Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kỹ năng viết đẹp giữ vở sạch thông qua phân môn Tập viết Lớp 1

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kỹ năng viết đẹp giữ vở sạch thông qua phân môn Tập viết Lớp 1

1. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm rÌn kü n¨ng viÕt ®Ñp, gi÷ vë s¹ch th«ng qua ph©n m«n tËp viÕt líp 1 I. PHẦN MỞ ĐẦU Thế kỷ 21 mới đang vẫy chào chúng ta với nền công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đòi hỏi con người phải có sự thông minh, sáng tạo và năng động để làm chủ đất nước. Chính vì vậy mà sự nghiệp giáo dục được coi là “Quốc sách hàng đầu “ Đào tạo ra nhân tài cho đất nước, điều đó khẳng định rất rõ vai trò và vị trí của người giáo viên bậc tiểu học, những người đặt nền móng cho mọi quá trình giáo dục về sau. Người thày giáo không chỉ truyền thụ cho các em những kiến thức cơ bản phổ thông mà còn phải nghiên cứu tìm tòi và áp dụng phương pháp dạy học mới nhằm rèn luyện và nâng cao trình độ hiểu biết cho các em. Có như thế mới góp phần vào sự nghiệp đào tạo con người mới năng động và sáng tạo, thông qua môn tập viết người giáo viên có thể rèn cho học sinh kỹ năng viết đẹp, đúng mẫu chữ, giữ gìn sách vở sạch đẹp khoa học. Dạy cho các em đọc thông rồi còn rèn cho có một kỹ năng viết thạo, viết đẹp, mà kỹ năng này theo các em suốt cuộc đời. Nhờ học tốt, đọc tốt mà học sinh có điều kiện luyện viết nhanh hơn. Ngược lại việc luyện viết còn giúp các em đọc lưu loát và chính xác hơn. Dạy tập viết là dạy một kỹ năng qua đó còn giúp cho học sinh nắm được các quy trình viết các con chữ và kỹ thuật viết chữ. Viết đúng, viết đẹp còn thể hiện ở cái hay cái đẹp, tính thẩm mỹ. Là một giáo viên tiểu học, được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường. Tôi chủ nhiệm lớp 1D của năm học này, Tôi luôn suy nghĩ để tìm ra phương pháp và biện pháp để giúp cho học trò của mình viết đúng mẫu chữ, viết đẹp và vở viết luôn sạch sẽ khoa học. Đưa ra chất lượng giờ dạy tập viết ngày một đạt hiệu quả cao hơn. I.1. Lý do chọn đề tài: Hạnh phúc lớn nhất của các em là được đến trường rồi được học đọc, học viết. Biết đọc, biết viết là cả một thế giới mở ra trước mắt các em. Môn tập viết có tầm quan trọng đặc biệt ở tiểu học, nhất là đối với học sinh lớp 1. Bên cạnh Ng­êi viÕt : NguyÔn ThÞ H©n - 1 -
2. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm rÌn kü n¨ng viÕt ®Ñp, gi÷ vë s¹ch th«ng qua ph©n m«n tËp viÕt líp 1 đó học vần, tập đọc giúp cho học sinh đọc thông viết thạo, giúp các em có một hành trang để bước vào việc học tốt. Đọc thông viết thạo có mối liên quan chặt chẽ với nhau, cũng như dạy tập viết, học vần, tập đọc không thể tách rời nhau. Viết đúng mẫu chữ rõ ràng và nhanh các em sẽ có một điều kiện ghi chép bài học của tất cả các môn học được tốt hơn. Ngoài ra môn tập viết còn góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt, như tính cẩn thận, tính kỷ luật và óc thẩm mỹ, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thầy, cô đọc bài vở của mình. Mặc dù đã từ lâu nay, nhiều thày cô đã biết bao trăn trở và góp phần nhiều công sức cải tến kiểu chữ nội dung và phương pháp dạy tập viết, tuy vậy mà học sinh vẫn viết sai, viết xấu và tốc độ viết rất chậm. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học tiếng việt nói chung và các môn học khác. Là một giáo viên dạy lớp 1, tôi nhận thấy rằng việc dạy tập viết và rèn kỹ năng viết, giữ vở sạch chữ đẹp cho học sinh ở các lớp 2, 3, 4 đã khó, nay đối với học sinh lớp 1 lại càng khó hơn nhiều. Vì các em mới bắt đầu vào học đọc, học viết, với các em cái gì cũng mới mẻ, lạ lẫm như từ cách cầm phấn, cầm bút cách đặt vở, tư thế ngồi viết, sao cho đúng mẫu viết đẹp mà lại sạch thì đó mới là điều một điều khó. Như lớp tôi với sỹ số 34 em thì có 34 em tính cách, điều kiện hoàn cảnh gia đình khác nhau. Các em được coi như tờ giấy trắng đó, những gì tốt đẹp nhất, những điều kiện tốt đẹp ấy sẽ khắc sâu vào trong trí nhớ của các em đến trọn đời. Từ những thực tiễn trên tôi quyết định nghiên cứu và viết đề tài " Rèn kỹ năng viết đẹp giữ vở sạch thông qua phân môn tập viết lớp 1". Nhằm đưa việc dạy học của thày và trò sau mỗi giờ học đạt hiêu quả cao hơn. I.2. Mục đích nghiên cứu. Khi thực hiện đề tài này, tôi muốn thông việc khảo sát tình hình thực tế môn dạy tập viết ở lớp 1 để đưa ra những ý kiến đề xuất và những giải pháp khắc phục tồn tại. Nằm nâng cao hiệu quả của việc giữ gìn vở sạch viết chữ đẹp thông qua phân môn tập viết của lớp 1 nói riêng và dạy tập viết ở trường tiểu học nói chung. Ng­êi viÕt : NguyÔn ThÞ H©n - 2 -
3. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm rÌn kü n¨ng viÕt ®Ñp, gi÷ vë s¹ch th«ng qua ph©n m«n tËp viÕt líp 1 I.3. Đối tượng nghiên cứu. Lớp 1C, 1D trường tiểu học Vĩnh Khê Mạo Khê Đông Triều Quảng Ninh. *Về học sinh lớp 1C, 1D. Đại đa số các em tiếp thu kiến thức nhanh, học tốt, chữ viết sạch sẽ song bên cạnh đó vẫn còn 1/3 số học sinh chữ viết chưa sạch đẹp, ý hức giữ gìn sách vở chưa cao. Từ thực tế trên, tôi nhận thấy rõ trách nhiệm của mình là giáo viên trực tiếp dạy ở lớp 1phải tự tìm tòi học hỏi để có phương pháp giảng dạy thích hợp giúp cho học sinh của mình có thói quen giữ gìn vở sạch chữ đẹp ngay từ lứa tuổi ban đầu khi các em mới bước vào lớp 1 dể có đà tiến lên các lớp trên. I.4. Giới hạn của đề tài. Việc rèn kỹ năng viết chữ đẹp, giữ vở sạch cho học sinh lớp 1, lớp 2, lớp 3 thì rất là rộng nhưng không phải là vô hạn của riêng nó, với đề tài này tôi chỉ tìm ra biện pháp rèn luyện cho học sinh lớp 1 thông qua các tiết học tập viết hàng ngày để giúp học sinh phần nào có ý thức giữ gìn sách vở sạch đẹp, có ý thức rèn luyện chữ viết của mình hàng ngày trong các môn học ở lớp. I.5. Thời gian, địa điểm - Thời gian: Tháng 9 năm 2009 đăng ký đề tài - Tháng 11, tháng 12 năm 2009 viết đề cương bước 1 - Tháng 1, tháng 2 năm 2010: Viết đề cương bước 2 - Tháng4, tháng 5 năm 2010 hoàn thành đề tài. I.6 Phương pháp nghiên cứu: Trong khi viết đề tài này, tôi sử dụng các phương pháp sau: - Phương pháp quan sát. - Phương pháp điều tra Tìm hiểu thực trạng dạy tập viết ở lớp 1. - Phương pháp đàm thoại, trao đổi với giáo viên trong tổ chuyên môn. - Phương pháp trao đổi lấy ý kiến của chuyên gia: Chuyên gia có thể chỉ ra cách viết hoặc góp ý bổ sung cho việc hoàn thành đề tài này. Ng­êi viÕt : NguyÔn ThÞ H©n - 3 -
4. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm rÌn kü n¨ng viÕt ®Ñp, gi÷ vë s¹ch th«ng qua ph©n m«n tËp viÕt líp 1 - Phương pháp nghiên cứu: Tự tìm hiểu nghiên cứu tài liệu có liên quan đến đề tài. - Phương pháp thực nghiệm: Tiến hành dạy thực nghiệm II. NỘI DUNG CHƯƠNG I: TỔNG QUAN Trong phần này chúng ta phải nêu được cần làm gì để khắc phục việc rèn luyện chữ đẹp, giữ vở sạch cho học sinh lớp 1 ở tiểu học: - Đó là giúp giáo viên hiểu được gì? nhiệm vụ của môn dạy tập viết. - Giúp giáo viên hiểu được mục tiêu cụ thể trong từng giờ dạy tập viết cho học sinh. - Giúp học sinh hiểu được những việc cần làm để có biện pháp khắc phục rèn luyện chữ viết và ý thức giữ vở sạch. Qua môn học này giúp giáo viên hình thành ở học sinh phẩm chất đạo đức, tính cẩn thận ngăn nắp, sạch sẽ giúp giáo viên hình thành vở rèn luyện chữ đẹp cho học sinh, một kỹ năng cơ bản về chữ viết. Tìm hiểu nguyên nhân, biện pháp đặc điểm của học sinh lớp 1, nghiên cứu kỹ nội dung chương trình tập viết ở lớp 1, tìm hiểu đối tượng học sinh của lớp mình đang dạy điều tra cơ bản về thực trạng chữ viết và kết quả xếp loại vở sạch chữ đẹp hàng tháng của khối 1, dự giờ thăm lớp lấy ý kiến của ban giám hiệu, của giáo viên, tổ chuyên môn. Từ đó đưa ra những biện pháp và áp dụng những biện pháp trong và ngoài giờ học để nâng cao hiệu quả tích cực, linh hoạt của phong trào viết chữ đẹp, giữ vở sạch. Xác định mục tiêu dạy học môn tập viết. Những vấn đề nêu trên là tổng quan của nội dung cơ bản vấn để tìm ra các biện pháp khắc phục dạy môn tập viết ở lớp 1 tiểu học. CHƯƠNG II: NỘI DUNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU II.2.1. Cơ sở lý luận Ng­êi viÕt : NguyÔn ThÞ H©n - 4 -
5. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm rÌn kü n¨ng viÕt ®Ñp, gi÷ vë s¹ch th«ng qua ph©n m«n tËp viÕt líp 1 Môn tập viết có trong trương trình học của bậc tiểu học. Song chữ viết các em sẽ sử dụng mãi mãi. Do đó nếu rèn kỹ năng viết chữ tốt thì bản thân các em sẽ có một công cụ tạo thuận lợi cho quá trình học tập ở các lớp trên và cho quá trình giao tiếp bằng văn tự trong sinh hoạt Xã Hội. Bên cạnh đó còn giúp các em nắm được các quy trình viết các con chữ và kỹ thuật viết chữ, rèn cho các em viết đúng mẫu chữ, viết rõ ràng, đẹp, tốc độ viết ngày càng nhanh theo quy định và bước đầu có ý thức viết đúng và viết đẹp. II.2.2. Cơ sở thực tiễn và đặc điểm tâm lý của học sinh lớp 1. Trong cuộc sống thực tế con người luôn có nhu cầu giao tiếp, giao lưu tư tưởng tình cảm, truyền đạt kinh nghiệm tri thức cho nhau và tri thức ngôn ngữ đã xuất hiện. Đặc biệt trong nhà trường tiểu học các em học sinh còn viết sai, viết xấu, các nét chưa đều chưa liền mạch, viết chậm. Điều đó làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng của môn tập viết nói riêng và các môn học khác nói chung. Việc rèn kỹ năng viết chữ đẹp và rèn vở sạch của học sinh là chưa có ý thức. Trong công tác giảng dạy, người giáo viên phải trú trọng đến đặc điểm tâm lý lứa tuổi học sinh. Giáo viên phải biết tiếp cận với từng cá nhân, với học sinh cả lớp, hiểu được đặc điểm chung nhất, phổ biến nhất của học sinh tiểu học. Đối với lứa tuổi lớp 1 vừa qua trường mầm non sang tiểu học, mọi sự bên ngoài của các em còn nhièu bỡ ngỡ, mới lạ. Ở trường mẫu giáo còn bó hẹp trong môi trường nhỏ, ít cô giáo và bạn bè. Khi bước vào lớp 1môi trường ở đây thay đổi tiếp xúc với nhiều thày cô, bạn bè ở lứa tuổi này khác nhau từ 7 đến 14 tuổi. Mặt khác giờ học nhiều hơn, kiến thức được nâng cao hơn. Hoạt động vui chơi phải xuống hàng thứ yếu sau hoạt động học tập, điều đó ảnh hưởng phần nào đến hệ thần kinh của các em. Đặc điểm tâm lý của các em còn biểu hiện đặc trưng nhân cách của học sinh tiểu học nhất là với học sinh lớp 1. Các em còn mang nặng màu sắc, cảm tính cùng quá trình phát triển tâm lý, tình cảm đó trên cơ sở nhận thức ngày càng Ng­êi viÕt : NguyÔn ThÞ H©n - 5 -
6. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm rÌn kü n¨ng viÕt ®Ñp, gi÷ vë s¹ch th«ng qua ph©n m«n tËp viÕt líp 1 đúng đắn. Các em tin vào thầy cô mình, tin vào khả năng của mình, tin vào sách, tin vào những điều gia đình, nhà trường dạy dỗ. Song trẻ say mê học tập chưa phải là nhận thức được trách nhiệm với xã hội mà chủ yếu là những động cơ mang nặng tính tình cảm như trẻ đã được học, được điểm tốt, được thày cô khen, được bạn bè mến, được bố mẹ yêu, học tốt để được là cháu ngoan Bác Hồ. Ở lứa tuổi học sinh tiểu học hoạt động vui chơi chuyển sang thứ yếu sau hoạt động học tập, thế nhưng hoạt động vui chơi không thể thiếu được với trẻ ở lứa tuổi này, đặc biệt với học sinh lớp 1. Vấn đề cơ bản về tâm lý trẻ là đời sống tình cảm. Tóm lại, Trẻ lớp 1 vừa qua giai đoạn mẫu giáo đang từ hoạt động vui chơi là chính chuyển sang hoạt động chủ đạo là học tập, nên trong quá trình giảng dạy người giáo viên phải nắm rõ đặc điểm tâm lý lứa tuổi, quan tâm sát sao đến các em, tạo ra thăng bằng và gây hứng thú trong học tập. II.2.3. Chương trình và sách giáo khoa: Tôi đang trực tiếp giảng dạy lớp 1 chương trình học của môn tập viết lớp 1 mỗi tuần có 2 tiết tập viết. Lớp 1 có 3 cuốn tập: Vở tập tô để dùng ở nhà trong giai đoạn đầu tiên của học chữ. Tập viết tập 1: Viết các nét cơ bản, các chữ cái, chữ ghi âm, ghi vần, tiếng từ vừa học. Tập viết tập 2: Viết các vần, từ, tô các chữ hoa. * Nội dung của môn tập viết lớp 1: Về nét chữ: Không yêu cầu về độ đậm nhạt nhất định học sinh phải nắm vững về các nét cơ bản. Về độ cao: Những chữ có độ cao 5 li: h; k; l; b; g. Những chữ có độ cao 4 li: p; q. Những chữ có độ cao 3 li: t. Những chữ có độ cao 2 li: n; m; c; o; r; x; a; s; v Về cách viết:Hình nét khuyết ở những chữ: k; b; h; g. Ng­êi viÕt : NguyÔn ThÞ H©n - 6 -