, thành th o các kĩ năng vi tính và nhà cĩ máy vi tính n i m ng Internet. Trong khi đĩ s cĩ nhĩm cĩ nhi u h c sinh trung bình và y u, kém thành th o các kĩ năng vi tính và cĩ khi nhà l i khơng cĩ máy vi tính, ho c cĩ máy vi tính nhưng khơng đư c n i m ng Internet. N u giáo viên chia nhĩm b ng cách này thì ch c ch n vi c ho t đ ng c a m t s nhĩm s g p r t nhi u khĩ khăn và khĩ hồn thành đúng h n nh ng yêu c u c a giáo viên. Và do đĩ, vi c đánh giá, cho đi m các nhĩm s khơng cơng b ng đ i v i t ng h c sinh, cĩ th h c sinh s th c m c, ki n cáo ho c m t h ng thú trong quá trình làm vi c nhĩm. Cách chia nhĩm th hai là cho h c sinh b c thăm m t cách ng u nhiên. V i cách chia nhĩm như th này, giáo viên làm như sau: ch ng h n l p h c cĩ 50 h c sinh, giáo viên mu n chia l p thành 10 nhĩm, m i nhĩm cĩ 5 h c sinh thì giáo viên s làm 50 lá thăm. Trong đĩ, cĩ 5 lá thăm ghi “nhĩm 1”, 5 lá thăm ti p theo ghi “nhĩm 2”, và c làm như th cho đ n h t 50 lá thăm. Vi c chu n b nh ng lá thăm này giáo viên nên làm trư c nhà. ð n l p, giáo viên tr n đ u các lá thăm này và l n lư t cho t ng h c sinh b c thăm. Sau khi b c thăm xong, giáo viên yêu c u t ng h c sinh đ c lá thăm c a mình lên cho c l p nghe đ bi t h c sinh đĩ thu c nhĩm nào. Giáo viên v a nghe v a ghi l i tên nhĩm tương ng v i t ng h c sinh và đ c l i m t l n n a trư c l p đ h c sinh theo dõi và bi t đư c nh ng thành viên trong nhĩm c a mình. Như v y, vi c chia nhĩm theo cách này đã kh c ph c đư c m t s như c đi m c a cách chia th nh t. Nghĩa là, nĩ mang tính khoa h c hơn, cơng b ng hơn vì cĩ y u t b c thăm ng u nhiên nên xác su t h c sinh khá gi i, thành th o vi tính, nhà cĩ máy vi tính, máy vi tính cĩ n i m ng Internet đư c phân ph i cho các nhĩm. Tuy nhiên, như c đi m đĩ là v n cịn xác su t nhĩm cĩ nhi u hơn m t h c sinh khá gi i, thành th o các kĩ năng vi tính và nhà cĩ máy vi tính n i m ng Internet, trong khi đĩ cĩ nhĩm thì l i khơng và hơn n a cách chia này đương nhiên s m t nhi u th i gian và cơng s c c a c giáo viên và h c sinh hơn cách chia th nh t. ð kh c ph c nh ng m t cịn h n ch v tính cơng b ng c a hai cách trên, giáo viên cĩ th s d ng cách chia nhĩm th ba như sau: trư c khi bu i chia nhĩm di n ra, giáo viên nên thi t k m t t phi u thăm dị đơn gi n sau đây và phát cho m i h c sinh, yêu c u h c sinh đánh d u l a ch n đ y đ các câu h i 2
- và sau đĩ thu l i. Vi c làm này ch ti n hành m t l n duy nh t vào l n chia nhĩm đ u tiên trong su t c m t năm h c. TRƯ NG THPT L p: PHI U THĂM DỊ H và tên: Em hãy đánh d u (x) vào ơ trong m i câu h i sau, m i câu ch đánh d u (x) vào ơ duy nh t. 1. Nhà em cĩ máy vi tính khơng? (n u ch n “khơng” thì khơng tr l i câu 2) cĩ khơng 2. Máy vi tính nhà em cĩ n i m ng Internet khơng? cĩ khơng 3. Em cĩ s d ng thành th o Microsoft Word khơng? r t thành th o thành th o khơng thành th o chưa s d ng 4. Em cĩ s d ng thành th o Microsoft PowerPoint khơng? r t thành th o thành th o khơng thành th o chưa s d ng 5. Em cĩ s d ng thành th o Microsoft Excel khơng? r t thành th o thành th o khơng thành th o chưa s d ng 6. Em cĩ thành th o kĩ năng ch nh s a phim, âm thanh, hình nh khơng? r t thành th o thành th o khơng thành th o chưa s d ng 7. Em cĩ s d ng thành th o Internet khơng? r t thành th o thành th o khơng thành th o chưa s d ng Sau khi phân lo i và t ng h p xong các phi u thăm dị nhà, giáo viên l c ra danh sách h c sinh tương ng v i nh ng v n đ v a đư c thăm dị và k t h p v i h c l c c a h c sinh đ l p ra s lư ng các lá thăm tương ng như sau: 10 lá thăm đ u tiên ghi t nhĩm 1 đ n nhĩm 10 cho nhĩm h c sinh nhà cĩ máy vi tính và cĩ n i m ng Internet b c trư c; 10 lá thăm như th ti p theo cho nhĩm h c sinh r t thành th o ho c thành th o kĩ năng tin h c (Word, PP, Excel); 10 lá thăm ti p cho nhĩm h c sinh r t thành th o ho c thành th o kĩ năng ch nh s a phim, âm thanh, hình nh; 10 lá thăm cho nhĩm h c sinh s d ng thành th o Internet; 10 lá thăm cu i cùng cho nhĩm h c sinh cĩ h c l c khá gi i b c. B ng cách làm này s mang tính khoa h c cao và đ m b o tính cơng b ng cho các nhĩm vì m i nhĩm đ u cĩ đ y đ h c sinh khá gi i, thành th o vi tính, nhà cĩ máy vi tính, máy vi tính cĩ n i m ng Internet. Giáo viên ch c n chia nhĩm m t l n và duy trì nhĩm này trong su t m t năm h c. Tuy nhiên, cách chia nhĩm theo ki u này m t r t nhi u th i gian cho c giáo viên và h c sinh. 3
- 2. V t ch c th c hi n ho t đ ng nhĩm Sau khi chia nhĩm, giáo viên yêu c u m i nhĩm t b u ra m t nhĩm trư ng cĩ trách nhi m đi u hành nhĩm trong su t quá trình làm vi c và m t thư kí đ ghi chép l i nh ng ý ki n th ng nh t c a nhĩm. Sau bư c chia nhĩm, bư c ti p theo giáo viên gi i thi u ch đ seminar ho c tên d án, giao nhi m v c th và hư ng d n cho h c sinh t ng bư c th c hi n, cung c p cho h c sinh nh ng tài li u tham kh o và đ a ch m t s đư ng link th t c n thi t đ h c sinh khơng b mị m m trong vi c tìm ki m tài li u và đ khơng làm m t nhi u th i gian vơ ích c a h c sinh. Giáo viên nĩi rõ th i gian hồn thành seminar ho c d án đ h c sinh cĩ k ho ch th c hi n. Trong quá trình h c sinh th c hi n, giáo viên thư ng xuyên theo dõi tr c ti p ho c gián ti p đ cĩ bi n pháp h tr k p th i. N u cĩ v n đ gì x y ra giáo viên ph i gi i quy t m t cách nhanh chĩng như: ch ng h n phát hi n m t nhĩm nào đĩ cĩ 2 h c sinh anti nhau đ n m c nhĩm đĩ khơng th ho t đ ng đư c n a thì giáo viên ph i k p th i đi u ch nh b ng cách chuy n m t sinh h c đĩ sang nhĩm khác và chuy n m t h c sinh nhĩm khác qua nhĩm đĩ. Giáo viên khơng đư c áp đ t ý ki n ch quan c a mình lên các nhĩm mà lúc này giáo viên ch nên đĩng vai trị là ngư i hư ng d n, tr ng tài, đ nh hư ng đ h c sinh đi đúng hư ng. Cĩ như th m i phát huy đư c tính đ c l p, ch đ ng, sáng t o c a h c sinh. 3. V t ch c báo cáo k t qu và đánh giá ho t đ ng nhĩm S n ph m ho t đ ng nhĩm r t đa d ng, tùy theo t ng v n đ c th cĩ th là m t bài vi t d ng Word hay m t bài trình di n dư i d ng PowerPoint ho c là s k t h p c a c ba s n ph m: m t bài trình di n dư i d ng PowerPoint, n ph m (t rơi tuyên truy n, t qu ng cáo, ) và m t trang web. ð đ nh hư ng ho t đ ng c a h c sinh và đ mang tính khoa h c, cơng b ng trong đánh giá ho t đ ng nhĩm, giáo viên nên thi t k s n các phi u đánh giá (cơng c đánh giá) tương ng v i t ng lo i s n ph m mà h c sinh c n ph i đ t đư c. Trong đĩ c n ph i ghi rõ các m c đánh giá và thang đi m tương ng v i t ng m c, phát cho t ng nhĩm trư c khi th c hi n seminar ho c d án (trong khuơn kh bài này chúng tơi ch t p trung đ c p đ n ho t đ ng d án). Căn c vào nh ng phi u đánh giá này ( tham kh o các m u phi u đánh giá ba s n ph m ho t đ ng d án “D ch cúm gia c m” ph n ph l c ), các nhĩm cĩ s ph n đ u và s bi t đư c s n ph m c a nhĩm mình đ t đ n m c đ nào đ cĩ bi n pháp đi u ch nh k p th i. Trư c khi bu i báo cáo di n ra, giáo viên chu n b mư n phịng máy cĩ projector, máy vi tính cĩ h th ng loa âm thanh đ y đ và thơng báo đ h c sinh bi t trư c, in trư c các phi u đánh giá. N u cĩ kinh phí thì giáo viên nên chu n b trư c m t s ph n quà lưu ni m nh đ trao gi i cho nhĩm nào đ t gi i nh t, nhì ba, khuy n khích đ tăng ph n đ ng viên, khích l đ i v i h c sinh. Cịn n u 4
