Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm tổ chức trò chơi cho học sinh Tiểu học

Nội dung text: Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm tổ chức trò chơi cho học sinh Tiểu học

1. phßng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o quËn thanh xu©n tr­êng tiÓu häc kh­¬ng ®×nh o0o s¸ng kiÕn kinh nghiÖm Mét sè kinh nghiÖm tæ chøc trß ch¬i ChO HỌC SINH TIỂU HỌC Ng­êi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ B¶o T©m Gi¸o viªn lớp 5A1 NĂM HỌC 2011 - 2012
2. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm TrÇn ThÞ B¶o T©m PhÇn I: Më ®Çu Tôi rất yêu nghề dạy học, từ khi còn bé tôi đã thích được làm cô giáo, được đứng trên bục giảng và cho đến bây giờ mặc dù cuộc sống của nghề dạy học có muôn vàn khó khăn , vất vả nhưng tôi vẫn và sẽ mãi mãi yêu nghề dạy học! Có lẽ rằng, Trong tất cả các thành tích mà tôi đạt được thực sự cái danh hiệu mà tôi thấy sung sướng và hạnh phúc nhất đó chính là Được HS yêu thích, được các em tôn vinh là cô giáo tuyệt vời! Năm học 2010 - 2011, với số phiếu bình chọn cao nhất trường ( hơn 100% ) trong cuộc bình chọn “Giáo viên được học sinh yêu thích nhất! ” ; tôi đã rất vinh dự và vô cùng tự hào được đón nhận vinh quang đó! Theo quan niệm của riêng tôi, tôi nghĩ rằng một người giáo viên chủ nhiệm tốt có lẽ phải thực sự yêu trẻ, phải biết biến mình thành những đứa trẻ để hiểu các em, biết các em nghĩ gì, thích gì! Một trong những điều gần gũi nhất đối với trẻ em đó chính là những trò chơi trong học tập. Xin phép được trích dẫn những dòng tâm sự của một cô học trò cũ viết tặng tôi nhân dịp xuân về. Thông qua bài báo, em đã viết về một trò chơi của tuổi học trò . Tr­êng TiÓu häc Kh­¬ng §×nh 1
3. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm TrÇn ThÞ B¶o T©m Bài viết trên báo Hà Nội Mới - Học trò Trương Thị Hồng Vân (GV dạy văn trường Trung học phổ thông Yên Hòa HN)viết và gửi tặng . Tr­êng TiÓu häc Kh­¬ng §×nh 2
4. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm TrÇn ThÞ B¶o T©m C¨n cø vµo nh÷ng lý do trªn, cïng víi thùc tiÔn qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, t«i nhËn thÊy “Vai trß cña trß ch¬i trong học tập và gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh tiÓu häc ” lµ mét quan ®iÓm rÊt ®óng ®¾n. Trong thực tế giảng dạy, tôi luôn luôn đưa trò chơi vào giờ học . Học mà chơi , chơi mà học . HS sinh tôn vinh tôi là “Vua trò chơi” vì tôi có cả một kho tàng trò chơi cho các em, tôi rất thích những tiếng reo hò của các em khi được chơi và sau đó là những gì các em đạt được. N¨m häc 2010–- 2012 tôi đã tiến hành viết sáng kiến kinh nghiệm về việc tổ chức vui chơi cho học sinh trong học tập. Tôi nghĩ rằng, người giáo viên ph¶i kh«ng ngõng häc hái nghiªn cøu ®Ó ®¶m b¶o truyÒn ®¹t cho häc sinh ®óng néi dung ch­¬ng tr×nh, ®ång thêi t×m ra c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc t¹o høng thó vµ hiÖu qu¶ cho c¸c giê häc gãp phÇn vµo môc tiªu chung cña gi¸o dôc TiÓu häc. Trong n¨m häc vừa qua, ®­îc Ban gi¸m hiÖu nhà tr­êng ph©n c«ng gi¶ng d¹y líp 5A1 và được tham gia ®Çy ®ñ c¸c chuyªn ®Ò cña QuËn, cña Së gi¸o dôc ®µo t¹o Hµ Néi vÒ gi¶ng d¹y và học tập rất nhiều kinh nghiệm giảng dạy của các chuyên gia và các đồng nghiệp. §Æc biÖt sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c ®ång chÝ trong tæ, cña Ban gi¸m hiÖu (th«ng qua c¸c tiÕt dù giê, sinh ho¹t chuyªn m«n) víi sù t×m tßi cña b¶n th©n vµ tiÕp thu ý kiÕn, t«i ®· m¹nh d¹n viÕt s¸ng kiÕn: “Mét sè kinh nghiÖm tæ chøc trß ch¬i häc tËp cho học sinh Tiểu học”. Tr­êng TiÓu häc Kh­¬ng §×nh 3
5. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm TrÇn ThÞ B¶o T©m PhÇn II: Néi dung A) C¬ së lý luËn. Cïng víi häc, ch¬i lµ nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña häc sinh TiÓu häc. Dï kh«ng cßn lµ ho¹t ®éng chñ ®¹o, song vui ch¬i vÉn gi÷ mét vai trß quan träng trong ho¹t ®éng sèng cña trÎ, vÉn cã mét ý nghÜa lín lao ®èi víi trÎ. Lý luËn vµ thùc tiÔn ®· chøng tá r»ng: nÕu biÕt tæ chøc cho trÎ ch¬i mét c¸ch hîp lý, ®óng ®¾n th× ®Òu mang l¹i hiÖu qu¶ gi¸o dôc. Qua trß ch¬i c¸c em kh«ng nh÷ng ®­îc ph¸t triÓn vÒ c¸c mÆt trÝ tuÖ, thÓ chÊt, thÈm mü mµ cßn ®­îc h×nh thµnh nhiÒu phÈm chÊt vµ hµnh vi ®¹o ®øc. ChÝnh v× vËy, tæ chøc trß ch¬i ®­îc sö dông nh­ lµ mét ph­¬ng ph¸p quan träng ®Ó gi¸o dôc hµnh vi ®¹o ®øc cho häc sinh. Cô thÓ lµ: - Néi dung trß ch¬i sÏ minh ho¹t mét c¸ch sinh ®éng cho c¸c mÉu hµnh vi ®¹o ®øc. Nhê vËy, nh÷ng mÉu hµnh vi nµy sÏ t¹o ®­îc nh÷ng biÓu t­îng râ rÖt ë häc sinh, gióp c¸c em ghi nhí dễ dµng vµ l©u bÒn. - Qua trß ch¬i, häc sinh luyÖn tËp nh÷ng kü n¨ng, nh÷ng thao t¸c hµnh vi ®¹o ®øc gióp c¸c em thÓ hiÖn hµnh vi mét c¸ch ®óng ®¾n, tù nhiªn. - Qua trß ch¬i, häc sinh cã c¬ héi ®Ó thÓ nghiÖm nh÷ng chuÈn mùc hµnh vi. ChÝnh nhê sù thÓ hiÖn nµy, sÏ h×nh thµnh ®­îc ë häc sinh niÒm tin vÒ nh÷ng chuÈn mùc hµnh vi ®· häc, t¹o ra ®éng c¬ bªn trong cho nh÷ng hµnh vi øng xö trong cuéc sèng. Tr­êng TiÓu häc Kh­¬ng §×nh 4
6. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm TrÇn ThÞ B¶o T©m - Qua trß ch¬i, häc sinh sÏ ®­îc rÌn luyÖn kh¶ n¨ng quyÕt ®Þnh lùa chän cho m×nh mét c¸ch øng xö ®óng ®¾n, phï hîp trong mäi t×nh huèng. - Qua trß ch¬i, häc sinh ®­îc h×nh thµnh n¨ng lùc quan s¸t, ®­îc rÌn luyÖn kü n¨ng nhËn biÕt ®¸nh gi¸ hµnh vi cña ng­êi kh¸c lµ phï hîp hay kh«ng phï hîp víi chuÈn mùc ®¹o ®øc x· héi. - B»ng trß ch¬i, viÖc luyÖn tËp hµnh vi ®¹o ®øc ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch nhÑ nhµng, sinh ®éng, kh«ng kh« khan, nhµm ch¸n. Häc sinh ®­îc l«i cuèn vµo qu¸ tr×nh luyÖn tËp mét c¸ch tù nhiªn, høng thó vµ cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ®ång thêi gi¶i to¶ ®­îc nh÷ng mÖt mái, c¨ng th¼ng trong qu¸ tr×nh häc tËp. - Th«ng qua trß ch¬i, kh¶ n¨ng giao tiÕp gi÷a häc sinh vµ gi¸o viªn vµ gi÷a c¸c em víi nhau sÏ ®­îc t¨ng c­êng. B) Thực trạng: Ưu điểm - Trò chơi học tập là một hình thức học tập bằng hoạt động, hấp dẫn HS do đó duy trì tốt hơn sự chú ý của các em với bài học. - Trò chơi làm thay đổi hình thức học tập chỉ bằng hoạt động trí tuệ, đo đó giảm tính chất căng thẳng của giờ học, nhất là các giờ học kiến thức lý thuyết mới. - Trò chơi có nhiều học sinh tham gia sẽ tạo cơ hội rèn luyện kỹ năng học tập hợp tác cho HS. Nhược điểm: - Khó củng cố kiến thức, kỹ năng một cách có hệ thống. - Học sinh dễ sa đà vào việc chơi mà ít chú ý đến tính chất học tập của các trò chơi. Tr­êng TiÓu häc Kh­¬ng §×nh 5
7. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm TrÇn ThÞ B¶o T©m C) Giải pháp : Quy tr×nh lùa chän vµ tæ chøc trß ch¬i häc tËp cho häc sinh tiÓu häc. Qu¸ tr×nh lùa chänvµ tæ chøc trß ch¬i cho häc sinh tiÓu häc lµ mét thÓ thèng nhÊt, bao gåm c¸c giai ®o¹n, c¸c b­íc nh­ sau: Giai ®o¹n thø nhÊt: Lùa chän trß ch¬i B­íc 1: Ph©n tÝch yªu cÇu mục tiêu bài dạy. B­íc 2: Chän thö trß ch¬i nµo ®ã ®Ó ph©n tÝch néi dung vµ kh¶ n¨ng gi¸o dôc và cung cấp kiến thức gì. B­íc 3: §èi chiÕu néi dung vµ kh¶ n¨ng gi¸o dôc và cung cấp kiến thức cña trß ch¬i . Nếu thÊy kh«ng phï hîp th× trë l¹i b­íc 2: chän thö trß ch¬i kh¸c vµ tiÕn hµnh l¹i c«ng viÖc theo c¸c b­íc ®· ®Þnh. NÕu thÊy phï hîp th× quyÕt ®Þnh chän trß ch¬i ®· ph©n tÝch. Giai ®o¹n th­s 2: ChuÈn bÞ tæ chøc trß ch¬i. B­íc 4: ThiÕt kÕ “Gi¸o ¸n” + Tªn trß ch¬i: “ ” + Môc ®Ých gi¸o dôc cña trß ch¬i: Qua trß ch¬i, cÇn ®¹t ®­îc nh÷ng yªu cÇu gi¸o dôc g× vÒ tri thøc, th¸i ®é vµ hµnh vi? + C¸c ph­¬ng tiÖn phôc vô cho viÖc tæ chøc trß ch¬i (tuú thuéc vµo tõng trß ch¬i, nªu lªn nh÷ng ph­¬ng tiÖn vËt chÊt, vÝ dô ®èi víi trß ch¬i “§i th­a, vÒ chµo” cÇn chuÈn bÞ kÝnh, b¸o bè , cho «ng; kh¨n ®éi ®Çu, kim ®an cho bµ, cho mÑ ) + C¸c gi¶i th­ëng (nÕu cã). + Néi dung trß ch¬i, c¸c ho¹t ®éng cô thÓ víi c¸ch tiÕn hµnh cô thÓ. Tr­êng TiÓu häc Kh­¬ng §×nh 6
8. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm TrÇn ThÞ B¶o T©m + ChuÈn vµ thang ®¸nh gi¸, nÕu cÇn, vÝ dô, ®èi víi trß ch¬i “H¸i hoa d©n chñ”, chuÈn ®¸nh gi¸ lµ ph¶i tr¶ lêi ®óng, râ rµng, m¹ch l¹c vµ thag ®¸nh gi¸ lµ tõ 1 ®Õn 10 ®iÓm. B­íc 5: ChuÈn bÞ thùc hiÖn “gi¸o ¸n” - ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ vµ cã chÊt l­îng c¸c ph­¬ng tiÖn: mét phÇn do gi¸o viªn chuÈn bÞ,mét phÇn do häc sinh chuÈn bÞ theo h­íng dÉn cña gi¸o viªn. - Ph©n c«ng vµ h­íng dÉn cho häc sinh tËp diÔn tr­íc (nÕu chuÈn bÞ cho trß ch¬i s¾m vai hay trß ch¬i ®ãng kÞch). Giai ®o¹n thø ba: Tæ chøc trß ch¬i B­íc 6: §Æt vÊn ®Ò - Giíi thiÖu tªn trß choi - Nªu yªu cÇu cña trß ch¬i. B­íc 7: Giíi thiÖu râ rµng, m¹ch l¹c néi dung trß ch¬i víi c¸c ho¹t ®éng cô thÓ. Nõu cÇn th× lµm mÉu. B­íc 8: Cho häc sinh thùc hiÖn trß ch¬i theo c¸c ho¹t ®éng ®· nªu. Theo dâi, uèn n¾n kÞp thêi nh÷ng lÖch l¹c. §¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ bé phËn (nÕu cã). Giai ®o¹n thø t­: KÕt thóc trß ch¬i B­íc 9: TËp hîp häc sinh lµm mét sè ®éng t¸c th­ gi·n (nÕu ch¬i trß ch¬i vËn ®éng). §¸nh gi¸ chung (c¸ nh©n vµ nhãm hoÆc tæ). Nªn cho häc sinh tham gia ®¸nh gi¸. B­íc 10: Ph¸t phÇn th­ëng (nÕu cã) vµ kÕt thóc. Nh­ vËy quy tr×nh lùa chän trß ch¬i cho häc sinh tiÓu häc bao gåm 4 giai ®o¹n víi 10 b­íc ®i cô thÓ. Tuy nhiªn ®©y lµ mét quy tr×nh mÒm dÎo, linh ho¹t, c¸c b­íc trªn chØ cã tÝnh chÊt t­¬ng ®èi. Trong thùc tÕ, c¸c b­íc, c¸c giai ®o¹n nµy cã thÓ ®an xen, hoµ nhËp vµo nhau. Tr­êng TiÓu häc Kh­¬ng §×nh 7
9. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm TrÇn ThÞ B¶o T©m Mét sè trß ch¬i 1. Trß ch¬i víi ®å vËt. TrÎ em ch¬i víi nh÷ng vËt thÓ ®¬n gi¶n (nh­ c¸c m¶nh gç, c¸c m¶nh nhùa ) hay víi nh÷ng ®å ch¬i, kÓ c¶ ®å ch¬i chuyÓn ®éng («t«, tµu ho¶). Qua ®ã, trÎ em: - TËp nhËn biÕt c¸c ®å vËt, c¸c mµu s¾c, c¸c vËt thÓ h×nh häc (h×nh vu«ng, h×nh trßn, h×nh tam gi¸c ) nh»m dÇn dÇn t×m hiÓu thÕ giíi xung quanh. - TËp quan s¸t sù chuyÓn ®éng cña c¸c ®å ch¬i vµ suy nghÜ, t×m kiÕm nguyªn nh©n cña sù chuyÓn ®éng ®ã (T¹i sao «t« ch¹y ®­îc? T¹i sao bóp bªn l¹i kªu? ) - TËp x©y dùng (nhµ cöa, cÇu cèng ) b»ng nh÷ng viªn g¹ch nhùa. - RÌn luyÖn trÝ th«ng minh, n©ng cao hiÓu biÕt vÒ thÕ giíi xung quanh, båi d­ìng tÝnh kiªn tr×, cÈn thËn vµ nhiÒu phÈm chÊt kh¸c. - Trong qu¸ tr×nh trÎ em tham gia c¸c trß ch¬i víi ®å vËt, gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn c¸ch ch¬i ®Ó c¸c em tõ chç lµm theo mÉu ®Õn chç lµm mét c¸ch s¸ng t¹o. VÝ dô: Trß ch¬i “DiÔn t¶” a) Môc ®Ých: Häc sinh biÕt ®­îc quyÒn trÎ em cã thÓ cã ý kiÕn riªng vÒ mét vËt hoÆc mét vÊn ®Ò g× ®ã. b) ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn chia häc sinh thµnh 4 – 6 nhãm vµ giao cho mçi nhãm mét ®å vËt, ch¼ng h¹n: m«t hép bót, mét bøc tranh, mét ®å ch¬i Mçi nhãm ngåi thµnh mét vßng trßn vµ lÇn l­ît tõng ng­êi trong nhãm võa cÇm ®å vËt quan s¸t, võa nªu ý kiÕn cña m×nh vÒ ®å vËt ®ã. Sau ®ã, tæ chøc cho häc sinh th¶o luËn ®Ó xem ý kiÕn cña c¶ nhãm vÒ ®å vËt cã gièng nhau kh«ng. Tr­êng TiÓu häc Kh­¬ng §×nh 8