Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy Thể dục Lớp 8

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy Thể dục Lớp 8

1. Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8 Phần mở đầu I/. Đặt vấn đề: Điều 53 Luật giáo dục đã chỉ rõ: Mục tiêu của giáo dục phổ thông là đào tạo thế hệ trẻ phát triển toàn diện Như vậy giảng dạy Thể dục trong trường THCS là một nhiệm vụ và là một nhu cầu không thể thiếu được. Qua những năm giảng dạy bộ môn Thể dục, được dự nhiều giờ, tham khảo một số hồ sơ, bài soạn của các đồng nghiệp tôi nhận thấy: Việc chuẩn bị bài giảng, soạn giáo án của một số giáo viên còn sơ sài, qua loa, chiếu lệ. Đa số giáo viên đều soạn vắn tắt, không cụ thể, chưa đưa ra được những phương pháp dạy học phù hợp với từng đối tượng, chưa có sự chuẩn bị chu đáo về đồ dùng dạy học hay đưa ra các tình huống sư phạm có thể xảy ra trong tiết học để tìm biện pháp giải quyết, có phương pháp khắc phục thích hợp. Một số giáo viên chưa hiểu rõ vị trí bài giảng trong toàn bộ cấu trúc chương trình, chưa thấy được mối liên hệ giữa bài đã dạy và bài sẽ dạy. Cũng có những giờ học giáo viên chưa hiểu rõ đối tượng học sinh, chưa đi đúng trọng tâm của bài. Giờ dạy còn thiếu dụng cụ, sử dụng đồ dùng dạy học chưa hợp lí, kém hiệu quả Có những hạn chế trên là do một số nguyên nhân chính sau: - Giáo viên chưa nghiên cứu kĩ nội dung bài học. Chưa nghiên cứu các phương pháp dạy học trong sách hướng dẫn giáo viên, chưa chịu khó tìm tòi, bổ sung những phương pháp mới thích hợp. - Chuẩn bị đồ dùng dạy học chưa chu đáo. - Không nắm vững từng đối tượng học sinh. - Thực hiện chưa tốt việc soạn giáo án, chuẩn bị bài. Tất cả những nguyên nhân trên dẫn đến tình trạng: - Học sinh học một cách thụ động, không phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh. - Học sinh không có thời gian luyện tập nhiều. - Đôi khi sự chuẩn bị không chu đáo sẽ dẫn đến một số tình huống không an toàn trong tập luyện. Những giờ dạy như trên thực chất là những giờ dạy chưa có hiệu quả, chất lượng còn thấp và đó chính là nguyên nhân học sinh không cảm thấy hứng thú học tập. Vậy làm thế nào để xây dựng được một giáo án cụ thể, có được một phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh để những giờ học thể dục thực sự là những giờ học vui, lôi cuốn và hấp dẫn. Đó cũng chính là câu hỏi luôn làm cho tôi băn khoăn, trăn trở và cũng chính là lí do tôi tôi vận dụng sáng kiến: “Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8” II/. Mục đích nghiên cứu: Khác với các môn văn hóa khác, Thể dục là một môn học mang tính đặc thù, đòi hỏi phải có sức hấp dẫn, lôi cuốn, phải tạo được không khí vui tươi, sôi nổi, tránh sự lặp lại 1
2. Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8 nhàm chán, sự áp đặt nặng nề về kĩ thuật. Đặc biệt các em cần được luyện tập, được vui chơi, thư giãn sau những tiết học văn hóa căng thẳng, qua đó các em hiểu được tác dụng của việc luyện tập thể thao đối với đời sống tinh thần của con người, đặc biệt là đối với chính bản thân các em. Vì vậy mục đích của tôi khi chọn vấn đề này là: Tìm ra những biện pháp để chuẩn bị bài giảng, xây dựng được một giáo án đảm bảo các yêu cầu chính sau đây: - Đảm bảo tính chính xác, khoa học. - Nội dung và hình thức giảng dạy đa dạng, phong phú. - Phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh. - Có tính giáo dục thiết thực: Bồi dưỡng, nâng cao về nhận thức, tư tưởng, tình cảm cho học sinh. Giáo dục cho các em về tác dụng của việc luyện tập thể thao, hướng con người tới cái Chân - Thiện - Mĩ. Qua bài giảng nhằm giúp cho học sinh nắm vững những kiến thức cơ bản của bài học, tạo không khí hưng phấn, phấn khởi, để giờ học thêm sinh động, hấp dẫn, giúp các em hứng thú tham gia tập luyện đạt đến lượng vận động hợp lí. Bên cạnh đó, thông qua các hình thức đa dạng phong phú, phương pháp luyện tập phù hợp với từng đối tượng học sinh nhằm nâng cao tính tích cực, chủ động, sáng tạo của các em, giáo dục các em trở thành những học sinh có đạo đức tốt, biết giữ gìn kỉ luật, biết phấn đấu vượt qua những trở ngại, khó khăn trong cuộc sống, trở thành những con ngoan, trò giỏi, tạo sự hứng thú để các em yêu thích môn học góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện của ngành Giáo dục nước nhà . III/. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 8 trường Trung học cơ sở Tuân Đạo - Lạc Sơn - Hòa Bình. iV/. Nhiệm vụ nghiên cứu : - Nghiên cứu chỉ đạo của Sở GD - ĐT Hòa Bình về giáo dục toàn diện học sinh, về chương trình và phương pháp giảng bộ môn Thể dục trong các trường THCS. - Nghiên cứu nhận thức của học sinh về tầm quan trọng của việc học tập môn Thể dục. - Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong giảng dạy bộ môn thể dục ở trường THCS hiện nay. - Thực hiện một số giải pháp sau : + Tìm hiểu học sinh - Phân loại đối tượng. + Tìm hiểu bài dạy. + Sưu tầm và nghiên cứu tư liệu phục vụ bài giảng . + Chuẩn bị đồ dùng dạy học. + Xây dựng giáo án. + Dự kiến các tình huống có thể xảy ra. + Rút ra bài học kinh nghiệm. V/. Phương pháp nghiên cứu : - Điều tra. - Trắc nghiệm. - Phân tích. 2
3. Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8 - Nghiên cứu tài liệu. - Tổng kết rút kinh nghiệm VI. Phạm vi giới hạn nghiên cứu: - Địa bàn: Trường THCS Tuân Đạo. - Thời gian: Trong năm học 2008 - 2009. - Phạm vi ứng dụng: Có thể ứng dụng cho tất cả các giáo viên Thể dục cấp THCS. Phần nội dung Chương 1: Cơ sở lí luận Giáo dục thể chất trong trường THCS được tổ chức dựa trên cơ sở giảng dạy một môn học đặc biệt được mang tên là “Thể dục thể thao”. Khuynh hướng giảng dạy cơ bản của môn học này là đảm bảo sự giáo dục thể chất chung trên cơ sở thống nhất với sự giáo dục toàn diện các khả năng về thể lực, củng cố sức khỏe, hoàn thiện các đặc điểm và cấu trúc cơ thể. Cùng với việc truyền thụ những kiến thức chuyên môn thể dục thể thao trong quá trình giảng dạy sẽ đồng thời hình thành những kỹ năng và kỹ xảo vận động do chương trình quy định, qua đó nhằm mục đích hình thành nhân cách cho học sinh, phát triển ý thức xã hội, rèn luyện đạo đức, ý chí, khả năng trí lực, óc thẩm mỹ và giáo dục lao động. Luyện tập thể dục thể thao đối với cơ thể học sinh THCS có ý nghĩa tác dụng lớn: + Học sinh THCS được hướng dẫn, rèn luyện TDTT thường xuyên, bảo đảm đúng các phương pháp khoa học sẽ có ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển cơ thể như: Khả năng trao đổi chất được tăng cường, góp phần nâng cao sức đề kháng, sức khỏe, các tố chất và khả năng vận động. Qua đó, tác động đến cơ năng, cấu trúc của hệ thống cơ quan phát triển phù hợp với yêu cầu phát triển theo lứa tuổi, như: Đối với hệ thần kinh, luyện tập TDTT có thể nâng cao được sự thăng bằng, tính linh hoạt, khả năng phân tích, tổng hợp, khả năng thích ứng của cơ thể đối với sự thay đổi đột ngột của hoàn cảnh khí hậu, thời tiết. + Luyện tập TDTT còn có ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển về tâm lý, hình thành nhân cách, đây cũng là cơ sở, thời điểm, phương tiện tốt để chuẩn bị cho học sinh THCS các vốn tri thức vận động, để các em sẵn sàng, đủ sức khỏe học tập vươn lên tiến bộ, đồng thời bồi dưỡng, giáo dục, phát triển thói quen hoạt động, vận động TDTT trong đời sống, ý thức quan tâm và hoạt động tập thể, tính tích cực, tính kỉ luật, tính tự tin, khiêm tốn và những hành vi đạo đức tốt khác Với những ý nghĩa tác dụng trên, việc học thể dục trong trường THCS là không thể thiếu được. Để giảng dạy môn Thể dục đạt hiệu quả chúng ta có nhiều phương pháp, nhưng trước hết các phương pháp đó phải được người giáo viên sắp xếp một cách khoa học, sử dụng hợp lí, linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng học sinh. Muốn đạt được điều đó người giáo viên trước khi lên lớp phải chuẩn bị kĩ bài giảng thông qua việc soạn giáo án của mình. 3
4. Xây dựng giáo án để đạt hiệu quả cao trong giảng dạy thể dục lớp 8 Chuẩn bị tốt giáo án trước khi lên lớp là một việc làm hết sức quan trọng để đảm bảo thành công của một tiết dạy, một bài học. Các nhà Giáo dục đã từng khuyến cáo giáo viên rằng: Một giáo án tốt quyết định tới 50% thành công của tiết dạy học. Thực vậy, nếu người giáo viên dành công sức để soạn một kế hoạch bài học thật hoàn chỉnh và chi tiết có nghĩa là mọi việc trên lớp đã được hình dung và phác thảo đầy đủ, bài học có những dự báo tình huống sư phạm có thể xuất hiện trên lớp, giúp người giáo viên tự tin lên lớp một cách chủ động. Chất lượng soạn giáo án thể hiện trình độ sư phạm, tính sáng tạo, nghệ thuật giáo dục của giáo viên, giáo án giảng dạy TDTT có tính chuyên biệt, nên với việc thực hiện giáo án, giáo viên không chỉ chuẩn bị bài toàn diện các tri thức khoa học cần thiết, mà cần qua đó để trao đổi vốn kĩ năng vận động phong phú, làm đúng các kĩ thuật, động tác Đây chính là cơ sở để giờ học TDTT có chất lượng giáo dục cao. Thông qua việc soạn giáo án chi tiết người giáo viên có thể áp dụng tốt những phương pháp đổi mới phù hợp với thực tế giáo dục hiện nay. Chương 2: Thực trạng. Trường THCS Tuân Đạ có 301 học sinh từ 11 đến 15 tuổi. Địa phương nơi các em đang sinh sống có phong trào hoạt động thể dục thể thao tương đối sôi nổi nhưng không đồng đều, chỉ tập trung ở một số môn như: cầu lông, bóng chuyền. Các môn Điền kinh trong chương trình học của các em không phát triển nên phần nào ảnh hưởng đến tư tưởng và tinh thần học tập môn Thể dục của học sinh. Về thái độ và nhận thức của học sinh đối với môn học thể dục qua khảo sát thực tế đầu năm 85 học sinh lớp 8 trường THCS Tuân Đạo, tôi thấy: - Thực tế vẫn còn một số lượng lớn học sinh không thích học môn thể dục. - Gìơ học thể dục ở trường qua nhận xét của các em chưa thực sự hấp dẫn . - Số lượng học sinh cho rằng học môn Thể dục không đem lại lợi ích cho tương lai của mình là rất lớn. Nhiều gia đình không muốn con mình dành nhiều thời gian cho việc học môn Thể dục. Sở dĩ có thực trạng trên đây là do xuất phát từ một số nguyên nhân sau: - Nhiều học sinh, nhiều gia đình quan niệm: Môn thể dục chỉ là một môn học phụ, không quan trọng. Theo họ học Thể dục chẳng có lợi ích gì cho tương lai của con mình, các môn mà con họ cần là Văn, Toán, Ngoại ngữ vì vậy quan niệm đó ảnh hưởng trực tiếp đến học sinh, phần nào giảm đi ở các em sự yêu thích, hứng thú khi học môn học này. - Trong thực tế, tôi nhận thấy: Vẫn còn một số giáo viên thực hiện chưa tốt việc đổi mới phương pháp dạy học nên kết quả giảng dạy chưa cao, giờ học còn nhàm chán, chưa có sức hấp dẫn đối với học sinh. - Sân luyện tập chưa đủ tiêu chuẩn đem lại hạn chế cho giáo viên khi tổ chức tập luyện. Từ thực tế trên, tôi nhận thấy việc đổi mới phương pháp giảng dạy môn Thể dục là một nhu cầu cấp thiết, đòi hỏi mỗi giáo viên phải có sự tư duy, đầu tư thời gian công 4