Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kỹ năng tính theo phương trình hoá học

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kỹ năng tính theo phương trình hoá học

1. RÌn kÜ n¨ng tÝnh theo ph­¬ng tr×nh hãa häc Hãa Häc 8 A , MÔÛ ÑAÀU 1/. Lyù do choïn ñeà taøi: ÔÛ caáp THCS caùc em baét ñaàu laøm quen vôùi boä moân Hoùa hoïc töø lôùp 8. Nhöng muoán hoïc toát moân Hoùa hoïc ñoøi hoûi ôû moãi hoïc sinh phaûi giaûi quyeát nhieàu baøi taäp, bieát vaän duïng lyù thuyeát ñeå giaûi baøi taäp. Vì theá, caùc em phaûi naém ñöôïc caùc böôùc giaûi baøi taäp Hoùa hoïc cô baûn ngay töø lôùp 8. Tính theo phöông trình hoùa hoïc laø kieán thöùc cô baûn, xuyeân suoát trong chöông trình Hoùa hoïc phoå thoâng. Noù laøm neàn taûng caên baûn quan troïng trong vieäc giaûi baøi taäp tính theo phöông trình hoùa hoïc. Do ñoù ñeå khaéc phuïc tình traïng maát caên baûn moân Hoùa hoïc ôû hoïc sinh, baûn thaân toâi nghó raèng caàn phaûi tìm ra moät giaûi phaùp ñeå naâng cao chaát löôïng boä moân Hoùa hoïc laø nhieäm vuï raát quan troïng vaø caàn thieát. Ñoù laø lyù do toâi choïn ñeà taøi “ Reøn kyõ naêng tính theo phöông trình hoaù hoïc” ñeå nghieân cöùu. 2/. Ñoái töôïng nghieân cöùu: Tìm hieåu hoïc sinh, nghieân cöùu ñeå ñöa ra phöông phaùp giaûi caùc baøi taäp tính theo phöông trình hoùa hoïc ôû hoïc sinh lôùp 8, cuûa tröôøng THCS Tam Th¸i. 3/. Phaïm vi nghieân cöùu: Laø giaùo vieân giaûng daïy moân Hoùa hoïc, chính vì vaäy maø giaûi phaùp cuûa toâi xoay quanh vaán ñeà “ Reøn kyõ naêng tính theo phöông trình hoaù hoïc” cuûa moân Hoùa hoïc 8 ñeå söû duïng giaûng daïy cho hoïc sinh lôùp 8A,8B cuûa tröôøng THCS Tam Th¸i ¸p duïng töø tieát 32,33 trong phaân phoái chöông trình hoïc kyø I. 4/. Phöông phaùp nghieân cöùu: - Phöông phaùp nghieân cöùu caùc taøi lieäu lieân quan ñeán boä moân Hoùa hoïc. - Phöông phaùp toång hôïp taøi lieäu. - Phöông phaùp kieåm tra ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp cuûa hoïc sinh. - Phöông phaùp ñaøm thoaïi. Tr­êng THCS Tam Th¸i 1 Gi¸o viªn : L©m ThÞ Thïy
2. RÌn kÜ n¨ng tÝnh theo ph­¬ng tr×nh hãa häc Hãa Häc 8 B. NOÄI DUNG: 1/. Cô sôû lyù luaän: - Vaán ñeà hoïc taäp hieän nay ñöôïc xem laø quoác saùch haøng ñaàu, noù thuoäc vaøo boán loaïi hình ñöôïc nhaø nöôùc quan taâm nhaát ( ñieän, ñöôøng, tröôøng, traïm). Muïc ñích cuûa vieäc hoïc laø ñaøo taïo ra con ngöôøi Xaõ Hoäi Chuû Nghóa. Do ñoù vieäc phaùt trieån qui moâ giaùo duïc – ñaøo taïo phaûi treân cô sôû ñaûm baûo chaát löôïng vaø hieäu quaû giaùo duïc ñeå ñaùp öùng ngaøy caøng toát hôn yeâu caàu phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc trong giai ñoaïn ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø hoäi nhaäp quoác teá. Thöïc hieän Nghò quyeát ñaïi hoäi IX cuûa Ñaûng. Tieáp tuïc quaùn trieät caùc tö töôûng chæ ñaïo giaùo duïc cuûa Nghò quyeát Trung öông 2 khoùa VIII vaø phöông höôùng nhieäm vuï giaûi phaùp tieáp tuïc ñoåi môùi giaùo duïc töø nay ñeán naêm 2010. - Cuõng nhö caùc moân hoïc khaùc, Hoùa hoïc laø moät trong nhöõng moân hoïc khoâng theå thieáu trong caùc tröôøng THCS. Hoùa hoïc laø moân hoïc thöïc nghieäm noù phaûn aùnh caùc hieän töôïng xaûy ra trong cuoäc soáng vaø vuõ truï, trong ñoù baøi taäp Hoùa hoïc tính theo phöông trình hoùa hoïc laø khaâu quan troïng trong quaù trình daïy vaø hoïc. - Vôùi yeâu caàu treân laø giaùo vieân ñang tröïc tieáp giaûng daïy boä moân Hoùa hoïc phaûi xaùc ñònh roõ muïc tieâu giaùo duïc ñoù laø chuaån bò cho hoïc sinh tieáp caän ngaøy caøng gaàn vôùi khoa hoïc coâng ngheä, giuùp hoïc sinh laøm chuû tri thöùc, tieáp caän ñöôïc muõi nhoïn khoa hoïc coâng ngheä nhaèm phaùt huy naêng löïc trong xaõ hoäi môùi. 2/. Cô sôû thöïc tieãn: - Hoùa hoïc laø moân khoa hoïc thöïc nghieäm, vì theá caàn reøn cho hoïc sinh caùc kyõ naêng cô baûn giaûi moät soá baøi taäp tính theo phöông trình hoùa hoïc moät caùch ñoäc laäp vaø saùng taïo. Qua ñoù hoïc sinh töï ñònh höôùng ñeå giaûi baøi taäp. - Reøn cho hoïc sinh coù kyõ naêng nhaän daïng baøi taäp theo möùc ñoä töø deã ñeán khoù, phaùt trieån daàn kyõ naêng hieän coù cuûa hoïc sinh, nhaèm phaùt huy theâm khaû naêng töï hoïc, töï nhaän thöùc vaø ñoäc laäp, saùng taïo cuûa hoïc sinh. Ñoàng thôøi phaùt huy hoaït ñoäng nhoùm. Tr­êng THCS Tam Th¸i 2 Gi¸o viªn : L©m ThÞ Thïy
3. RÌn kÜ n¨ng tÝnh theo ph­¬ng tr×nh hãa häc Hãa Häc 8 - Treân cô sôû ñoù, ñeå kích thích tính tích cöïc hoïc taäp cuûa hoïc sinh trong vieäc giaûi baøi taäp tính theo phöông trình hoùa hoïc, baûn thaân giaùo vieân caàn xaùc ñònh vai troø cuûa mình ñoái vôùi hoïc sinh. + Giaùo vieân caàn coi troïng lôïi ích, nhu caàu, höùng thuù hoïc taäp cuûa hoïc sinh ph¸t huy toái ña caùc naêng löïc coøn tìm aån cuûa hoïc sinh. Hình thaønh cho hoïc sinh phöông phaùp hoïc taäp khoa hoïc, naêng löïc saùng taïo, loøng say meâ yeâu thích boä moân. + Phaùt huy toái ña tính tích cöïc, ñoäc laäp, saùng taïo cuûa hoïc sinh. + Giaùo vieân höôùng daãn cho hoïc sinh nghieân cöùu ñeå tìm höôùng giaûi phuø hôïp. Qua caùc baøi taäp töø deã ñeán khoù daàn taïo ra söï tích cöïc, töï löïc saùng taïo trong hoïc taäp cuûa hoïc sinh. Giuùp hình thaønh ôû hoïc sinh kyõ naêng giaûi baøi taäp hoùa hoïc tính theo phöông trình hoùa hoïc. 3/. Noäi dung vaán ñeà: a/. Thöïc traïng cuûa hoïc sinh ôû tröôøng THCS Tam Th¸i: - Nhìn chung, caùc em chöa coù yù thöùc cao trong hoïc taäp, phaàn ñoâng caùc em laø con nhaø noâng vöøa ñi hoïc vöøa phuïc giuùp gia ñình nhaát laø vaøo vuï muøa, caùc em thöôøng hay khoâng thuoäc baøi, khoâng laøm baøi taäp, vaøo lôùp hoïc khoâng chuù yù nghe giaûng baøi, khoâng chuaån bò baøi môùi laøm aûnh höôûng ñeán vieäc hoïc cuûa caùc em. - Ñoái vôùi hoïc sinh lôùp 8, cuï theå laø lôùp 8A vaø lôùp 8B qua thôøi gian tìm hieåu thöïc teá toâi nhaän thaáy caùc em chöa naém vöõng caùc kieán thöùc cô baûn nhö: kí hieäu hoùa hoïc; hoùa trò; caùch vieát coâng thöùc cuûa moät hôïp chaát; laäp phöông trình hoùa hoïc; caùc coâng thöùc chuyeån ñoåi giöõa soá mol; khoái löôïng vaø theå tích; . . . cho neân caùc em khoâng theå vaän duïng ñeå giaûi moät baøi taäp hoùa hoïc. - Qua thöïc teá giaûng daïy, baûn thaân toâi nhaän thaáy sau khi ñoïc ñeà toaùn ña soá caùc em chöa xaùc ñònh ñöôïc ñeà baøi ñaõ cho bieát nhöõng ñaïi löôïng gì, coù lieân quan ñeán coâng thöùc naøo caàn söû duïng ñaïi löôïng ñeà baøi hoûi. Caùc em chöa xaùc ñöôïc höôùng giaûi baøi taäp cho phuø hôïp. Maët khaùc, caùc em chöa naém vöõng nhöõng coâng thöùc cô baûn vaø kyõ naêng laäp Tr­êng THCS Tam Th¸i 3 Gi¸o viªn : L©m ThÞ Thïy
4. RÌn kÜ n¨ng tÝnh theo ph­¬ng tr×nh hãa häc Hãa Häc 8 phöông trình hoùa hoïc neân aûnh höôûng ñeán khaû naêng giaûi moät baøi hoùa hoïc tính theo phöông trình hoùa hoïc. b/. Nhöõng giaûi phaùp ñeå naâng cao chaát löôïng boä moân Hoùa hoïc vaø naâng cao hieäu quaû giaûi baøi taäp cho hoïc sinh ôû tröôøng THCS Tam Th¸i nhö sau: - Giaùo vieân caàn trang bò cho hoïc sinh voán kieán thöùc cô baûn veà Hoùa hoïc. Neáu caàn thieát giaùo vieân ghi toùm taét vaø höôùng daãn hoïc sinh caùch ghi nhôù. - Giaùo vieân chuù yù choïn caùc baøi taäp naâng cao töø deã ñeán khoù taïo söï tích cöïc, tính ñoäc laäp, saùng taïo cho hoïc sinh. - Quan troïng hôn laø giaùo vieân giuùp hoïc sinh phaân tích, tìm hieåu kyõ ñeà baøi qua ñoù ñònh höôùng ñöôïc phöông phaùp giaûi. - Sau ñoù giaùo vieân cho theâm baøi taäp töông töï, möùc ñoä naâng daàn leân ñeå hình thaønh ôû hoïc sinh kyõ naêng giaûi baøi taäp hoùa hoïc. Moãi baøi taäp hoùa hoïc coù nhieài caùch giaûi khaùc nhau nhöng phaûi thöïc hieän ñuû 4 böôùc: + Tìm hieåu d¹ng bµi tËp : Xaùc ñònh ñaïi löôïng ñaõ cho vaø ñaïi löôïng caàn tìm, hieåu yù nghóa môû roäng töøng ñaïi löôïng. Caàn toùm taét ñeà baøi roõ raøng baèng kyù hieäu hieäu hoùa hoïc, chuyeån ñoåi ñôn vò neáu caàn thieát. + Xaùc ñònh höôùng giaûi baøi taäp: Nhôù laïi caùc khaùi nieäm, caùc qui taéc, coâng thöùc, coù lieân quan. Töø ñoù tìm ra moái lieân heä giöõa ñieàu kieän ñeà baøi cho vaø yeâu caàu cuûa baøi taäp. + Trình baøy lôøi giaûi: Thöïc hieän caùc böôùc giaûi ñaõ vaïch. + Kieåm tra keát quaû: Xem laïi ñaõ traû lôøi ñuùng yeâu caàu cuûa baøi chöa? Tính toaùn coù sai soùt hay khoâng? - Ñoù laø nhöõng yeâu caàu cô baûn ñeå giaûi moät baøi taäp hoùa hoïc. Neáu hoïc sinh naém ñöôïc kieán thöùc, kyõ naêng cô baûn thì vieäc giaûi baøi taäp theo qui trình treân seõ mang laïi keát quaû cao. Tr­êng THCS Tam Th¸i 4 Gi¸o viªn : L©m ThÞ Thïy
5. RÌn kÜ n¨ng tÝnh theo ph­¬ng tr×nh hãa häc Hãa Häc 8 c/. Sô löôïc veà quaù trình thöïc hieän: - Ñeå “ Reøn kyõ naêng tính theo phöông trình hoùa hoïc” baûn thaân toâi khoâng ngöøng tìm hieåu, nghieân cöùu caùc taøi lieäu lieân quan ñeán boä moân, ñaëc bieät quan troïng hôn nöõa laø luoân luoân döï giôø, trao doài hoïc hoûi kinh nghieäm vôùi caùc ñoàng nghieäp trong coâng taùc giaûng daïy ñeå ñöa ra giaûi phaùp toát nhaát trong vieäc naâng cao chaát löôïng boä moân Hoùa hoïc. - Sau cuøng laø thu thaäp caùc soá lieäu caàn thieát cho giaûi phaùp khoa hoïc. - Ñoái vôùi hoïc sinh, baûn thaân toâi ñònh höôùng nhö sau: + Tìm hieåu kó ñoái töôïng hoïc sinh, phaùt hieän ra nhöõng choã hæng kieán thöùc cuûa hoïc sinh maéc phaûi qua caùc baøi kieåm tra, caâu traû lôøi vaán ñaùp cuûa hoïc sinh, caùch laøm baøi trong khi kieåm tra baøi cuõ. + Chuù yù caùch hoïc taäp cuûa hoïc sinh töø khaâu theo doõi baøi, ghi cheùp ñeán khaâu giaûi baøi taäp. + Giaønh nhieàu thôøi gian ñeå höôùng daãn kó cho hoïc sinh caùch giaûi baøi taäp maãu tính theo phöông trình hoùa hoïc nhaèm taïo höùng thuù hoïc taäp cho hoïc sinh. - Trong thôøi gian nghieân cöùu, baûn thaân toâi thu thaäp caùc soá lieäu, naém keát quaû qua caùc baøi kieåm tra ñeå theo doõi möùc ñoä tieán boä cuûa hoïc sinh maø coù höôùng ñieàu chænh hôïp lí. d/. Nhöõng bieän phaùp hoaëc saùng kieán môùi ñaõ aùp duïng: - Qua thôøi gian tröïc tieáp giaûng daïy boä moân Hoùa hoïc lôùp 8A vaø lôùp 8B , qua keát quaû hoïc kyø toâi nhaân thaáy chaát löôïng hoïc taäp boä moân coøn thaáp. Ñaëc bieät laø ña soá hoïc sinh khoâng giaûi ñöôïc baøi taäp tính theo phöông trình hoùa hoïc. Ñeå thöïc hieän giaûi phaùp khoa hoïc “ Reøn kyõ naêng tính theo phöông trình hoùa hoïc” baûn thaân toâi aùp duïng tieát 32 ñeán tieát 51 trong chöông trình Hoùa hoïc lôùp 8. Tr­êng THCS Tam Th¸i 5 Gi¸o viªn : L©m ThÞ Thïy