Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi trong chương trình thể dục Tiểu học

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi trong chương trình thể dục Tiểu học

1. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG TIỂU HỌC KIM ĐỒNG BÁO CÁO SÁNG KIẾN Đề tài: TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG CHƯƠNG TRÌNH THỂ DỤC TIỂU HỌC. Đề tài thuộc lĩnh vực chuyên môn: Thể dục Họ và tên người thực hiện: Đỗ Hải Đăng Chức vụ: Giáo viên chuyên Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Kim Đồng Khánh Hội,ngày 14 tháng 02 năm 2017 rrrr
2. CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Khánh Hội, ngày 14 tháng 02 năm 2017 BÁO CÁO SÁNG KIẾN: TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG CHƯƠNG TRÌNH THỂ DỤC TIỂU HỌC. - Họ và tên: Đỗ Hải Đăng. - Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Kim Đồng I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tên sáng kiến: TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG CHƯƠNG TRÌNH THỂ DỤC TIỂU HỌC. 2. Sự cần thiết (lý do nghiên cứu): Trò chơi là hoạt động rất quen thuộc gần gũi với con người. Bất cứ ai trong cuộc đời cũng từng tham gia các trò chơi. Cũng như lao động, học tập, trò chơi là một loại hình hoạt động sống của con người. Trò chơi có ý nghĩa đặc biệt đối với lứa tuổi trẻ em. Trò chơi tạo tất cả những điều kiện để trẻ em tự thể hiện nhu cầu tự nhiên về hoạt động, tạo ra ở trẻ em một số những rung động thực tế và quan trọng trong cuộc sống. Trong khi chơi, trẻ phản ánh hiện thực xung quanh, đồng thời thể hiện thái độ nhất định đối với nội dung của môn học. Cùng với học, chơi là nhu cầu không thể thiếu được của học sinh Tiểu học. Dù không phải là hoạt động chủ đạo, song vui chơi vẫn giữ một vai trò rất quan trọng trong hoạt động sống, vẫn có một ý nghĩa lớn lao với trẻ. Lý luận và thực tiễn đã chứng tỏ rằng: Nếu biết tổ chức vui chơi một cách hợp lí, đúng đắn thì đều mang lại hiệu quả về giáo dục. Qua các trò chơi, các em không những được phát triển về mặt trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ mà còn được hình thành và phát triển được khả năng vận động của bản thân. Chính vì vậy, tổ chức trò chơi được sử dụng như là một phương pháp quan trọng để giảng dạy tốt môn thể dục. Với mục tiêu cung cấp cho học sinh những kĩ năng vận động cơ bản. Vậy mà việc dạy và học môn Thể dục hiện nay còn phần nào coi nhẹ, cứng nhắc. Trong giờ học, một số giáo viên chủ yếu sử dụng phương pháp thuyết trình, giảng giải. Hình thức tổ chức dạy học trong các hoạt động còn đơn điệu. Sau giờ học, học sinh không biết vận dụng kiến thức được học vào thực tế. Chẳng hạn, sau khi học bài Đá cầu thì các em không biết áp dụng những kĩ thuật đã học vào vui chơi đa số các em dùng tay để tâng cầu. Trước tình hình thực tế của nhà trường, khi nói đến giờ thể dục thì đa số học sinh ham thích học, ham thích luyện tập. Bên cạnh đó trong một lớp học vẫn còn bộ phận nhỏ học sinh do điều kiện sống của các em hay sự phát triển tâm sinh lí của các em còn chậm chưa phù hợp với kiến thức nội dung bài học hay tác phong chậm chạm chưa nhạy bén, chưa linh hoạt, ý thức tự tin trong học tập còn hạn chế dẫn đến sự tiếp thu
3. bài học còn thụ động khi thực hiện các trò chơi. Do đó trò chơi không mang tính hấp dẫn, lôi cuốn, đúng luật chơi. Với những suy nghĩ và trăn trở là làm thế nào để giúp học sinh học tốt môn Thể dục nhất là tham gia tích cực trò chơi, tôi mạnh dạn áp dụng những kinh nghiệm của bản thân vào giảng dạy ở năm học 2016 – 2017. Tôi thấy đã có nhiều kết quả khả quan. Học sinh nắm chắc được kiến thức đã học, biết vận dụng tốt vào thực tế cuộc sống. Trong khuôn khổ hạn hẹp của bài viết này tôi xin được chia sẻ một số kinh nghiệm “Tổ chức trò chơi trong chương trình thể dục tiểu học”. II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN. Để tổ chức tốt một giờ học, ngoài việc nắm mục tiêu bài học, tôi chủ động áp dụng hình thức tích cực hóa học sinh bằng các phương pháp trò chơi và tích cực tham gia vào quá trình nhận xét, đánh giá. Thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, giáo viên phải có sự chuẩn bị trước bài dạy, thiết bị, đồ dùng dạy học kể cả việc tập trước các động tác kĩ thuật mới đạt được kết quả mong muốn Trong quá trình giảng dạy, qua những lần thành công và thất bại tôi đã rút ra kinh nghiệm và đưa ra một số biện pháp sau: 1. Sử dụng tốt phương pháp giảng dạy của môn Thể dục: Chúng ta đã biết kết quả cuối cùng của giờ học là học sinh phải có được những kiến thức ban đầu về môn thể dục và kĩ năng vận động của các động tác. Từ đó từng bước hình thành cho học sinh kĩ năng hoạt động đánh giá đối với những động tác trong môn Thể dục. Bước đầu hình thành thái độ có trách nhiệm đối với những động tác của mình. Trong các giờ học thể dục ngoài các phương pháp đặc trưng của môn học nhờ phương pháp trực quan, tôi thường chú trọng đến phương pháp tổ chức trò chơi học tập cho học sinh. Mục đích tổ chức trò chơi có thể là khởi động, giới thiệu bài; có thể là học sinh tìm hiểu, phát hiện nội dung bài học, củng cố kiến thức cho học sinh. Tuy nhiên để việc tổ chức cho học sinh chơi đạt hiệu quả giáo dục cao thì không phải là việc làm dễ thực hiện. Ở bài viết này tôi xin đề cập đến ba vấn đề cơ bản: Thứ nhất là: Chủ động khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất trang thiết bị day học. Thứ nhất là: Khắc phục khó khăn từ phía học sinh. Thứ nhất là: Khăn phục những khó khăn từ phía giáo viên. 2-Biện pháp thực hiện: 2.1 Khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học: Điều kiện cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học là yếu tố quan trọng. Nó có tác dụng phụ trợ đắc lực cho người giáo viên khi tiến hành tổ chức trò chơi học tập môn Thể dục. Ở trò chơi “Đua ngựa”, nếu nhà trường không có mô hình thì giáo viên có thể dùng giấy bìa cứng để làm mô hình đầu ngựa và dùng cây gỗ làm thân ngựa hoặc trò chơi “Ném bóng trúng đích”, thì ta có thể dùng rổ và vòng tròn sắt làm rổ và lưới hoặc trò chơi “Bịt mắt bắt dê” chung ta có thể tận dụng khăn tay hoặc mảnh vải để cho học sinh thực hiện trò chơi. Hằng ngày giáo viện, học sinh có thể sưu tầm thêm tranh ảnh của một số trò chơi dân gian để áp dụng vào buổi học.
4. Tóm lại, tùy từng điều kiện hoàn cảnh mà người giáo viên có thể linh hoạt, củ động, sáng tạo tổ chức trò chơi cho học sinh sao cho đạt hiệu quả và yêu cầu giáo dục. 2.2 Giải pháp khắc phục những vướng mắt từ phía học sinh: Theo phương pháp dạy học mới thì học sinh là người chủ động lính hội kiến thức dựa trên sự hướng dẫn của giáo viên. Tuy nhiên, đa số học sinh ở trường là trẻ em vùng nông thôn nên các em ít khi được tiếp cận vào các hoạt động vui chơi. Khi tổ chức trò chơi cho học sinh, tôi thấy các em còn rất nhút nhát, thiếu tự tin. Tôi thường xuyên gần gũi trò chuyện với các em và đặc biệt quan tâm đến hai đối tượng hoc sinh: Một là học sinh có cá tính mạnh. Đối với học sinh có cá tính mạnh thì bên cạnh những việc nêu lên những điểm tốt của học sinh nay là nhanh nhẹn, hoạt bát, hăng hái trong các hoạt động thì giáo viên phải rèn luyện cho học sinh thói quen hoạt động có nề nếp, trật tự. Thường xuyên gặp gỡ, cởi mở để các em gần gũi, tìm cơ hội tôi nhắc khéo để các em dần điều chỉnh hành vi của mình. Khen ngợi khi em có sự tiến bộ. Hai là học sinh còn e dè nhút nhát trong các hoạt động. Ở những học sinh này, tôi thường xuyên quan tâm, thường xuyên ưu tiên cho các em tham gia vào các trò chơi. Trước hết nhằm tạo khả năng linh hoạt và rèn cho các em tính mạnh dạn. Tạo cơ hội để các em phát biểu, khen ngợi động viên các em. Như vậy, khi tổ chức trò chơi trong môn thể dục, người giáo viên cần phải động viên, khuyến khích tạo điều kiện cho tất cả mọi đối tượng học sinh đều được tham gia chơi. Lựa chọn trò chơi, lựa chọn các yêu cầu phù hợp, vừa sức với từng đối tượng học sinh sao cho sau trò chơi mỗi học sinh đều được học, đều nhận được ở đó những kiến thức, những nội dung mang ý nghĩa giáo dục. 2.3 Cách lựa chọn tổ chức trò chơi môn thể dục: 2.3.1. Lựa chọn xem nên tổ chức trò chơi vào lúc nào trong tiết dạy: Trong giờ học thể dục với đặc trưng của môn học, người giáo viên có thể tổ chức bất cứ lúc nào có thể là khởi động, sau khi tập một vài động tác, có thể là hoàn thành các bài tập, hoặc là phần củng cố cho học sinh. Tuy nhiên, thường thì chúng ta lựa chọn tổ chức trò chơi ở hai thời điểm: một là sau khi khởi động để tạo thêm hứng thú cho học sinh khi tập luyện, hai là ở phần củng cố bài học nhằn giúp các em thả lỏng sau khi tập luyện mệt mỏi và nhằm giúp các em khắc sâu kiến thức. Nếu giáo viên chuyển sang một hình thức học tập mới (trò chơi) thì các em sẽ được chuyển từ trạng thái “căng thẳng” sang một trạng thái “hứng phấn” phù hợp với đặc điểm tam sinh lí của trẻ em. 2.3.2. Khi thiết kế trò chơi cần phải đảm bảo các qui tắc sau: a. Thiết kế nội dung trò chơi: - Phải đảm bảo tính giáo dục, phù hợp với từng nội dung của bài học. Ví dụ: Đối với học sinh lớp 5 đang học bật xa, chung ta có thể cho các em chơi “Thỏ nhảy” trò chơi này sẽ giúp các em tạo sức bật tốt hơn khi học bài Bật xa, và giáo dục các em có tinh thần đồng đội khi tham gia trò chơi. - Đảm bảo yêu cầu phổ cập, nghĩa là trò chơi phù hợp với năng lực và trình độ của mọi học sinh với sức khỏe của các em. Bởi vì, nếu trò chơi quá khó thì học sinh sẽ không thực hiện được; còn nếu quá đơn giản thì học sinh sẽ nhàm chán, không muốn chơi.
5. - Đảm bảo tính hấp dẫn đối với học sinh thu hút được nhiều học sinh tham gia chơi, tạo được không khí thi đua, sôi nổi hào hứng trong từng buổi tập. - Trò chơi phải phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực tiễn của lớp học, trường học (về quỹ thời gian, về không gian, về các phương tiện cần thiết cho trò chơi). Ví dụ: Trò chơi “Bóng chuyền sáu” - Chuẩn bị : + 1 - 2 quả bóng chuyền hay bóng rổ, bóng đá, Chọn một sân rộng, nền tương đối bằng phẳng, dọn sạch những vật nguy hiểm trên mặt sân. + Chia số học sinh trong lớp thành 2 đội nam và 2 đội nữ để hai đội cùng giới tính thi với nhau, mỗi đội cử một đội trưởng. - Cách chơi : Hai em của hai đội (có thể là hai đội trưởng) đứng ở giữa sân chuẩn bị tranh bóng. Khi giáo viên tung bóng cho bắt đầu cuộc chơi, hai em nhảy lên tranh bóng, sau đó chuyền ngay hoặc chạy vài bước rồi chuyền cho đồng đội (chuyền một), người nhận được bóng có thể chuyền ngay hoặc chạy vài bước rồi chuyền bóng cho bạn tiếp theo (chuyền hai). Trò chơi cứ tiếp tục như vậy cho đến khi nào chuyền được sáu chuyền liên tục mà không bị rơi bóng và không bị đối phương bắt mất bóng thì được tính một điểm. Sau đó, giao bóng cho đội bạn và trò chơi lại tiếp tục, cứ như vậy trong khoảng 5 - 10 phút, đội nào được nhiều điểm, đội đó thắng cuộc. Luật chơi + Khi một đội chuyền bóng cho nhau, đội kia có quyền tranh bóng bằng cách đón bắt hoặc đánh cho bóng rơi rồi nhặt lấy bóng. + Nếu để bóng rơi, nhặt bóng lên và tiếp tục chơi bình thường, nếu để đội bạn lấy mất bóng thì những lần chuyền trước đó không còn tác dụng để tính số lần chuyền liên tục nữa. + Không được chuyền bóng qua, lại chỉ có 2 người, mà phải theo nhóm 3 người trở lên. + Tuyệt đối không được xô đẩy, chèn, ngáng chân nhau khi tranh bóng. Như vậy với điều kiện sân gạch của trường sẽ dễ gây cho các em té ngã vì đây là trò chơi cần sự tranh dành của các nhóm với nhau, vì vậy tôi thay vào Trò chơi “Chuyền bóng tiếp sức” - Đảm bảo an toàn, không gây nguy hiểm cho học sinh. b. Thiết kế đồ dùng, thiết bị phục vụ cho trò chơi: Các đồ dùng thiết bị phục vụ cho trò chơi phải đảm bảo các nguyên tắc sau: - Tiện dụng (dễ sử dụng). - Dễ làm (ai cũng có thể làm được, làm nhanh). - Tiết kiệm (sử dụng được nhiều lần, làm bằng vật liệu dễ kiếm, rẻ tiền, ). 3. HƯỚNG DẪN CÁH CHƠI CỤ THỂ Nêu tên trò chơi, luật chơi, cách chơi, chơi thử, chọn quản trò điều khiển trò chơi. Ví dụ: Trò chơi “CHUYỂN NHANH, NHẢY NHANH” ( Lớp 5 ) Mục đích: Nhằm rèn luyện sự nhanh nhẹn khéo léo, phát triển sức mạnh chân, giáo dục tinh thần tập thể. + Chuẩn bị: