SKKN Giáo viên biệt phái Trung tâm học tập cộng đồng với nhiệm vụ xây dựng phong trào xã hội học tập

Nội dung text: SKKN Giáo viên biệt phái Trung tâm học tập cộng đồng với nhiệm vụ xây dựng phong trào xã hội học tập

1. PHẦN THỨ NHẤT LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Đất nước ta đang trên con đường đổi mới, đang trên con đường phát triển và hội nhập quốc tế. Nhằm đáp ứng được nhu cầu phát triển xã hội theo xu hướng toàn cầu hóa thì nhiệm vụ nâng cao trình độ dân trí là một nhiệm vụ cấp thiết. Trong những năm qua sự nghiệp phát triển giáo dục có những chuyển biến tích cực đáp ứng được một phần nhu cầu phát triển trong thời kỳ đất nước đổi mới hiện nay. Xã hội hiện nay đang có những bước phát triển mạnh mẽ về mọi mặt. Đặc biệt là trong những năm đầu của thế kỷ 21 này, xu thế của nhân loại là phát triển một nền kinh tế tri thức. Ở Việt Nam mục tiêu đến năm 2020 cơ bản trở thành một nước công nghiệp hiện đại. Chính vì vậy nhu cầu về phát triển, nâng cao về trình độ dân trí là rất cấp thiết. Nhận thức sâu sắc được vai trò phát triển nguồn nhân lực thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, Đảng và Nhà nước ta đã có Nghị quyết TW 2 khóa 8 về công tác phát triển giáo dục – đào tạo và khoa học công nghệ xác định “ Giáo dục - Đào tạo là quốc sách hàng đầu” để phát triển đất nước. Dân tộc Việt Nam vốn thông minh và hiếu học. Từ xa xưa, các thế hệ người Việt Nam luôn coi trọng việc học, coi học tập là nền tảng cho mọi thắng lợi. Truyền thống quý báu đó đã được hình thành, hun đúc và phát triển trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục, tự học và học tập suốt đời là một luận điểm quan trọng và xuyên suốt. Người từng nói : “Sự học là vô cùng”, “Thế giới tiến bộ không ngừng, ai không học là lùi”; “Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời. Suốt đời phải gắn liền lý luận với công tác thực tế. Không ai có thể tự cho mình đã biết đủ rồi, biết hết rồi”. Truyền thống quý báu về tinh thần hiếu học của dân tộc ta cần phải được giữ gìn và phát huy, tấm gương tự học và học đến suốt đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh cần được nhân rộng hơn nữa để mỗi người công dân noi theo. Hiện nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa, giáo dục và đào tạo vừa là quyền cơ bản của con người, vừa là chìa khóa của sự phát triển bền vững, hòa bình, ổn định, tăng trưởng kinh tế - xã hội. Mục tiêu cũng là giải pháp mang tính thời đại của mọi nền giáo dục trên thế giới là xây dựng xã hội học tập, tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi người dân. Để giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ thực sự là “Quốc sách hàng đầu” theo chủ trương của đảng và muốn có được sự phát triển thịnh vượng thì bắt buộc chúng ta phải học tập để có nguồn nhân lực chất lượng cao theo tinh thần “ Xây dựng xã hội học tập, đảm bảo cho mọi công dân có cơ hội bình đẳng trong học tập, đào tạo” Song, sự phát triển giáo dục chưa thực sự bền vững và còn thiếu đồng bộ, sự hạn chế này còn tồn tại nhiều ở khu vực nông thôn, miền núi. Hiện nay, theo số liệu điều tra năm 2009, Ở Việt Nam số lượng người mù chữ là gần 1,7 triệu người. Tính riêng trên địa bàn xã Nà Mèo, theo điều tra tháng 12 / 2013 hiện nay còn 44 người ( Chiếm 3,0 %) dân số có nguy cơ tái mù chữ. Đặc biệt hiện nay người lao động trong xã chủ yếu là lao động thủ công chưa qua đào tạo học nghề. Số người được phổ cập tin học - ngoại ngữ còn rất ít dẫn đến gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận thông tin, hạn chế trong việc tiếp thu và hưởng thụ đời sống văn hóa, hạn chế trong tiếp cận những tiến bộ của khoa học kỹ thuật hiện đại làm chậm sự phát triển về chính trị - kinh tế - xã hội ở địa phương. 1
2. Chính vì vậy, tôi chọn đề tài nghiên cứu “ Giáo viên biệt phái Trung tâm học tập cộng đồng với nhiệm vụ xây dựng phong trào xã hội học tập” với hy vọng được đóng góp một phần nhỏ của mình vào việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng xã hội học tập ở xã Nà Mèo. Đồng thời qua nghiên cứu này sẽ là dịp để chia sẻ, để trao đổi và nhận được những ý kiến đóng góp, xây dựng, bổ sung hoàn thiện của mọi người giúp cho bản thân thực hiện tốt những nhiệm vụ được giao. PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÝ LUẬN - CƠ SỞ THỰC TIỄN 1. Xã hội học tập. - Trung tâm học tập cộng đồng xét từ góc độ đối tượng tham gia hoạt động, là một xã hội mà “ai cũng học và ai cũng lo cho người khác học”. - Xây dựng xã hội học tập vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển; vừa có tính chiến lược, vừa có tính cấp bách để góp phần "đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục". - Xây dựng xã hội học tập là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của các cấp uỷ đảng, sự quản lý của các cấp chính quyền, sự tham gia tích cực của ngành giáo dục - đào tạo và Hội Khuyến học, sự phối hợp chặt chẽ của các thành viên trong hệ thống chính trị, các tổ chức và lực lượng xã hội để tạo ra phong trào nhân dân cả tỉnh xây dựng xã hội học tập, gắn kết và hỗ trợ phát triển kinh tế, xoá đói, giảm nghèo, làm giàu chính đáng, xây dựng đời sống văn hoá và xây dựng nông thôn mới - Xây dựng xã hội học tập dựa trên cơ sở phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương; gắn kết, liên thông giữa giáo dục chính quy và giáo dục thường xuyên theo tinh thần xã hội hoá; xây dựng và hình thành mô hình xã hội học tập ở xã, phường, thị trấn và các cơ quan, doanh nghiệp theo những tiêu chí cụ thể, từng bước xây dựng mô hình xã hội học tập ở cấp huyện, cấp tỉnh, góp phần xây dựng cả nước trở thành xã hội học tập. 2. Xã hội học tập suốt đời. Học tập suốt đời là tạo điều kiện cho mọi người, mọi lứa tuổi được học tập thường xuyên, học tập suốt đời. Đưa hoạt động giáo dục vào suốt đời người. “Xã hội học tập suốt đời” được quan niệm là xã hội mà mọi người có thể tự do lựa chọn cơ hội học tập ở bất cứ giai đoạn nào trong cuộc đời, và thành quả học tập đó được công nhận một cách thích đáng. Ngày nay, hầu như các quốc gia trên Thế giới đều có quan điểm chung về vấn đề giáo dục và học tập: đó là việc học tập của mỗi con người không thể đặt dấu chấm hết ngay sau quá trình học tập tại nhà trường phổ thông khi họ còn trẻ, mà phải được duy trì trong suốt cuộc đời của họ. Phạm vi của hoạt động "học tập suốt đời" rất rộng lớn, nó không chỉ là những hoạt động học tập có tổ chức, mang ý đồ nhất định trong giáo dục nhà trường và xã hội mà bao gồm cả các hoạt động văn hóa, thể thao theo sở thích, giải trí và các hoạt động tình nguyện Địa điểm của những hoạt động học tập kiểu này cũng rất phong phú và đa dạng, đó là các trường tiểu học, trung học, đại học, các trung tâm công cộng địa phương, thư viện, viện bảo tàng, nhà văn hoá-thể thao và các công ty, xí nghiệp Có thể nói, việc đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời có một ý nghĩa vô cùng to lớn, đó là: không ngừng nâng cao các kỹ năng và kinh nghiệm cho bản thân mỗi 2
3. người học, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ cho việc phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Ở Việt Nam, gần đây khái niệm “xã hội học tập suốt đời” bắt đầu được nhắc đến như một khái niệm vẫn còn rất mới mẻ. Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập hiện nay, một xu thế phát triển tất yếu của nền giáo dục đang được phát triển. Đó là: xã hội hóa giáo dục, xây dựng một “xã hội học tập suốt đời” làm nền tảng cho việc đào tạo nguồn nhân lực phát triển đất nước. Đại hội toàn quốc lần thứ IX của Đảng đã đề ra chủ trương: "Đẩy mạnh phong trào học tập trong nhân dân, thực hiện giáo dục cho mọi người, cả nước trở thành một xã hội học tập". Đại hội toàn quốc lần thứ X lại xác định thêm "Chuyển dần mô hình giáo dục hiện nay sang mô hình giáo dục mở - mô hình xã hội học tập". Đại hội toàn quốc lần thứ XI của Đảng, đã nêu bật vấn đề "đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, tạo điều kiện cho người dân được học tập suốt đời". Xây dựng cả nước trở thành một xã hội học tập là một chủ trương quan trọng, một cuộc vận động cách mạng to lớn, của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta, vừa có tính cấp bách, vừa cơ bản, lâu dài phù hợp với xu thế của thời đại khi giáo dục - đào tạo đã trở thành yếu tố quyết định tương lai của mỗi dân tộc, quốc sách hàng đầu của mỗi quốc gia. Trước mắt xã hội học tập sẽ tạo thế và lực nội sinh phát triển kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế trong quá trình thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đẩy mạnh sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, với những bước đi vừa tuần tự, vừa có những bước nhảy vọt, đi tắt, đón đầu, rút ngắn thời gian đuổi kịp các nước đi trước. 3. Cơ sở lý luận. Con người vừa là mục tiêu vừa là động lực trong sự phát triển Kinh tế - xã hội. Vì vậy, xây dựng một xã hội học tập sẽ là một nhân tố đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của một xã hội, đồng thời sự tồn tại và phát triển của một xã hội luôn chịu sự chi phối trình độ phát triển xã hội.Từ trước đến nay Đảng và Nhà nước ta luôn luôn quan tâm đến sự nghiệp trồng người với quan điểm “ Giáo dục là quốc sách hang đầu; Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển”. Đã có nhiều Nghị quyết của Đảng và Nhà nước về sự nghiệp phát triển giáo dục. Nghị quyết TW 4 ( Khoá 7 ) về: “ Tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo” của Ban Chấp hành Trung ương Đảng nhấn mạnh: “ Nhà nước cần đầu tư nhiều hơn cho giáo dục, nhưng vấn đề quan trọng là quán triệt sâu sắc và tiến hành tốt việc xã hội hoá các nguồn đầu tư, mở rộng phong trào xây dựng, phát triển giáo dục trong nhân dân, coi giáo dục là sự nghiệp của toàn xã hội.”. Nghị quyết TW 2 ( Khoá 8 ) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tiếp tục khẳng định: “ Giáo dục và Đào tạo là sự nghiệp của toàn Đảng, của Nhà nước và của toàn dân. Mọi người chăm lo cho giáo dục, các cấp uỷ Đảng, tổ chức kinh tế - chính trị - xã hội, các gia đình, cá nhân đều có trách nhiệm tích cực góp phần phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo, đóng góp trí tuệ, nhân lực, vật lực, tài lực cho giáo dục và đào tạo. Kết hợp giáo dục nhầ trường, giáo dục gia đình và giáo dục xã hội, tạo nên môi trường giáo dục lành mạnh ở mọi nơi trong từng cộng đồng, từng tập thể, ”. Nghị quyết Hội nghịi TW 4 Khoá 8 đã chỉ rõ: “ Các vấn đề chính sách xã hội đều giải quyết theo tinh thần xã hội hoá. Nhà nước giữ vai trò nòng cốt, đồng thời động 3
4. viên mỗi người dân, các doanh nghiệp, các tổ chức trong xã hội, các cá nhân và các tổ chức nước ngoài cùng tham gia giải quyết các vấn đề của xã hội”. Xây dựng xã hội học tập là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta. Tư tưởng đó là sự đúc kết truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo, đề cao sự học và chăm lo việc học hành của nhân dân ta. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã xác định: “ Xã hội hoá giáo dục là huy động và tổ chức lực lượng của toàn xã hội cùng tham gia vào phát triển giáo dục. Đồng thời tạo điều kiện để mọi người dân được hưởng thụ các thành quả do hoạt động giáo dục đem lại. Tạo ra cho được phong trào mọi người học tập suốt đời, cả nước thành một xã hội học tập, đa dạng hoá các loại hình đào tạo. Đồng thời nêu cao vai trò định hướng, chỉ đạo và quản lý của Nhà nước trong quá trình xã hội hoá giáo dục”. 4. Cơ sở thực tiễn. - Bước vào thế kỷ XXI, một trong những nhân tố quyết định, thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế là chất lượng nguồn nhân lực của mỗi quốc gia. Chính vì thế, sự thách thức đối với mỗi quốc gia là phải trở thành một xã hội học tập và phải bảo đảm cho công dân của mình được trang bị kiến thức, kĩ năng và tay nghề cao. Giáo dục thường xuyên ngày nay đã trở thành công cụ để mở rộng tạo cơ hội học tập cho mọi người và xây dựng xã hội học tập. Việt Nam không thể nằm ngoài xu thế chung đó. Trong hoạch định chiến lược phát triển kinh tế xã hội, Đảng và Nhà nước ta rất chú trọng đến nhân tố con người, coi sự phát triển con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực chính của sự phát triển kinh tế xã hội. Giáo dục đào tạo được xem là cơ sở để phát huy nguồn lực con người. - Chiến lược phát triển giáo dục Quốc gia giai đoạn 2001 - 2010 chỉ rõ quan điểm: xây dựng xã hội học tập, tạo điều kiện cho mọi người, ở mọi lứa tuổi, mọi trình độ được học tập thường xuyên, học suốt đời. Báo cáo chính trị tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX của Đảng Cộng sản Việt Nam chủ trương: “Đẩy mạnh phong trào học tập trong nhân dân bằng những hình thức giáo dục chính quy và không chính quy, thực hiện giáo dục cho mọi người, cả nước trở thành một xã hội học tập”. - Trong những năm vừa qua, mặc dù đất nước ta còn gặp nhiều khó khăn, song dưới sự lãnh đạo của Đảng, chính sách phát triển giáo dục của Nhà nước cùng với truyền thống hiếu học của dân tộc Việt Nam mà phong trào học tập trong nhân dân có những bước chuyển biến tích cực. Đặc biệt là sự chuyển biến trong nhận thức về vai trò của giáo dục trong đời sống kinh tế xã hội. Phong trào học tập không chỉ phát triển ở bậc học phổ thông, bậc Đại học - Cao đẳng, các trường chuyên nghiệp mà còn phát triển mạnh mẽ ở các Trung tâm giáo dục thường xuyên, các Trung tâm, các trường dạy nghề và các loại hình học tập linh hoạt khác. Đặc biệt, Trung tâm học tập ra đời đã thu hút đông đảo cán bộ và nhân tham gia các hoạt động học tập tại Trung tâm tạo nên một phong trào xã hội học tập ở tất cả các cơ sở xã ( phường , thị trấn) - Thực tế cho thấy nhu cầu học tập thường xuyên đã trở thành thiết yếu đối với nhiều người. Các loại hình giáo dục - đào tạo và hình thức học được đa dạng hoá nhằm đáp ứng nhu cầu học ngày càng tăng của xã hội. Trung tâm học tập cộng đồng một trong những cơ sở của giáo dục thường xuyên được hình thành nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người trong cộng đồng tại các xã được học tập, được trang bị kiến thức nhiều mặt góp phần tăng năng suất lao động, giải quyết việc làm, làm lành mạnh các quan hệ xã hội trong cộng đồng. 4