SKKN Một số kinh nghiệm và biện pháp xây dựng lớp học thân thiện học sinh tích cực

Nội dung text: SKKN Một số kinh nghiệm và biện pháp xây dựng lớp học thân thiện học sinh tích cực

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GD& ĐT TĨNH GIA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM VÀ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG LỚP HỌC THÂN THIỆN HỌC SINH TÍCH CỰC Người thực hiện : Nguyễn Văn Tùng Chức vụ : Giáo viên Đơn vị công tác : Trường Tiểu học Nghi Sơn SKKN thuộc lĩnh vực : Công tác chủ nhiệm THANH HÓA NĂM :2014 1
2. A. ĐẶT VẤN ĐỀ: Trong những năm qua, toàn ngành đã và đang ra sức thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” do Bộ GD & ĐT phát động. Nhìn chung các nhà trường đã có nhiều chuyển biến hết sức rõ rệt. Đặc biệt là sự tăng trưởng về cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học, các nhà trường đã có sự “thay da đổi thịt” Khuôn viên, trường lớp ngày càng sạch đẹp khang trang, chất lượng giáo dục toàn diện của các nhà trường đã được cải thiện và từng bước phát triển. Là một giáo viên vừa làm công tác chủ nhiệm, vừa phụ trách công tác Đội của một trường tiểu học, qua nhiều năm tôi đã nhận thấy rằng: Muốn xây dựng được “trường học thân thiện” theo đúng nghĩa của nó, trước hết phải xây dựng được “lớp học thân thiện” vì có “lớp học thân thiện” thì mới có “trường học thân thiện”. Từ những thực tế của bản thân và đồng nghiệp tôi đã mạnh dạn áp dụng “Một số kinh nghiệm và biện pháp xây dựng lớp học thân thiện học xinh tích cực” Vậy thế nào là lớp học thân thiện? Có thể rút ra một số nội dung trong việc xây dựng lớp học thân thiện mà tôi đã triển khai cho lớp mình như sau: B). GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: I). CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.Thân thiện từ việc trang trí lớp học: Như chúng ta đã biết, môi trường giáo dục tốt sẽ là nơi học sinh phát triển nhân cách tốt. Các em thấy được mỗi ngày đến trường là một ngày vui, bản thân các em thêm yêu trường, yêu lớp và gắn bó với ngôi nhà chung đó. Việc trang trí lớp học thân thiện là một sự sáng tạo, phù hợp với đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học. Giúp cho cho các em cảm nhận được cái đẹp và có thức giữ gìn trường lớp của mình sạch đẹp. Chúng ta có thể hiểu rằng: Lớp học thân thiện là lớp học được trang trí đẹp, có ý nghĩa và mang tính giáo dục cao (không trang trí quá lòe loẹt, phản cảm hay phản giáo dục). 2
3. Ngoài những quy định về trang trí lớp học của ngành, giáo viên chủ nhiệm có thể sáng tạo làm thêm một số các biểu, bảng để trưng bày các sản phẩm của học sinh như các bài văn, bài thơ hay, những tranh vẽ của của các em hay các sản phẩm học tập khác. Có mục “Điều em muốn nói” để các em chia sẻ những cảm xúc, những suy nghĩ của mình trong học tập cũng như trong sinh hoạt với các bạn trong lớp và thầy cô giáo của mình. Từ đó giúp em mạnh dạn và tự tin hơn trong học tập. Trong lớp có thể chụp một bức ảnh tập thể lớp cỡ lớn treo ở trung tâm lớp để hằng ngày các em được nhìn thấy hình ảnh của mình cùng các bạn trong lớp, các em có cảm giác mình được sống trong một tập thể tràn đầy tình yêu thương . Qua đó giáo dục các em tinh thần trách nhiệm đối với tập thể lớp cũng như giáo dục các em tinh thần đoàn kết trong tập thể. 2. Thân thiện qua việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ở trong lớp : Giáo dục các em có thói quen biết quan tâm, chia sẻ, động viên, thăm hỏi lẫn nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống. Các thành viên trong lớp được đối xử một cách công bằng (giữa nam và nữ, giữa học sinh khá giỏi và học sinh yếu kém .). Ngoài ra, giáo viên chủ nhiệm phải nắm được ngày sinh của các em trong lớp và thông báo trên bảng tin của lớp để lớp tổ chức sinh nhật cho bạn của mình. Quà sinh nhật có thể là những lời chúc mừng hay những lời ca tiếng hát của các bạn trong lớp. Bên cạnh đó giáo viên chủ nhiệm có thể chuẩn bị một món quà nhỏ có thể là quyển vở, hộp màu để tặng các em trong ngày sinh nhật . Qua đó các em cảm thấy được sự quan tâm của cô giáo và các bạn trong lớp. Từ đó, giúp các em tự tin hơn trong học tập, rèn luyện cũng như việc tham gia các hoạt động tập thể. Ngoài ra trong lớp có thể phát động các phong trào như : “Nói lời hay, làm việc tốt” phong trào “gọi bạn xưng mình” Để từ đó hình thành cho các em thái độ thân thiện với nhau trong giao tiếp, trong cư xử giữa học sinh với học sinh, giữa học sinh với giáo viên từ đó giúp các em mạnh dạn hơn trong học tập cũng như việc đề xuất các ý kiến ở trong lớp . 3
4. 3.Thân thiện trong dạy - học: - Đối với giáo viên: Giáo viên không ngừng tích cực đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo, phù hợp với từng đối tượng học sinh. Ngoài ra, giáo viên cần có thái độ ân cần đối với học sinh trong học tập và sinh hoạt, luôn gần gũi và chăm sóc các em làm cho các em có cảm giác thầy cô như người cha, người mẹ thứ hai của mình. Các em không có cảm giác sợ sệt mà thay vào đó là sự kính trọng và thân thiện giữa cô và trò. - Đối với học sinh: Học sinh là người chủ động trong việc lĩnh hội những kiến thức từ các thầy giáo, cô giáo. Ở trong lớp bao giờ cũng có nhiều đối tượng học sinh, ngoài những học sinh khá - giỏi còn có những học sinh xếp loại trung bình và yếu kém .vậy làm thế nào để các em học sinh yếu kém không bị tự ty, mặc cảm và thụ động trong học tập. Qua kinh nghiệm của bản thân, tôi đã thực hiện một số biện pháp và bước đầu đã mang lại kết quả đáng phấn khởi đó là : Phân công các bạn khá giỏi kèm cặp các bạn yếu kém, Bên cạnh đó, xây dựng các mô hình học tập như ‘Đôi bạn điểm 10”, “Đôi bạn cùng tiến”, nhóm học tập ở trong lớp và cho các nhóm thi đua lẫn nhau. Cuối tuần, giáo viên phải tổ chức kiểm tra và đánh giá sự tiến bộ của các nhóm, các học sinh được giúp đỡ. Nếu bạn nào có sự tiến bộ thực sự thì sẻ được biểu dương trước lớp. Giáo viên phải thường xuyên động viên, khuyến khích trước sự tiến bộ của học sinh (mặc dù sự tiến bộ chỉ là rất nhỏ). Qua đó các em cảm thấy rằng sự tiến bộ của mình đã được tập thể lớp và cô giáo ghi nhận từ đó các em tiếp tục cố gắng phấn đấu. 4.Thân thiện thông qua các hoạt động tập thể: - Đối với tâm lí học sinh tiểu học các em rất thích tham gia các hoạt động tập thể. Chính vì vậy việc tổ chức cho các em tham gia vào các hoạt động tập thể là một việc làm hết sức cần thiết. Thông qua các hoạt động này giúp các em dễ hòa đồng với bạn bè, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh vì đặc 4
5. điểm ở lứa tuổi này là “Học mà chơi- chơi mà học”. Chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm phải phối hợp với tổ chức Đội thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh ở trong nhà trường để thường xuyên tổ chức các hoạt động tập thể để các em được tham gia. II). THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ: 1.Thực trạng chung: - Sau khi có Chỉ thị 40 làm định hướng, bản thân định hướng lại các việc cần làm và áp dụng cho lớp mình. Sau một năm thực hiện thì thấy các hoạt động của lớp thay đổi hẳn, các em biết quan tâm lẫn nhau hơn, không còn vị kỷ với nhau nữa mà cùng giúp đỡ lẫn nhau trong học tập cũng như trong vui chơi. Từ đó làm cho lớp trở thành khối đoàn kết thống nhất và hoàn thành tốt các nhiệm vụ mà giáo viên giao cho. 2. Thực trạng của Trường Tiểu học Nghi Sơn Và địa bàn dân cư: Trường tiểu học Nghi Sơn nằm trên địa bàn Nghi Sơn là một xã nằm ở phía Nam Tĩnh Gia cách trung tâm huyện gần 30 km, đất chật người đông sân chơi không có, tổng diện tích khuân viên cả trường được hơn 1500 mét vuông với tổng số học sinh dao động từ 800 đến 900 em trên 27 hoặc 28 lớp, đời sống của nhân dân dựa vào nghề đánh cá và đi miền nam làm ăn . Mặt bằng dân trí thấp. Công tác xã hội hoá giáo dục chưa cao. Đa số nhà các em chưa có góc học tập riêng, nếu có thì cũng chưa đúng quy cách, nhiều em phải nằm, ngồi trên giường khi học bài, viết bài. Phần đa các em học tập trên lớp, về nhà các em không có thời gian học bài và phụ huynh không đôn đốc các em, thậm trí nhiều phụ huynh không biết chữ nên khó khăn cho việc dạy bảo các em. Việc nhận thức của các em còn chậm. Thực tế ở địa phương Nghi Sơn qua một số năm về trước các em đi học mong biết đọc thông viết thạo đã là cả một vấn đề nói gì đến “Thân thiện” vì vậy khi có chỉ thị của bộ giáo dục và các công văn hướng dẫn của sở giáo dục phòng giáo dục, 5
6. - Căn cứ từ mục tiêu, nhiệm vụ năm học 2012-2013 của trường Tiểu học Nghi Sơn và kế hoạch thực hiện nhiệm vụ mà nhà trường đã giao cho lớp năm học 2013-2014. Tôi đã bắt tay ngay vào việc nghiên cứu và áp dụng một số kinh nghiệm và biện pháp xây dựng lớp học thân thiện học sinh tích cực từ chính bản thân và đã thu được những kết quả đáng mừng. III) GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN: 1. Quá trình phát triển kinh nghiệm: Trước đây, khi ở lớp, giáo viên chỉ làm từng phần và theo các chủ điểm của Ban giám hiệu đưa ra: như vệ sinh trường lớp, trang trí, học tập và thực hiện như các phong trào và không liên tục thường xuyên suốt năm học. Chú trọng đến kiến thức qui định trong chương trình, những kĩ năng cần đạt chứ chưa quan tâm đến bối cảnh xung quanh, tới kĩ năng sống và sự hoà đồng cho HS. Đối với các trường vùng sâu vùng xa việc vận động học sinh ra lớp 100% và duy trì sĩ số 100% đến cuối năm là thành công lớn đối với giáo viên chủ nhiệm vì hầu hết cha mẹ các em đều là dân chài lưới không có thời gian để quan tâm đến việc học tập của con em mình, tất cả việc học tập đều do thầy cô. Có những chuyện vui, chuyện buồn ở lớp hoặc cần quan tâm giúp đỡ một bạn có hoàn cảnh khó khăn nào đó các em cần chia sẽ với cha mẹ là một chuyện rất khó. Thậm chí có những em đã nghỉ học 2-3 ngày khi giáo viên chủ nhiệm đến hỏi thăm mà gia đình vẫn chưa hay biết. Nói như thế để thấy rằng học sinh học ở Nghi Sơn có hoàn cảnh khó khăn từ nhiều mặt như: cuộc sống gia đình, điều kiện đi lại, môi trường học tập của các em rất thiếu, khả năng ứng xử, giao tiếp .Mặt khác trước đây do chưa thay đổi tư duy trong dạy học của một bộ phận đội ngũ giáo viên, một số giáo viên có suy nghỉ cục bộ là lên lớp cung cấp đủ kiến thức, đảm bảo chương trình, đảm bảo sĩ số cuối năm, học sinh lên lớp 100% là hoàn thành nhiệm vụ mà quên đi cung cấp những hiểu biết đời thường, những kỹ năng sống có ích, thiếu theo dõi các hoạt động xung quanh các em để kịp thời nhắc nhỡ, sữa chửa, hướng các em có những hoạt động đúng đắn. 6