Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học đạt hiệu quả cao trong giảng dạy

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học đạt hiệu quả cao trong giảng dạy

1. Đề tài tổng kết kinh nghiệm: Sử dụng Thiết bị-Đồ dùng dạy học. Đạt hiệu quả cao trong giảng dạy. . 26 Người thực hiện: Đoàn Phước Vinh Trang 1
2. Đề tài tổng kết kinh nghiệm: Sử dụng Thiết bị-Đồ dùng dạy học. Đạt hiệu quả cao trong giảng dạy. . I. LÍ DO TỔNG KẾT KINH NGHIỆM Môc tiªu ®µo t¹o cña tiÓu häc lµ gióp trÎ ph¸t triÓn toµn diÖn, h×nh thµnh nh÷ng phÈm chÊt c¬ b¶n cña con ng­êi Việt Nam vừa hồng vừa chuyên. Mét yªu cÇu ®Æt ra: Giaùo vieân phaûi laøm gì ? Lµm thÕ nµo trong c¸c giôø daïy cã chÊt l­îng ®Ó “ S¶n phÈm” cña m×nh lµm nÒn móng thËt v÷ng ch¾c. HiÖn nay vÊn ®Ò ®æi míi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y gi¸o dôc kh«ng ph¶i lµ mèi quan t©m cña c¸ nh©n nµo. §ã lµ nhiÖm vô chung cña toµn x· héi. NghÞ quyÕt cña §¶ng vÒ c¶i c¸ch gi¸o dôc ®· ghi râ: “ Sù nghiÖp C¸ch m¹ng lu«n ®æi míi v× thÕ c«ng t¸c gi¸o dôc còng ph¶i ®æi míi ” Xu h­íng chung cña sù ®æi míi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ë tiÓu häc lµ lµm sao ®Ó gi¸o viªn kh«ng chØ lµ ng­êi truyÒn thô kiÕn thøc mµ cßn lµ ng­êi tæ chøc ®Þnh h­íng cho häc sinh ho¹t ®éng ®Ó häc sinh huy ®éng vèn hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm cña b¶n th©n vµo sù chiÕm lÜnh tri thøc míi. V× thÕ viÖc c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y b»ng c¸ch t¹o ra nhiÒu h×nh thøc häc tËp lµ cÇn thiÕt nh»m cuèn hót häc sinh say mª hµo høng, tù gi¸c lÜnh héi tri thøc, tõ ®ã ph¸t huy n¨ng lùc, trÝ s¸ng t¹o cña mçi häc sinh. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ®ã mµ vÊn ®Ò sö dông Thieát bò – Ñoà dïng d¹y häc trong c¸c giê häc phôc vô ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc ®­îc nhiÒu gi¸o viªn quan t©m. Bëi häc sinh tiÓu häc míi tõ mÉu gi¸o chuyÓn lªn, nªn viÖc thu nhËn kiÕn thøc th«ng qua h×nh thøc “ Häc mµ ch¬i - ch¬i mµ häc” rÊt phï hîp . MÆt kh¸c xuÊt ph¸t tõ nhËn thøc cña häc sinh tiÓu häc lµ :“Tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t­ duy trõu t­îng - tõ t­ duy trõu ®Õn thùc tiÔn kh¸ch quan”. VËy lµm thÕ nµo ®Ó viÖc sö dông Thieát bò – Ñoà dïng d¹y häc cã hiÖu qu¶ nhÊt trong c¸c giê lªn líp, phôc vô ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc ? §ã lµ c©u hái mµ ng­êi lµm c«ng t¸c giaûng daïy nh­ t«i lu«n tr¨n trë vµ thùc sù l­u t©m chó träng. ChÝnh v× nh÷ng lÝ do trªn t«i ®· m¹nh d¹n chän, viÕt ®Ò tµi toång keát kinh nghieäm : “ Sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học. Đạt hiệu quả cao trong giảng dạy.” 26 Người thực hiện: Đoàn Phước Vinh Trang 2
3. Đề tài tổng kết kinh nghiệm: Sử dụng Thiết bị-Đồ dùng dạy học. Đạt hiệu quả cao trong giảng dạy. . II. MỤC ĐÍCH TOÅNG KEÁT - Thông qua việc nghiên cứu và viết đề tài giúp tôi tự học, tự rèn là thực hiện cuộc vận động “ Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”. - Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng việc sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học trong các giờ học ở Trường Tiểu học Tân Tây 1 để đề ra những giải pháp hợp lý nhằm nâng cao chất lượng dạy và học góp phần phát triển nhân cách học sinh tiểu học. III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU - TỔNG KẾT - Nghiên cứu lí luận của việc sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học trong các giờ học đạt được kết quả như thế nào? ( so với những giờ không sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học.) - Đề ra những giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học trong các tiết học, nhằm phục vụ đổi mới phương pháp dạy học. IV. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 1. Khách thể: - Thực trạng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học – Sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học trong các giờ học phục vụ đổi mới phương pháp dạy học để có hiệu quả cao nhất. 2. Đối tượng: - Nghiên cứu quá trình sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học trong các giờ dạy học ở tất cả các khối lớp cấp tiểu học. 3. Phạm vi nghiên cứu 26 Người thực hiện: Đoàn Phước Vinh Trang 3
4. Đề tài tổng kết kinh nghiệm: Sử dụng Thiết bị-Đồ dùng dạy học. Đạt hiệu quả cao trong giảng dạy. . - Do thời gian có hạn tôi chỉ nghiên cứu việc sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học ở môn Tiếng Việt 3. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Phương pháp nghiên cứu lí luận - Thu thËp nh÷ng th«ng tin lÝ luËn cña viÖc sö dông ®å dïng d¹y häc ë tiÓu häc qua tµi liÖu. - §æi míi néi dung vµ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ë tiÓu häc ( Båi d­ìng th­êng xuyªn chu kú 1997 – 2000 ) . - C¸c tËp san gi¸o dôc TiÓu häc . 2. Phương pháp điều tra quan sát - Quan s¸t ho¹t ®éng d¹y cña gi¸o viªn vµ ho¹t ®éng häc cña häc sinh. - Dù giê th¨m líp. 3. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra - Trß chuyÖn , trao ®æi víi gi¸o viªn , häc sinh , phô huynh häc sinh. 4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm - Thö ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p vµo viÖc sö dông ®å dïng d¹y häc trong c¸c giê häc phôc vô ®æi míi ph­¬ng ph¸p daþ häc ë khèi lớp 3 26 Người thực hiện: Đoàn Phước Vinh Trang 4
5. Đề tài tổng kết kinh nghiệm: Sử dụng Thiết bị-Đồ dùng dạy học. Đạt hiệu quả cao trong giảng dạy. . Tủ đựng Thiết bị - Đồ dùng dạy học 26 Người thực hiện: Đoàn Phước Vinh Trang 5
6. Đề tài tổng kết kinh nghiệm: Sử dụng Thiết bị-Đồ dùng dạy học. Đạt hiệu quả cao trong giảng dạy. . Chương I THIẾT BỊ - ĐỒ DÙNG DẠY HỌC ĐIỀU KIỆN KHÔNG THỂ THIẾU CỦA QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC 1. Taàm quan troïng cuûa Thieát bò – Ñoà duøng daïy hoïc trong caùc giôø daïy. Ở løa tuæi häc sinh TiÓu häc, kh¶ n¨ng t­ duy trõu t­îng kÐm. PhÇn lín c¸c em t­ duy ph¶i dùa trªn m« h×nh, vËt thËt, tranh ¶nh. Do vËy trong giê häc viÖc sö dông ®å dïng dạy học lµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. §å dïng d¹y häc kh«ng chØ lµ m« h×nh, tranh ¶nh, vËt thËt, mµ cã thÓ lµ nh÷ng trang phiÕu häc tËp , ®­îc sö dông d­íi nhiÒu h×nh thøc nh­ : Trao ®æi nhãm , hoÆc mçi häc sinh mét phiÕu trong c¸c giê häc : KiÓm tra , «n tËp ë tÊt c¶ c¸c m«n häc. Lµ ph­¬ng tiÖn chuyÓn t¶i th«ng tin vµ nã cßn lµ néi dung cña qu¸ tr×nh truyÒn thụ tri thøc gi¸o dôc t­ c¸ch , rÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh cho häc sinh. Nã ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng nhËn thøc cña häc sinh tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t­ duy trõu t­îng . Nã t¸c ®éng to lín trong viÖc ph¸t huy trÝ s¸ng t¹o, kÝch thÝch høng thó trong viÖc d¹y vµ häc cña thÇy vµ trß. §Æc biÖt sö dông ®å dïng d¹y häc hîp lý bao giê còng cho nh÷ng kÕt qu¶ ®óng vÒ tÝnh khoa häc s­ ph¹m vµ tÝnh mÜ thuËt . Cã nhµ gi¸o dôc trÎ cho r»ng : “TrÎ kh«ng sî häc mµ chØ sî nh÷ng tiÕt häc ®¬n ®iÖu nhµm ch¸n”. Häc sinh tiÓu häc c¶m thÊy mÖt mái vµ ch¸n häc khi chØ nh×n thÊy m·i mét h×nh ¶nh cña gi¸o viªn . Lóc ®ã häc sinh mong muèn ®­îc nh×n thÊy mét c¸i g× kh¸c ngoµi gi¸o viªn ®Ó t¹o ra mét c¶m gi¸c tho¶i m¸i khi cã c¸i míi ®Ó thu nhËn kiÕn thøc, th­êng c¸i míi ®ã lµ Đồ dïng d¹y häc - Trong ®ã nÕu néi dung Đồ dïng d¹y häc phï hîp víi nhËn thøc cña häc sinh th× sÏ n©ng cao hiÖu qu¶ giê d¹y cña gi¸o viªn lªn rÊt nhiÒu. 26 Người thực hiện: Đoàn Phước Vinh Trang 6
7. Đề tài tổng kết kinh nghiệm: Sử dụng Thiết bị-Đồ dùng dạy học. Đạt hiệu quả cao trong giảng dạy. . Sö dông ®å dïng d¹y häc phï hîp, linh ho¹t trong qu¸ tr×nh d¹y häc cã t¸c dông lµm gi¶m sù phô thuéc cña häc sinh vµo lêi gi¶ng cña gi¸o viªn do ®ã gãp phÇn ®æi míi ph­¬ng ph¸p häc mét c¸ch cã hiÖu qu¶. ChÝnh v× thÕ mµ luËt gi¸o dôc ®· quy ®Þnh rÊt râ vÒ tiªu chuÈn tr­êng, líp. ThiÕt bÞ d¹y häc ë tr­êng tiÓu häc nh­ sau: “ ThiÕt bÞ gi¸o dôc trang bÞ cho nhµ tr­êng ph¶i thiÕt thùc. Tr­íc m¾t cÇn tËp trung trang bÞ nh÷ng thiÕt bÞ tèi thiÓu, cÇn thiÕt phôc vô yªu cÇu ®ång bé gi÷a thiÕt bÞ chøng minh cña gi¸o viªn vµ thiÕt bÞ thùc hµnh cña häc sinh, cÇn kÕt hîp trang thiÕt bÞ truyÒn th«ng ®¬n gi¶n vµ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ( ph­¬ng tiÖn nghe, nh×n , phßng häc tiÕng anh, vi tÝnh ) tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ nhµ tr­êng tiÓu häc theo sù ph¸t triÓn cña x· héi vµ kinh tÕ ®Êt n­íc , khuyÕn khÝch gi¸o viªn vµ häc sinh lµm ®å dïng d¹y häc b»ng nguyªn liÖu ®Þa ph­¬ng gi¸ thµnh thÊp ”. Thùc tÕ hiÖn nay viÖc sö dông ®å dïng d¹y häc ë c¸c khèi líp còng t­¬ng ®èi phong phó, ë tÊt c¶ c¸c m«n häc . Bªn c¹nh nh÷ng ®å dïng phôc vô gi¶ng d¹y trong c¸c giê lªn líp nh­ m« h×nh tranh ¶nh, tranh tÜnh, tranh ®éng, cßn cã nh÷ng néi dung cña bµi ®­îc sö dông theo phiÕu g©y sù høng thó häc tËp cho c¸c em : Nh­ng so víi yªu cÇu ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y vµ häc hiÖn nay th× viÖc sö dông phiÕu vµ néi dung so¹n phiÕu vÉn ch­a thùc sù ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cÇn thiÕt cho c¸c h×nh thøc häc . ChÝnh v× vËy ®å dïng d¹y häc ph¶i ®­îc ®­a ra ®óng lóc vµ phï hîp víi nhËn thøc cña häc sinh, ph¶i ®¶m b¶o ®­îc tÝnh chÊt häc tËp, «n luyÖn, cñng cè c¸c tri thøc, kÜ n¨ng kÜ s¶o lµ hÕt søc cÇn thiÕt trong c¸c giê häc c¨ng th¼ng nh»m: - T¹o cho trÎ thay ®æi h×nh thøc ho¹t ®éng trªn líp (Th«ng qua h×nh thøc trao ®æi phiÕu theo nhãm ). T¹o ra sù vui vÎ tho¶i m¸i ( Häc mµ ch¬i - ch¬i mµ häc ) - T¹o ra mét kh«ng khÝ ®oµn kÕt th«ng hiÓu lÉn nhau. NÕu biÕt kÕt hîp khÐo lÐo c¸c b­íc h­íng dÉn häc sinh sö dông ®å dïng d¹y häc víi néi dung bµi gi¶ng th× bao giê häc sinh còng tiÕp thu nhanh h¬n, hiÓu bµi gi¶ng nhanh h¬n, nhÊt lµ nh÷ng néi dung ë bµi tr¾c nghiÖm : §óng - Sai . 26 Người thực hiện: Đoàn Phước Vinh Trang 7
8. Đề tài tổng kết kinh nghiệm: Sử dụng Thiết bị-Đồ dùng dạy học. Đạt hiệu quả cao trong giảng dạy. . BiÕt r»ng sö dông ®å dïng d¹y häc trong giê häc lµ mét nghÖ thuËt, lµ cÇn thiÕt. Song nhiÒu gi¸o viªn ®· kh«ng thùc hiÖn ®­îc, hoÆc thùc hiÖn kh«ng thµnh c«ng mang tÝnh h×nh thøc chÝnh v× vËy hiÖu qu¶ giê d¹y kh«ng cao. 2. Moái quan heä giöõa Thieát bò –Ñoà duøng daïy hoïc vaø vieäc caûi tieán phöông phaùp daïy hoïc ôû Tieåu hoïc. Lý luận dạy – học đã khẳng định hoạt động dạy và học trong nhà trường có mối quan hệ chặt chẽ gồm 4 yếu tố chủ yếu: • Mục đích, nội dung chương trình, nhiệm vụ dạy học. • Giảng dạy của giáo viên với những phương pháp thích hợp và những thủ pháp sử dụng Thiết bị - Đồ dùng dạy học đa dạng có hiệu quả. • Học tập của học sinh dưới sự hướng dẫn, định hướng của giáo viên. • Cơ sở vật chất và Thiết bị- Đồ dùng dạy học. Bốn yếu tố trên chịu sự tác động trực tiếp của tình hình kinh tế xã hội và tiến bộ khoa học công nghệ, giữa chúng thường xuyên tác động qua lại lẫn nhau được thể hiện sơ đồ như sau: Tình hình kinh tế - xã hội Mục đích , nội dung, nhiệm vụ dạy học Giảng dạy Học tập của của giáo viên học sinh Cơ sở vật chất Thiết bị - đồ dùng dạy học Tiến bộ Khoa học Công nghệ 26 Người thực hiện: Đoàn Phước Vinh Trang 8