Sáng kiến kinh nghiệm Tạo hứng thú trong giờ học cho học sinh Lớp 4

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Tạo hứng thú trong giờ học cho học sinh Lớp 4

1. SƠ YẾU LÍ LỊCH KHOA HỌC I)THƠNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN: 1- Họ và tên: Cáp Nguyện 2- Ngày tháng năm sinh: 15- 08- 1972 3- Nam , nữ : Nam 4- Địa chỉ: Ấp Đồn Điền 3- xã Túc Trưng- huyện Định Quán- tỉnh Đồng Nai 5-Điện thoại: Cơ quan : 061 3690 208 Nhà riêng: 061 3636 073 6- Fax: E-mail: capnguyenquangtri@gmail.com 7-Chúc vụ: Giáo viên chủ nhiệm lớp 4.6 8-Đơn vị cơng tác: Trường Tiểu học Mạc Đĩnh Chi II)TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: Trình độ chuyên mơn nghiệp vụ: Trung học Sư phạm Năm nhận bằng: 1996 Chuyên ngành đào tạo: Giáo viên Tiểu học III) KINH NGHIỆM KHOA HỌC: -Lĩnh vực chuyên mơn cĩ kinh nghiệm: Giáo viên chủ nhiệm lớp - Số năm cĩ kinh nghiệm: 22 năm -Các sáng kiến đã cĩ trong 5 năm gần dây 1
2. Sáng kiến kinh nghiệm “ TẠO HỨNG THÚ TRONG GIỜ HỌC CHO HỌC SINH LỚP 4” I )LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Với mục tiêu giáo dục hiện nay của trường tiểu học là phải xây dựng mơi trường sư phạm an tồn, khang trang đảm bảo cho học sinh “ Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”. Cũng như thơng qua các hoạt động giáo dục trên lớp nhằm rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Thực hiện tốt phương châm : dạy chữ kết hợp dạy người, phát huy tính chủ động, sáng tạo, tự tin, mạnh dạn, dám nghĩ, dám làm của giáo viên trong việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm tạo bước chuyển mới về chất lượng giáo dục trong nhà trường. Đứng trước yêu cầu đĩ, nhiệm vụ đặt ra cho người giáo viên tiểu học là việc bên cạnh truyền đạt kiến thức thì việc giúp các em phát huy tính chủ động, tích cực sáng tạo trong học tập, tạo mơi trường học tập tích cực, thân thiện cũng vơ cùng quan trọng. Một trong những việc làm tạo nên mơi trường học tập thân thiện là người giáo viên giúp học sinh biết chủ động, tự giác, say mê, khuyến khích tính tích cực và tinh thần tự học sao cho các em biết ham học tập, thích tìm hiểu, khám phá, thích ứng được với thực tiễn xã hội luơn phát triển. Nhu cầu này gĩp phần khơng nhỏ trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục dẫn đến sự thay đổi tất yếu về phương pháp dạy học, trong đĩ phải kể đến luơn “ Tạo hứng thú trong giờ học cho học sinh lớp Bốn”. Đĩ là lí do chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tơi trong năm học này. II) THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ TÀI: 1)Thuận lợi: Với phương châm tất cả vì học sinh thân yêu và cĩ kinh nghiệm giảng dạy hơn hai mươi năm, trong đĩ chủ nhiệm lớp Năm 18 năm, lớp Bốn bốn năm. Với niềm đam mê yêu nghề, mến trẻ, tận tâm với nghề, tận tụy với học sinh và giảng dạy nhiều đối tượng học sinh cĩ nhiều hồn cảnh khác nhau, nhiều trình độ khác nhau. Đảm nhận lớp ở khu vực trung tâm cĩ, khu vực vùng xa cĩ và thường xuyên gặp gỡ học sinh đã thành đạt. Mặt khác, sau mỗi ngày dạy học, năm học, tơi thường tự đánh giá và rút kinh nghiệm hiệu quả đào tạo giảng dạy của chính mình để cĩ biện pháp khắc phục sửa chũa kịp thời. Nhờ vậy, tơi biết được khơng khí thoải mái trong giờ học sẽ đem đến hiệu quả giảng dạy lớn như thế nào. Bên cạnh kinh nghiệm của bản thân đã cĩ, năm học này, tơi chủ nhiệm lớp Bốn với sĩ số rất ít. Mặt khác, được sự quan tâm của chính quyền, của nhà trường, các ban ngành đồn thể, các mạnh thường quân đã giúp đỡ các em về mặt vật chất và tinh thần nên các em đến trường ngày càng đơng đủ và vui tươi. 2)Khĩ khăn: 2
3. Khĩ khăn phần nào ảnh ưởng đến việc thực hiện sáng kiến kinh nghiệm, đĩ là sĩ số ít cũng cĩ ảnh hưởng về mặt tổ chức lớp, sự trì trệ trong học tập vẫn khĩ khắc phục hơn so với lớp cĩ sĩ số đơng hơn. Học sinh nam nhiều hơn nữ. Học sinh vùng sâu, vùng xa, vị trí địa lí khơng thuận lợi, gia đình các em đều nghèo, học thì ít, phụ giúp bố mẹ thì nhiều. Do “ cái nghèo nĩ bĩ cái khơn”nên vốn kiến thức tự cĩ của các em hầu như con số khơng mà chủ yếu nhờ thầy cơ đứng lớp trang bị giúp các em. Bởi lẽ đĩ mà khi tơi gặp lớp nhận thấy các em rất rụt rè, nhút nhát, chỉ chú trọng học theo yêu cầu chỉ bảo của tơi, khơng bao giờ cĩ ý kiến gì, chứ chưa chú trọng đến cách thức học tập sao cho tốt nhất. Thậm chí cĩ em khi hỏi khơng chịu trả lời. Tơi động viên khá vất vả mới nghe các em trình bày một câu quá đỗi ngắn gọn. Khơng khí học cĩ phần nặng nề, ảm đạm. Lớp học thì quá trầm lắng. Cả lớp mà chỉ cĩ một em phát biểu.Rất nhiều em quá nhút nhát trong hành động. Nhìn lớp học rời rạc, cĩ thể trước đĩ chưa cá thể hĩa hoạt động dẫn đến hiệu quả đào tạo chưa cao. Người ta nĩi: “Khơng biết thì hỏi, muốn giỏi phải học”, nhưng học sinh của tơi nếu cĩ hỏi thì hỏi tùy tiện, hỏi ầu ơ, do lười suy nghĩ với dụng ý hỏi để tơi chỉ hẳn bài nhằm đạt điểm cao. Nhưng tơi khơng thể làm vậy vì như thế là đi ngược lại mục tiêu giáo dục tích cực. Việc này khắc phục cũng khĩ, vì các em đã thành thĩi quen từ lâu rồi. Đã là thĩi quen xấu thì việc khắc phục khơng thể một sớm, một chiều được mà nĩ phải trải qua một quá trình lâu dài, bền bỉ, kiên trì của tơi và cả học sinh mới khắc phục được. 3)Số liệu thơng kê trước khi thực hiện sáng kiến: Sĩ số Hứng thú Ít hứng thú Khơng hứng thú 01 ( Nguyễn quang 01 ( Nguyễn Thị 9 07 Vinh) Thảo dân) III) NỘI DUNG CHỌN ĐỀ TÀI: 1) CƠ SỞ LÍ LUẬN: Thế giới ngày càng đổi mới khơng ngừng. Nhân dân ngày càng dân trí. Coi việc tạo hứng thú trong giờ học là cốt lõi, đã thảo luận và cĩ chỉ đạo giúp vào. Xã hội đang diễn ra từng ngày, từng giờ trên mọi miền đất nước. Nền khoa học thế giới luơn chuyển động và phát triển đến độ chĩng mặt và cĩ sự cạnh tranh quyết liệt. Nĩ đang địi hỏi cần cĩ gấp những con người lao động đầy bản lĩnh, dạn dĩ, dám nghĩ, dám làm, tự tin, quyết đốn, thích ứng với mọi hồn cảnh của xã hội đang trở mình. Hơn nữa, chúng ta đã biết, nền giáo dục nước nhà trải qua nhiều lần đổi mới giáo dục. Tơi nhớ khơng nhầm từ năm 1982 giáo dục đã cĩ đổi mới. Tơi cũng tận hưởng nền giáo dục đổi mới đĩ nhưng khơng được nhiều, thậm chí quá ít là do chưa đổi mới phương pháp dạy học. Chưa đổi mới phương pháp dạy học thì chắc rằng làm gì mà tạo khơng khí hứng thú trong học tập, chưa tạo được khơng khí hứng thú trong giờ học thì làm sao sản sinh ra những con người, lớp người mạnh dạn và cịn nhiều thứ khơng thể tạo được. Cĩ chăng chỉ đổi mới chương trình dạy học. Do đĩ, cho tận bây giờ, tơi vẫn nhút nhát trong ứng xử là do hiệu quả của việc đào tạo như trên. Nhưng cũng khơng sao, vì hồi mới giải phĩng, đất nước cịn nghèo. Đảng và Nhà nước cịn bộn bề cơng việc phải làm nên việc đổi 3
4. mới giáo dục như thế cũng ổn rồi. Và rồi cĩ bạn nghỉ học cũng do một phần hồn cảnh kinh tế, một phần là do cách dạy, ít đem đến niềm hân hoan, khấn khích trong giờ học. Bởi vậy hồi đĩ học sinh trang lứa cùng tơi nghỉ học rất nhiều mà thầy cơ khơng thấy đến động viên, vận động ra lớp gì cả. Tiếc thay cho một thời đi học. Nếu ta lùi lại thời gian trong những năm 1945, Bác Hồ khẳng định sự nghiệp giáo dục là tất yếu và rất quan trọng. Bác luơn coi con người là vốn quý nhất, nguồn lực hàng đầu của đất nước, cần coi trọng và nuơi dưỡng khơng ngừng. Thử ngược thời gian xa nữa, vào thế kỉ 18, thời kì vua Quang Trung ( Nguyễn Huệ), xã hội ta là một xã hội học, tất cả đều ra sức học tập để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay, chúng ta đang sống vào thời kì đầu của thế kỉ 21, là một thế kỉ cạnh tranh nhau về chất xám là một kỉ nguyên của cơng nghệ khoa học, giáo dục hiện nay đã đổi mới về nội dung, phương pháp tạo ra một xã hội học thì khơng cớ gì mà chúng ta khơng tạo ra được một xã hội học mà ơng cha ta đã từng làm , để đảm bảo tính cơng bằng trong giáo giục, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người học ( được học và được vui chơi ) đúng với quy định về quyền và bổn phận của trẻ em Việt Nam và Cơng ước Quốc tế về quyền trẻ em. Một xã hội cùng học sẽ tạo ra một đất nước văn minh, hiện đại, tiến kịp sự tiến bộ của nhân loại. Muốn vậy, ngay từ bây giờ, tơi phải ra sức tạo được niềm vui khi các em đến trường học tập, động lực hứng thú trong từng giờ học để các em hăng hái, tích cực, đam mê, chiếm lĩnh kiến thức. Ngồi những thời gian hứng thú trong giờ ra chơi hay tham gia các hoạt động thể dục thể thao, hoạt động của đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh hay một số hoạt động mang tính xã hội Chúng ta cố gắng đem đến các em những giờ học thú vị, thích thú, vui tươi nhưng hiệu quả cao. Giáo viên bây giờ là người hướng dẫn, vừa làm trọng tài, vừa làm cố vấn, vừa là người đánh thức khả năng tiềm tàng ở các em nhằm chuẩn bị tốt cho các em sẵn sàng hịa nhập và gĩp phần phát triển cộng đồng, phát triển đất nước. Đĩ là những cơ sở để tơi đề ra những biện pháp thực hiện trong năm học này. 2) Nội dung, biện pháp thực hiện: Mục đích nghiên cứu: Tìm hiểu các dạng Tốn, Tiếng Việt trong chương trình và các mảng phong trào nhà trường để đưa ra một số biện pháp dạy học phù hợp, giúp các em vui và thích đi học. Tơi đưa ra một số biện pháp để giúp học sinh hứng thú trong giờ học thơng qua một số phương pháp: phân tích tổng hợp, quan sát sư phạm, nghiên cứu phương pháp dạy học tích cực, Trước tiên, tơi phải tìm hiểu nội dung sách giáo khoa ở tất cả các mơn học , nhất là chương trình lớp mà tơi đảm nhận trong năm học này và các mảng phong trào của nhà trường. Tìm một số trị chơi khởi động, một số hoạt động vui chơi giữa tiết học của trường tiểu học để thư giãn, chuẩn bị cho tiết học tiếp theo đạt hiệu quả . Kiểm tra bài cũ phải ngẫu nhiên hay dùng trị chơi học tập để đưa ra một số biện pháp dạy học cho phù hợp, hứng thú mỗi giờ học sẽ giúp các em vui và thích đi học, ở nhà là cảm thấy buồn. Luơn khơi dậy tinh thần học tập một cách tự tin thơng qua một vài mẫu chuyện ngắn hoặc một ý hay trong mẫu chuyện về 4
5. các thiên tài của nước ta và của thế giới để kể cho các em nghe vào thời gian giữa buổi học. Quan trọng nhất là nắm bắt được tâm lí của từng em để giúp tơi cĩ cách giáo dục tốt. Khi cĩ em nào nghỉ học phải tìm hiểu nguyên nhân vì sao các em khơng thích học, chĩng quên kiến thức, hạn chế tham gia các hoạt động do trường, lớp phát động, đặc biệt chán học, chậm chạp, thiếu niềm tin, nhút nhát, khơng chịu phát biểu, hay nghỉ học ở nhà đi chơi, và tơi đã cĩ cách khắc phục vần đề nêu trên, đồng thời là phần trọng tâm của đề tài bằng thứ tự các cơng việc nhằm thực hiện và hỗ trợ cho đề tài như sau a)Xây dựng nội quy lớp học là cơng việc đầu tiên: Phát triển quyền dân chủ cho học sinh mà tơi học tập được từ Hội Nghị Diên Hồng của nhà Trần. Muốn xây dựng một ngơi nhà bền vững, chắc chắn phải cĩ cái nền kiên cố, vững chắc. Để xây dựng một lớp học thân thiện, học sinh hịa đồng cũng vậy, ta cũng xây dựng một nề nếp lớp đảm bảo đúng kỉ cương, tình thương, trách nhiệm. Ở những ngày đầu gặp lớp, ổn định nề nếp lớp bằng cách phát huy tính dân chủ trong lớp học để các em bình bầu ban cán sự lớp. Thảo luận nội quy lớp theo Nên- Khơng nên, thi đua các mặt: học tập, nề nếp, kỉ luật, vệ sinh. Đặc biệt là mặt học tập, vệ sinh, em nào hăng hái trong giờ học, hăng say phát biểu thì cĩ hoa điểm 10 vào ngày thứ sáu. Học sinh vừa thi đua mà ta vừa giáo dục lồng ghép. Về mặt trật tự, tơi cho các em xem một đoạn phim về Một ngày ở quân đội, kèm theo câu hỏi: “ Các con cĩ muốn làm chú lính tí hon của Bác Hồ khơng?”. Học sinh trả lời một cách rất hồ hỡi. Như vậy, bước đầu các em đã cĩ nguồn cảm hứng trong học tập. Các em đã khối chí và tơi bắt đầu để các em tự thảo luận nề nếp lớp cũng như ở nhà khi ý kiến của các em được tơn trọng. Đơi khi các em cịn nêu được nhiều ý hay cho tơi áp dụng. Từ ngần ấy thước phim cũng gĩp mặt thêm niềm đam mê trong những ngày đầu vừa đến lớp. Qua đĩ, học sinh nhận thấy việc đến trường của mình cĩ nhiều điều thú vị, cấn khám phá thơng qua những gì mình được học ở trường. bChăm lo đến đồ dùng học tập của các em vào đầu năm học mới: Vì nơi tơi dạy là vùng khĩ khăn nên ngày tựu trường tơi sẽ tìm hiểu em nào thiếu những gì, lí do chưa cĩ. Từ đĩ tơi ra thư viện xin sách giáo khao cũ và tự mua một số vở bài tập , bìa bao cho các em để khúc dạo đầu tạo ấn tượng đẹp cho học sinh. Tơi nhận thấy ở đơi mắt và khuơn mặt tuổi ngọc ngà hiện lên niềm vui vơ bờ bến. Thú thật, trong tơi cũng dâng trào niềm sung sướng khĩ tả. Tơi đã chắp cánh tương lai cho các em bay giữa bầu trời quang đãng. Các em vui và tiết ơn tập đầu tiên hơm đĩ tơi cũng nhận thấy ở các em một nét gì đĩ cĩ sự vui vẻ mặc dù chưa nhiều. c)Tạo khơng khí thoải mái giữa tiết học: Nghỉ giữa tiết khoảng 5 phút, tơi thường chuẩn bị một câu chuyện nhỏ để kể cho các em nghe nhằm tạo động lực học tập ở các tiết tiếp theo. Cũng cĩ thể cho các em khởi động bằng các trị chơi ở trường, như Trời ta- Ta đứng ( học sinh đứng); Đất ta- Ta ngồi ( học sinh ngồi), cĩ thể làm nhiều lần. Ngày mai, chúng ta 5