Sáng kiến kinh nghiệm Một số phương pháp dạy học tích cực trong Sinh học 10

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số phương pháp dạy học tích cực trong Sinh học 10

1. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRÀ VINH TRƯỜNG THPT TÂN AN === SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG SINH HỌC 10 Đề tài thuộc lĩnh vực chuyên môn : Sinh học Họ và tên người thực hiện : Bùi Thị Kiều Nhi Chức vụ : Giáo Viên Sinh hoạt tổ chuyên môn : Hóa – Sinh- Công nghệ Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 1 Tân An, tháng 12 / 2012
2. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm Phiếu nhận xét dành cho các đơn vị, trường học trực thuộc Sở GD&ĐT Mẫu 2a SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRÀ VINH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TRƯỜNG THPT TÂN AN PHIẾU NHẬN XÉT, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên đề tài : Một số phương pháp dạy học tích cực trong sinh học 10 Thời gian thực hiện: Năm học 2012 -2013 Tác giả : Bùi Thị Kiều Nhi Chức vụ : Giáo Viên Bộ phận công tác : Tổ Hóa – Sinh – Công nghệ TỔ CHUYÊN MÔN ( TRƯỜNG ) HỘI ĐỒNG KHGD TRƯỜNG Nhận xét: Nhận xét: Xếp loại Xếp loại : Ngày tháng năm . Ngày tháng năm . Tổ trưởng Hiệu trưởng Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 2
3. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm UBND TỈNH TRÀ VINH CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Độc lập – Tự do – Hạnh phúc PHIẾU NHẬN XÉT, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên đề tài : Một số phương pháp dạy học tích cực trong sinh học 10 Thời gian thực hiện: Nănm học 2012 - 2013 Tác giả : Bùi Thị Kiều Nhi Chức vụ : Giáo Viên Đơn vị công tác : Trường THPT Tân An TỔ BỘ MÔN ( CẤP TỈNH ) HỘI ĐỒNG KHGD SỞ GD & ĐT Nhận xét: Nhận xét: Xếp loại : Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 3
4. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm Xếp loại Ngày tháng năm . Ngày tháng năm . CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG Tổ trưởng Giám đốc Sở Giáo dục & Đào tạo Mẫu 2c Phiếu nhận xét dành cho các trường trực thuộc Phòng GD&ĐT ĐƠN VỊ CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc PHIẾU NHẬN XÉT, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên đề tài : Thời gian thực hiện: Tác giả: Chức vụ: Bộ phận công tác : TỔ CHUYÊN MÔN HỘI ĐỒNG KHGD TRƯỜNG Nhận xét: Nhận xét: Xếp loại: Xếp loại: Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 4
5. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm Ngày tháng năm . Ngày tháng năm . Tổ trưởng Hiệu trưởng PHÒNG GD&ĐT . Nhận xét: Xếp loại ( Đạt, không đạt): Ngày tháng năm Trưởng phòng Mẫu 2d Phiếu nhận xét dành cho các Phòng chức năng Sở GD&ĐT SỞ GD & ĐT TRÀ VINH CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG___ Độc lập – Tự do – Hạnh phúc PHIẾU NHẬN XÉT, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên đề tài : Thời gian thực hiện: Tác giả: Chức vụ: Bộ phận công tác : Phòng ___ HỘI ĐỒNG KHGD SỞ GD & ĐT Nhận xét: Nhận xét: Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 5
6. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm Xếp loại(Đạt, không đạt): Xếp loại(Đạt, không đạt): Ngày tháng năm . Ngày tháng năm . TRƯỞNG PHÒNG CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG Giám đốc Sở Giáo dục & Đào tạo BÁO CÁO TÓM TẮT 1. Người thực hiện: - Họ và tên: Bùi Thị Kiều Nhi - Năm sinh: 20/10/1984 - Đơn vị công tác: Trường THPT Tân An - Chức vụ hiện tại: Giáo viên - Trình độ chuyên môn: ĐHSP 2. Tên sáng kiến: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH CỰC TRONG SINH HỌC 10 3. Nội dung sáng kiến: Giúp học sinh củng cố lại kiến thức đã học,rèn luyện được khả năng quan sát hình ảnh tìm ra kiến thức, nâng cao chất lượng học tập bộ môn sinh học. 4. Thời gian thực hiện sáng kiến: Năm học 2012-2013 Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 6
7. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm 5. Phạm vi áp dụng: Học sinh Trường THPT Tân An 6. Hiệu quả: - Sau khi áp dụng sáng kiến này kết quả học tập của học sinh có sự chuyển biến tích cực. -Phương pháp này có ưu điểm giúp học sinh tự tìm tòi ra kiến thức của bài học dưới sự dẫn dắt gợi mở của giáo viên, rèn luyện kĩ năng quan sát , phát huy được tính tích cực chủ động, sáng tạo của từng học sinh, rèn luyện cho các em trở thành những người có đủ năng lực bước vào cuộc sống. XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ NGƯỜI BÁO CÁO BÙI THỊ KIỀU NHI Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 7
8. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm MỤC LỤC &&& A. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài 3. Phạm vi nghiên cứu B. PHẦN NỘI DUNG Chương I. Cå såí lý luận cuía viãûc sæí duûng så âäö trong viãûc giaíng daûy baìi 23 Chương II. Thực trạng trước khi thực hiện các giải pháp của đề tài 1. Thuận lợi 2. Khó khăn Chương III. Biện pháp giải quyết thực trạng (vấn đề nghiên cứu) hiện nay C. PHẦN KẾT LUÁÛN Kết quả đạt được Kiến nghị Tài liệu tham khảo Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 8
9. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm A. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Bước vào thời kì công nghiệp hóa – hiện đại hóa. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là phải xây dựng thế hệ trẻ nước ta trở thành những con người có đủ bản lĩnh, phẩm chất và năng lực. Để có thể đào tạo được những con người như vậy thì nền giáo dục giữ một vai trò vô cùng quan trọng là làm thế nào để có thể cùng một lúc cung cấp cho người học lượng thông tin lớn và phong phú. Khi maì læåüng thäng tin ngaìy caìng nhiãöu maì thåìi gian hoüc táûp åí nhaì træåìng laûi coï haûn. Giaïo viãn khäng thãø truyãön âaût hãút táút caí nhæîng gç maì hoüc sinh cáön cho cuäüc säúng s au naìy, chè trang bë cho caïc em nhæîng kiãún thæïc cå baín vaì phæång phaïp nháûn thæïc, phæå ng phaïp tæû hoüc âãø coï thãø tæû hoüc suäút âåìi. Phaíi taûo âiãöu kiãûn để hoüc sinh âæåüc suy nghé têc h cæûc vaì bäüc läü nhæîng suy nghé cuía mçnh trong quaï trçnh thaío luáûn, tranh luáûn trong nhoï m âäöng thåìi têch cæûc tçm ra tri thæïc dæåïi sæû chè dáùn cuía giaïo viãn. Cäú gàõng khàõc phuûc tçnh traûng “truyãön thuû mäüt chiãöu, reìn luyãûn tæ duy saïng taûo cuía ngæåìi hoüc” laì tæ tæåíng chè âaûo cho viãûc âäøi måïi phæång phaïp âang âàût ra cho toaìn Ngaìn h giaïo duûc ( Nghë quyãút Trung æång II khoaï VIII ) . Täi âaî cäú gàõng thæûc hiãûn tæ tæåíng chè âaûo trãn trong quaï trçnh giaíng daûy cuía mçnh, âàûc biãût trong viãûc daûy chæång trçnh sinh hoüc låïp 10 phán ban . Âãø reìn luyãûn tæ duy vaì n áng cao nàng læûc nháûn thæïc cho hoüc sinh coï thãø coï nhiãöu phæång phaïp khaïc nhau phuû thu äüc vaìo näüi dung cuía tæìng baìi, tæìng pháön vaì âäúi tæåüng hoüc sinh . Trong baìi 23 : Hä háúp tãú baìo - cuía chæång : Chuyãøn hoaï váût cháút vaì nàng læåüng trong tãú baìo (Sinh hoüc låïp 10 NC ) täi âaî sæí duûng så âäö âãø hæåïng dáùn hoüc sinh khai thaïc kiãún thæïc vaì âaî đem laûi hiãûu quaí thiãút thæûc. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài Mục đích nghiên cứu - Giúp học sinh phân tích được sự phân giải các nguyên liệu hữu cơ trong hô hấp tế bào. Bản chất của sự phân giải cacbohydrat trong tế bào. - Nâng cao hiệu quả sử dụng sơ đồ trong giảng dạy. Nhiệm vụ nghiên cứu - Cơ sở lý luận Một trong những kiến thức quan trọng của bộ môn này là giáo viên phát huy kĩ năng quan sát sơ đồ của học sinh. Đây là nội dung chính mà đề tài đề cập đến. - Thực trạng việc hướng dẫn học sinh quan sát sơ đồ theo hướng tích cực hóa hoạt động người học trong chương trình sinh học gặp những khó khăn sau: + Đồ dùng dạy học chưa đầy đủ. + Mất nhiều thời gian chuẩn bị. Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 9
10. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm + Kĩ năng quan sát sơ đồ của học sinh chưa linh hoạt nên mất nhiều thời gian Sử dụng sơ đồ trong việc giảng dạy. Ngoài ra, trong lớp học các em rất thụ động, không có hứng thú học tập. Dẫn đến kết quả các bài kiểm chưa cao. - Qua phương pháp trao đổi với đồng nghiệp để có những kinh nghiệm hướng dẫn học sinh quan sát sơ đồ đạt hiệu quả cao, tôi thu được kết quả như sau: ❖ Tổ chức hoạt động của học sinh, phân công hợp lí. ❖ Kết hợp các phương tiện dạy học. ❖ Chuẩn bị và hướng dẫn học sinh chuẩn bị trước khi lên lớp là yếu tố quyết định thành công tiết học. ❖ Kết hợp khéo léo, linh hoạt các phương pháp dạy học thông qua quá trình hướng dẫn học sinh quan sát sơ đồ đạt hiệu quả cao, kích thích hoạt động của học sinh. - Phương pháp này có ưu điểm giúp học sinh tự tìm tòi ra kiến thức của bài học dưới sự dẫn dắt gợi mở của giáo viên, rèn luyện kĩ năng quan sát sơ đồ, phát huy được tính tích cực chủ động, sáng tạo của từng học sinh, rèn luyện cho các em trở thành những người có đủ năng lực bước vào cuộc sống. 3. Phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Học sinh trường THPT Tân An. - Giới hạn đề tài : Tập trung nghiên cứu nội dung bài 23: Hô hấp tế bào (sinh học 10 nâng cao). - Phương pháp nghiên cứu: Trực quan, thực tiển, so sánh. - Thời gian nghiên cứu: Năm học 2011- 2012. B. PHẦN NỘI DUNG Chương I. Cå såí lý luận cuía viãûc sæí duûng så âäö trong viãûc giaíng daûy baìi 23 Hä háúp tãú baìo laì mäüt trong nhæîng quaï trçnh sinh lê trung tám cuía tãú baìo. Kiãún thæïc vãö quaï trçnh sinh lê laì kiãún thæïc khoï, coï nhiãöu phaín æïng sinh hoaï phæïc taûp mang tênh ch áút træìu tæåüng, hoüc sinh seî ráút khoï tiãúp thu nãúu chè nghe tháöy cô giaíng giaíi mäüt chiãöu. Âãø nàõm âæåüc baín cháút cuía quaï trçnh âoìi hoíi hoüc sinh phaíi coï ké nàng phán têch, tæ duy täøng håüp, hoaût âäüng hoüc táûp têch cæûc åí hoüc sinh do giaïo viãn täø chæïc bàòng caïc hçnh t hæïc nhæ : phán têch så âäö, duìng phiãúu hoüc táûp, täø chæïc hoaût âäüng nhoïm, cho hoüc sinh laì m baìi táûp taûi låïp Muûc tiãu cuía baìi naìy laì hoüc sinh phaíi: + Trçnh baìy âæåüc khaïi niãûm vãö hä háúp tãú baìo. + Mä taí âæåüc caïc giai âoaûn chênh cuía quaï trçnh âæåìng phán, chu trçnh Crep. Nàõm âæåüc khaïi quaït quaï trçnh chuyãøn hoaï váût cháút hæîu cå qua så âäö .Vaì tæì âoï hiãøu âæåüc baín cháút cuía hä háúp tãú baìo vaì æïng duûng vaìo cuäüc säúng. Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 10
11. Tröôøng THPT Taân An Saùng Kieán Kinh Nghieäm Âãø âaût âæåüc muûc tiãu trãn, viãûc sæí duûng så âäö vaì tæì så âäö dæåïi sæû hæåïng dáùn vaì âën h hæåïng cuía giaïo viãn âãø khai thaïc kiãún thæïc, hoüc sinh lénh häüi kiãún thæïc mäüt caïch chuí â äüng, têch cæûc. Chương II. Thực trạng trước khi thực hiện các giải pháp của đề tài 1. Thuận lợi - Giáo viên có trình độ kiến thức vững vàng, truyền thụ đầy đủ kiến thức theo yêu cầu SGK, sử dụng phù hợp phương pháp đặc trưng bộ môn. Có tinh thần học hỏi để nâng cao nghiệp vụ tay nghề. Giáo viên có nhiều cố gắng để đưa thêm các hình ảnh vào minh họa cho tiết dạy. - Đa số giáo viên sử dụng thành thạo máy vi tính. - Máy vi tính của trường đều được kết nối mạng internet nên việc thu thập hình ảnh, phim ảnh trên mạng tương đối thuận tiện. - Trường có trang bị máy chiếu, phòng máy, phòng thiết bị, tranh ảnh, thuận lợi cho công tác giảng dạy. - Đa số học sinh có chăm, ngoan, có ý thức kỷ luật cao. 2. Khó khăn - Cơ sở vật chất ở trường còn hạn chế. Chương III. Biện pháp giải quyết thực trạng (vấn đề nghiên cứu) hiện nay 1. Âãø nàõm khaïi niãûm hä háúp tãú baìo thç træåïc hãút hoüc sinh phaíi hiãøu âæåüc khaïi niãûm hä háúp . ÅÍ pháön naìy giaïo viãn thæåìng cung cáúp khaïi niãûm mäüt caïch aïp âàût . Våïi caïch daû y naìy hoüc sinh nháûn thæïc khaïi niãûm ráút må häö vaì do âoï caïc em khoï âãø hiãøu âæåüc baín cháú t cuía hä háúp tãú baìo, mäüt säú em seî nháöm láùn giæîa hä háúp vaì âäút chaïy. Khäng taûo âæåüc tiãö n âãö cho viãûc nàõm cå chãú cuía quaï trçnh. Khi daûy pháön khaïi niãûm, giaïo viãn âæa ra så âäö cuía quaï trçnh hä háúp, hæåïng dáùn h oüc sinh quan saït så âäö, yãu cáöu hoüc sinh giaíi thêch caïc giai âoaûn tæång æïng vaì tæì âoï âi tåïi khaïi niãûm “Hä háúp tãú baìo”. Giaùo Vieân Thöïc Hieän: Buøi Thò Kieàu Nhi Trang 11