SKKN Hướng dẫn học sinh sử dụng máy tính bỏ túi vào một số bài toán đơn giản

Nội dung text: SKKN Hướng dẫn học sinh sử dụng máy tính bỏ túi vào một số bài toán đơn giản

1. Chuyeân ñeà : “HÖÔÙNG DAÃN HOÏC SINH SÖÛ DUÏNG MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI VAØO MOÄT SOÁ BAØI TOAÙN ÑÔN GIAÛN” I/ LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI : - M¸y tÝnh bá tói lµ mét dông cô rÊt quen thuéc vµ hç trî ®¾c lùc cho gi¸o viªn vµ häc sinh trong viÖc gi¶i to¸n. Nã gióp cho gi¸o viªn vµ häc sinh gi¶i to¸n ®­îc nhanh h¬n, tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian, nã gióp gi¸o viªn vµ häc sinh h×nh thµnh thuËt to¸n, ®ång thêi gãp phÇn ph¸t triÓn t­ duy cho häc sinh. Cã nh÷ng d¹ng to¸n nÕu kh«ng cã m¸y tÝnh ®iÖn tö th× viÖc gi¶i gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, cã thÓ kh«ng thÓ gi¶i ®­îc, hoÆc kh«ng ®ñ thêi gian ®Ó gi¶i. - Do tÝnh h÷u dông vµ thiÕt thùc cña MTBT nªn t«i ®· nguyªn cøu viÕt chuyªn ®Ò gi¶i to¸n trªn MTBT cho HS lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt vµ thiÕt thùc ®Ó HS cã thÓ sö dông MTBT nh­ mét ph­¬ng tiÖn, mét c«ng cô,®å dïng häc tËp h÷u dông trong c¸c t×nh huèng cã liªn quan ®Õn tÝnh to¸n nh»m gi¶m thêi gian tÝnh to¸n, t¨ng thªm thêi gian ®Ó HS luyÖn tËp ph¸t triÓn t­ duy thËt to¸n.Tuy nhiªn viÖc h­íng dÉn HS sö dông MTBT ph¶i hÕt søc chó träng ®Õn néi dung ch­¬ng tr×nh bµi häc cña HS trªn líp, ch­¬ng tr×nh m«n to¸n chÝnh kho¸ cung cÊp kiÕn thøc kÜ n¨ng ®Õn møc nµo th× chóng ta cËp nhËt h­íng dÉn gi¶i to¸n trªn MTBT ®Õn møc Êy,h×nh thµnh kÜ n¨ng sö dông thµnh th¹o MTBT. Tr¸nh viÖc n«n nãng h­íng dÉn v­ît møc hoÆc h­íng dÉn cho hÕt tr¸ch nhiÖm. II/ MUÏC ÑÍCH NGIEÂN CÖÙU : 1/ ÑOÁI VÔÙI GIAÙO VIEÂN : - Tìm hieåu caùc loaïi MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI hoïc sinh ñang coù . - Cho hoïc sinh thaáy ñöôïc taàm quan troïng cuûa vieäc söû duïng MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI khi tính toaùn . Töø ñoù neân trang bò cho mình MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI – Fx 500 MS hoaëc Fx 570 MS. - Nghieân cöùu kó : + Moãi baøi daïy coù daïng baøi taäp naøo aùp duïng MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI. + Quy trình aán phím cho moãi loaïi maùy . - Ghi quy trình baám phím leân baûng phuï vaø treo leân khi phaàn baøi hoïc coù söû duïng MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI . - Caàn theå hieän ôû giaùo aùn leân lôùp . - Trao ñoåi, hoïc hoûi kinh nghieäm cuûa ñoàng nghieäp. - Ñaëc bieät ñeå kích thích hoïc sinh, trong moãi laàn duøng MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI giaùo vieân neân cho hoïc sinh thi – ai coù keát quaû ñuùng vaø sôùm nhaát (nhanh nhaát ) coù khen thöôûng kòp thôøi. 2/ ÑOÁI VÔÙI HOÏC SINH : - Caàn trang bò cho mình moät MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI – Fx 500 MS hoaëc Fx 570 MS. - Thöôøng xuyeân mang theo trong caùc tieát hoïc . - Sieâng naêng duøng MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI ñeå naâng cao kó naêng baám maùy cho keát quaû nhanh , ñuùng . - Töï nghieân cöùu vaø trao ñoåi vôùi baïn beø nhöõng taøi lieäu hay kó naêng söû duïng MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI .
2. - Trong caùc tieát hoïc phaûi theo doõi vaø laøm theo quy trình aán phím cuûa giaùo vieân. Vaø coù theå hoûi ñeå hieåu saâu hôn vì sao coù moãi böôùc ñoù ? - Tham gia vaøo ñoäi tuyeån thi giaûi toaùn nhanh baèng MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI cuûa tröôøng ( Khoái 8 vaø Khoái 9 ). III/ NOÄI DUNG CHÍNH CUÛA ÑEÀ TAØI : A / HÖÔÙNG DAÃN HOÏC SINH COÂNG DUÏNG CUÛA CAÙC PHÍM THOÂNG DUÏNG TREÂN MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI KHI TÍNH TOAÙN THOÂNG THÖÔØNG . Ñaàu tieân aán MODE 1 treân maøn hình hieän ( COMP ) ñeå vaøo cheá ñoä tính toaùn thoâng thöôøng . b a c - Ñoåi hoãn soá ra phaân soá vaø ngöôïc laïi . - caên baäc hai . x2 – moät soá ñöôïc bình phöông . x3 – moät soá ñöôïc laäp phöông . ^ - muõ baát kì cuûa moät soá ( - ) – daáu aâm o’’’ –Ñoåi moät soá thaäp phaân ra ñoä , phuùt , giaây ( hay giôø phuùt giaây ) vaø ngöôïc laïi . sin cos tan - caùc coâng thöùc löôïng giaùc . . – daáu phaåy trong soá thaäp phaân . Caùc phím soá töø 0 ñeán 9 vaø caùc phím + , - , . , : , = . B/ AÙP DUÏNG VAØO CAÙC BAØI TAÄP CUÏ THEÅ TRONG CHÖÔNG TRÌNH TOAÙN THCS Ñoái vôùi nhöõng pheùp tính coäng tröø nhaân chia vaø luyõ thöøa thoâng thöôøng cöù baám y heät töøng bieåu thöùc treân vaøo maøn hình vaø aán = . Seõ ñöôïc keát quaû . Trong naêm hoïc 2008 – 2009 toâi ñöôïc phaân coâng daïy moân toaùn 2 khoái lôùp 7 vaø 9 . Sau khi nghieân cöùu vaø giaûng daïy toâi ñaõ höôùng daãn hoïc sinh aùp duïng ñöôïc 1 soá kyõ naêng veà MAÙY TÍNH BOÛ TUÙI nhö sau : * Toaùn 7 : - Phaàn Ñaïi Soá : Ví duï 1 : Coâng tröø nhaân chia soá höõu tæ Baøi 26 / trang 16,17 SGK Duøng maùy tính boû tuùi ñeå tính
3. a) ( - 3,1597 ) + ( - 2,39 ) b, ( - 0,793 ) – ( - 2,1068 ) c, ( - 0,5 ) . ( - 2, 3) + ( - 10,1 ) . 0,2 d, 1,2 . ( - 2,6 ) + ( 1,4 ) : 0,7 Giaûi a, ( - 3 . 1 5 9 7 ) + ( - 2 . 3 9 ) = seõ ñöôïc keát quaû - 5,5497 Caâu b, c , d baám töông töï nhö vaäy thì ñöôïc keát quaû Ví duï 2 : tính luyõ thöøa cuûa moät soá höõu tæ Baøi 27 / 19 SGK 4 3 1 1 2 0 Tính ; 2 ; 0,2 ; 5,3 3 4 GV höôùng daãn caâu ñaàu tieân caùc caâu khaùc laøm töông töï b 1 ( - 1 a c 3 ) ^ 4 = 81 Ví duï 3 : Laøm troøn soá Baøi 73 trang 36 SGK Laøm troøn caùc soá sau ñeán chöõ soá thaäp phaân thöù hai 7,923 ; 17,418 ; 79,1364 ; 50,401 ; 0,155 ; 60,996 GV höôùng daãn caâu ñaàu tieân caùc caâu khaùc laøm töông töï 7 . 9 2 3 Aán nhieàu laàn phím MODE ñeå coù maøn hình Fix Sci Norm 1 2 3 Roài baám phím 1 Vaøo cheá ñoä Fix roài baám soá 2 (vì laøm troøn ñeán chöõ soá thaäp phaân thöù hai ) = Seõ ñöôïc keát quaû 7,92 Ví duï 4 : Soá voâ tæ & khaùi nieäm veà caên baäc hai Baøi 86 trang 42 SGK Duøng maùy tính boû tuùi ñeå tính : 0,3 1,2 6,4 3783025 ; 1125,45 ; ; 0,7 1,2 GV höôùng daãn caâu ñaàu tieân caùc caâu khaùc laøm töông töï 3 7 8 3 0 2 5 = Seõ ñöôïc keát quaû Ví duï 5 : §ai l­îng tØ lÖ : VD1 : Cho x ; y tØ lÖ thuËn – h·y ®iÒn vµo b¶ng sau nh÷ng sè thÝch hîp Víi y = 3x ( sö dông phÝm nhí 3 SHIFT STO A ) x 4 5 6 7 y 12 15 18 21 VD2 : Cho x;y tØ lÖ nghÞch –h·y ®iÒn vµo b¶ng sau nh÷ng sè thÝch hîp 24 Víi y = x
4. x -2 1,5 6 8 y -12 16 4 3 Ví duï 6 : Th«ng kª : VD : Mét x¹ thñ khi b¾n sóng cã kÕt qu¶ sè lÇn b¾n vµ ®iÓn ghi nh­ sau: §iÓm 4 5 6 7 8 9 LÇn b¾n 8 14 3 12 9 13 TÝnh : a, Tæng sè lÇn b¾n b, Tæng sè ®iÓm c, Sè ®iÓm trung b×nh cho mçi lÇn b¾n Ta bÊm: MODE 2 (SD) NhËp d÷ liÖu : 4 SHIFT ; 8 DT 5 SHIFT ; 14 DT 6 SHIFT ; 3 DT 7 SHIFT ; 12 DT 8 SHIFT ; 9 DT 9 SHIFT ; 13 DT TÝnh n : SHIFT S-SUM (sè 1) 3 = Tæng sè ®iÓm : SHIFT S-SUM 2 = T«ng sè ®iÓm cho mçi lÇn b¾n: SHIFT S-VAR 2 = Ví duï 7 : Bµi to¸n vÒ ®¬n thøc - ®a thøc: VD: Sè -3 cã ph¶i lµ nghiÖm cña ®a thøc : A = 3x 4 5x 3 7x 2 8x 465 Ta thay -3 vµo x trong ®a thøc b»ng c¸ch : 3 SHIFT STO A BÊm : 3 A ^ 4 – 5 A ^ 3 + 7 A ^ 2 – 8 A – 4 6 5 Sau ®ã bÊm = NÕu kÕt qu¶ b»ng 0 th× -3 lµ nghiªm cña ®a thøc A - Phaàn Hình Hoïc : Ñònh lyù Py – ta – go Ví duï 1 : Cho ABC vuoâng bieát hai caïnh goùc vuoâng AB = 3 cm , AC = 4 cm . Tính caïnh huyeàn BC ? Giaûi Aùp duïng ñònh lyù Py – ta – go trong vuoâng ABC Ta coù : AB2 + AC2 = BC2 => BC = AB2 AC 2 32 42 = 5 ( baám 3 ^ 2 + 4 ^ 2 = 5 ) Ví duï 2 : Cho ABC vuoâng bieát caïnh goùc vuoâng AB = 12 cm , caïnh huyeàn BC = 13 cm . Tính caïnh AC ? Giaûi Aùp duïng ñònh lyù Py – ta – go trong vuoâng ABC Ta coù : AB2 + AC2 = BC2 => AC = BC 2 AB2 132 122 = 5 ( baám 1 3 ^ 2 - 1 2 ^ 2 = 5 )
5. * Toaùn 9 : - Phaàn Ñaïi Soá : 4.1. Luü thõa – c¨n sè: VD1 : TÝnh 210 = 1024 ( 2 ^ 1 0 = ) (-3)5 = -243 (-5)4 = 625 4 2 16 ( ( 2 ab/c 3 ) ^ 4 ) 3 81 1,23 = 1,728 1 1 4-3 = 0,015625 ( 4 ^ - 1 ) 43 64 VD2: TÝnh: 1, 2209 47 ( 2 2 0 9 = ) 2, 72 2 12 ( 7 2 2 = ) 10658 3, 73 ( ( 1 0 6 5 8 ab/c 2 ) = ) 2 VD3 : TÝnh : 1, 3 6859 19 ( SHIFT 6 8 5 9 = ) 2, 4 83521 17 ( 4 SHIFT ^ 8 3 5 2 1 = ) 4.2. Hµm sè: VD1: §iÒn c¸c gi¸ trÞ cña hµm sè y = -3x + 2 vµo b¶ng sau : x -5,3 -4 4 2,17 3 4 5 7 3 7 y Ta tÝnh b»ng c¸ch thay x vµo hµm sè vµ bÊm m¸y tÝnh x = -5,3 . Ta bÊm nh­ sau - 3 ( - 5 . 3 ) = 17,9 VD2: §iÒn c¸c gi¸ trÞ cña hµm sè y = 3x2 vµo b¶ng sau : x -5.3 -4 4 2,17 3 4 5 7 3 7 y Ta tÝnh b»ng c¸ch thay x vµo hµm sè vµ bÊm m¸y tÝnh : x = -5.3 .Ta bÊm nh­ sau : ( - 5 . 3 ) x2 = 84,27 4.3. Gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn 5x 2y 3 7 VD1: Gi¶i hÖ : x 5,43y 15 Muèn gi¶ hª ph­¬ng tr×nh nµy ta vµo phÇn gi¶i hÖ trong m¸y tÝnh : MODE MODE 1 2 ( nÕu muèn gi¶i hÖ 3 ph­ong tr×nh th× chän 3 ) M¸y hái c¸c hÖ sè, ta lÇn l­ît nhËp c¸c hÖ sè vµo : a1 = 5 ; b1 = 2 3 ; c1 = 7 a2 = -1 ; b2 = 5,43 ; c2 = 15, ta nhËp hÖ sè nh­ sau 5 = 2 3 = 7 =
6. -1 = 5,43 = 15 = ta bÊm thªm mét dÊu = n÷a . kÕt qu¶ lµ x = -0,4557 ; y = 2,6785 VD2 : gi¶i hÖ ph­¬ng tr×nh : 662 13x 17y 25 x 995 957 23x 123y 103 y 995 Bµi tËp: 20, 21, 22, 23, 40, 41 SGK to¸n 9 tËp 2 trang19, 27. 4.4. Gi¶i ph­¬ng tr×nh bËc hai : ax2 + bx+ c = 0 ( a 0 ) MODE MODE 1 2 (nÕu muèn gi¶i ph­ong tr×nh bËc ba th× chän 3) VD : gi¶i ph­¬ng tr×nh 73x2 – 47x - 25460 = 0 Ta bÊm nh­ sau : MODE MODE 1 2 NhËp c¸c hÖ sè vµo : a = 73 ; b = -47 ; c= -25460, ta Ên phÝm nh­ sau: 73 =; -47 =; -25460 = sau ®ã ta Ên thªm mét 26 dÊu = , KÕt qu¶ lµ :x1 = 19 ; Ên = x2 = -18 73 Chó ý : khi gi¶i ph­¬ng tr×nh mµ ë trªn gãc ph¶i mµn h×nh cã xuÊt hiÖn R i th× kÕt qu¶ ®ã lµ nghiÖm ¶o ( ph­¬ng tr×nh v« nghiÖm) - Phaàn Hình Hoïc : Aùp duïng trong tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc nhoïn Cho maøn hình hieän cheá ñoä D (Deg ) ( Ñoä ) baèng caùch aán MODE MODE MODE 1 Ví duï 1 : Tìm tæ soá löôïng giaùc cuûa moät goùc cho tröôùc Tính a, sin 360 ; b, tg 780 ; c, cotg 620 Giaûi a, Aán sin 3 6 0 ’’’ = 0,5878 b, Aán tg 7 8 0 ’’’ = 4,7046 c , Vì maùy tính khoâng coù nuùt cotg maø ta bieát cotg = 1/tg Aán 1  tg 6 2 0 ’’’ = 0.5317 Ví duï 2: Tìm soá ño moät goùc bieát tæ soá löôïng giaùc cuûa goùc ñoù. Tìm goùc nhoïn X baèng ñoä phuùt giaây bieát: 3 a, sin X = 0,5 ; b, cos X = 0,3561 ; c, tgX = ; d, cotg X = 5 4 Giaûi a, Aán SHIFT sin-1 0 . 5 = 300 b, Aán SHIFT cos-1 0 . 3 5 6 1 = 0 ’’’ 6908’21”
7. b c, Aán SHIFT tg-1 3 a c 4 = 0 ’’’ 36052’12” d , Vì maùy tính khoâng coù nuùt cotg maø ta bieát cotg = 1/tg Aán SHIFT tg-1 ( 1  5 = 0 ’’’ 2405’41” IV/ BIEÄN PHAÙP THÖÏC HIEÄN: Vaän duïng vaøo moät tieát Ñaïi Soá 7 V/ Keát luaän – Kieán nghò: Qua moät thôøi gian aùp duïng chuyeân ñeà toâi thaáy hoïc sinh ñaõ thaønh thaïo caùc thao taùc baám maùy vaø nhôø ñoù laøm baøi ít sai hôn tröôùc . Tuy nhieân vaãn coøn 1 soá khoù khaên khi 1 soá hoïc sinh vì gia ñình khoù khaên neân khoâng coù ñöôïc maùy tính . Ñeå vieäc höôùng daãn hoïc sinh caùch phaân tích ñeå giaûi baøi toaùn chöùng minh hình hoïc coù hieäu quaû cao thì ñoøi hoûi baûn thaân giaùo vieân phaûi coù söï ñaàu tö ñuùng möùc vaø söï coá gaéng cuûa hoïc sinh. Treân ñaây laø moät soá giaûi phaùp cuûa toâi, raát mong ñöôïc caùc thaày coâ ñoùng goùp yù kieán.