Sáng kiến kinh nghiệm Hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp

1. Để tiết dạy Hoạt động giào dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu học có hiệu quả A. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Yêu cầu của ngành: Thực hiện chỉ thị số 40/2008/CT –BGD ĐT của Bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo về phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực”. Để tạo mơi trường thân thiện và phát huy được tính tích cực trong học tập và sinh hoạt của học sinh, bản thân tơi cĩ những suy nghĩ và trăn trở mình phải làm thế nào để đáp ứng được những yêu cầu của nhiệm vụ năm học này. Vì vậy, tơi đã mạnh dạn đưa ra một số nội dung hoạt động trong Hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp nhằm tạo sự thân thiện, đồn kết, tích cực của học sinh. Nội dung Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp của bậc tiểu học được xây dựng trên cơ sở mục tiêu yêu cầu của cấp học, phối hợp giữa các nội dung, hình thức hoạt động mang tính xã hội, chính trị, tính pháp luật, vui chơi giải trí, văn hĩa nghệ thuật và hoạt động theo hứng thú sở thích học tập của học sinh. Khi thực hiện giáo viên cần chủ động linh hoạt sáng tạo, tránh trùng lặp đơn điệu. Điều quan trọng là giáo viên lựa chọn được các hình thức mới mẻ, hấp dẫn, phù hợp với lứa tuổi tiểu học. trên cơ sở đĩ phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh. Các nội dung về giáo dục pháp luật (Quyền trẻ em, an tồn giao thơng ), giáo dục mơi trường, kĩ năng sống, Chữ thập đỏ, vệ sinh răng miệng các loại hình câu lạc bộ, thi kể chuyện, văn nghệ, hội thi tìm hiểu về các vấn đề mang tính chính trị, xã hội, thể dục thể thao, các trị chơi dân gian Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp là những hoạt động diễn ra ngồi giờ các mơn học trên lớp. Đây là sự tiếp nối hoạt động dạy học trên lớp, là con đường gắn lí thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức và hành động, gĩp phần hình thành niềm tin và nhân cách cho các em. Điều 2, chương I, Luật Giáo dục cĩ nhấn mạnh “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển tồn diện, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của cơng dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. Điều 3, chương I, Luật Giáo dục cịn nêu tính chất, nguyên lý giáo dục như sau: “ Hoạt động giáo dục phải được thực hiện theo nguyên lý học đi đơi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp giáo dục gia đình và giáo dục xã hội.” Điều 23, chương II, Luật Giáo dục khẳng định “Mục tiêu của giáo dục phổ thơng là giúp học sinh phát triển tồn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm cơng dân, chuẩn bị Lê Như Sơn- TH Nguyễn Du, Tân Thành, BR_VT
2. Để tiết dạy Hoạt động giào dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu học có hiệu quả cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. 2.Thực trạng ban đầu: a. Thuận lợi: - Được sự quan tâm chỉ đạo sâu sắc của Phịng giáo dục, Ban giám hiệu và được sự quan tâm của ban ngành trong nhà trường, chính quyền địa phương, ban đại diện cha mẹ học sinh trong nhà trường. - Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, cĩ trách nhiệm cao trong cơng tác giáo dục học sinh. Giáo viên được tập huấn về việc đổi mới phương pháp dạy học. - Xã hội ngày càng phát triển, cộng nghệ thơng tin và các phương tiện ngày càng hiện đại tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức các hoạt động . - Được sự quan tâm, hỗ trợ từ phụ huynh học sinh để mọi hoạt động giáo dục trong trường đạt kết quả tốt. - Trang thiết bị phục vụ cho Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp khá đầy đủ. b. Khĩ khăn: - Khơng cĩ sách thiết kế giảng dạy mơn Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp. - Phần lớn phụ huynh do điều kiện kinh tế, chua hiểu biết tầm quan trọng của tiết học Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp nên ít cĩ sự quan tâm sát sao, kèm cặp các em, thậm chí cịn cĩ tư tưởng phĩ mặc cho giáo viên nên đã ảnh hưởng rất lớn đến ý thức học tập và rèn luyện kĩ năng sống của học sinh. * Qua điều tra của năm học 2009 – 2010 bằng hình thức phỏng vấn trực tiếp cĩ kết quả : Mức độ hứng thú Thích Bình thường Tỉ lệ HS 60% 40% Lí do Bổ ích, được trau dồi Thụ động trong việc tham kiến thức, học hỏi được gia các hoạt động tập thể, nhiều điều hay nội dung học khơng phong phú. - Qua điều tra bằng hình thức quan sát trực tiếp : Ban cán sự lớp cịn rất rụt rè, chưa chủ động và chưa cĩ kinh nghiệm trong điều hành các hoạt động của lớp, học sinh nhàm chán vì nội dung học bị trùng lặp, khơng phong phú. 3.Giải pháp đã sử dụng: 3.1: Những yêu cầu khi thực hiện: Việc tổ chức Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp theo phương pháp đổi mới nhằm nâng cao chất lượng cần đảm bảo các yêu cầu : Lê Như Sơn- TH Nguyễn Du, Tân Thành, BR_VT
3. Để tiết dạy Hoạt động giào dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu học có hiệu quả + Đảm bảo tính thực tiễn. + Tăng cường sự tham gia của học sinh . + Đa dạng hố các hình thức hoạt động . + Hoạt động dựa trên cách tiếp cận kĩ năng sống . 3.2. Phương pháp thực hiện : Phương pháp tổ chức Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp ở trường tiểu học Nguyễn Du rất đa dạng và phong phú, tuy nhiên việc kết hợp các phương pháp phù hợp với từng nội dung, từng hình thức thực hiện luơn đĩng vai trị quyết định kết quả đạt được . Các phương pháp mà tơi thường thực hiện : a. Phương pháp thảo luận nhĩm : Thảo luận là phương pháp mà trong đĩ các thành viên trong tổ phải trao đổi, bàn bạc cùng nhau để giải quyết chung một vấn đề. Nhờ đĩ các thành viên trong tổ cĩ cơ hội hiểu nhau, đồn kết với nhau hơn và đặc biệt là được kiểm chứng ý kiến của mình. b. Phương pháp đĩng vai : Phương pháp này cĩ tác dụng giúp học sinh thực hành những cách ứng xử, bày tỏ thái độ trong những tình huống giả định hoặc trên cơ sở ĩc tưởng tượng và suy nghĩ sáng tạo của các em . Nhờ đĩ rèn cho HS kĩ năng giao tiếp ứng xử. c. Phương pháp tình huống : Tình huống là một hồn cảnh gắn với câu chuyện cĩ chứa đựng mâu thuẩn. học sinh được đặt mình vào tính huống địi hỏi đưa ra các phương án giải quyết. Phương pháp này rèn cho học sinh kĩ năng tìm đáp án. d. Phương pháp giao nhiệm vụ : Đây là phương pháp đặt học sinh vào vị trí nhất định buộc các em phải thực hiện trách nhiệm cá nhân. Nhờ đĩ giúp học sinh cĩ cơ hội thể hiện khả năng của mình nhằm tích luỹ kinh nghiệm cho bản thân các em. e. Phương pháp trị chơi: Phương pháp này cĩ thể sử dụng được trong nhiều tình huống, cĩ những thuận lợi như: Phát huy tính sáng tạo, hấp dẫn và gây hứng thú cho học sinh, tạo được bầu khơng khí thân thiện, tạo cho học sinh tác phong nhanh nhẹn. phương pháp này cịn phát triển tốt các nhân cách cho học sinh B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lí luận. Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp là những hoạt động giáo dục được thực hiện ngồi thời gian học tập, nhằm lơi cuốn đơng đảo học sinh tham gia để mở rộng hiểu biết, tạo khơng khí vui tươi lành mạnh, tạo cơ hội để học Lê Như Sơn- TH Nguyễn Du, Tân Thành, BR_VT
4. Để tiết dạy Hoạt động giào dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu học có hiệu quả sinh rèn luyện thĩi quen sống trong cộng đồng và phát huy tối đa năng lực, sở thích của từng cá nhân. Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp là một mặt hoạt động giáo dục cơ bản được thực hiện một cách cĩ mục đích, cĩ kế hoạch, cĩ tổ chức nhằm gĩp phần hình thành nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo, đáp ứng những yêu cầu đa dạng của xã hội. Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp được chia ra hai mức độ do phạm vi tác động của lực lượng tổ chức các hoạt động chi phối. Đĩ là Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp và hoạt động giáo dục ngồi nhà trường. Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp do nhà trường quản lý chỉ đạo, với sự tham gia của các lực lượng xã hội. và do giáo viên dạy mơn Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp trực tiếp tổ chức, hướng dẫn cho học sinh thực hiện. Nĩ được tiến hành xen kẽ hoặc tiếp nối hoạt động dạy – học trong phạm vi nhà trường hoặc trong đời sống xã hội. Hoạt động này diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè để khép kín quá trình giáo dục, làm cho quá trình này được thực hiện mọi nơi, mọi lúc. Phương pháp tổ chức Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp dựa trên định hướng chung về đổi mới phương pháp dạy học “Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh”, coi học sinh là chủ thể hoạt động. Giáo viên dạy mơn Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp cĩ vai trị cố vấn, hỗ trợ, khuyến khích học sinh tham gia vào hoạt động một cách chủ động và tích cực. Là trung tâm tạo ra sự hứng khởi. Vì thế người dạy phải biết cách sắp xếp kho kiến thức một cách khoa học, theo thứ tự thời gian, theo chủ điểm, chủ đề để phù hợp với chương trình, chủ điểm từng tháng của năm học. Lượng kiến thức, trị chơi phục phụ cho mỗi hoạt động phải phù hợp, khơng nặng nề khiến học sinh nhàm chán, khơng quá dài thời gian. Thường xuyên phối hợp với giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ mơn khác để đảm bảo kiến thức vững chắc, trách sai sĩt nhầm lẫn khiến học sinh cĩ thể hiểu nhầm, hiểu lệch. Trong nhà trường hoạt động của Đội luơn gắn liền với Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp vì vậy thường xuyên phối hợp với tổ chức Đội để hoạt động cĩ chất lượng cao. Giáo dục là một quá trình hoạt động kết hợp vai trị chủ đạo của giáo viên với sự tự giác, tích cực rèn luyện của học sinh nhằm hình thành ý thức, tình cảm và chủ yếu là hành vi, thĩi quen đạo đức phù hợp với các chuẩn mực xã hội đã quy định. Nhân cách học sinh được hình thành qua hai con đường cơ bản: con đường dạy – học và con đường hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp. Lê Như Sơn- TH Nguyễn Du, Tân Thành, BR_VT
5. Để tiết dạy Hoạt động giào dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu học có hiệu quả Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp là một bộ phận cấu thành của hoạt động dạy học và giáo dục. Trong quá trình dạy học, ngồi việc cung cấp cho học sinh những tri thức khoa học qua các bộ mơn mà qua đĩ cịn hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh. Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp làm cơ sở cho các em bổ sung và hồn thiện những tri thức đã học trên lớp. Tạo điều kiện cho các em làm quen với các lĩnh vực khác nhau trong đời sống xã hội, giúp các em cĩ cơ hội liên hệ các kiến thức đã học với thực tế cuộc sống trong cộng đồng. Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp cĩ ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với hoạt động tự giáo dục, tự rèn luyện của học sinh, vì nĩ cĩ nội dung phong phú hơn, phạm vi tiến hành rộng rãi hơn, khả năng liên kết các lực lượng giáo dục dồi dào hơn. Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp cĩ vị trí rất quan trọng trong quá trình giáo dục. Nĩ là cầu nối tạo ra mối liên hệ hai chiều giữa nhà trường và xã hội. Là điều kiện và phương tiện để huy động sức mạnh cộng đồng cùng tham gia vào quá trình phát triển giáo dục của nhà trường. Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp mang lại hiệu quả giáo dục cao trong nhà trường phổ thơng. Vì ở lứa tuổi này các em rất thích và khát khao hoạt động, cĩ tính năng động. Nên hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp là mơi trường tốt nhất để các em thể hiện khả năng của mình, giúp cho nhà trường định hướng được quá trình giáo dục nhằm thực hiện tốt mục tiêu đào tạo của cấp học. Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp là linh hồn của các hoạt động tập thể trong nhà trường. Nĩ là thước đo sự phối hợp tổ chức các hoạt động của các lực lượng giáo dục trong và ngồi nhà trường nhằm gĩp phần “ nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện, đổi mới nội dung phương pháp dạy và học, hệ thống trường lớp và hệ thống quản lý giáo dục; thực hiện chuẩn hĩa, hiện đại hĩa, xã hội hố giáo dục. Phát huy tinh thần độc lập suy nghĩ và sáng tạo của học sinh, sinh viên, đề cao năng lực tự học, tự hồn thiện học vấn và tay nghề ” Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng Cộng Sản Việt Nam lần thứ X. Trong năm học 2009-2010 nhiệm vụ chính là giáo viên Tổng phụ trách Đội, tơi được Ban giám hiệu nhà trường phân cơng dạy mơn Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp. Với những yêu cầu của ngành giáo dục, của tồn xã hội trong giai đoạn hiện nay với phương châm “Học mà chơi, chơi mà học” ở lứa tuổi tiểu học. Trong quá trình giảng dạy tơi cũng đã gặp rất nhiều khĩ khăn trong việc triển khai các hoạt động dạy và qua quá trình giảng dạy tơi đã đúc kết được những kinh nghiệm của bản thân cộng với niềm đam mê trong cơng tác dạy mơn Hoạt động Giáo dục ngồi giờ lên lớp. Và những trăn trở đĩ đã thúc đẩy trong tơi tìm tịi, học hỏi, nghiên cứu và đúc kết Lê Như Sơn- TH Nguyễn Du, Tân Thành, BR_VT