Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng các phương pháp dạy học mới vào môn Tiếng Anh

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng các phương pháp dạy học mới vào môn Tiếng Anh

1. I-PHẦN MỞ ĐẦU I.1- LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Việc thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông đòi hỏi phải đổi mới đồng bộ từ mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện dạy học đến cách thức đánh giá kết quả dạy học, trong đó khâu đột phá là đổi mới phương pháp dạy học Mục đích của việc đổi mới ở trường phổ thông là thay đổi lối dạy học truyền thụ một chiều sang dạy học theo “ Phương pháp dạy học tích cực’. Phương pháp này nhằm giúp HS phát huy tính tích cực, tự giác chủ đông, sáng tạo rèn luyện thói quen và khả năng tự học , tinh thần hợp tác kỹ năng vận dụng kiến thức vào những tình huống khác nhau trong học tập và trong thực tiễn; tạo niềm vui, hứng thú trong học tập Phương pháp dạy học tích cực hướng tới việc tích cực hoá hoạt đ ộng nhận thức của học sinhnghĩa là hướng vào phát huy tính tích cực chủ động của người học chứ không chỉ hướng vào việc phát huy tính tích cực của người dạy. Muốn đổi mới cách học phải đổi mới cách dạy. Tiếng Anh lµ mét m«n häc t­¬ng ®èi khã ®èi víi häc sinh ,®ßi hái c¸c em ph¶i cã lßng say mª häc bé m«n , yªu thÝch TiÕng Anh, cã høng thó häc TiÕng Anh. §Ó gióp c¸c em dÔ dµng tiÕp thu ,kh¾c s©u kiÕn thøc, néi dung trong mçi giê d¹y cÇn rÌn cho c¸c em cã ®ñ bèn kü n¨ng . Dạy đọc là một trong những nội dung cơ bản và thực sự là sự kết hợp tinh tế của việc giảng dạy các kĩ năng ngôn ngữ khác .Nó là một trong những kĩ năng cơ bản được chú trọng trong quá trình dạy và học ngoại ngữ. Mçi giê d¹y nói ,d¹y nghe, d¹y ®äc ®Òu ph¶i cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p riªng kh¸c nhau.Víi giê đ ọc c¸c em th­êng c¶m thÊy khã,buån tÎ vµ rÊt sî nªn viÖc t¹o høng thó cho c¸c em trong giê đọc lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt ®èi víi mçi gi¸o viªn.§ßi hái ph¶i biÕt vËn dông linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p ,c¸c thñ thuËt nghe ®Ó t¹o høng thó t¨ng hiÖu qu¶ cña giê nghe còng nh­ hiÖu qu¶ d¹y häc nãi chung .VËy lµm sao ®Ó giê đọc sinh ®éng vµ hÊp dÉn? Lµm sao ®Ó giê đọc thùc sù cã hiÖu qu¶? . Qua qu¸ tr×nh thùc tÕ gi¶ng d¹y ,t«i ®· cè g¾ng vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p míi vµo môn h ọc Ti ếng Anhvµ ®Æc biÖt lµ c¸c ph­¬ng ph¸p ,c¸c ho¹t ®éng dạy đ ọc t«i ®· tÝch luü ®­îc mét sè kinh nghiÖm. Qua ý kiến phản ánh của một số đồng nghiệp và qua những trăn trở như nêu ở trên đã thúc giục tôi viết đề tài này . II.2- MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Nhằm tổng hợp và tìm ra những phương pháp, biện pháp tích cực phù hợp với từng loại bài đọc để phát huy tối đa tính tích cực của học sinh , khả năng lĩnh hội kiến thức của học sinh III.THỜI GIAN ĐỊA ĐIỂM - Trong năm học 2008-2009 vừa qua dưới sự chỉ đạo của BGH nhà trường tôi đã mạnh dạn áp dụng phương pháp dạy kỹ năng đọc theo phương pháp đổi mới vào môn TA tại trường THCS Đức Chính IV.4- ĐÓNG GÓP VỀ MẶT LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1. C¬ së lý luËn Ng«n ng÷ lµ mét lo¹i h×nh giao tiÕp, häc ngo¹i ng÷ lµ häc c¸ch sö dông tõ ng÷ trong giao tiÕp, h×nh thµnh kü n¨ng giao tiÕp trong tiÕng anh. Do vËy ng­êi d¹y häc ph¶i x¸c ®Þnh gi÷a mèi quan hÖ gi÷a kiÕn thøc vµ kü n¨ng- Hai thµnh tè chñ yÕu cña néi dung d¹y häc. KÜ n¨ng lµ trung t©m lµ môc ®Ých cuèi cïng cña d¹y häc, KiÕn thøc lµ ®iÒu kiÖn, lµ
2. ph­¬ng tiÖn. ChØ cã kiÕn thøc mµ kh«ng cã kÜ n¨ng th× kh«ng cã kh¶ n¨ng giao tiÕp.D¹y ngo¹i ng÷ chÝnh lµ ho¹t ®éng rÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh cho häc sinh b»ng c¸ch t¹o ra nh÷ng t×nh huèng giao tiÕp, gióp c¸c em vËn dông ®­îc nh÷ng ®iÒu ®· häc vµo trong nh÷ c¶nh. 2 Cơ sở khoa học Như chúng ta đã biết đọc là một trong những kĩ năng cơ băn được chú trọng trong quá trình dạy và học ngoại ngữ. Đọc vừa là mục đích vừa là phương tiện thiết yếu để học sinh có thể nắm vững và củng cố kiến thức ngôn ngữ cũng như hiểu sâu hơn về văn phong, cách sử dụng ngôn ngữ mà mình đang học. Song ta cũng cần phải phân biệt các loại bài đọc với những mục đích khác nhau trên cơ sở đó đề ra những phương pháp, cách khai thác bài đọc các hoạt động cho phù hợp với từng loại bài đọc. II.- NỘI DUNG II.1CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN Những năm trước đây có một số giáo viên cho rằng khi học một bài khoá nhất thiết học sinh phải được lần lượt đọc to từng đoạn trong bài, một số khác lại cho rằng sẽ rất có hại cho học sinh nếu họ được nhìn thấy bài khoá trước khi họ nghe đọc mẫu, một số khác nữa lại thường yêu cầu học sinh theo dõi bài khoá trong khi giáo viên đọc mẫu . Ngày nay, tất cả những quan điểm trên được coi là phiến diện, không phù hợp với quan điểm dạy học theo hướng giao tiếp, coi giao tiếp vừa là một phương tiện dạy học và học vừa là mục đích của quá trình dạy học. Vì thực tế nhiều năm khi dạy một bài khoá, giáo viên thường đọc giúp học sinh, cho học sinh đọc theo đồng thanh, gọi học sinh đọc cá nhân trước lớp sau đó là dịch bài khoá sang tiếng Việt. Cách dạy và học này không giúp học sinh hiểu được nội dung bài khoá, không khai thác hết bài khoá và học sinh sẽ không nhớ từ cùng cấu trúc câu. Xuất phát từ thực tế nhiều năm giảng dạy tiếng Anh và tham khảo một số tài liệu tôi thấy việc đổi mới và áp dụng một số phương pháp dạy đọc, rèn và phát triển kĩ năng đọc cho học sinh là điều hết sức cần thiết. II.2 .CHƯƠNG II: NỘI DUNG VẤN Đ Ề CẦN NGHIÊN CỨU II.2.1: Nghiên cứu lý luận chung về đổi mới ph ương pháp dạy kỹ n ăng đọc Đọc là một trong 4 kỹ năng m à HS cần đạt được rèn luyện theo phương pháp giao tiếpMục đích của việc dạy đọc là giúp học sinh phát triển kỹ năng đọc hiểu , có khả năng đọc hiểu sách báo tài liệu bằng tiếng Anh với những nội dung phù hợp với trình độ lứa tuổi của học sinh, giúp học sinh có diều kiện thu nhận thông tin, nâng cao trình độ Tiếng Anh, và có hiểu biết thêm về xã hội. Ngoài ra đọc còn tạo cho học sinh có thói quen v à lòng ham mê đọc sách Đọc thầm là mục đích cuói cùng của việc dạy học. Nhiệm vụ của GV là giúp học sinh tự đọc để hiểu nội dung bài. Đọc thành tiếng chỉ giúp cho việc luyện và kiểm tra phát âm Mục đích của việc dạy đọc hiểu là giúp học sinh nắm được những thông tin chính. Vì vậy cần luyện cho học sinh có khả năng đọc một cách bao quát cả câu, thậm chí nhiều câu chứ
3. không phải đọc từng từng chữ cái hay từng từ . Bởi vậy GV cần tìm ra những thủ thuật dạy th ất hấp dẫn, thích hợp để giúp cho việc dạy đọc có hi ệu quả II. Cơ sở lý luận của đề tài : Nghe là nột trong bốn kĩ năng cần thiết trong quá trình thực hiện giao tiếp . Giống như kĩ năng đọc , nghe cũng là một kĩ năng tiếp thụ , nhưng nghe thường khó hơn đọc vì ngôn bản tiếp thụ qua nghe là lời nói . Khi ta nói các ý thường không được sắp xếp có trật tự như viết . ý hay lặp đi lặp lại có nhiều từ thừa , từ đệm không đúng ngữ pháp . Hơn nữa khi nghe người khác nói , ta chỉ nghe được một lần ; còn khi đọc ta có thể đọc đi đọc lại nhiều lần . Do đó khi dạy nghe giáo viên cần có những thủ thuật đặc thù cho các hoạt động luyện nghe ngoài những thủ thuật chung cho các kĩ năng tiếp thụ II.2.2. Thực trạng và nguyên nhân Ngay tõ ®Çu n¨m häc khi ®­¬c ph©n c«ng gi¶ng d¹y khối líp 7,t«i ®· gÆp gì vµ trß chuyÖn víi c¸c em häc sinh cña hai líp .ChÊt l­îng chung c¸c bé m«n còng nh­ m«n Tiªng Anh n¨m häc líp 6 t­¬ng ®èi cao trªn 80 % ®¹t trªn trung b×nh .Nh­ng khi hái c¸c em xem cã thÝch häc giê đ ọc hay kh«ng. Giê đ ọc dÔ hay khã ?§a sè c¸c em ®Òu tá ý kh«ng thÝch v× nã khã , không phải từ hoặc cấu trúc trong bài các em đều nắm được.§ã còng lµ ®iÒu tr¨n trë cña t«i vµ nhÊt lµ ch­¬ng tr×nh líp 7 l¹i míi mÎ ®ßi hái ph¶i cã sù ®Çu t­,ph¶i kÕt hîp linh ho¹t c¸c biÖn ph¸p c¸c kü n¨ng c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Qua t×m hiÓu t«i thÊy nguyªn nh©n lµ do TiÕng Anh lµ mét m«n häc khã ,cßn cã nhiÒu em l­êi häc bÞ rçng kiÕn thøc ,kh«ng chó ý trong giê häc ,kh«ng tËp trung nghe.C¸c em th­êng lîi dông lóc học ®Ó nãi chyÖn riªng ,lµm viÖc riªng ,kh«ng chó ý vµo bµi cµng ngµy cµng sî häc m«n Anh h¬n.C¸c em ch­a cã biÖn ph¸p häc khoa häc ,thiÕu thèn vÒ ®iÒu kiÖn häc tËp nh­ b¨ng ,®µi ,s¸ch tham kh¶o II.2.3 Biện pháp nâng cao kĩ năng môn đọc Phải hiểu được tầm quan trọng của bài đọc Qua thùc tr¹ng vµ nguyªn nh©n trªn trªn t«i thÊy :víi t­ c¸ch lµ m«t gi¸o viªn bé m«n trùc tiÕp gi¶ng d¹y ,t«i nhận thấy cÇn ph¶i t¹o cho c¸c em niÒm say mª høng thó häc vµ niÒm yªu thÝch m«n Tiếng Anh nh»m n©ng cao chÊt l­¬ng giê häc còng nh­ chÊt l­îng bé m«n. §Ó n©ng cao chÊt l­¬ng bé m«n cÇn n©ng cao chÊt l­îng ngay tõ mçi giê d¹y trong ®ã cã giê đọc bëi đọc lµ mét trong nh÷ng kü n¨ng quan träng gióp c¸c em lÜnh héi tri thøc. Thông thường một bài đọc hiểu bao giờ cũng phải tiến hành theo 3 bước Bước 1 : Trước khi đọc Gv cần giới thiệu chủ đề bài đọc, đưa ra câu hỏi gợi ý và giới thiệu từ mới. Mục đích đưa ra các hoạt động này nhằm lôi cuốn sự hứng thú của học sinh, đồng thời tạo ra nhu cầu muốn đọc. Bên cạnh đó nhằm khuyến khích HS suy nghĩ vè chủ đề mà họ sẽ học Bước 2: Trong khi đọc Nhằm giúp cho học sinh hiểu nội dung bài đọc, Gv sẽ giao cho học sinh một số bài tập.Học sinh luyện tập dưới sự hướng dẫn của GV,và luyện tập tự do Bước 3 : Sau khi đọc Nhằm giúp học sinh phát triển năng lực phân tích và tổng hợp, Gv sẽ cho học sinh thực hiện các bài tậo đọc thông qua luyện taapj tự do và liên hệ thực tế Với mỗi bài đọc Gv cần phải đưa ra các hoạt động khác nhau nhằm tránh sự nhàm chán của
4. học sinh . Sau đây là một số thủ thuật và hoạt động cho các bước dạy bài đọc II.2. 3.1Các thủ thuật trước khi đọc( Pre-reading) Các hoạt động trước khi đọc chủ yếu nhằm gây hứng thú cho học sinh (Arouse students), hướng học sinh vào chủ đề, chủ điểm mà học sinh sắp đọc (Focus on the topic), thiết lập tình huống (Set the scene). Bước đầu tiên của giai đoạn này là giới thiệu ngữ liệu mới. (Pre-teach vocabulary) - Trong bước này có thể sử dụng các thủ thuật giới thiệu và dạy từ vựng, ngữ pháp và cấu trúc câu + Áp dụng 7 bước: eliciting-modeling-repetition- checking pronunciation- copying- checking stress- meaning + Kết hợp các thủ thuật (techniques): visual aids-realias- mime- situation/ explanation- example- synonym/antonym- translation Giáo viên cũng cần lựa chọn và phân loại từ để dạy tuỳ theo mức độ khó và mức cần thiết của từ đối với việc đọc và hiểu nội dung bài học cũng như số lượng từ mới cần giới thiệu bao nhiêu thì vừa. Nếu từ mới cần thiết cho việc đọc và hiểu bài và phù hợp với trình độ học sinh thì ta cần dạy kĩ càng, dạy một cách chủ động. Nếu từ không cần thiết để hiểu bài khoá và cũng không quá khó thì nên cho học sinh đoán nghĩa của từ trong văn cảnh. Nếu từ mới vừa không cần thiết vừa không khó thì ta có thể bỏ qua. Sau khi dạy xong từ vựng giáo viên có thể tổ chức một số hoạt động trước khi đọc để tạo nhu cầu, lí do, mục đích của bài đọc(Create reasons for reading) cho học sinh đoán trước nội dung bài đọc(Predict the text) hoặc nêu những điều muốn biết về bài khoá(Give expectation) Sau đây là một số hoạt động trước khi cho học sinh đọc: II.3.1.a. Sắp xếp lại trình tự các câu/ tranh (Ordering statements/ pictures) * Giáo viết lên bảng hoặc bảng phụ một số câu theo nội dung của bài nhưng không theo thứ tự, yêu cầu học sinhđọc rồi sắp xếp lại theo ý hiểu của mình sau đó mở sách đọc và kiểm tra lại dự đoán của mình. Số lượng câu có thể là 6-8 VD: English 9. Unit 3. A trip to the countryside. Lesson 4. Read Rearrange these sentences into the correct order. VD : English 7 Unit P 93-94 1) First she made a cushion 2) Next she make a skirst 3) Hoa bought some material 4) Hoa’s neighbor helped her 5) She tried it on 6) It fitted well 7) It was too big Key : 3-1-2-5-7- 4-6 * Sắp xếp lại tranh theo thứ tự. (Ordering pictures) Giáo viên chuẩn bị một số tranh theo nội dung của bài mà học sinh sắp đọc (có thể vẽ hình que đơn giản ). Giới thiệu và dán các bức tranh lên bảng nhưng không theo thứ tự. Yêu cầu học sinh xem rồi sắp xếp lại sau đó mở sách đọc và kiểm tra lại. VD: English 8 - Unit 4: Our past - Read 1, 2 THE LOST SHOE