Sáng kiến kinh nghiệm Một vài kinh nghiệm hướng dẫn học sinh giữ vở sạch – viết chữ đẹp

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một vài kinh nghiệm hướng dẫn học sinh giữ vở sạch – viết chữ đẹp

1. I. THÔNG TIN CHUNG 1. Tên sáng kiến: Một vài kinh nghiệm hướng dẫn học sinh giữ vở sạch – viết chữ đẹp 2. Tác giả Họ và tên: Lò Văn Thành Năm sinh: 1987 Nơi thường trú: Khu 26 thị trấn Tân Uyên – Tân Uyên – Lai Châu Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm Chức vụ công tác: Giáo viên Nơi làm việc: Trường Tiểu học số 2 xã Pắc Ta Điện thoại: 0978.145.355 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phong trào 4. Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ ngày 15 tháng 8 năm 2014 đến ngày 15 tháng 3 năm 2015 5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Tên đơn vị: Trường Tiểu học số 2 xã Pắc Ta Địa chỉ: Bản Hoàng Hà – Pắc Ta – Tân Uyên – Lai Châu II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN 1. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến: 1.1. Khái quát về lí luận a. Các định nghĩa, khái niệm Viết chữ đẹp là nguyện vọng và lòng mong mỏi của tất cả mọi người, mọi giáo viên và học sinh. Đối với giáo viên bậc Tiểu học thì đây là mục tiêu hàng đầu bên cạnh việc dạy cho các em biết đọc, viết thông thường thì luyện viết chữ đẹp nói riêng cũng như vấn đề luyện chữ nói chung vẫn còn là một vấn đề khoa học mở. Chúng ta biết rằng chữ viết có tầm quan trọng đặc biệt ở bậc Tiểu học, học sinh phải dùng chữ viết để học tập và giao tiếp. Vì vậy, chữ viết không những có quan hệ mật thiết tới chất lượng học tập ở các môn học mà còn góp phần rèn luyện một trong 1
2. những kĩ năng hàng đầu của việc học môn Tiếng Việt trong trường Tiểu học - đó là kỹ năng viết chữ. Nếu học sinh viết đúng, đẹp, rõ ràng, đảm bảo tốc độ quy định thì học sinh có điều kiện để ghi chép bài học tốt, nhờ vậy mà kết quả học tập tốt hơn, ngược lại viết xấu sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học tập của các em. Như vậy, bậc Tiểu học là vấn đề nền tảng cho sự phát triển nhận thức của mỗi con người, mỗi học sinh. Những năm đầu của bậc Tiểu học các em được học và làm quen với những kí hiệu viết chữ thông qua phân môn Học vần nhất là phân môn Tập viết. Hai phân môn này giúp sẽ các em đọc thông viết thạo, đúng quy cách. Xuyên suốt quá trình học tập và phấn đấu lâu dài của con người. Hệ thống chữ viết được tái tạo qua khả năng nhận thức riêng, nó thể hiện qua khả năng truyền tải thông tin, qua cách sử dụng vốn từ, ngữ cảnh riêng biệt. Như vậy việc dạy viết chữ đúng, đẹp cho học sinh không phải cùng lúc đòi hỏi các em phải viết đúng, đẹp ngay mà cần phải có thời gian và sự kiên nhẫn của giáo viên và tấm lòng kiên trì của học sinh. 1.2. Về mặt thực tiễn Trong chương trình cũ chúng ta mới chỉ đề cập đến vấn đề đọc đúng, viết đúng thì ở chương trình mới ngoài việc đọc đúng, viết đúng các em còn phải đọc diễn cảm, viết đúng và viết đẹp góp phần quan trọng vào việc rèn luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức, tính cách con người. Thủ tướng Phạm Văn Đồng lúc sinh thời đã nói: "Chữ viết cũng là biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết đẹp là góp phần rèn cho các em tính cẩn thận và lòng tự trọng của mình đối với mình cũng như đối với thầy cô và bạn đọc của mình”. Chính vì thế mà tôi đã lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Một vài kinh nghiệm hướng dẫn học sinh giữ vở sạch – viết chữ đẹp” 1.3. Các văn bản chỉ đạo. Căn cứ hướng dẫn số 903/SGD ĐT – GDTH ngày 28/9/2010 của phòng Tiểu học Sở GD và ĐT tỉnh Lai Châu về việc hướng dẫn đánh giá xếp loại Vở sạch – chữ đẹp cấp Tiểu học. Đánh giá chữ viết theo quyết định số 31/2002/QĐ – BGD và ĐT ngày 14/6/2002 của BGD và ĐT về việc ban hành mẫu chữ viết trong trường Tiểu học. 2
3. Căn cứ Công văn số 836/LN-SKHCN-SGDĐT ngày 30/11/2011 của liên ngành Sở Khoa học Công nghệ - Sở Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn thực hiện sáng kiến kinh nghiệm ngành GD&ĐT. Căn cứ Quyết định số 29/2014/QĐ-UBND ngày 15/9/2014 của UBND tỉnh Lai Châu về việc ban hành quy định về quy trình xét, công nhận sáng kiến cải tiến kỹ thuật trên địa bàn tỉnh Lai Châu; Căn cứ Công văn số 1196/SGDĐT- CNTT ngày 23/10/2014 của Sở giáo dục và Đào tạo tỉnh Lai Châu v/v hướng dẫn thực hiện sáng kiến. Căn cứ Công văn số 712/PGDĐT-TĐKT ngày 09/12/2014 của Phòng Giáo dục và Đào tạo V/v Hướng dẫn thực hiện sáng kiến kinh nghiệm từ năm học 2014-2015. 1.4. Mục đích của sáng kiến Tìm hiểu thực trạng việc rèn vở sạch, chữ đẹp của học sinh lớp 2 để có giải pháp phù hợp rèn chữ viết cho học sinh lớp 2 nhằm giúp cho học sinh có ý thức: Rèn chữ, giữ vở làm cho chất lượng chữ viết của học sinh được nâng cao. Góp phần nâng cao chất lượng học tập môn Tiếng Việt, đồng thời rèn cho học sinh tính kiên trì, cẩn thận trong học tập và trong công việc. 2. Phạm vi triển khai thực hiện: Học sinh lớp 2A khu Trung tâm trường Tiểu học số 2 xã Pắc Ta - huyện Tân Uyên - tỉnh Lai Châu. Nghiên cứu trong khoảng 1 năm học, bắt đầu nghiên cứu từ đầu năm học đến giữa học kì II thì khảo sát chất lượng thực hiện. Đối tượng nghiên cứu: “ Một vài kinh nghiệm hướng dẫn học sinh giữ vở sạch – viết chữ đẹp” 3. Mô tả sáng kiến: a. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến * Phân tích các giải pháp cũ: Trong những năm học trước tôi đã thực hiện một số giải pháp sau: - Giải pháp 1: Rèn tư thế ngồi viết - cách cầm bút *Ưu điểm: 3
4. + Học sinh biết cách ngồi ngay ngắn, lưng thẳng, không tỳ ngực vào cạnh bàn, đầu hơi cúi, mắt cách vở từ 25 – 30cm. Cánh tay trái đặt trên mặt bàn bên trái lề vở, bàn tay trái tì vào mép vở, giữ vở không xê dịch khi viết. + Học sinh biết cách cầm bút bằng 3 ngón tay của bàn tay phải: ngón trỏ, ngón cái và ngón giữa. Đầu ngón trỏ đặt trên thân bút, đầu ngón cái giữ bên trái thân bút; đầu ngón giữa tựa vào bên phải thân bút. *Nhược điểm: Tuy bước đầu đã có kết quả nhưng những giải pháp đó vẫn còn một số hạn chế: + Nhiều học sinh còn thiếu đồ dùng học tập (10/17 em) + Học sinh chưa có nề nếp, thói quen khi viết, trình bày vở (12/17 em) + Các em còn nhỏ tuổi nên việc tiếp thu những hướng dẫn của thầy còn chậm, một số em còn hay quên chưa chú ý thực hiện theo yêu cầu của giáo viên. + Giáo viên chưa thường xuyên theo dõi, uốn nắn chữ viết của các em nhất là những học sinh thực hiện chưa đúng, viết chưa đạt. - Giải pháp 2: Kết hợp với cha mẹ học sinh và tổ chức tốt các phong trào thi đua. *Ưu điểm: + Phụ huynh học sinh kết hợp với giáo viên cùng động viên, uốn nắn học sinh ở mọi lúc mọi nơi. + Phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc rèn giữ vở sạch – viết chữ đẹp. + Học sinh hăng hái tham gia thực hiện, tích cực hưởng ứng các phong trào và có lòng say mê và quyết tâm rèn chữ viết. + Học sinh biết giúp đỡ cùng nhau thi đua giữ vở sạch – viết chữ đẹp. + Giáo viên cùng với phụ huynh học sinh có mối liên hệ trao đổi qua lại thường xuyên. *Nhược điểm: + Việc phối hợp giữa giáo viên và phụ trách Đội về phát động các phong trào thi đua chưa sát sao. + Giáo viên và gia đình chưa thường xuyên trao đổi về tình hình học tập 4
5. của học sinh. + Một số phụ huynh học sinh trình độ nhận thức kém chưa thực sự quan tâm đến việc học tập, rèn chữ cho con em mình còn phó mặc cho giáo viên. Từ những ưu điểm, tồn tại của các giải pháp trên bản thân tôi nhận thấy muốn nâng cao tỉ lệ học sinh biết giữ vở sạch viết chữ đẹp thì tôi cần phải đưa ra những giải pháp sao cho phù hợp với bản thân và học sinh. b. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến * Giải pháp 1: Đề cao sự mẫu mực về viết chữ của giáo viên - Mục tiêu + GV viết đúng mẫu chữ truyền thống theo quy định của Bộ Giáo dục. + Chữ viết đều, đẹp, trình bày khoa học. - Cách thực hiện + Chúng ta thường nói rằng “ Thầy nào - trò ấy”. Quả thật, chữ viết của giáo viên là vấn đề có tính chất quyết định, bởi vì giáo viên luôn là tấm gương đối với học sinh về tất cả các mặt, nhất là học sinh tiểu học và đặc biệt là các lớp đầu cấp thì thầy cô giáo luôn là một hình ảnh đẹp đẽ và mẫu mực. Khi vào các lớp đầu cấp học sinh bắt đầu cầm bút viết những nét chữ đầu tiên thì chữ viết của giáo viên ở bảng lớp, ở con chữ cô viết mẫu là rất quan trọng. Các em sẽ nhìn, quan sát và bắt chước những nét chữ từ đơn giản đến phức tạp của thầy cô giáo. Thực tế thấy rằng nếu giáo viên viết chữ đẹp và có ý thức rèn chữ viết thì chất lượng chữ viết của lớp đó sẽ cao và qua quan sát ta thấy rằng nét chữ của các lớp khác nhau nhưng trong một lớp thì lại tương đối giống nhau và rất giống chữ của giáo viên. + Bên cạnh đó, muốn cho học sinh viết đẹp, giữ gìn sách vở sạch sẽ thì giáo viên phải rất công phu rèn luyện theo phương pháp khoa học, lâu dài, kiên trì và chịu khó + Vì vậy, tôi luôn coi trọng chữ viết thường ngày của mình trên bảng lớp, đây chính là trang viết mẫu mực đầu tiên của mình cho học sinh thấy. Tôi luôn chú ý viết đúng chính tả, đúng mẫu, rõ ràng và ngay ngắn, khi trình bày bảng lớp tôi luôn chú trọng cách trình bày lề bảng, dòng chữ ghi ngày tháng năm, tên môn, tên bài học, chữ viết trên bảng của giáo viên phải đúng, đẹp, đủ nét, đúng cỡ chữ 5
6. (kể cả chữ ghi âm và chữ số). Tôi viết bài cẩn thận, không qua loa và tuyệt đối là không được sai chính tả. Bên cạnh đó là lời phê, lời nhận xét của giáo viên trong bài làm của học sinh cũng vậy. + Tôi luôn thường xuyên luyện viết trên bảng lớp và vở luyện chữ. Ngoài ra, tôi luôn chú ý rèn viết khi làm hồ sơ cá nhân của giáo viên. +Muốn thực hiện được việc rèn chữ - giữ vở có hiệu quả giáo viên phải là thước đo chuẩn mực về mọi mặt cho học sinh noi theo. Các loại hồ sơ của mình phải bọc lại, trình bày sạch sẽ, khoa học. * Giải pháp 2: Rèn cho học sinh giữ vở sạch - Mục tiêu: + HS biết giữ vở sạch sẽ, vở không quăn mép, không nhàu nát, không rách bìa. + Vở viết được trình bày khoa học, ghi đầy đủ ngày, tháng, năm. Tên môn học, tên bài học, viết hết trang vở, không để thừa giấy. + Cuối năm học có 80% học sinh đạt vở sạch, chữ đẹp. - Cách thực hiện + H×nh thøc cña mét quyÓn vë lµ rÊt quan träng. QuyÓn vë sạch là quyển vở sạch sẽ, cã d¸n nh·n vë, vở không quăn mép, không nhàu nát, không để lãng phí giÊy. V× vËy c¸c biÖn ph¸p rÌn giữ vở sạch của lớp tôi là: + ĐÆt ra yªu cầu gi÷ vở sạch cho häc sinh ngay tõ ®Çu n¨m. + Cho häc sinh quan s¸t kü nh÷ng quyÓn vë ®Ñp. Sau đó, tôi hướng dẫn cho các em cách bọc vở, dán nhãn vở, ghi đầy đủ các thông tin trên nhãn vở. Qui định về loại bút, màu mực. Quy định về cách kẻ hết bài, kẻ hết ngày và kẻ hết tuần. + Tuần đầu tiên tôi vừa hướng dẫn vừa làm mẫu cách trình bày vở cho học sinh quan sát và làm theo. Trước khi viết tôi cho các em tự kiểm tra đôi bàn tay của mình xem có sạch sẽ không, nếu bẩn tôi cho các em rửa tay rồi lau khô tay trước khi viết bài. Khi më vë yªu cÇu cÈn thËn, nhÑ nhµng tr¸nh lµm qu¨n mÐp vë. Khi viết chú ý hai c¸nh tay kh«ng ®Ì lªn mÐp vë. Mỗi bài viết tôi chuẩn bị cho mỗi em một mảnh giấy trắng để kê tay. Chó ý kh«ng ®Ó mùc gi©y ra tay vµ ra vë. * Giải pháp 3: Rèn cho học sinh viết chữ đẹp - Mục tiêu 6