Sáng kiến kinh nghiệm Rèn nề nếp học tập để nâng cao chất lượng cho học sinh Lớp 1

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Rèn nề nếp học tập để nâng cao chất lượng cho học sinh Lớp 1

1. A .ĐẶT VẤN ĐỀ 1.Lý do viết sáng kiến kinh nghiệm : Đi học ở lớp 1 là bước ngoặc trong đời sống của trẻ.Khi đến trường trẻ phải tham gia vào các hoạt động chủ đạo mới, quyết định những biến đổi tâm lí cơ bản ở lứa tuổi này đó là hoạt động học tập . Bước vào lớp 1,trẻ phải tham gia vào quá trình học tập,quá trình lĩnh hội những chuẩn mực đạo đức, những quy tắc đạo đức dưới sự hướng dẫn của giáo viên . Tuy nhiên cũng từ cơ sở ban dầu đó hình thành và phát triển ở học sinh hứng thú học tập tìm hiểu thế giới xung quanh .Bởi vậy giáo viên cần hướng dẩn kĩ cho trẻ thực hiện tốt nề nếp học tập để nâng cao chất lượng . Ngay từ ngày đầu vào nghề giáo viên Tiểu học, tôi đã coi đó là cái nghề mà mình phải yêu và gắn bó . Xuất phát bởi một mục đích ấy nên tôi coi công việc giảng dạy các học sinh của mình như một phần lẽ sống. Tôi muốn công việc mình đã và đang làm sẽ giúp các em mỗi ngày đi vào nề nếp, rèn được thói quen để học tập ngày được tốt hơn ngay từ khi bước vào lớp 1. Do vậy nên tôi thường trăn trở tìm mọi cách để công việc của mình thu được kết quả. Kết quả ấy nằm ngay trong chất lượng giáo dục toàn diện của học sinh qua mỗi năm tôi dạy. Tôi nghĩ rằng: Nếu mình yêu thích công việc của mình thì sẽ làm được tốt. Trẻ cũng vậy, các em đạt được năng lực,phẩm chất tốt và lực học hoàn thành , hoàn thành tốt thì chính các em cũng phải yêu thích công việc của mình. Vậy làm thế nào để các em yêu thích công việc học tập của mình ? Để đạt được điều đó trước tiên các em phải rèn cho mình nề nếp ra vào lớp ,nề nếp học tập tốt . Nhận thức của học sinh tiểu học thiên về nhận thức cảm tính ,trong khi đó nôi dung giảng dạy ở nhà trường tiểu học lại buộc trẻ phải nhìn nhận vấn đề ,tiếp thu nội dung bài học một cách nghiêm túc,khoa học.Cho nên ở trẻ xuất hiện nhiều khó khăn trong việc tiếp nhận hoạt dộng .Song ở trẻ nhân thức cảm tính và nhận thức lí tính không tách rời nhau mà liên quan chặt chẽ ,bổ sung và chi phối lẫn nhau trong cùng một hoạt động của trẻ . 1
2. Từ kinh nghiệm thực tế , tôi nhận thấy học sinh thích đi học là những học sinh tìm được niềm vui khi tới lớp. Những cháu đó được thầy yêu, bạn mến và việc học tập đối với các cháu không mấy vất vả. Học sinh đến trường phải có niềm vui, có vui mới học được tốt. Trong buổi học nhiệm vụ năm học đồng chí Hiệu trưởng có kêu gọi tập thể giáo viên trong trường Rèn nề nếp cho học sinh ngay từ buổi đầu nhận lớp. Tôi rất tâm đắc với ý kiến trên. Bởi ý kiến đó đã trùng lặp với điều mình hằng trăn trở bao lâu nay. Thế là như một mầm cây ủ sẵn trong đất nay gặp mưa nên được dịp phát triển. Vào năm học mới, tôi định hướng trước cho mình phải gây được tâm thế cho học sinh trong những ngày đầu năm học để rồi dẫn dắt các em bước vào năm học đầy tự tin và phấn khởi. Để có được kết quả tưởng chừng như đơn giản thế thôi nhưng cách thức để đi đến cái đích đó thật không đơn giản. Có được niềm vui cho trẻ không phải tạo ra được từ một giờ học, một ngày học hay một tuần học mà phải lôi cuốn, gây hứng thú cho học sinh trên một bình diện rộng ở mọi nơi, mọi lúc, qua giao tiếp, qua cách cư xử, bảo ban của giáo viên cho học sinh. Do vậy đòi hỏi người giáo viên phải thật nhẫn nại, có tình thương thực với học trò. Chỉ có tình thương yêu thực sự và lòng cảm thông của cô mới đem lại niềm vui cho học sinh khi đi học. Học sinh lớp một rất ngay thơ , tâm hồn các em như một tờ giấy trắng , vẽ lên đó đẹp hay xấu phần lớn là tác động của thầy , cô chủ nhiệm . Đặc biệt là những năm gần đây khi các trường có điều kiện tổ chức cho các em học thêm kĩ năng sống để các em mở rộng giao tiếp thì phần lớn thời gian trong ngày các em được sống và giao tiếp với thầy cô chủ nhiệm, với bạn bè . Nhận thức được tầm quan trọng của một giáo viên chủ nhiệm đặc biệt là chủ nhiệm lớp một tôi luôn tự nhủ , trước tiên mình phải là một tấm gương cho học sinh về cách ăn nói mẫu mực , xử sự với học trò đúng mực “ nghiêm túc” nhưng “ thân thiện ” thực sự có lòng yêu thương thông cảm với các em sao cho các em cảm nhận cô giáo như người mẹ thứ hai của các em , là chỗ để các em tin cậy về mặt tinh thần nhưng không quá thân thiết để học sinh có thể bỡn cợt quên khoảng cách giữa giáo viên 2
3. và học sinh và nghiêm túc đưa các em vào nề nếp của nhà trường và của lớp đề ra . Cũng từ những suy nghĩ như vậy tôi đã chọn cho mình đề tài về“Rèn nề nếp học tập để nâng cao chất lượng cho học sinh lớp 1'' 2.Mục đích nghiên cứu : Mục đích nghiên của đề tài là tìm hiểu và nắm bắt được những thuận lợi và khó khăn trong việc rèn nề nếp học tập cho học sinh .Từ ddos bổ sung biện pháp khắc phục để nâng cao chất lượng học tập của lớp . Học sinh tiểu học là giai đoạn tất yếu của quá trình học . Đó là giai đoạn mở đầu cho một con người đến với văn hoá .Cũng từ giai đoạn này nhân cách của học sinh được hình thành và dần dần phát triển , ví như trong xây dựng cơ bản khi xây một toà nhà cao tầng hiện đại thì việc xử lý nền móng là hết sức quan trọng mà nền móng của ngôi nhà lại nằm dưới đáy nhà và một phần sâu trong lòng đất nên những người bình thường thì không nhìn thấy được mà chỉ có những nhà chuyên môn mới quan tâm và nhìn thấy bản chất , tầm quan trọng , giá trị đích thực của nền móng đó.Giai đoạn học sinh ở bậc tiểu học nhất là giai đoạn lớp một với học sinh là hết sức quan trọng . Đây chính là giai đoạn nền móng của quá trình phát triển năng lực tư duy và đặc biệt là quá trình phát triển nhân cách của học sinh sau này . 3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu : a -Đối tượng nghiên cứu là 20 học sinh lớp 1A -Trường Tiểu học TrườngGiang 2 b -Phạm vi nghiên cứu : +Giao tiếp +Học sinh đi học đầy đủ,đúng giờ +Trật tự trong lớp học +Khả năng thực hiện việc học tập +Chuẩn bị đồ dùng học tập 4.Phương pháp nghiên cứu : -phương pháp nghiên cứu tài liệu 3
4. -Phương pháp quan sát -Phương pháp giao tiếp -Phương pháp thống kê 4
5. B.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1 . Cơ sở lý luận 1.1 . Đặc điểm tâm lý và nhận thức của học sinh lớp 1 khi bước vào thực hiện các quy định của nề nếp . Dưới 6 tuổi trẻ đi mẩu giáo với hoạt động chủ đạo là vui chơi. Bước vào lớp 1 thì hoạt động vui choi không còn giữ vai trò chủ đạo của trẻ nữa mà dần chuyển sang hoạt động học tập.Trẻ phải tham gia vào quá trình lĩnh hội tri thức và các chuẩn mực hành vi đạo đức nề nếp có thể gặp nhiều khó khăn ảnh hưởng đến việc thích nghi với môi trường học tập mới như khó khăn nhất là nề nếp học tập của các em khi bước vào việc học . Khi vào lớp 1 còn rất non nớt mà trẻ phải tham gia vào hoạt động học tập và làm quen ,thực hiện cách học tập ở tiểu học cách nghe ,cách ghi bài,cách tính toán,cách tiếp thu bài Những hoạt động đó đã làm thay đổi về cơ bản quá trình học tập của trẻ. Các em sống trong những gia đình có hoàn cảnh khác nhau, nếp sống khác nhau nên nhận thức và nếp sống cũng khác nhau.Đặc biệt tư duy trẻ lớp 1 cũng rất cụ thể cảm tính . Các em rất ham hiểu biết , thích bắt chước , hiếu động chưa biết tập chung lâu sự chú ý vào một cái gì đó . Năm đầu tiên của đời học sinh , trẻ rất bỡ ngỡ với việc chuyển hoạt động chủ đạo từ chơi sang hoạt học tập .vì vậy để các em thực hiện được các các yêu cầu nề nếp của lớp, của trường học là vấn đề quan trọng giúp các em tiếp thu bài tốt hơn để nâng cao chất lượng học tập . 1.2 . Tầm quan trọng của việc rèn nề nếp học tập phát triển tư duy và nhận thức của học sinh. Khi bước vào lớp 1,trẻ chưa nắm bắt được nề nếp học tập ,chưa có phương pháp học tập nên dẫn đến trẻ tiếp thu bài chư tốt.Vì thế giáo viên ngay khi nhận lớp phải giáo dục đạo đức , hình thành nhân cách , phát triển tư duy và nhận thức,nề nếp học tập của học sinh là mục tiêu và là nhiệm vụ hàng đầu của lớp, nhà trường . Giáo dục nề nếp, đạo đức phải làm ngay từ nhỏ , càng sớm càng tốt, nhưng phải phù hợp với trẻ .Giáo dục nề nếp, đạo đức phải làm sớm, bởi lẽ : Tuổi thơ trong trắng dễ hấp thụ cái mới , để được cảm hoá , thuyết phục . Những 5
6. điều răn dạy ban đầu đến với trẻ bao giờ cũng in dấu ấn sâu đậm nhất . Trong tâm trí trẻ nếu không có giáo dục sớm , trẻ cũng tiếp thu một cái gì đó ngoài dự kiến của chúng ta . Những cái đó nếu là điều sai trái , việc giáo dục lại khó khăn gấp bội . Học sinh lớp 1 cũng không phải là quá bé , với vốn ngôn ngữ , kinh nghiệm đạo đức và kiến thức đã thu được ở gia đình, nhà trẻ , các lớp mẫu giáo , các em có thể tiếp thu các chuẩn mực đạo đức và kiến thức ban đầu ở dạng hành vi cụ thể không khó khăn , từ đó làm nẩy nở những tình cảm , thói quen đạo đức và những tư duy ban đầu của các em . Và nếu chúng ta không quan tâm giáo dục ở lứa tuổi này thì đó là điều sai lầm của chúng ta và chúng ta là người đầu tiên phải gánh chịu hậu quả đó. 1.3 . Mục tiêu của việc rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp 1. Rèn nề nếp học tập cho học sinh lớp1 ở trường tiểu học nhằm giúp học sinh : Có hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực hành vi đạo dức và nề nếp của lớp ,của trường phù hợp với lứa tuổi trong các mối quan hệ của các em với bản thân , gia đình , nhà trường, cộng đồng ,môi trường tự nhiên và ý nghĩa của việc thực hiện được nề nếp trong việc học tập .Từng bước hình thành kỹ năng , đánh giá cách thực hiện nề nếp của bản thân và những người xung quanh theo các quy định đã đề ra, đã học ; kỹ năng lựa chọn và thực hiện các nề nếp phù hợp với quy định ở trên lớp hàng ngày , biết nhắc nhở bạn bè cùng thực hiện . Từng bước giúp học sinh khám phá và tìm hiểu kiến thức và kỹ năng cơ bản phù hợp với trình độ , lứa tuổi của học sinh . Từng bước hình thành thói quen tự giác trong việc học để đạt được kết quả học tập tốt hơn trong học tập để nâng cao chất lượng dạy học . 2 . Thực trạng . 2.1 . Đối với giáo viên Nhận lớp 1A có 20 học sinh ,đa số các em đều là con em gia đình theo đạo thiên chúa .Vì thế mà các em rất chăm ngoan ,lễ phép,thực hiện nề nếp học tập cũng rất tốt . 6
7. Vì các em từ mầm non lên nên giáo viên chưa nắm bắt được tình hình,hoàn cảnh cụ thể của học sinh.Chưa tìm hiểu và khám phá được điểm mạnh và điểm yếu , điểm còn hạn chế của từng học sinh . Đặc biệt là chưa tìm được giải pháp để phát huy hết khả năng sáng tạo và phát triển tư duy cho trẻ , chưa tìm được giải pháp khắc phục những nhược điểm về ý thức và nhận thức của trẻ . 2.2 . Đối với học sinh Các em bước vào lớp 1 chưa nắm được các nội quy và nề nếp học tập. Khả năng giao tiếp giữa học sinh với giáo viên , giữa học sinh với học sinh còn nhiều hạn chế , chỉ có một số học sinh khá giỏi mạnh dạn tham gia còn học sinh nhút nhát thì thu mình ngại tham gia . Học sinh chưa mạnh dạn tự tin trong việc phân tích , xử lý tình huống Do khả năng đánh giá hành vi của bản thân và xung quanh còn thiên về cảm tính . Xuất phát từ khó khăn trên mà tôi đã có những giải pháp sau để tháo gỡ khó khăn đó làm cho việc ''Rèn nề nếp học tập'' được dễ dàng hơn để nâng cao chất lượng học cho học sinh lớp 1-Trường tiểu học Trường giang 2. 3 . Giải pháp thực hiện Để tìm hiểu và nghiên cứu việc rèn nề nếp học tập cho học sinh bước vào việc học ,tiếp thu bài được tốt tôi đã hướng cho các em làm quên dần với các nội quy nề nếp sau : 3.1 . Hình thành khả năng giao tiếp của học sinh . Trong điều kiện giao tiếp tri giác của các em được phát triển nhanh chóng và có ý nghĩa thực tế to lớn ,có chức năng điều chỉnh quá trình học tập và thực hiện các nề nếp học tập . Như chúng ta đã biết ngoài vệc xây dựng , hình thành và giáo dục nhân cách cho trẻ thông qua các bài giảng ở trên lớp của tất cả các môn được giảng dạy trong nhà trường thì việc xây dựng , hình thành và giáo dục nhân cách cho trẻ thông qua các giờ chơi , giờ hoạt động tập thể là hết sức cần thiết và bổ ích . Vì vậy với khuôn khổ của đề tài này tôi chỉ đề cập đến vấn đề là:Xây dựng , hình thành và giáo dục các nề nếp cho học sinh thông qua giờ Sinh hoạt đầu giờ,sinh hoạt tập thể,hoạt động ngoài giờ 7