SKKN Phân loại kỹ năng dạy học viết trong sách giáo khoa Tiếng Anh Lớp 10 mới

Nội dung text: SKKN Phân loại kỹ năng dạy học viết trong sách giáo khoa Tiếng Anh Lớp 10 mới

1. Classifying of teaching and studying English writing skill based on the new Tieng Anh 10 textbook A – phần mở đầu I – lý do chọn đề tài 1. Cơ sở lý luận. Ngôn ngữ là một hệ thống tín hiệu đặc biệt, nó hình thành và phát triển cùng xã hội loài người, nó là đặc trưng của loài người khác hoàn toàn với loài vật. Ngôn ngữ tồn tại trong cuộc sống hàng ngày của con người như một phương tiện giao tiếp. Thông qua sự diễn đạt của ngôn ngữ mà người ta có thể hiểu nhau hơn, hiểu được tâm trạng, tháI độ của nhau để từ đó xây dung được những mối quan hệ xã hội, tác động lẫn nhau, làm cho xã hội loài người trở thành một tiết chế chặt chẽ. Đối với học sinh thì việc hình thành ngôn ngữ cho các em là một việc làm hết sức cần thiết, đòi hỏi chúng ta luôn phảI tập trung hướng vào việc phát triển tính năng động, sáng tạo, tích cực của học sinh nhằm tạo khả năng nhận biết và giảI quyết vấn đề cho các em. Để đạt được mục tiêu này, việc thay đổi phương pháp dạy học trong nhà trường theo hướng coi trọng người học là chủ thể hoạt động, khuyến khích các hoạt động học tập tích cực, chủ động, sáng tạo của người học trong quá trình học là hết sức cần thiết. Trong dạy học ngoại ngữ thì các luận điểm này càng đúng vì không ai có thể thay thế người học trong việc nắm bắt phương tiện ngoại ngữ và sử dụng ngoại ngữ trong hoạt động giao tiếp bằng chính năng lực giao tiếp của mình. Việc đổi mới phương pháp dạy học ngoại ngữ cần thống nhất với các quan điểm sau: ➢ Tổ chức quá trình dạy học theo hướng tích cực hoá hoạt động của người học. ➢ Đề cao và phát huy tốt vai trò tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. ➢ Tổ chức HS lĩnh hội tri thức bằng chính các hoạt động của các em. ➢ Dạy cho HS cách tự học và ý chí tự học. Như vậy, mục đích cuối cùng của việc dạy – học ngoại ngữ không đơn thuần là nhận biết các hệ thống ngữ âm, từ vựng hay ngữ pháp mà HS phảI biết sử dụng các hệ thống đó để đạt được những mục đích giao tiếp cụ thể: bằng lời nói, bằng hành động, bằng văn bản, Vai trò của kỹ năng viết trong chương trình phổ thông hiện nay (cụ thể là SGK Tiếng Anh 10 – Chương trình đổi mới) chủ yếu là nhằm phối hợp với các kỹ năng lời nói khác để làm phong phú thêm các hình thức luyện tập trên lớp cũng như các bài tập ở nhà nhằm củng cố thêm những kiến thưc đã học, đồng thời giúp HS bước đầu làm quen với văn phong, cấu trúc chặt chẽ của văn viết và học cách sử dụng hoạt động viết vào một mục đích đơn giản như: viết thư, viết địa chỉ, nhắn tin, điền vào các tờ khai, tờ đơn, Created by Nguyễn Xuân Tuấn – the English teacher of Lê Viết Tạo High School 1
2. Classifying of teaching and studying English writing skill based on the new Tieng Anh 10 textbook 2. Cơ sở thực tiễn a) Về phía giáo viên. Nhìn từ góc độ của một giáo viên dạy ngoại ngữ tôI thấy rằng Tiếng Anh 10 – Chương trình cải cách có một sự phân chia rất rõ ràng các kỹ năng: Reading- Speaking-Listening-Writing. Cuối mỗi bài là phần Language Focus. Một điều thuận lợi nữa cho GV đó là trong mỗi phần lại được phân chia thành các nhiệm vụ cụ thể. Có thể nói rằng SGK Tiếng Anh 10 như một Giáo án mẫu . Điều này không có nghĩa là GV chỉ việc yêu cầu HS làm đủ các quy trình trong SGK là xong, mà điều quan trọng nhất là GV cần có những thủ thuật chuyển hoá các quy trình đó thành kỹ năng thực thụ. Tuy nhiên, chúng ta có thể nhận thấy những khó khăn nhất định mà GV thường xuyên gặp phảI ở kỹ năng viết: ➢ Có quá nhiều HS trong lớp, vì thế GV rất khó quản lý những HS nào làm việc và những HS nào không. ➢ Sự không đồng đều về năng lực, trình độ giữa các HS trong một lớp hoặc giữa lớp này với lớp khác. ➢ GV thường cảm thấy áy náy vì không có thể kiểm soát và sửa hết được tất cả các lỗi của HS hoặc không giúp đỡ được hết HS trong quá trình viết. ➢ Việc sửa lỗi và cho điểm tốn rất nhiều thời gian. ➢ Quá trình viết thường nhiều hơn 45 phút cho phép. b) Về phía học sinh. Đây mới là khó khăn lớn nhất của hầu hết giáo viên gặp phải. Tuy rằng các em đã có 4 năm học Tiếng Anh ở THCS nhưng những hạn chế về kiến thức của các em thì vô cùng lớn: ➢ Không có đủ từ vựng hoặc cấu trúc câu để diễn đạt ý. ➢ Có khuynh hướng sử dụng Tiếng Anh nói khi viết. ➢ Sự hiểu biết về kiến thức xã hội hạn chế. ➢ Có khuynh hướng dịch các ý từ Tiếng Việt sang Tiếng Anh khi viết. ➢ Sử dụng sai các mục đích yêu cầu của các kiểu bài khác nhau. ➢ Diễn đạt các ý kiến, thông tin trong cùng một câu hoặc một đoạn văn dài. ➢ Không có đủ tư liệu, thông tin và những hiểu biết nhất định về các chủ đề viết, vì thế không thể viết đúng sự thật.  Học sinh thường chán nản với giờ học viết. Created by Nguyễn Xuân Tuấn – the English teacher of Lê Viết Tạo High School 2
3. Classifying of teaching and studying English writing skill based on the new Tieng Anh 10 textbook Chính vì những khó khăn thực tế mà tôi đã gặp ở năm học 2006 – 2007 đã thôi thúc tôi tìm tòi và đi tìm những giải pháp khác nhau để khắc phục tình trạng này. Sau một thời gian áp dụng trong năm học 2007 – 2008, tôi mạnh dạn trao đổi với quý thầy cô giáo dạy môn Tiếng Anh về một khía cạnh nhỏ của vấn đề dạy – học viết, đó là: Phân loại kỹ năng dạy học viết trong sách giáo khoa Tiếng Anh lớp 10 mới. II – mục đích nghiên cứu. - Nhằm tìm ra những phương pháp khác nhau để khai thác tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong quá trình rèn luyện các kỹ năng trong dạy học Tiếng Anh. - Rèn luyện và phát triển kỹ năng viết cho học sinh: Nhận biết -> Suy nghĩ -> Dựng ý -> Diễn đạt thành văn. - Học sinh biết phân loại các kiểu bài viết khác nhau để từ đó các em có cái nhìn chính xác hơn về ngôn ngữ văn phong. III - đối tượng nghiên cứu. Phần: “D–Writing”, từ Unit 1 đến Unit 16 trong SGK Tiếng Anh 10–Chương trình đổi mới. (NXB Giáo dục - 2006). Created by Nguyễn Xuân Tuấn – the English teacher of Lê Viết Tạo High School 3
4. Classifying of teaching and studying English writing skill based on the new Tieng Anh 10 textbook B – nội dung và kết quả. I – nội dung. ở phần nội dung chúng ta cùng nghiên cứu 4 vấn đề: ➢ Tìm hiểu, phân loại các kiểu bài viết, xác định mục đích và tính chất của các bài viết. ➢ Tháo gỡ những khó khăn thường gặp trong giờ dạy học viết. ➢ Xác định mục tiêu, nhiệm vụ của một số loại bài viết trong SGK Tiếng Anh 10. ➢ Sử dụng Power Point và máy chiếu hắt trong giờ dạy học viết (Unit 6: Writing a confirmation letter). 1. Tìm hiểu, phân loại các kiểu bài viết, xác định mục đích và tính chất của các bài viết. 1.1. Thế nào là dạy học viết? Trong quá trình dạy học viết chúng ta cần thực hiện những bước nào? Đây có phảI là một câu hỏi thừa không? Dù câu trả lời có hoặc không thì chúng ta vẫn phảI chắc chắn một điều rằng Writing is a skill. Bởi vì để dạy cho HS hiểu được sẽ viết cáI gì (loại bài viết)? Viết về ai/ cáI gì? viết như thế nào? viết trong bao lâu? làm thế nào để bài viết đạt hiệu quả và có giá trị? Điều này đòi hỏi không phảI chỉ ở mặt kiến thức phong phú mà còn ở kỹ năng chuyển hoá kiến thức thành Sản phẩm viết (writing production). Vậy khi thực hiện một bài viết chúng ta cần có những bước nào? Thứ nhất, trước khi viết cần phảI xác định purpose sẽ viết. Xác định được Purpose sẽ giúp HS lựa chọn được loại bài viết phù hợp và ngôn ngữ thích hợp. HS cũng cần phảI nghĩ đến audience they are writing for – who they are writing for. Điều này rất quan trọng, bởi vì xác định được viết HS sẽ quyết định được cấu trúc câu và ngôn ngữ sẽ sử dụng. Hơn thế nưa cũng phảI lưu ý với HS cần nghĩ đến content structure hoặc HS sẽ thiết lập những ý kiến hay sự kiện của bài viết. Kế tiếp, HS sẽ viết nháp lần thứ nhất (first draft). Khi viết xong nháp lần 1 HS cần đọc lại bài nháp xem chỗ nào được và chỗ nào chưa được. Sửa nháp lần 1(edited their draft), thay đổi những chỗ cần thiết, sau đó thực hiện lần nháp cuối cùng (final draft). Created by Nguyễn Xuân Tuấn – the English teacher of Lê Viết Tạo High School 4
5. Classifying of teaching and studying English writing skill based on the new Tieng Anh 10 textbook Ta có thể tóm tắt quá trình này như sau: Planning Drafting Editing Final draft Như vậy quá trình này không đơn giản nhưng mang tính tuần hoàn. Nó có ý nghĩa cho HS lập dàn ý, nháp, chuẩn bị rồi đưa ra sản phẩm cuối cùng. Với những mục đích viết khác nhau thì người viết sẽ sử dụng những thể loại viết khác nhau, những thể loại viết khác nhau sẽ đòi hỏi cấu trúc và sự lựa chọn ngôn ngữ khác nhau: Different purposes, different genres Giáo viên cũng cần chú trọng tới 3 bình diện khi dạy kỹ năng viết cho HS: ➢ Tính chính xác về ngôn ngữ (ngữ pháp, ngữ âm, từ vựng). ➢ Tính logíc và chặt chẽ của văn phong. ➢ Tính phù hợp của ngôn ngữ theo mục đích giao tiếp, đối tượng giao tiếp, hoàn cảnh giao tiếp và chủ đề giao tiếp. 1.2. Nguyên tắc dạy và học kỹ năng viết. Để hình thành và phát triển kỹ năng viết của HS, chúng ta cần đảm bảo những nguyên tắc sau: ➢ Coi viết là một trong những phương thức giao tiếp, chứ không phảI chỉ là việc sử dụng đúng các cấu trúc ngữ pháp hoặc viết chữ đẹp. ➢ Bắt đầu quá trình dạy và học kỹ năng viết bằng những bài viết mẫu, những bài tập có kiểm soát, có hướng dẫn và cuối cùng là viết tự do. ➢ Bài viết cần sát với thực tế cuộc sống như miêu tả người, địa danh, viết thư mời, thư cảm ơn, viết để kể lại một câu chuyện, một sự kiện, ➢ Luôn đảm bảo tính mục đích của bài viết, nghĩa là HS phảI biết mình viết cáI gì, để làm gì và viết cho ai. ➢ Tạo cho HS càng nhiều cơ hội viết càng tốt. Viết là kỹ năng chỉ có thể được hình thành và phát triển thông qua luyện tập ➢ Bài viết cần gắn với nội dung hay chủ đề của bài học nhằm mục đích tích hợp các kỹ năng ngôn ngữ và tạo thêm cơ hội cho HS luyện tập cách sử dụng từ, cấu trúc ngữ pháp và các choc năng ngôn ngữ cụ thể. Created by Nguyễn Xuân Tuấn – the English teacher of Lê Viết Tạo High School 5
6. Classifying of teaching and studying English writing skill based on the new Tieng Anh 10 textbook 1.3. Phân loại, xác định mục đích, tính chất của phần Writing trong SGK Tiếng Anh 10. Dưới đây là những thể loại và bài viết khác nhau trong Tiếng Anh 10 với những đặc điểm và tính chất riêng của chúng. Khi phân loại và hiểu được những nét đặc điểm riêng này chúng ta sẽ có sự chuẩn bị tốt hơn cho bài dạy học viết. Text types Examples Units Features - complain Unit 4 - Language: formal - filling in a form Unit 2 - Logical ordering of ideas - announcement Unit 14 Letters - confirmation Unit 6 - invitation Unit 10 - Language: informal - acceptance & refusal Unit 11 - Logical ordering of ideas - giving direction Unit 8 - routines Unit 1 - people’s backround Unit 3 - Language: informal Narrative - profile Unit 12 - time ordering of facts - instructions Unit 5 - a film Unit 13 - Language: friendly, descriptive Description - Place/ time or generalization-to. - a city Unit 15 - Specific ordering of ideas. - advantages & - Language: formal Expository disadvantages of mass Unit 7 - generalization-to. (explaining) media. - Specific ordering of ideas or - tables & charts Unit 9,16 facts. Xoay quanh các chủ đề luyện kỹ năng viết, SGK Tiếng Anh 10 có các dạng bài tập viết cơ bản sau: ➢ Ghép từ với câu, ghép các thành phần của câu. ➢ Điền từ/cụm từ vào câu/đoạn văn. ➢ Thảo luận để tìm các thông tin theo biểu bảng. ➢ Điền thông tin vào phiếu. ➢ Tìm thông tin chính, xác định kết cấu bài viết. ➢ Viết sử dụng các từ/cụm từ cho sẵn. ➢ Viết theo biểu, bảng, sơ đồ, biểu đồ. ➢ Viết theo gợi ý (cho từ, cấu trúc, ý cần viết, kết cấu đoạn văn) ➢ Viết thư theo yêu cầu. ➢ Viết tự do theo chủ điểm, chủ đề, tình huống. Created by Nguyễn Xuân Tuấn – the English teacher of Lê Viết Tạo High School 6