Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức hoạt động nhóm trong trường THCS

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức hoạt động nhóm trong trường THCS

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH OAI TRƯỜNG THCS KIM THƯ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG TRƯỜNG THCS Môn: Toán Tác giả: Tạ Thị Quang Chức vụ: Giáo viên Năm học: 2014-2015 Trang 1
2. A. ĐẶT VẤN ĐỀ I/. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI: 1) Cơ sở khoa học - Thöïc hieän nghò quyeát soá 40/ QH 10, chæ thò soá 14/2001/CT. TTg cuûa Thuû Töôùng Chính Phuû veà ñoåi môùi chöông trình giaùo duïc phoå thoâng, chæ thò soá 40-CT/TW ngaøy 15/6/2004 cuûa Ban Bí Thö Trung Öng Ñaûng veà vieäc naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ Giaùo Vieân vaø caùn boä quaûn lí giaùo duïc. - “ Phöông phaùp giaùo duïc phoå thoâng phaûi phaùt huy tính tích cöïc, töï giaùc, chuû ñoäng, saùng taïo cuûa hoïc sinh, phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa töøng lôùp hoïc, moân hoïc, boài döôõng phöông phaùp töï hoïc, reøn luyeän kyõ naêng vaän duïng kieán thöùc vaøo thöïc tieån, taùc ñoäng ñeán tình caûm, ñem laïi nieàm vui höùng thuù hoïc taäp cho hoïc sinh” ( Luaät giaùo duïc, ñieàu 24.2). - Söï phaùt trieån cuûa Khoa hoïc - Coâng ngheä ngaøy nay ñoøi hoûi nguoàn löïc löôïng lao ñoäng phaûi naêng ñoäng saùng taïo ñaùp öùng neàn coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, söï thöû thaùch treân con ñöôøng hoäi nhaäp kinh teá theá giôùi, baèng söï caïnh tranh neàn kinh teá tri thöùc, ñoøi hoûi phaûi ñoåi môùi noäi dung vaø phöông phaùp giaùo duïc phoå thoâng noùi chung vaø moân Toaùn noùi rieâng taïo ra nhöõng con ngöôøi lao ñoäng saùng taïo, linh hoaït ñaùp öùng söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. - Trong thöïc teá phöông phaùp daïy hoïc boä moân Toaùn ôû Tröôøng Trung Hoïc Cô Sôû ôû nöôùc ta phoå bieán vaãn laø caùch daïy truyeàn thuï kieán thöùc trong saùch giaùo khoa, “ Thaày ñoïc troø cheùp”. - Töø nhöõng tö töôûng chæ ñaïo chieán löôïc cuûa Ñaûng ta laø ñoøi hoûi ngaønh giaùo duïc noùi chung vaø Tröôøng Trung Hoïc Cô Sôû noùi rieâng, laø löïc löôïng noàng coát huy ñoäng löïc löôïng xaõ hoäi tham gia giaùo duïc, ñeå hoaøn thaønh thaéng lôïi nhieäm vuï ñeà ra. Ngaøy nay, vôùi ñöôøng loái chính saùch cuûa Ñaûng vaø nhaø nöôùc laø: Khoâng ngöøng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc, ña daïng hoùa caùc loaïi hình giaùo duïc- ñaøo taïo, chính vì vaäy neân moãi chuùng ta phaûi trang bò saún cho mình caùc phöông phaùp giaûng daïy môùi, hay, loâi cuoán ñöôïc hoïc sinh ham thích hoïc, kích thích nieàm ñam meâ hoïc toaùn, bieát hoïc ñeå vaän duïng kieán thöùc vaøo thöïc tieån, thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc. 2) Cơ sở thực tế a/. Trong nhaø tröôøng trung hoïc cô sôû hieän nay, moãi thaày coâ giaùo khoâng ngöøng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc nhöng vieäc tìm ra phöông phaùp hôïp lí, thu huùt ñöôïc hoïc sinh khoâng phaûi laø moät chuyeän deã daøng chuùt naøo!. Vì chuùng ta ai cuõng coù theå bieát ñöôïc hoïc sinh toû thaùi ñoä baát hôïp taùc vôùi thaày coâ laø chuyeän thöôøng tình, nhöng baûn thaân thaày coâ coù nhaän ra ñöôïc ñeàu ñoù hay khoâng? môùi laø quan troïng, coù nhöõng thaày coâ vaãn Trang 2
3. ngheøo naøn vôùi cuoán giaùo aùn cuõ kó ñöôïc mang truyeàn töø lôùp naøy sang lôùp khaùc thaäm chí mang töø naêm naøy sang naêm khaùc!. - Phöông phaùp daïy hoïc cuûa giaùo vieân vaãn coøn naëng neà veà thuyeát trình, giaûi thích saùch giaùo khoa, coøn bò ñoäng bôûi saùch giaùo khoa, chöa coù söï gia coâng ñaùng keå ñeå ñeà xuaát nhöõng phöông phaùp môùi. Vieäâc söû duïng ñoà duøng daïy hoïc coøn haïn cheá, giaùo aùn sô saøi, raäp khung, chöa theå hieän nhöõng hoaït ñoäng treân lôùp cuûa thaày vaø troø, sinh hoaït toå chuyeân moân coøn ngheøo naøn, thieáu thoán veà noäi dung phöông phaùp thieát thöïc ñeå thuùc ñaåy vieäc ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc cuûa thaày coâ giaùo. b/. Ñoåi môùi phöông phaùp hoïc toaùn hieän nay ôû tröôøng trung hoïc cô sôû ñöôïc tieán haønh theo kieåu phaùt hieän vaø giaûi quyeát vaán ñeà thoâng qua caùc hoaït ñoäng, hoïc sinh ñöôïc hoïc taäp caù nhaân (töï hoïc) keát hôïp laøm vieäc theo nhoùm nhoû ( hoïc taäp hôïp taùc ) döôùi söï ñieàu khieån cuûa giaùo vieân, Thaày giaùo toå chöùc tình huoáng coù vaán ñeà, höôùng daãn hoïc sinh hoaït ñoäng theo trình ñoä nhaän thöùc cuûa hoïc sinh, Thaày giaùo laøm troïng taøi thaûo luaän, tranh luaän, choát laïi vaán ñeà vaø khaúng ñònh kieán thöùc. Vôùi söï suy nghó ñoù baûn thaân toâi choïn ñeà taøi: “TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG NHOÙM MOÂN TOAÙN BAÄC TRUNG HOÏC CÔ SÔÛ”, nhaèm goùp phaàn giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà toàn taïi trong caùch daïy hoïc cuõ kó neâu treân. Tuy nhieân, möùc ñoä thaønh coâng cuûa ñeà taøi coøn phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän cô sôû vaät chaát, hoaøn caûnh, tình huoáng rieâng bieät, ngoaøi ra coøn coù ñoäng cô hoïc taäp cuûa hoïc sinh vaø söï quan taâm cuûa caùc baät cha meï hoïc sinh, ñaëc bieät laø loøng nhieät tình cuûa giaùo vieân laø nguyeân nhaân chính daãn ñeán thaønh coâng cuûa ñeà taøi. - Qua nhieàu naêm nghieân cöùu ñeà taøi taïi Tröôøng Trung Hoïc Cô Sôû Kim Thư toâi muoán duøng liù luaän ñaõ ñöôïc tieáp thu cuøng thöïc tieån ñeå lyù giaûi nhöõng vaán ñeà neâu treân vaø keát quaû aùp duïng cuûa ñeà taøi naøy. II/. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU: - Nhaèm giuùp cho ngöôøi daïy phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc, töï giaùc, chuû ñoäng, saùng taïo cuûa ngöôøi hoïc, boài döôõng ñöôïc naêng löïc töï hoïc, töï reøn, loøng say meâ hoïc taäp vaø yù chí khoâng ngöøng vöôn leân cuûa hoïc sinh. - Moïi hoïc sinh ñöôïc tham gia baøi hoïc, khoâng khí hoïc taäp thaân thieän trong lôùp. - Hieäu quaû hoïc taäp cuûa hoïc sinh cao, nhieàu hoïc sinh theå hieän ñöôïc khaû naêng caù nhaân, vaø coù tinh thaàn giuùp ñôõ laãn nhau trong hoïc taäp. - Goùp phaàn thöïc hieän ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc, nhaèm khaéc phuïc loái daïy truyeàn thuï moät chieàu. III/. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU - Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø caùch toå chöùc hoïc nhoùm moân toaùn baäc trung hoïc cô sôû. Trang 3
4. IV/. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT - Giaùo Vieân chuû nhieäm, Giaùo Vieân boä moân ngoaøi ra coøn coù caùc em hoïc sinh, gia ñình hoïc sinh, ñieàu kieän cô sôû vaät chaát cuûa nhaø tröôøng, moâi tröôøng soáng cuûa caùc em hoïc sinh vaø giaùo vieân, söùc khoûe cuûa ngöôøi daïy hoïc cuõng phaàn naøo coù lieân quan ñeán toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm. V/. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU CUÛA ÑEÀ TAØI: 1) Caùc phöông phaùp chuû yeáu: a/. Phöông phaùp troø chuyeän coù muïc ñích: + Muïc ñích: - Troø chuyeän vôùi caùc laõnh ñaïo ñeå nghe veà caùch chæ ñaïo thöïc hieän vieäc ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc, cuï theå laø vieäc caùch toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm trong tieát hoïc. - Troø chuyeän vôùi giaùo vieân ñeå naém roû hôn veà nhöõng kinh nghieäm trong quaù trình thöïc hieän toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm, naém theâm veà nhöõng taâm tö nguyeän voïng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh, ñeå töø ñoù hoaøn chænh ñeà taøi nghieân cöùu. + Noäi dung: - Troø chuyeän veà keá hoaïch soaïn giaûng ñöa toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm vaøo tieát daïy. - Caùc phöông phaùp toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm, öu ñieåm vaø haïn cheá cuûa phöông phaùp ñoù, töø ñoù ruùt ra kinh nghieäm cho baûn thaân, cuõng nhö trong vieäc nghieân cöùu cuûa ñeà taøi. - Troø chuyeän vôùi hoïc sinh veà caûm nghó cuûa caùc em trong quaù trình thöïc hieän hoaït ñoäng nhoùm. + Caùch tieán haønh: - Chuaån bò thaät chu ñaùo caùc caâu hoûi trong suoát quaù trình troø chuyeän ( ñoái vôùi laõnh ñaïo, giaùo vieân, hoïc sinh), löu yù caùc caâu hoûi thaät roû raèng ngaén goïn, coù thieän chí! - Tröïc tieáp ñi ñeán tröôøng baïn, hoaëc trong quaù trình ñi coâng taùc hay laø trong luùc ñi hoäi hoïp (taâm söï trong thôøi gian nghæ giaûi lao). b/. Phöông phaùp ñieàu tra traéc nghieäm: + Muïc ñích: - Nhaèm naém ñöôïc thöïc traïng giaùo vieân toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm trong tieát daïy. - Hieåu roõ cuï theå hôn veà coâng taùc chæ ñaïo cuõng nhö caùch thöùc toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm cuûa giaùo vieân vaø söï yeâu thích caùch hoïc hoaït ñoäng nhoùm cuûa hoïc sinh. + Noäi dung: - Laäp phieáu thaêm doø 18 giaùo vieân cuûa tröøông trung hoïc cô sôû Kim Thư vieân. Nhaèm ñeå naém baét ñöôïc tình hình toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm trong vaø ngoaøi huyeän, qua Trang 4
5. ñoù xem coù nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên gì? Vaø caùc bieän phaùp khaéc phuïc ra sao! Ñeå töø ñoù hoaøn thieän vieäc nghieân cöùu cuûa ñeà taøi naøy vaø ñuùc keát thaønh kinh nghieäm cho baûn thaân. - Thaêm doø 100% hoïc sinh cuûa tröôøng trung hoïc cô sôû Kim Thư, vaø 78 hoïc sinh tröôøng trung hoïc cô trong huyeän Thanh Oaiø. + Caùch tieán haønh: - Qua caùc laàn ñaàu troø chuyeän vôùi laõnh ñaïo, Giaùo vieân vaø hoïc sinh cuûa caùc tröøông. Song, sau ñoù ñeán caùc tröôøng trong huyeän gôûi phieáu thaêm doø (Laõnh ñaïo, giaùo vieân vaø hoïc sinh). - Ñoàøng thôøi choïn moät soá tröôøng ñaït chuaån quoác gia, tröôøng vuøng saâu, tröôøng coù cô sôû vaät chaát nhoû heïp. 2) Caùc phöông phaùp hoã trôï: a/. Phöông phaùp nghieân cöùu tö lieäu: + Muïc ñích: - Naém ñöôïc quan ñieåm chæ ñaïo cuaû Ñaûng, Nhaø nöôùc, cuûa ngaønh coù lieân quan ñeán vieäc nghieân cöùu cuûa ñeà taøi. - Coù theâm voán kinh nghieäm ñöôïc theå hieän qua taøi lieäu caùch thöùc toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm cuûa nhieàu taùc giaû. + Noäi dung: - Ñoïc taøi lieäu: Luaät giaùo duïc, Ñieàu leä tröôøng phoå thoâng, Phöông phaùp daïy hoïc moân toaùn ôû tröôøng trung hoïc cô sôû ( HOAØNG CHUÙNG). Hoäi nghò taäp huaán phöông phaùp daïy hoïc toaùn hoïc phoå thoâng ( BOÂÏ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO). Phöông phaùp daïy hoïc ñeà cöông moân toaùn (NGUYEÃN BAÙ KIM – BUØI HUY NGOÏC). Taøi lieäu boài döôõng thöôøng xuyeân chu kyø III (2004-2007) moân toaùn quyeån 1.( BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAÏO TAÏO; VUÏ GIAÙO DUÏC TRUNG HOÏC). Taøi lieäu boài döôõng thöôøng xuyeân chu kyø III (2004-2007) moân toaùn quyeån 2, ( BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAÏO TAÏO). Xem ñóa caùc tieát daïy moân toaùn coù toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm. + Caùch thöïc hieän: - Sau khi ñoïc xong tö lieäu tieán haønh laäp soå ghi cheùp. - Toùm taét nhöõng noäi dung trong tö lieäu coù lieân quan ñeán ñeà taøi, ghi cheùp trang soá maáy?, doøng thöù maáy? Ñeå khi caàn laáy tö lieäu ra nghieân cöùu coù ngay! - Saép xeáp tö lieäu ngaên naép deã tìm. b/. Phöông phaùp quan saùt: + Muïc ñích: Trang 5