Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng phiếu học tập

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng phiếu học tập

1. §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc qua sö dông phiÕu häc t©p Sö dông phiÕu häc tËp Víi nhu cÇu nh­ hiÖn nay,vÊn ®Ò d¹y vµ häc trªn tinh thÇn ®æi míi cña Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o.C¸c tr­êng häc ®ang ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y vµ häc.Riªng khèi THPT n¨m 2006-2007 lµ n¨m b¾t ®Çu tiÕp c©n ch­¬ng tr×nh míi,ch­¬ng tr×nh thay s¸ch gi¸o khoa(líp 10) .Víi c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y häc vµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc míi.D¹y häc trùc quan ,d¹y häc theo nhãm ,gi¸o ¸n ®iÖn tö ®Ìn chiÕu Gi¸o viªn lµ ng­êi h­íng dÉn ,häc sinh lµ trung t©m.Víi môc tiªu lµ n©ng cao tÝnh tËp thÓ ,tinh thÇn tù gi¸c cña häc sinh ,häc sinh ph¶i tù m×nh gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.VÒ phÝa gi¸o viªn ,muèn hoµn thµnh tiÕt d¹y tèt cÇn ph¶i ®Çu t­ nhiÒu thêi gian cho tiÕt d¹y cña m×nh Maët khaùc, ñeå chuaån bò trình dieãn moät baøi giaûng baèng POWERPOINT , giaùo vieân coøn gaëp nhieàu khoù khaên, vì haàu heát nhieàu giaùo vieân boä moân chöa bieát vi tính.tuy nhieân sau moät hoïc kyø . Toâi nhaän thaáy khoâng phaûi tieát hoïc naøo giaùo vieân cuõng phaûi trình dieãn baøi giaûng baèng POWERPOINT mµ keát hôïp nhieàu hình thöùc laø toát . Maø vieäc soaïn giaûng coøn tuøy thuoäc vaøo töøng baøi hoïc, töøng tieát hoïc, thôøi gian cho moãi baøi Sau khi tham khaûo nhieàu saùch giaùo khoa, ôû nhieàu boä moân. Thì baát kyø moät tieát daïy naøo cuõng coù töø 2 , 3 ñeán 4 ho¹t ñoäng trôû leân. Vì theá vieäc söû duïng phieáu hoïc taäp thì baát cöù tieát hoïc naøo cuõng laø ñieàu caàn thieát. Nhö chuùng ta ñaõ bieát, vôùi thôøi gian cuûa moåi tieát daïy , vieäc thöïc hieän töø ba ñeán boán ho¹t ñoäng maø vaån ñaûm baûo caû noäi dung vaø thôøi löôïng laø raát khoù.Vì theá vieäc xaây döïng phieáu hoïc taäp cho töøng tieát daïy,vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau, theo töøng noäi dung cuûa baøi giaûng vaø töøng phaàn cuûa baøi giaûng laø heát söùc caàn thieát. Toâi quyeát ñònh choïn chuyeân ñeà naøy , vì toâi nhaän thaáy raèng vieäc duøng phieáu hoïc taäp seõ laøm cho hoïc sinh phaùt huy tinh thaàn töï giaùc, tính taäp theå , khaû naêng hoaït ñoäng theo nhoùm , kha ûnaêng suy nghó ñoàng loaït cuûa hoïc sinh. Moãi hoïc sinh caàn phaûi ñoïc, phaûi tö duy ñeå hoaøn thaønh phieáu hoïc taäp cuûa mình vaø taùi hieän laïi kieán thöùc cuûa mình ngay treân lôùp. Vì theá khi soaïn phieáu hoïc taäp, giaùo vieân caàn phaûi ñöa ra ñoàng loaït nhieàu vaán ñeà mang tính toång quaùt. Cuõng khoâng neân coâ laäp cho moãi hoïc sinh trong töøng nhoùm, maø hoïc sinh naøo cuõng töï mình giaûi quyeát vaán ñeà . Gi¸o viªn:NguyÔn thÞ bÝch nguyªn-tr­êng THPT Nh· nam
2. §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc qua sö dông phiÕu häc t©p VÍ DUÏ : Ta phaân líp laøm boán nhoùm hoaëc nhieàu nhoùm maø moãi nhoùm giaûi quyeát moät vaán ñeà vôùi cuøng moät hoaït ñoäng. Laøm nhö theá seõ naâng cao khaû naâng nhaän thöùc, khaûË n¨ng töï tìm hieåu cuûa hoïc sinh. Vì treân cuøng moät hoaït ñoäng ta giaûi quyeát ñöôïc nhieàu vaán ñeà. Cuï theå nhö : Nhoùm 1: Veõ ñoà thò haøm soá y = 2x + 2 Nhoùm 2: Veõ ñoà thò haøm soá y = - 2x + 2 Ñoái vôùi hoïc sinh chaát löôïng ñaàu vaøo thaáp nhö ôû tr­êng t«i thì vieäc chuaån bò phieáu hoïc taäp döôùi nhieàu hình thöùc laø ñieàu heát söùc caàn thieát . Vôùi moät soá moân , nhö moân to¸n,m«n ngöõ vaên hoaëc moân sinh hoïc Giaùo vieân coù theå phaùt tröôùc phieáu hoïc taäp , ñeå hoïc sinh soaïn tröôùc baøi ôû nhaø tröôùc khi ñeán lôùp. Ñieàu naøy giuùp hoïc sinh lónh hoäi kieán thöùc toát hôn , phaùt huy tính ñoäc laäp cuûa hoïc sinh cao hôn vaø giuùp cho giaùo vieân chuû ñoäng hôn veà maët thôøi gian trong tieát daïy. Neáu tieát daïy ñöôïc trình dieãn b»ng powerpoint hoaëc ñeøn chieáu , thì vieäc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng trôû neân thuaän lôïi . Tieát hoïc khoâng ñöôïc trình dieãn baèng powerpoint , giaùo vieân coù theå söû duïng baûng phuï ñöôïc chuaån bò tröôùc ôû nhaø ( phaàn hoaït ñoäng ) ñeå thay cho caùc Slide cuûa powerpoint. Neáu phieáu hoïc taäp ñöôïc cho döôùi daïng baøi taäp traéc nghieäm, gheùp ñoâi, choïn ñuùng sai. Hoaëc baøi taäp oâ chöõ ( hoïc sinh phaûi traû lôøi oâ chöõ ngang ñeå suy ra oâ chöõ doïc ) Hieän nay ñang coù phaàn meàm VIOLET 1.0 cuûa coâng ty coå phaàn tin hoïc baïch kim ( VIOLET laøcoâng cuï soaïn thaûo baøi giaûng tröïc tuyeán daønh cho giaùo vieân ) Phaàn meàm naøy raát thuaän lôïi ñeå cho giaùo vieân thöïc hieän caùc hoaït ñoäng naøy . Ñaëc bieät phaàn veõ ñoà thò haøm soá . Giaùo vieân coù theå veõ ñöôïc ñoà thò cuûa baát kyø haøm soá naøo, phaàn meàm naøy coù theå theå hieän ñöôïc söï chuyeån ñoäng bieán ñoåi hình daïng cuûa ñoà thò khi thay ñoåi caùc tham soá cuûa bieåu thöùc. Vôùi nhöõng noäi dung cô baûn treân, vieäc söû duïng phieáu hoïc taäp hôïp lyù laø voâ cuøng caàn thieát ñoái vôùi moãi giaùo vieân . Maët khaùc vieäc söû duïng phieáu hoïc taäp coøn ñeå cuûng coá noäi dung chính cuûa moät baøi giaûng trong moät tieát hoïc hay trong quaù trình daïy hoïc ÊSau ®©y lµ mét sè h×nh thøc lµm phiÕu häc tËp ®­îc rót ra sau mét k× d¹y häc bé m«n to¸n 10 ban c¬ b¶n. Gi¸o viªn:NguyÔn thÞ bÝch nguyªn-tr­êng THPT Nh· nam
3. §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc qua sö dông phiÕu häc t©p D¹ng 1 Tùy theo từng nội dung của bài giảng, giáo viên sử dụng phiếu học tập giúp học sinh nhanh tìm ra đáp án cho mình. Ví duï1 : Phieáu hoïc taäp: Hoï vaø teân lôùp ngaøy thaùng naêm Ñieàn ñuùng (Ñ ) hoaëc sai ( S ) ñeå hoaøn §óng Sai thieän baûng sau a) 2 laø nghieäm duy nhaát cuûa phöông trình : 3x – 6 = 0 b) 2 khoâng laø nghieäm duy nhaát cuûa phöông trình : 3x – 6 = 0 c) neáu 3x = 39 thì x = 13 d) neáu 3x = 39 thì x 13 e, haøm soá y = 4x laø haøm soá chaün f, Haøm soá y = -4x laø haøm soá leû h,C¸c hµm sè y=sin x,y=cos2x cã cïng tËp x¸c ®Þnh. i,C¸c hµm sè y=tan3x,y=cât cã cïng tËp x¸c ®Þnh. k, C¸c hµm sè y=sinx,y=tanx lµ c¸c hµm sè lÎ. m,C¸c hµm sè y=cosx,y=cotx lµ c¸c hµm Gi¸o viªn:NguyÔn thÞ bÝch nguyªn-tr­êng THPT Nh· nam
4. §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc qua sö dông phiÕu häc t©p sè ch½n. n,C¸c hµm sè y=sinx,y=cosx lµ c¸c hµm tuÇn hoµn víi cïng 1 chu k×. o, f(x)= x .cosx lµ hµm sè ch½n. Ví duï2 : Phieáu hoïc taäp: Hoï vaø teân lôùp ngaøy thaùng naêm Cho haøm soá Ñoàng bieán treân R Nghòch bieán treân R Ñuùng Sai Ñuùng Sai y = 3x + 2 y = - 2x – 2 VÝ dô 3 Hay ë bµi to¸n gi¸ trÞ l­îng gi¸c cña mét gãc bÊt kú tõ 00 ®Õn 1800 .Dùa vµo tÝnh chÊt ta cã thÓ cho häc sinh ®iÒn c¸c gi¸ trÞ l­îng gi¸c cña gãc 1200 ,1350 ,1500 theo b¶ng sau Goùc Giaù trò löôïng giaùc Sin Cos tan cot 1200 1350 1500 VÝ dô 4: Cho ph­¬ng tr×nh ®­êng trßn (C): x2 y2 2x 4y 20 0 T×m mÖnh ®Ò sai trong c¸c mÖnh ®Ò sau. Gi¸o viªn:NguyÔn thÞ bÝch nguyªn-tr­êng THPT Nh· nam
5. §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc qua sö dông phiÕu häc t©p a.(C) cã t©m I(1;2) b.(C) cã b¸n kÝnh R=5. c.(C) ®iqua ®iÓm M(2;2). d.(C) kh«ng ®i qua ®iÓm A(1;1). VÝ dô 5 : x 5 t 1.Cho ph­¬ng tr×nh tham sè cña ®­êng th¼ng d: y 9 2t Trong c¸c ph­¬ng tr×nh sau ,ph­¬ng tr×nh nµo lµ ph­¬ng tr×nh tæng qu¸t cña (d). a.2x+y-1=0. b.2x+3y+1=0. c.x+2y+2=0. d.x+2y-2=0. 2.§­êng th¼ng ®i qua ®iÓm M(1;0) vµ song song víi ®­êng th¼ng d:4x+2y+1=0 cã ph­¬ng tr×nh tæng qu¸t lµ. a.4x+2y+3=0. b.2x+y+4=0. c.2x+y-2=0. d.x-2y+3=0 3.Cho ®­êng th¼ng d cã ph­¬ng tr×nh tæng qu¸t :3x+5y+2006=0. T×m mÖnh ®Ò sai trong c¸c mÖnh ®Ò sau: a.(d) cã vect¬ ph¸p tuyÕn n (3;5) b.(d) cã vecto chØ ph­¬ng a (5; 3) . 5 c.(d) cã hÖ sè gãc k . 3 d.(d) song song víi ®­êng th¼ng 3x+5y=0 4.Cho ®­êng trßn (C) : x2 y2 4x 2y 0 vµ ®­êng th¼ng d:x+2y+1=0. T×m mÖnh ®Ò ®óng trong c¸c mÖnh ®Ò sau: a.d ®i qua t©m cña (C). b.d c¾t (C) t¹i hai ®iÓm. c.d tiÕp xóc víi (C). d.d kh«ng cã ®iÓm chung víi (C). Gi¸o viªn:NguyÔn thÞ bÝch nguyªn-tr­êng THPT Nh· nam
6. §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc qua sö dông phiÕu häc t©p 5.§­êng th¼ng d:4x+3y+m=0 tiÕp xóc víi ®­êng trßn (C) : x2 y2 1 khi. a.m=3 b.m=5. c.m=1. d.m=0 DAÏNG 2 : Giaùo vieân phaân laøm nhieàu nhoùm , ñöa ra vaán ñeà troïng taâm cuûa tieát hoïc nhaèm cuûng coá laïi baøi giaûng cuûa mình. Ví duï1: Treân maët phaúng toaï ñoä 0xy cho ba ñieåm A (2;4 ) , B (1,2 ) , C (6,2 ).   Chöùng minh raèng AB  AC  Nhãm I:H·y x¸c ®Þnh to¹ ®é cña AB ( 1; 2)  Nhãm II:H·y x¸c ®Þnh to¹ ®é cña AC (4; 2)   AB.AC 0 Nhãm III:H·y tÝnh   . Nhãm IV:KÕt luËn AB  AC VÝ dô 2: Kh¶o s¸t sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ hµm sè y x2 2x 3 ,(1) +PhiÕu häc tËp 1:(Nhãm I) b To¹ ®é ®Ønh I( ; ) lµ 2a 4a 1.(-1;4) 2.(1;4) 3.(-2;-3) 4.(1;-3) + PhiÕu häc tËp II:(Nhãm II) b Trôc ®èi xøng x lµ 2a 3 1.x=1 2.x=-2 3.x=-3 4. x 2 +PhiÕu häc tËp III:(Nhãm III) §iÒn tiÕp vµo . Gi¸o viªn:NguyÔn thÞ bÝch nguyªn-tr­êng THPT Nh· nam
7. §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc qua sö dông phiÕu häc t©p §THS ®ång biÕn trªn kho¶ng . §THS nghÞch biÕn trªn kho¶ng +PhiÕu häc tËp IV:(Nhãm IV) §iÒn tiÕp vµo . Giao víi Oy . Giao víi Ox *Giao vôùi truïc 0x laø a, (-1;0) vaø (3;0) b, (-2;0) vaø (-3;0) c, (0;1) vaø (0;3) d, (0;-2)vaø (0;-3) *Giao vôùi truïc 0y laø a, (0;3) b, (0;-3) c, (3;0) d, (-3;0) VÝ dô 3: Cho hai ®­êng th¼ng d: 2x + y + 4-m=0 d :(m+3)x + y -2m-1=0 +PhiÕu häc tËp 1(Nhãm I). d song song víi d khi: a.m=1 b.m=-1 c.m=2 d.m=3 +PhiÕu häc tËp 2 (Nhãm II). d c¾t d khi: a. m 1 b.m=1 c.m=-1 d.m=2 +PhiÕu häc tËp 3 (Nhãm III). d trïng d khi: a.m=-5 b.m=-1 c.m=3 d .§¸p ¸n kh¸c VÝ dô 4: Cho a (2;1);b (3; 4);c ( 7;2) +PhiÕu häc tËp 1 (Nhãm I). T×m to¹ ®é cña vÐcto u 3a 2b 4c Gi¸o viªn:NguyÔn thÞ bÝch nguyªn-tr­êng THPT Nh· nam
8. §æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc qua sö dông phiÕu häc t©p +PhiÕu häc tËp 2 (Nhãm II). T×m to¹ ®é vecto x a b c . +PhiÕu häc tËp 3 (Nhãm III). T×m c¸c sè k vµ h soa cho c ka hb VÝ dô 5: Nèi c¸c ý ë bªn ph¶i víi c¸c ý ë bªn tr¸i sao cho ®óng Cho A(xA; yA ); B(xB ; yB );C(xC ; yC ) . x x x y y y 1.To¹ ®é trung ®iÓm I cña AB lµ. 1. A B C ; A B C 3 3 x x y y 2.To¹ ®é träng t©m G cña tam gi¸c ABC lµ. 2. A B ; A B  2 2 3.To¹ ®é vecto AB lµ. 3.3(x x ; y y )  C A C A 4.To¹ ®é cña 3AC lµ 4. (xA xB ; yA yB ) Gi¸o viªn sö dung c¸c phiÕu häc tËp mét c¸ch hîp lÝ vÝ dô khi :Líp häc ®­îc chia thµnh nhãm nhá tõ 4 ®Õn 6 ng­êi .Tïy theo môc ®Ých s­ ph¹m vµ yªu cÇu cña vÊn ®Ò häc tËp ,c¸c nhãm ®­îc ph©n chia ngÉu nhiªn hay cã chñ ®Þnh ,®­îc duy tr× æn ®Þnh trong c¶ tiÕt häc hoÆc thay ®æi theo tõng ho¹t ®éng ,tõng thµnh phÇn cña tiÕt häc ,c¸c nhãm ®­îc giao cïng mét nhiÖm vô hoÆc nhiÖm vô kh¸c nhau .Sau khi chia nhãm gi¸o viªn ph¸t c¸c phiÕu häc tËp cho c¸c nhãm.Nhãm tù bÇu ra nhãm tr­ëng nÕu cÇn.C¸c thµnh viªn trong nhãm cã thÓ lu©n phiªn nhau lµm nhãm tr­ëng .Nhãm tr­ëng ph©n c«ng nhiÖm vô cho tõng thµnh viªn .Trong nhãm nhá ,mçi thµnh viªn thùc hiÖn mét phÇn c«ng viÖc ,®­îc ho¹t ®éng mét c¸ch tÝch cùc,kh«ng û l¹i vµo ng­êi n¨ng ®éng nh­ng cã sù hîp t¸c ,gióp nhau t¹o nªn kÕt qu¶ chung cña c¶ nhãm.KÕt qu¶ lµm viÖc cu¶ mçi nhãm sÏ ®ãng gãp vµo kÕt qu¶ chung cña c¶ líp,c¸c nhãm cã thÓ cö ra mét ®¹i diÖn ®Ó tr×nh bµy.Gi¸o viªn nªn kÕt hîp phiÕu häc tËp víi ho¹t ®éng nhãm.Còng cã thÓ kh«ng cÇn ho¹t ®éng nhãm khi sö dông phiÕu häc tËp.PhiÕu häc tËp gióp Ých rÊt nhiÒu cho gi¸o viªn khi gi¶ng d¹y v× khi cã phiÕu häc tËp th× gi¸o viªn ®ì thêi gian viÕt b¶ng,häc sinh l¹i ®­îc tiÕp cËn mét c¸ch gÇn nhÊt,nªn cã nhiÒu thêi gian cho c¸c vÝ dô vµ cã nhiÒu thêi gian cñng cè bµi häc. Nªn kÕt hîp tèt gi÷a phiÕu häc tËp vµ ho¹t ®éng nhãm v×: CÊu t¹o cña ho¹t ®éng theo nhãm(trong mét phÇn cña tiÕt häc ,mét tiÕt häc,mét buæi häc) cã thÓ lµ nh­ sau: Gi¸o viªn:NguyÔn thÞ bÝch nguyªn-tr­êng THPT Nh· nam