Tham luận Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường THCS Châu Minh - Nhiệm kỳ 2012-2014

Nội dung text: Tham luận Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường THCS Châu Minh - Nhiệm kỳ 2012-2014

1. THAM LUẬN CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI Trình bầy tại: ĐẠI HỘI CHI BỘ TRƯỜNG THCS CHÂU MINH NHIỆM KỲ 2012 - 2014 Ngọ Văn Tuấn Tổ Văn - Sử Trường THCS Châu Minh I/ CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HSG Ở TRƯỜNG THCS CHÂU MINH - Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi (HSG) các môn văn hóa là một công tác mũi nhọn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, tạo nguồn lực, bồi dưỡng nhân tài cho nhà trường nói riêng, cho địa phương nói chung. - Trong những năm gần đây công tác nhà trường đã xác định rõ vai trò của công tác giảng dạy và bồi dưỡng học sinh giỏi các khối lớp nên đã đề ra kế hoạch và phân công cụ thể ngay từ đầu năm học. Bồi dưỡng HSG là một công việc khó khăn và lâu dài, đòi hỏi nhiều công sức của thầy và trò. Trong những năm gần đây, qua các kỳ thi HSG vòng huyện, vòng Tỉnh chúng ta đã gặt hái được những thành công nhất định góp phần vào kết quả thi HSG chung của toàn trường, của địa phương. II/ THỰC TRẠNG 1. Thuận lợi: - Được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát và kịp thời của BGH, có những kế hoạch cụ thể, lâu dài trong công việc bồi dưỡng HSG. - Trường có cơ sở vật chất khá khang trang, trang thiết bị phục vụ tương đối đầy đủ giúp cho việc dạy và học đạt kết quả tốt. - Giáo viên có trình độ chuyên môn vững vàng, có nhiều kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng HSG nhiều năm liền. 2. Khó khăn: - Đa số giáo viên dạy bồi dưỡng vừa phải bảo đảm chất lượng đại trà, vừa phải hoàn thành chỉ tiêu chất lượng mũi nhọn và công tác kiêm nhiệm do đó cường độ làm việc quá tải và việc đầu tư cho công tác bồi dưỡng HSG cũng có phần bị hạn chế. - Học sinh học chương trình chính khóa phải học quá nhiều môn, lại phải học thêm những môn khác, cộng thêm chương trình bồi dưỡng HSG nên rất hạn chế về thời gian tự học nên các em đầu tư ít thời gian cho việc học bồi dưỡng HSG, do đó kết quả không cao là điều tất yếu. - Đa số các em cho đây là môn phụ không phải là những môn thi tuyển sinh nên các em không muốn tham gia đội tuyển HSG. - Giáo viên dạy bồi dưỡng đều phải tự soạn chương trình dạy, theo kinh nghiệm của bản thân, theo chủ quan, tự nghiên cứu, tự sưu tầm tài liệu. - Một số khó khăn khác đôi khi gặp phải là có giáo viên giỏi nhưng không gắn bó với công tác bồi dưỡng HSG vì nhiều lý do khác nhau. Việc giáo viên dạy bồi dưỡng phải trên cơ sở tình nguyện chứ không thể áp đặt hoặc dùng biện pháp hành chính; Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng BDHSG cũng như kết quả của công tác này. III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI: Trước khi nói về giải pháp, tôi xin phép được nói với toàn thể các đ/c: Việc BDHSG giống như chúng ta ươm một mầm non. Nếu chúng ta biết rào, biết thường 1
2. xuyên chăm sóc, vun xới thì mầm non sẽ xanh tốt, phát triển. Ngược lại nếu chúng ta bỏ bẵng, ít quan tâm, cây sẽ khô cằn, còi cọc, cây nào không phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu sẽ mau chóng chết khô. Vậy giải pháp cho công tác BDHSG ở đây, tôi xin nêu một số vấn đề như sau: 1/ Đối với Ban giám hiệu: - Cần phải phân công chuyên môn một cách hợp lý, lựa chọn giáo viên có năng lực chuyên môn giỏi, có kinh nghiệm, tinh thần trách nhiệm, cố gắng phân công theo hướng ổn định để phát huy kinh nghiệm của giáo viên. - Phát hiện và xây dựng nguồn bắt đầu từ lớp 6, cử giáo viên có kinh nghiệm dạy bồi dưỡng, tổ chức học 2-3 buổi/tuần (trái buổi học chính khóa). - Cần tạo mọi điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. - Có những chế độ động viên, khuyến khích khen thưởng đối với giáo viên và học sinh tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi. - Đối với năm học tiếp theo tôi xin đề xuất ý kiến của tôi như sau: Nói một cách ví von là “Nuôi gà nòi”. (Đây là biện pháp mà Phòng GD, thậm trí một số trường đã áp dụng từ nhiều năm nay). Cụ thể: + Đối với lớp 6, 7, 8: chúng ta lựa chọn đội tuyển ngay sau khi kết thục năm học thông qua việc trao đổi với GV giảng dạy trước đó để lựa chọn những em có khả năng, tư chất, trí tuệ, lòng đam mê vào đội tuyển, làm nguồn cho năm học kế tiếp. + Lên kế hoạch Bồi dưỡng ngay từ trong hè, qua đó lọc dần qua các cuộc thi cấp trường. + Thông qua GVCN định hướng, sự thỏa thuận của GVBD ở các đội tuyển để tránh tình trạng chồng chéo giữa môn này với môn kia. Không để tình trạng HS một lúc tham gia 2, 3 đội tuyển, không chuyên sâu ảnh hưởng đến kết quả thi của các em. + Đối với công tác thi biểu diễn TBTH, TDTT cũng vậy: Khi nhận được kế hoạch đầu năm của Phòng GD, chúng ta bắt tay ngay vào lựa chọn, phát hiện những HS có năng lực, năng khiếu vào ĐT để BD các đội tuyển các khối của các môn thi TH-Biểu biễn TBTN, TDTT này. Tổ chức thi cấp trường, nhặt ra đội tuyển để tiếp tục bồi dưỡng, phát hiện và loại dần trong quá trình dạy, BD để đến khi Phòng GD tổ chức chúng ta đã có đội hình chắc chắn, mạnh đi thi đấu. + Nhân đây tôi cũng xin mạo muội nói đến vấn đề Thi và làm TBĐDDH của GV. Tôi xin có ý kiến đề xuất, chúng ta không nhất thiết phải mỗi GV làm 3 => 4 TBĐDDH. Mỗi tổ làm TBĐDDH theo bộ môn của tổ mình: VD Tổ Văn - Sử làm 3 TBĐDDH thuộc, môn Văn, Sử và môn GDCD, Tổ Toán - Lý làm 2 TBĐDDH của môn Toán - Lý, Tổ Sinh-Hóa-Địa-Ngoại Ngữ cũng tương tự như vậy. Các TBĐDDH này sẽ làm theo tiêu chí mà Phòng GD yêu cầu. Đương nhiên các TBĐDDH này phải được làm từ đầu năm học, làm chất lượng, hiện đại, có tổ chức BGK và chấm chặt chẽ theo các tiêu chí của PGD, có phân loại, đánh giá để chính những TBĐDDH sẽ mang đi thi TBĐDDH cấp Huyện. (Đấy chính là biện pháp đi trước khi PGD tổ chức thi). Việc thi TBĐDDH sẽ được đánh giá là 1 tiêu chí thi đua của tổ chuyên môn. 2/ Đối với giáo viên dạy bồi dưỡng: Qua một thời gian tham gia công tác bồi dưỡng HSG, tôi nhận thấy để nâng cao chất lượng trong công tác này cần thực hiện tốt những công việc sau đây: - Muốn có HSG phải có Thầy giỏi vì thế người thầy phải luôn luôn có ý thức tự rèn luyện, tích lũy tri thức và kinh nghiệm, trau dồi chuyên môn, luôn xứng đáng là “người dẫn đường tin cậy” cho học sinh noi theo. Phải thường xuyên tìm tòi các tư 2
3. liệu, có kiến thức nâng cao trên các phương tiện, đặc biệt là trên mạng internet. Lựa chọn trang Web nào hữu ích nhất, tiện dụng nhất, tác giả nào hay có các chuyên đề hay, khả quan nhất để sưu tầm tài liệu - Trong công tác BDHSG khâu đầu tiên là khâu tuyển chọn học sinh khâu này rất quan trọng . Như phần trên tôi nói, đó là: Chúng ta lựa chọn đội tuyển ngay sau khi kết thục năm học thông qua việc trao đổi với GV giảng dạy trước đó để lựa chọn những em có khả năng, tư chất, trí tuệ, lòng đam mê vào đội tuyển, làm nguồn cho năm học kế tiếp. - Bước tiếp theo, sau khi lựa chọn được học sinh, chúng ta lập kế hoạch cho mình một cách cụ thể tránh tình trạng thích đâu dạy đó. Dạy theo chuyên đề là biện pháp mà cá nhân tôi thấy đó là hữu hiệu nhất mà tôi sử dụng. * Về chương trình bồi dưỡng: - Biên soạn chương trình, nội dung bồi dưỡng rõ ràng, cụ thể, chi tiết cho từng khối, lớp ,về từng mảng kiến thức rèn luyện các kỹ năng ngôn ngữ theo số tiết quy định nhất định và nhất thiết phải bồi dưỡng theo quy trình từ thấp đến cao, từ dễ đến khó để các em HS bắt nhịp dần. - Xác định rõ trọng tâm kiến thức giảng dạy cho từng khối lớp để tránh trùng lập. Chương trình bồi dưỡng cần có sự liên thông trong suốt 4 năm liền (từ lớp 6 đến lớp 9 ) * Tài liệu BD: - GV Sưu tầm các bộ đề thi các cấp trong tỉnh nhà và các tỉnh khác thông qua công nghệ thông tin nhằm giúp các em tiếp xúc làm quen với các dạng đề , luôn tìm đọc, tham khảo các tài liệu hay để hướng cho học sinh. - Giáo viên hướng dẫn học sinh các tài liệu, sách vở, băng đĩa phù hợp với trình độ của các em để tự rèn luyện thêm ở nhà. Đồng thời cung cấp hoặc giới thiệu các địa chỉ trên mạng để học sinh có thể tự học, tự nghiên cứu, bổ sung kiến thức. * Về thời gian bồi dưỡng: - Để chương trình BDHSG có hiệu quả thì nhà trường cần có kế hoạch BDHSG ngay trong hè, liên tục và đều đặn, không dồn ép ở tháng cuối trước khi thi. 3/ Đối với học sinh: - Phải nhận thức đúng về tầm quan trọng của học tập. - Phải yêu thích môn học, say mê trong học tập và ham học hỏi. - Phải cần cù tích luỹ và chăm chỉ rèn luyện, ngoài đọc sách giáo khoa, học sinh cần đọc thêm sách tham khảo và tài liệu khác. 4/ Đối với phụ huynh: - Quan tâm tạo điều kiện, động viên tích cực con em học tập tốt hơn. - Trang bị đầy đủ dụng cụ học tập. - Thường xuyên liên lạc với giáo viên, nhà trường để nắm tình hình học tập của con mình. Tôi nghĩ rằng Người thầy giáo có vai trò quyết định nhất đối với kết quả HSG, các em HS có vai trò quyết định trực tiếp đối với kết quả của mình; Kết quả công tác bồi dưỡng học sinh giỏi có đạt hay không, điều đó còn phụ thuộc rất lớn ở các em học HS. IV/ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ: - Để hỗ trợ cho công tác bồi dưỡng HSG có hiệu quả, các bộ phận gián tiếp như: chi bộ, ban giám hiệu, Công đoàn, Đoàn thanh niên, giáo viên chủ nhiệm cũng cần quan tâm đặc biệt và có những biện pháp hỗ trợ đúng mức như: tạo điều 3
4. kiện cho giáo viên và học sinh tham gia bồi dưỡng. Ví dụ: giảm bớt tiết, bớt công tác kiêm nghiệm, bồi dưỡng thỏa đáng cho giáo viên, có chế độ ưu tiên khuyến khích đối với học sinh đạt giải; tuyên dương khen thưởng kịp thời đối với các giáo viên và học sinh đạt thành tích; quan tâm theo dõi và đáp ứng các nhu cầu chính đáng của giáo viên và học sinh về phòng học, điện, nước ; phải xem đây là một nhiệm vụ chiến lược cần đầu tư lâu dài. - Trên đây là thực trạng, kinh nghiệm và giải pháp về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của bản thân tôi. Rất mong được sự đóng góp của các đồng chí. Tôi xin chân thành cảm ơn! 4